Urtarrilaren 7ko 1/2000 Legea, Prozedura Zibilarena

Prozesu zibiletan, nahiz auzitegiek nahiz bertara jo eta bertan parte hartuko dutenek jardun beharko dute lege honek xedatzen duenaren arabera.

Zuzenbide iragankorreko lege-xedapenek besterik agindu ezik, auzitegi zibilek eurei dagozkien auziak gauzatuko dituzte indarreko prozesu-arauen arabera. Arauok ez dira inoiz ere atzeraeraginezkoak izango.

Nazioko lurraldean gauzatutako prozesu zibilei Espainiako prozesu-arauak soilik aplikatuko zaizkie, nazioarteko itun eta hitzarmenek ezar dezaketena salbuetsita.

Lege honen manuak aplikatuko dira zigor, administrazioarekiko auzibide-, lan- eta armada-prozesuetan, prozesu horiek arautu dituzten legeetan xedapenik izan ezean.

1. Auzitegiei eskatu ahal izango zaizkie prestazio zehatza egiteko kondena, eskubide eta egoera juridikoak badirelako adierazpena, azken horien eratze, aldarazte edo azkentzea, betearazpena, kautela-neurriak hartzea eta legeak beren beregi zehaztutako bestelako babesak.

2. Aurreko paragrafoan aipatutako uziak aurkeztuko dira auzitegi eskudunean eta uziaren gaineko erabakiak uki ditzakeen subjektuen aurka.

1. Auzitegi zibiletako prozesuetan alderdi izan daitezke:

1.) Pertsona fisikoak.

2.) Jaio gabeko ernaldua, onuragarri izan dakizkiokeen ondore guztietarako.

3.) Pertsona juridikoak.

4.) Ondare-masak edo ondare bananduak, behin-behinean titularrik ez badute edo titularra xedatze- eta administratze- ahalmenez gabetua izan bada.

5.) Nortasun juridikorik gabeko erakundeak, baldin eta legeak alderdi izateko gaitasuna aitortu badie halakoei.

6.) Fiskaltza, legearen arabera alderdi gisa zein prozesutan esku hartu eta prozesu horiei begira.

7.) Gertaera kaltegarri batek ukitutako kontsumitzaile- nahiz erabiltzaile- -taldeak, taldea osatzen duten gizabanakoak zehaztuta daudenean edo horiek erraz zehatz daitezkeenean. Epaiketaren bidez demanda jartzeko, kaltedun gehienek osatu behar dute talde hori.

8.) Europako Erkidegoaren legeriaren arabera bukarazte-akziorako gaitutako erakundeak, akzio hori kontsumitzaile eta erabiltzaileen interes kolektibo eta zehaztugabeen egikaritza babesteko denean.

2. Legearen aginduz kudeatzaileek eta partaideek izan dezaketen erantzukizunari kalterik egin gabe, edozein kasutan, demandatuak izan daitezke pertsona juridikoak izateko lege-eskakizunak bete ez dituzten erakundeak, baldin eta pertsona- eta ondare-osagai ugariek osatu badituzte halakoak, betiere, helburu zehatza lortzeko.

1. Eskubide zibilen egikaritza osoa dutenak soilik agertu ahal izango dira epaiketan.

2. Aurreko paragrafoaren kasuan ez dauden pertsona fisikoek agertu behar dute legeak zein ordezkaritza edo laguntza, baimen, gaikuntza edo defendatzaile agindu eta horrekin.

3. Ernaldu eta jaiogabeen ordez, horiek jaio ostean modu legitimoan nork ordezkatu eta horiek agertuko dira.

4. Pertsona juridikoen izenean, legez nork ordezkatu eta horiek agertuko dira.

5. Aurreko artikuluko 1. paragrafoaren 4. zenbakian aipatutako ondare- -masak edo ondare bananduak epaiketan agertuko dira, legearen arabera horien administrazioa nork izan eta horien bitartez.

6. Aurreko artikuluko 1. paragrafoaren 5. zenbakian aipatutako nortasunik gabeko erakundeak epaiketan agertuko dira, legeak kasuan-kasuan erakunde horien epaiketarako ordezkaritza eratxiki dien pertsonen bitartez.

7. Aurreko artikuluko 1. paragrafoaren 7. zenbakiak eta 2. paragrafoak aipatutako nortasunik gabeko erakundeen ordez, epaiketan agertuko dira, egitez zein erakundearen erabakiz, hirugarrenen aurrean erakunde horren izenean diharduten pertsonak.

8. Konkurtsopean daudenen gaitasunari buruzko mugak eta horiek gainditzeko moduak arautuko dira Konkurtso Legean ezarritakoaren arabera.

1. Pertsona fisikoa aurreko artikuluaren bigarren paragrafoko kasuan egon eta epaiketan agertzeko legez ordezkatu edo lagunduko dion pertsonarik ez badago, pertsona hori izendatu arte, auzitegiak defendatzaile judiziala izendatuko du probidentzia bidez, eta horrek pertsona fisikoaren ordezkaritza eta defentsa bereganatuko ditu.

2. Aurreko paragrafoan aipatutako kasuan, eta demandatuari defendatzaile judiziala izendatu beharreko gainerakoetan, Fiskaltzak bereganatuko ditu haren ordezkaritza eta defentsa, defentsari judiziala izendatu arte.

Edozein kasutan, prozesua eten egingo da, Fiskaltzaren esku-hartzea bertan jaso ez den bitartean.

Auzitegiak ofizioz aintzat har ditzake alderdi izateko gaitasunik eza eta prozesuko gaitasunik eza, prozesuaren edozein unetan.

Alderdi legitimoak izango dira epaiketan agertu eta bertan auzipeko harreman juridikoen edo auzigaiaren titular gisa dihardutenak.

Salbuespen gisa hartzen da legeak titular ez denari legitimazioa eratxiki dion kasua.

1. Kaltedunen banakako legitimazioa gorabehera, legez eratutako kontsumitzaileen eta erabiltzaileen elkarteak legitimatuta daude elkartuen nahiz elkartearen eskubide eta interesak epaiketan defendatzeko, bai eta kontsumitzaile eta erabiltzaileen interes orokorrak defendatzeko ere.

2. Gertaera kaltegarriaren ondoriozko kaltedunak erabat zehaztuta izan edo erraz zehatz daitekeen kontsumitzaile- edo erabiltzaile-talde bateko kideak direnean, interes kolektibo horien babesa lortzeko legitimazioa dagokie kontsumitzaileen eta erabiltzaileen elkarteei, interes horien defentsan edo babesean diharduten eta legez eratuta dauden erakundeei, bai eta kaltedunen taldeei beraiei ere.

3. Gertaera kaltegarriaren ondoriozko kaltedunek kontsumitzaile edo erabiltzaile kopuru zehatzezina edo zehatzgaitza osatzen dutenean, kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteei dagokie soil- -soilean zehaztugabeko interes horien defentsa epaiketaren bidez demandatzeko legitimazioa, legearen arabera ordezkaritza nahikoa badute.

4. Halaber, Fiskaltza eta 6.1.8 artikuluan aipatu erakunde gaituak legitimatuta daude bukarazte-akzioa egikaritzeko, kontsumitzaile eta erabiltzaileen interes kolektibo eta zehaztugabeen egikaritza babesteko bada.

1. Epaiketan zenbait demandatzaile edo demandatu batzuk agertu ahal izango dira, bertan egikaritutako akzioek titulu bera edo eskatzeko arrazoi bera dutenean.

2. Epaiketaren objektua dela eta, eskatutako jurisdikzio-babesa subjektu batzuen aurka batera bakarrik eragingarri izan daitekeenean, horiek guztiek auzikide moduan demandatuak izan beharko dute, legeak beren beregi besterik xedatu ez badu.

1. Prozesua erabakitzeko dagoen bitartean, demandatzaile edo demandatu gisa onartua izan daiteke auziaren emaitzan zuzenekoa eta legitimoa den interesa egiazta dezakeena.

Zehazki, edozein kontsumitzailek edo erabiltzailek parte hartu ahal izango du, horien interesen defentsarako legeak zein erakunde onartu eta erakunde horiek eskatu dituzten prozesuetan.

2. Parte hartzeko eskabideak ez du aribideko prozedura etengo.

Auzitegiak hamar eguneko epe erkidean auto bidez emango du ebazpena, bertaratutako alderdiek esan beharrekoa entzun eta gero.

3. Parte-hartzea onartu bada ere, jardunak ez du atzera egingo; baina parte-hartzailea prozesuan alderdi izango da ondore guztietarako. Parte- -hartzaileak defendatu ahal izango ditu berak edo beraren auzikideak aurkeztutako uziak, horretarako prozesuan aukera badu, nahiz eta haren auzikideak uko egin, amore eman, atzera egin, edo, beste edozein arrazoi dela medio, prozesutik baztertu.

Parte-hartzaileak bere defentsarako beharrezkoak diren alegazio guztiak egin ditzan ere onartuko da, halakoak egiterik izan ez badu bera prozesuan onartua izan baino lehenagoko prozesu-uneei zegozkielako.

Alegazio horiek, edozein kasutan, bost eguneko epean helaraziko zaizkie gainerako alderdiei.

Era berean, parte-hartzaileak errekurtsoak jarri ahal izango ditu bere interesen kalterako ebazpenen aurka, auzikideak ebazpenak onartu arren.

1. Legeak hala baimentzen duenean, demandatzaileak hirugarrenari dei diezaioke prozesuan parte hartzeko, hori demandatua izan gabe. Kasu horretan, parte hartzeko eskabidea demandan bertan egin beharko da, legeak beren beregi besterik xedatu ez badu.

Auzitegiak onartu duenean prozesuan hirugarrenak parte hartzea, hirugarren horrek izango ditu legeak alderdiei jarduteko emandako ahalmenak.

2. Demandatuak prozesuan parte hartzeko dei diezaioke hirugarrenari, legeak hala baimentzen duenean. Kasu horretan, erregela hauen arabera jokatuko da:

1.) Demandatuak auzitegiari eskatuko dio auzia erabakitzeko dagoela hirugarrenari jakinaraztea.

Eskabidea aurkeztu behar da, demanda erantzuteko epean, edo, hitzezko epaiketa denean, ikustaldirako eguna etorri baino lehen.

2.) Auzitegiak demandatzaileak esandakoa entzungo du hamar eguneko epean, eta bidezkotzat jo duena auto bitartez ebatziko du.

Behin jakinarazpena egitea erabaki eta gero, hirugarrena demandari erantzuteko epatuko da, demandatua epatu den era eta baldintza berberekin.

Hitzezko epaiketa bada, auzitegiak ikustaldirako beste egun bat jarriko du probidentzia bidez, alderdiei eta prozesura deitua izan den hirugarrenari zitazioa eginez.

3.) Demandari erantzuteko demandatuak duen epea eten egingo da, 1. erregelak xedatutako eskabidea egin denetik. Epea berriz hasiko da, demandatuari jakinarazi zaionean bere eskaerari gaitz iritzi zaiola, edo, oniritzia bada, hirugarrenak aurkeztutako erantzun-idazkia helarazi zaionean, eta, edozein kasutan ere, hirugarrenari demanda erantzuteko emandako epea amaitu denean.

4.) Hirugarrena agerturik, demandatuak uste badu hirugarrenak bere lekua bete behar duela prozesuan, 18. artikuluan xedatutakoarekin bat jokatu beharko du.

1. Kontsumitzaile eta erabiltzaileen eskubide eta interesen babeserako eratutako elkarte nahiz erakundeek edota kaltedunen taldeek eragindako prozesuetan, epaiketara deituko zaie prozesua hasteko arrazoi den produktuaren kontsumitzaile edo zerbitzuaren erabiltzaile izateagatik kaltedun gertatu direnei, euren banakako interesa edo eskubidea erabil dezaten.

Deialdi hori egiteko, eskubide edo interes horien lesioa zein lurralde-esparrutan gertatu eta bertako komunikabideetan demanda onartu dela argitaratuko da.

2. Prozesuan, gertaera kaltegarriaren ondoriozko kaltedunak erabat zehaztuta egon edo erraz zehatz daitezkeenean, demandatzaileak edo demandatzaileek interesdun guztiei aldez aurretik komunikatu behar izango diete demanda aurkeztu izana.

Kasu horretan, deialdia egin ondoren, kontsumitzaileak edo erabiltzaileak prozesuan parte har dezake edozein unetan, baina prekluitu ez diren prozesu-egintzak gauzatzeko soilik.

3. Prozesuan, gertaera kaltegarriak pertsona zehaztugabeekin edo zehazgaitzekin osatutako taldearen gain eragina izan duenean, deialdiak eten egingo du aribideko prozesua, gehienez bi hilabeteko epean. Epea zehaztuko da, kasuan kasuko inguruabarrak edo gertaeraren konplexutasuna, baita kaltedunak zehaztu eta aurkitzeko zailtasuna ere, aintzat hartuta.

Prozesuari berriz ekingo zaio deialdira agertutako kontsumitzaile guztiek parte hartuta, eta ez da onartuko kontsumitzaile edo erabiltzaileak banaka geroago aurkeztea, azken horiek euren eskubide edo interesak erabil ditzaketen arren, lege honen 221 eta 519. artikuluek xedatutakoaren arabera.

4. Aurreko paragrafoetan xedatutako horretatik salbuetsiko dira, kontsumitzaile eta erabiltzaileen interes kolektibo eta zehaztugabeak babesteko, bukarazte-akzioaren egikaritzarekin hasitako prozesuak.

1. Epaiketaren objektua «mortis causa» eskualdatu denean, kausatzailearen oinordekoek haren lekuan jarraitu ahal izango dute epaiketan, ondore guztietarako.

Auzitegiak prozesua eten egingo du, edozein auzilariren heriotzaren berri ematen badio haren oinordeko izan behar duenak. Auzitegiak horren berri helarazi behar die gainerako alderdiei, heriotza nahiz oinordetza-titulua egiaztatu eta izapide egokiak bete ondoren. Auzitegiak, hala badagokio, bertaratutakotzat joko du oinordekoa, hildako auzilariaren izenean, horretarako emango duen epaian oinordetza kontuan hartuz.

2. Auzitegiak auzilaria hil dela jakin eta heriotzatik hurrengo bost egunetako epean oinordekoa bertaratzen ez bada, gainerako alderdiek eska dezakete prozesua badela oinordekoei jakinaraztea, azken horiek hamar eguneko epean agertzeko epatuz; horretarako, gainerako alderdiek oinordekoak eta oinordeko horien egoitza identifikatuko dituzte.

Jakinarazpena egitea erabaki eta gero, prozesua eten egingo da, oinordekoak agertu arte edo agerraldirako epea bukatu arte.

3. Hildako auzilaria demandatua izan bada eta gainerako alderdiek horren oinordekoak ezagutzen ez badituzte, edo oinordekoak ezin badira aurkitu edo agertu nahi ez badute, prozesuak aurrera egingo du, alderdi demandatua auziihesean dela adierazita.

Hildako auzilaria demandatzailea izan bada eta horren oinordekoak aurreko lerrokadaren lehenengo bi arrazoiengatik bertaratzen ez badira, atzera egindakotzat joko da, demandatuak horren aurka jarri ezean; azken kasu horretan, 20. artikuluko hirugarren paragrafoa aplikatuko da.

Oinordekoak bertaratzen ez badira agertu nahi ez dutelako, alderdi demandatzaileak egikarituriko akzioari uko egin diola ulertuko da.

oinordetza

1. Epaiketaren objektua eskualdatu bada epaiketa oraindik erabakitzeko dagoenean, eskuratzaileak eskualdaketa egiaztatuz gero, eskatu ahal izango du alderdi gisa onartua izatea eskualdatzailearen lekuan.

Auzitegiak eskaera horri bide emango dio jardunaren etena aginduz, eta hamar egunez beste alderdiak esan beharrekoa entzungo du.

Epe horretan beste alderdia eskaeraren aurka jartzen ez bada, auzitegiak etendura desegingo du auto bidez, eta xedatuko du eskuratzaileak har dezan eskualdatzaileak epaiketan zuen lekua.

2. Aurreko paragrafoak emandako epean, eskuratzailea epaiketan sartzearen aurka azaltzen bada beste alderdia, auzitegiak auto bidez ebatziko du bidezkotzat jotzen duena.

Beste alderdiak egiaztatzen badu, epaiketaren objektuari begira, alderdi eskualdatzailearen aurka soilik erabil ditzakeen eskubide edo defentsak badituela, uzia ez da onartuko. Halaber, uzia ez da onartuko, beste alderdiak errekonbentzio-eskubidea badu, errekonbentzioa erabakitzeko dagoenean edo alderdi-aldaketak beste alderdiaren defentsa modu nabarian oztopa dezakeenean.

Eskualdatzaileak epaiketan jarraituko du eskuratzailearen uzia onartu ez denean, bion arteko harreman juridiko pribatuak gorabehera.

3. Konkurtso-prozeduretan zein ondasun eta eskubide auzigai besterendu eta besterentze horrek ondorioztatutako prozesu-oinordetza arautuko da Konkurtso Legean ezarritakoaren arabera.

Halakoetan, beste alderdiak konkurtsopean dagoenaren aurka zein eskubide eta salbuespen izan eta horiek modu eragingarrian aurka jar diezazkioke eskuratzaileari.

14. artikuluaren 2. paragrafoko 4. erregelak aipatutako kasuan, demandatuak aurkeztutako eskabidea gainerako alderdiei helaraziko zaie, bost eguneko epez, euren eskubideei dagokiena alegatzeko. Ondoren, auzitegiak auto bidez erabakiko du bidezkotzat jotzen duena oinordetzaren egokitasunari buruz.

1. Auzilariek epaiketaren objektuaren gainean xedatze-ahalmena dute, eta uko egin, epaiketan atzera egin, amore eman, tartekaritzapean jarri eta epaiketaren objektuaren gainean transakzioa egiteko ere bai, salbu eta legeak hori debekatu duenean, edota interes orokorrarengatik nahiz hirugarrenaren onurarengatik legeak mugak ezarri dituenean.

2. Alderdiek transakzio judiziala nahi badute eta euren artean lorturiko akordio edo hitzarmena aurreko paragrafoan ezarritakoarekin bat badator, auziaren gaineko ardura duen auzitegiak akordio edo hitzarmen hura homologatuko du, auziari amaiera emateko.

3. Aurreko paragrafoetan aipatutako egintzak buru daitezke, euren izaeraren arabera lehen auzialdiaren, errekurtsoen edo epaiaren betearazpenaren edozein unetan.

4. Alderdiek, halaber, prozesua etetea eska dezakete. Auzitegiak hori erabakiko du auto bidez, interes orokorrari edo hirugarrenari kalterik egiten ez badio eta eteteko epea hirurogei egunetik gorakoa ez bada.

1. Auzi-jartzaileak aurretiaz egikaritutako akzioari nahiz bere uziaren oinarri den eskubideari uko egitea azaltzen badu, auzitegiak epaia emango du, demandatua absolbituz, salbu eta uko- -egitea legez onartezina denean.

Halakoetan, autoa emango du, prozesuari ekiteko aginduz.

2. Demandatzaileak alde bakarrez epaiketan atzera egin dezake, demandatua demanda erantzuteko epatua izan baino lehen, edo azken horrek epaiketarako zitazioa jaso aurretik.

Era berean, alde bakarrez atzera egin dezake edozein unetan, demandatua auzi-ihesean badago.

3. Demandatua epatu bada, atzera egiteko idazkia hamar eguneko epez helaraziko zaio demandatuari.

Demandatua atzera-egitearekin ados badago edo aurreko lerrokadan aipatutako epean demandatua aurka jartzen ez bada, auzitegiak largespen-autoa emango du; auzi-jartzaileak, orduan, objektu berari buruzko epaiketa berria eragin ahal izango du.

Demandatua atzera-egitearen aurka jartzen bada, auzitegiak egokitzat jo duena ebatziko du.

1. Demandatuak amore ematen badu auzi-jartzaileak aurkeztutako uzi guztien inguruan, azken horrek eskatutakoaren araberako kondena-epaia emango du auzitegiak. Kontrara, amore-ematea lege-maulan egiten bada, edota interes orokorraren aurkako uko-egitea nahiz hirugarrenarentzako galera badakar, autoa emango da hura bazter utzita, eta prozesuak aurrera egingo du.

2. Amore-ematea zati batekoa bada, auzitegiak, demandatzaileak hala eskaturik berehala eman dezake autoa, amore-ematearen inguruko uziak onarturik.

Beharrezkoa da horretarako, uzien izaera dela eta, erabaki banandua posible izatea, amore-ematearen barruan ez diren beste uziok aldez aurretik epaituko ez dituena, horiei buruzko prozesuak aurrera jarraituko baitu.

Autoa betearaz daiteke, lege honen 517. artikuluak eta ondorengoek ezarritakoaren arabera.

1. Demandaren eta errekonbentzioaren gainean gertatze bidezko inguruabarrak badira, eta, horien ondorioz, babes judiziala lortzeko interes legitimoa bertan behera uzten bada, auzi-jartzailearen uziak, eta, hala denean, demandatu errekonbentzio-egilearenak prozesutik kanpo betetzeagatik edo beste arrazoi baten ondorioz betetzeagatik, orduan inguruabar hori auzitegiari adieraziko zaio, eta, alderdien arteko akordioa izanez gero, prozesuaren amaiera auto bidez dekretatuko da.

Prozesua amaitzeko autoak absoluzio- epai irmoaren ondoreak ditu, eta kostuetarako kondena ez da bidezkoa.

2. Auzitegiak agerraldira deituko die alderdiei, hamar eguneko epean, baldin eta horietako batek oraindik interes legitimoa duela adierazten badu, bai prozesutik kanpo bere uziak ez direla bete azaldu duelako zioak emanez, bai bestelako argudioak erabiliz. Agerraldiaren gai bakarra hori izango da.

Agerraldia bukatu denean, hurrengo hamar egunetako epean, auzitegiak auto bitartez erabakiko du epaiketari ekitea ala ez. Halakoetan, jardun horren kostuak ezarriko zaizkio beraren uzia aurkeztu ondoren ezetza jaso duenari.

3. Epaiketaren jarraipena agindu duen autoaren aurka ez da errekurtsorik onartuko. Epaiketaren amaiera agindu duenaren aurka, gora jotzeko errekurtsoa onartuko da.

4. Errentariak zorretan dituen errentak edo kopuruak ordaindu ez eta hiri- -finkatik maizterra botatzeko hasitako prozesuak amaituko dira, baldin eta ikustaldia egin baino lehen errentariak auzi-jartzaileari ordaintzen badio, edo auzitegian nahiz notarioarenean auzi-jartzailearen esku uzten baditu demandan erreklamaturiko kopuruak, bai eta maizter-botatzea ezerezean utziko duen ordainketaren unean zorretan dituen gainerakoak ere.

Aurreko lerrokadan xedatutakoa ez da aplikatuko, errentariak lehenengo batean maizter-botatzea ezereztu badu; ezta errentatzaileak errentariari, modu sinesgarrian, zorra ordaintzeko agindu badio ere, demanda aurkeztu baino gutxienez bi hilabete lehenago eta ordainketa egin ez bada demanda aurkeztean.

1. Epaiketan agertzea egingo da, epaiketaz zein auzitegi arduratu eta horren aurrean legez jarduteko gaituta dagoen prokuradorearen bidez.

2. Aurreko paragrafoan xedatutakoa gorabehera, auzilariak euren kabuz agertu ahal izango dira honako kasuetan:

1.) Hitzezko epaiketetan, 900 eurotik gorakoa ez bada munta, eta prozedura monitorioen hasierako eskaeretan, lege honek ezarritakoaren arabera.

2.) Epaiketa unibertsaletan, agerraldia kreditu-tituluak edo eskubideak aurkezteko denean, edota batzetan agertzeko denean.

3.) Doako laguntza juridikoaren gaineko ebazpenak aurkaratzeko intzidenteetan, bai eta epaiketaren aurretik presako neurriak eskatu direnean ere.

1. Alderdiak prokuradoreari ordezkaritza ematen dion ahalordea notarioak eskuetsi behar du, edo, bestela, auziaren gaineko ardura duen auzitegiko idazkari judizialaren aurreko agerraldian eman beharko da.

2. Ahalorde-eskritura prokuradoreak aurkeztutako lehen idazkiari batuko zaio, edo, hala badagokio, lehen jardunarekin batera; eta «apud acta» egilespena lehen idazkiaren aurkezpenarekin batera egin beharko da, edo, hala denean, lehen jarduna baino lehen.

1. Auzietarako ahalorde orokorraren bidez, prokuradoreak ahalmena izango du, ahalorde-emailearen izenean, auzien izapidetzan ohi diren prozesuko egintza guztiak baliozkotasunez egiteko.

Dena den, ahalorde-emaileak ahalorde orokorretik gaiak eta jarduna baztertu ahal izango ditu, legearen aginduz horietarako ahalorde berezia ematea behar ez denean. Bazterketa hori beren beregi eta zalantzarik gabe jaso beharko da.

2. Ahalorde berezia beharrezkoa da:

1.) Uko egiteko, transakziorako, atzera egiteko, amore emateko, tartekaritzapean jartzeko eta prozesuaren largespena sor dezaketen adierazpenetarako, dela prozesutik kanpo betetzearren, dela gertatze bidez objekturik gabe geratzeagatik.

2.) Ahalorde-emaileak ahalorde orokorretik baztertutako ahalmenak egikaritzeko, aurreko paragrafoan xedatutakoaren arabera.

3.) Legeek halaxe agindu duten bestelako kasu guztietan.

3. Ezin izango dira prokuradorearen bitartez egikaritu, legearen arabera, auzilariek euren kabuz burutu behar dituzten egintzak.

1. Ahalordea onartu delako ustea dago, prokuradoreak hori erabili duenean.

2. Behin ahalordea onartuz gero, prokuradoreak honako hauek egiteko betebeharra du:

1.) Auziaren jarraipena egitea, 30. artikuluan adierazitako arrazoiengatik ordezkaritza utzi ez duen bitartean.

2.) Bezeroak edo prokuradoreak berak hautatutako abokatuari ematea berari bidali dizkioten edo berak lor ditzakeen agiri, aurrekari edota jarraibide guztiak, ahalordeak hori barnean hartzen duenean, eta ahalorde-emailearen interesen defentsan beharrezkoa dena eginez, legeek mandatariari ezarri dioten erantzukizunaren menpe.

Jarraibiderik izan ezean edo ahalorde- emaileak emandakoak nahiko ez badira, gaiaren izaeraren arabera beharrezkoa dena egingo du prokuradoreak.

3.) Prokuradorearen esku utzitako gaiaren bilakaerari buruz, berri ematea ahalorde-emaile eta abokatuari beti; abokatuari bidaliko dizkio prokuradoreari jakinarazitako ebazpen guztien eta auzitegiak nahiz gainerako alderdien prokuradoreek helarazitako idazki eta agirien kopiak.

4.) Bere ahalorde-emaile eta abokatuaren idazkiak gainerako alderdien prokuradoreei helaraztea, 276. artikuluak xedatutakoaren arabera.

5.) Auzigaiaren gaineko ardura bertan behera utzi duen abokatuarengandik horri dagozkion idazki, agiri eta gainerako aurrekarien kopiak gai horren inguruan hartu, eta auzigaiari jarraituko dionari edo ahalorde-emaileari ematea.

6.) Auzitegiari berehala komunikatzea bere ardurapean dagoen jarduna betetzeko ezintasuna.

7.) Berak eskaturik sorrarazi diren gastu guztiak ordaintzea, abokatuen zerbitzu- sariak eta adituei dagozkienak salbu, ahalorde-emaileak prokuradoreari ordainketa horiek egiteko funtsik eman ezik.

Ahalorde-emailearen eta prokuradorearen arteko harremanei buruz beren beregiko xedapenik izan ezean, legeria zibil aplikagarrietan mandatu-kontratuari buruz jasotako arauek eraenduko dituzte harreman horiek.

1. Ahalordea indarrean dagoen bitartean, gaiak dirauen bitartean eta epaia betearazi den arte, prokuradoreak edozein motatako epatze, zitazio, agindei eta jakinarazpenak entzun eta sinatuko ditu, bere alderdiari buruzko epaiak barne. Ahalorde-emaileak horietan guztietan zuzenean parte hartu izan balu adinako indarra izango du aipatu jardunak, eta prokuradoreak ezin eska dezake jardunean ahalorde-emaileak parte-hartzea.

2. Jakinarazpenen eta epeen nahiz epe-mugen ondoreetarako, prokuradoreak jasoko ditu, orobat, gainerako alderdien prokuradoreek eman dizkioten idazkien eta agirien kopiak, 276. artikuluak xedatutakoaren arabera.

3. Jakinarazpenak jasotzeko, Prokuradoreen Elkargoak antolatutako zerbitzu bat izango da, auzitegi zibilen egoitza diren eraikin judizial guztietan.

Zerbitzu horretan jakinarazpenak jasotzean, jakinarazpenok ondore guztiak izango dituzte, bai eta prokuradoreek emandako idazki eta agirien kopiak jasotzean ere, gainerako alderdiei horiek helarazteko ondoreetarako.

Jasoketa agertzeko eginbidearen kopian adieraziko dira hartutako kopien kopurua eta kopia horien jasotzaile diren prokuradoreen izenak.

4. Aurreko paragrafoetan ezarritakoa ez da kontuan hartuko, legeak xedatzen duenean helarazpenak, epatzeak, zitazioak eta agindeiak egitea auzilariei eurei.

1. Ahalorde-emaileak prokuradorea funtsekin hornitu behar du, legeria zibil aplikagarriak mandatu-kontratuarentzat ezarritakoaren arabera.

2. Behin prozesua hasi eta gero, ahalorde- emaileak behar besteko funtsak eskuratzen ez badizkio prokuradoreari, horrek prozesua segi dezan, prokuradoreak premiamendu bidez eska dezake ahalorde-emaileak funtsak jartzea.

Uzi hori auziaz arduratu den auzitegian gauzatuko da. Auzitegi horrek ahalorde- emaileak esan beharrekoa hamar egunen barruan entzun eta gero, auto bitartez ebatziko du bidezkoa dena. Auzitegiak, premiamendu ohartarazpena eginda, beharrezkotzat jotzen duen kopurua zehaztuko du, bai eta, hala badagokio, funtsak emateko epea ere.

1. Prokuradoreak ordezkaritza utziko du:

1.) Ahalordea esanbidez edo isilbidez ezeztatzeagatik, kargu-uzte hori auzi-paperetan jaso denetik.

Ahalordea isilbidez ezeztatutzat joko da, harrezkero beste prokuradore bat izendatu eta hori agertzen bada auzian.

Azken kasu horretan, epaiketan diharduen prokuradoreak arazoa eska dezake, dela hura ordeztu nahi duenak adierazitako ordezkaritzaren inguruan, dela ordezkaritza horren benetako izate edo baliozkotasunaren inguruan. Auzitegiak auto bitartez ebatziko du arazoa, ahalorde bakoitza egiletsi duen pertsona edo pertsonak entzun ondoren.

2.) Borondatezko uko-egiteagatik, lanbidea uzteagatik edota lanbidearen egikaritzan eteteko zehapena jasotzeagatik.

Lehenengo bi kasuetan, prokuradoreak, aurretiaz eta modu sinesgarrian, gertaera hori ahalorde-emaileari eta auzitegiari ezagutarazi behar die.

Etendura gertatuz gero, Prokuradoreen Elkargo eskudunak auzitegiari emango dio horren berri.

Auzi-paperetan uko-egitea edo kargu- uztea egiaztatu eta uko-egiletzat edo kargua utzitakotzat jo arte, prokuradoreak ezin izango du utzi ahalorde- -emailearen ordezkaritza, azken horrek bestelako prokuradore bat izendatu arte, hamar eguneko epean.

Egun horiek igaro direnean beste prokuradorerik izendatu barik, ordu arteko prokuradorea beraren ordezkaritzatik behin betiko baztertutzat joko da.

3.) Ahalorde-emailea edo prokuradorea hiltzeagatik.

Aurrenekoan, prokuradoreak auzitegiari ezagutarazi behar dio gertaera, heriotza behar bezala egiaztatuz, eta, hildakoaren jaraunsle edo kausadunek emandako beste ahalorderik aurkeztu ezik, 16. artikuluan xedatutakoa beteko da.

Prokuradorea hilez gero, ahalorde- -emaileari hori komunikatuko zaio, hamar eguneko epean beste prokuradore bat izenda dezan.

4.) Ahalorde-emailea berak aurkeztu duen uzi nahiz aurka-jartzetik aldendu denean, eta, edozein kasutan, auzia amaitu izateagatik edo egintza gauzatu izateagatik, ahalordea egintza horretarako egiletsi bada.

2. Pertsona juridikoaren legezko ordezkariak, ondare-masa nahiz ondare bananduaren administratzaileak, edota legearen arabera epaiketan nortasunik gabeko erakundearen ordezkari denak ahalordea egiletsi duenean, pertsona juridiko, ondare-masa nahiz ondare banandu edota nortasunik gabeko erakunde horien ordezkaritzan nahiz administrazioan gertaturiko aldaketek ez dute prokuradorearen ahalordea azkenduko, eta horien ondorioz ez da beharrezkoa izango berriz agertzea.

1. Abokatuek auzilariak zuzenduko dituzte. Abokatuak gaituta egon behar dira, auziaren gaineko ardura duen auzitegian euren lanbidean aritzeko.

Ez da eskabiderik bideratuko abokatuaren sinadurarik gabe.

2. Abokatuaren parte-hartzea honakoetan soilik salbuetsiko da:

1.) 900 eurotik gorako munta ez duten hitzezko epaiketetan, eta prozedura monitorioa hasteko eskaera egitean, lege honetan ezarritakoarekin bat etorriz.

2.) Epaiketan bertaratzeko, epaiketa baino lehen presako neurriak eskatzeko edo bisten nahiz jardunaren presako etendura eskatzeko idazkietan.

Abokatuari beren beregi dagozkion arrazoietan oinarritu bada bisten edo jardunaren etendura, abokatuak berak ere, ahal izanez gero, idazkia izenpetu beharko du.

1. Abokatu eta prokuradorearen parte-hartzea manuzkoa ez denean, demandatzaileak nahi badu bere kabuz agertu eta abokatuak defendatua edo prokuradoreak ordezkatua izatea, edota auzi-jartzaileak bi profesionalen laguntza aldi berean nahi badu, orduan demandan hori adieraziko du.

2. Demandaren jakinarazpena jaso ondoren, demandatuak abokatu eta prokuradoreak ere erabili nahi baditu, auzitegiari hala adieraziko dio hurrengo hiru egunetan. Era berean, eta hala badagokio doako laguntza juridikorako eskubidea aitortzea eskatu ahal izango du demandatuak.

Azken kasu horretan, auzitegiak prozesuaren etendura agin dezake, eskubidea aitortu ala ukatu arte edota abokatu eta prokuradorea behinbehinean izendatu arte.

3. Demandatuari ere badagokio 1. paragrafoan aipatutako profesionalen laguntzarekin prozesuan agertzeko ahalmena, auzi-jartzailea abokatu edo prokuradorearen laguntzarik gabe dagoenean.

Demandatuak auzitegiari adieraziko dio bere erabakia, demanda jakinarazi zaionetik hiru egunetako epean, eta auzi-jartzaileari hori komunikatuko zaio. Demandatzaileak, orduan, abokatu eta prokuradorearen zerbitzuak baliatu nahi baditu, jakinarazpena jaso eta hurrengo hiru egunetan auzitegiari adieraziko dio hori, eta, auzi-jartzaileak doako laguntza juridikorako eskubidea aitortzea eskatzen badu, etendura erabaki ahal izango da, aurreko paragrafoan xedatutakoaren arabera.

4. Alderdietako bati jakinarazpena egiten bazaio, beste alderdiaren asmoa abokatu eta prokuradorea baliatzea dela komunikatuz, Doako Laguntza Juridikoari buruzko Legearen 6.3 artikuluaren arabera dagokion eskubideari buruz informatuko zaio, eskakizun egokia egin dezan.

5. Abokatu eta prokuradorearen parte- hartzea manuzkoa ez denean, profesional horien zerbitzuez baliatu ez den alderdiari kostuetarako kondena ezartzen bazaio, profesional horiengatik sortutako eskubide eta zerbitzu-sariak baztertuko dira; salbuespenez, halakoak ere ordaindu behar dira, auzitegiak ausarkeria ikusten badu kostuak ordaintzera kondenatua izan den alderdiaren jokaeran, edo alderdi ordeztu eta defendatuaren egoitza eta epaiketaren izapidetza zein lekutan egin eta leku hori ezberdinak badira. Azken kasu horretan, lege honen 394. artikuluaren 3. paragrafoan aipatutako mugak aplikatuko dira.

1. Doako Laguntza Juridikoaren Legean ezarritako ofiziozko izendapenetatik kanpo, alderdiek kontratatuko dituzte, epaiketan haiek ordezkatu eta defendatuko dituzten prokuradore eta abokatuaren zerbitzuak.

2. Dena den, doako laguntza juridikorako eskubiderik ez duen auzilariak eska dezake abokatuaren, prokuradorearen edo bien izendapena, horien parte- -hartzea manuzkoa denean, edo, halakoa ez bada ere, aurkako alderdiak auzitegiari adierazi dionean abokatuak defendatuta eta prokuradoreak ordezkatuta jardungo duela.

Eskakizun horiek Doako Laguntza Juridikoaren Legearen arabera gauzatu eta erabakiko dira, eta ez da beharrezkoa laguntza hori jasotzeko eskubidea egiaztatzea, baldin eta eskatzaileak bere gain hartzen badu berari izendatu zaizkion profesionalen zerbitzu-sari eta eskubideak ordaintzeko konpromisoa.

3. 250. artikuluaren 1. paragrafoko 1. zenbakian aipatu epaiketetatik batean, alderdietako edozeinek doako laguntza juridikoaren eskubidea aitortzea eskatzen badu, auzitegiak, horren berri izan bezain laster, ebazpen zioduna emango du. Ebazpen horretan, lanbide- -elkargoei galdatuko die abokatu eta prokuradorearen behin-behineko izendapena, horiek lehenago egin ez badira. Horrek ez dio kalterik egingo eskatzaileak zerbitzu-sariak ordaindu behar izateari, geroago berorri doako laguntza juridikoaren eskubidea ukatuz gero.

Ebazpen hori abokatu eta prokuradoreen elkargoei komunikatuko zaie biderik azkarrena erabiliz, eskabide horren izapidetza Doako Laguntza Juridikoaren Legean ezarritakoaren arabera eginez.

1. Prokuradoreak ahalorde-emaile zordunari eskatu behar badizkio azken horrek auziaren ondorioz zor dizkion eskubide eta gastuen aurrerakinak, orduan kontu xehea eta egiaztatua aurkeztuko du auziaren gaineko ardura duen auzitegian. Hor adieraziko du eratorri eta erreklamatu dituen kopuruak zor zaizkiola eta ordaindugabeak direla.

Prokuradoreen eskubidea euren jaraunsleek ere izango dute, prokuradoreek jaraunsleei izaera horretako kredituak utzi dizkietenean.

2. Kontua aurkeztu denean, ahalorde- emaileari agindeia egitea aginduko zaio kopuru hori ordain dezan, kostuak barne direla, edo kontua aurkara dezan, hamar eguneko epean, premiamenduohartarazpena eginda, kopurua ordaindu ez edo aurkaratzea aurkezten ez badu.

Epe horretan, ahalorde-emailea aurka jartzen bada, auzitegiak aztertuko ditu kontua, jardun prozesala eta ekarritako agiriak. Ondoren, hamar eguneko epean, autoa emango du, prokuradoreari ordaindu beharreko kopurua zehaztuz, premiamendu-ohartarazpena eginda, jakinarazpenetik hurrengo bost egunetan ordainketa egin ez bada.

Aurreko lerrokadako autoaren aurka, ez da errekurtsorik onartuko, baina auto horrek ez du aurretik ezarriko, ezta zati batez ere, hurrengo epaiketa arruntean eman daitekeen epaia.

3. Lehen ezarritako epean ahalorde- -emailea aurka jartzen ez bada, betearazpena aginduko da, kontuaren kopuruarengatik, kostuak gehituta.

1. Auzian sortutako zerbitzu-sarien ordainketa erreklama diezaiokete abokatuek, beraiek defendatutako alderdiari. Minuta xehea aurkeztu eta forma egokiz adierazi beharko dute zerbitzu- -sari horiek zor zaizkiela eta ordaindu gabeak direla.

2. Erreklamazioa aurkeztu denean, zordunari agindeia egitea aginduko zaio kopuru hori ordain dezan, kostuak barne direla, edo kontua aurkara dezan, hamar eguneko epean, premiamenduohartarazpena eginda, ordaindu edo aurkarapena aurkezten ez badu.

Epe horretan, zerbitzu-sariak aurkaratzen badira zor ez direlako, aurreko artikuluko 2. paragrafoko bigarren eta hirugarren lerrokadetan xedatutakoaren arabera jardungo da.

Zerbitzu-sariak gehiegizkoak izateagatik aurkaratzen badira, lehenik 241. artikuluan eta ondorengoetan xedatutako arauketari ekingo zaio, abokatuak aurkaratzaileak aurretiaz onartutako aurrekontu idazkia badela egiaztatu ezik. Autoa emango da zor den kopurua zehazteko, premiamendu-ohartarazpena eginez jakinarazpenetik hurrengo bost egunetan ordainketa egiten ez bada.

Auto horren aurka ez da errekurtsorik onartuko, baina auto horrek ez du aurrez ezarriko, ezta zati batez ere, hurrengo epaiketa arruntean eman daitekeen epaia.

3. Aurretiaz ezarritako epean zerbitzu- sarien zorduna aurka jartzen ez bada, betearazpena aginduko da minutaren kopuruarengatik, kostuak gehituta.

1. Espainiako auzitegi zibilek zein jurisdikzio izan, eta horren hedadura eta mugak zehaztuko dira Botere Judizialaren Lege Organikoan eta Espainia kide den nazioarteko itun eta hitzarmenetan xedatutakoaren arabera.

2. Espainiako auzitegi zibilek ez dute beren eskumenpean jarritako auzien gaineko ardurarik hartuko, honako inguruabar hauetako bat gertatzen denean:

1.) Demanda aurkeztu edo betearazpena eskatu denean, nazioarteko zuzenbide publikoaren arabera jurisdikzio- edo betearazpen-ukiezintasuna duten subjektu nahiz ondasunekiko.

2.) Espainia zein nazioarteko itun edo hitzarmenetako kide izan, eta, hori dela bide, eratxiki zaionean beste estatu bati auziaren gaineko jurisdikzio esklusiboa.

3.) Behar bezala epatutako demandatua agertu ez denean, Espainiako auzitegiek duten nazioarteko eskumenaren oinarri bakarra izan badaiteke alderdiak isilbidez haien eskumendean jartzea.

1. Jurisdikzio zibileko auzitegi batek uste badu bere eskumenpean jarritako auzia jurisdikzio militarrari, edo herri-administrazio bati edo kontabilitateko eginkizunetan diharduen kontu auzitegiari dagokiola, auzia gauzatzeaz abstenituko da.

2. Era berean, auzitegi zibilak abstenituko dira, beren eskumenpean jarritako auziak jurisdikzio arrunteko beste jurisdikzio-ordena bateko auzitegien gaineko ardura direnean. Kontu Auzitegia jurisdikzio-eginkizunetan ari denean ulertuko da, administrazioarekiko auzibideen arloko ordenaren barnean dagoela.

Nazioarteko eskumenik eza zein jurisdikziorik eza dela eta, auzia bestelako jurisdikzio-ordenari dagokiola ohartu bezain laster, ofizioz aginduko da aurreko bi artikuluetan aipatutako abstentzioa, alderdiek eta Fiskaltzak esan beharrekoa entzun eta gero.

Demandatuak sala dezake, deklinatoriaren bidez, nazioarteko eskumenik eza edo jurisdikziorik eza, auzia bestelako jurisdikzio-ordenari dagokiolako nahiz gatazka tartekaritzapean jarri delako.

2. Aurreko paragrafoan aipatutako kasuan, prozesu zibileko jardunaren etendura aginduko da, honako inguruabar hauek gertatzen direnean bakarrik:

1.) Auzi kriminala badela egiaztatu bada, eta, bertan, egitateren bat edo batzuk ikertzen ari badira; betiere horiek, prozesu zibilaren alderdi-uzientzako oinarriak izanda ere, delitu-itxura dutenean.

2.) Zigor-auzitegiaren erabakiak, auzi kriminalean prozedura hasteko egitateari buruzkoa izanik, auzi zibilaren ebazpenean eragin erabakigarria izan badezake.

3. Aurreko paragrafoan aipatutako etendura auto bitartez aginduko da, prozesua epaiaren zain soilik dagoenean.

4. Nolanahi ere, etendura aginduko da, prozesura ekarritako agirietatik bati begira faltsutze-delitua egon daitekeenean, baldin eta auzitegiaren ustez agiri hori erabakigarria bada auziaren funtsa ebazteko. Kasu horretan, prozeduraren amaiera arte itxaron gabe etendura aginduko da, delitu horren aurka auzi kriminala hasi dela egiaztatu bezain laster.

5. Aurreko paragrafoan aipatutako kasuan ez da etendurarik aginduko, edo agindutakoa desegingo da, baldin eta alderdiak uko egiten badio bere mesederako agiri horri.

Uko egin denean, agiria auzi-paperetatik kanpo geratzea aginduko da.

6. Artikulu honetan aipatutako etendurak desegingo dira, egiazta daitekeenean epaiketa kriminala amaitu dela edo epaiketa hori gerarazi dela beraren jardunbide arrunta eragotzi duen zioarengatik.

7. Agiri baten faltsutzeari buruzko zigor-auzia alderdietako baten salaketaren edo kereilaren ondorioa bada, eta auzia bukatzen bada agiria kautoa dela edo faltsutzea frogatu gabe geratu dela adierazi duen ebazpenarekin, orduan prozesu zibilean kalte-galeren ordaina eskatu ahal izango du prozesu zibila eteteagatik kalteak izan dituen alderdiak, 712. artikuluan eta ondorengoetan xedatutakoaren arabera.

1. Auzi zibilaren etendura ukatu duen ebazpenaren aurka, birjartze-errekurtsoa jar daiteke.

Dena den, etenduraeskabidea berriro egin daiteke, bigarren auzialdian, eta, hala denean, bai prozesuko arau-hausteen ondoriozko errekurtso berezien izapideak bai kasazio-errekurtsoenak egiten diren bitartean.

2. Etendura agindu duen autoaren aurka, gora jotzeko errekurtsoa jar daiteke. Gora-jotzean etendura agindu edo berresteko emandako autoen aurka, kasuan- kasuan, prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia jar daiteke.

1. Epaitu aurreko ondoreetarako soilsoilik, auzitegi zibilek erabaki ditzakete administrazioarekiko auzibide-arloko uziak eta lan-arloko auziak.

2. Aurreko paragrafoak aipatzen dituen arazoei buruz auzitegi zibilen erabakiak ez du ondorerik sortuko prozesu zibiletik kanpo.

3. Aurreko paragrafoetan xedatutakoa gorabehera, legeak ezartzen badu, edo alderdiek batera etorriz eskatzen badute, edo horietako batek bestearen adostasunarekin eskatzen badu, orduan auzitegi zibilek aribideko jarduna etengo dute, epaia eman aurretik, epaitu aurreko arazoa, kasuan-kasuan, herri-administrazio eskudunak, kontu auzitegiak edo jurisdikzio-ordena eskuduneko auzitegiek hori ebatzi arte.

Kasu horretan, auzitegi zibilarentzat loteslea da epaitu aurreko arazoari buruz organo horiek hartutako erabakia.

Auzigaia ebazteko, arazo bati buruz erabakitzea beharrezkoa bada, eta, arazo hori, aldi berean, auzitegi horretan edo beste auzitegi zibil batean prozesuaren auzigai nagusia bada, eta, arazo hori erabakitzeko egonik, autoen metaketa ezinezkoa bada, orduan auzitegiak, auto bitartez, aribideko jardunaren etendura agin dezake, jardun hori dagoen egoeran dagoelarik, epaitu aurreko arazoa xede duen prozesua bukatu arte. Bi alderdiek edo horietako batek eskatu behar diote etendura auzitegiari, aurkakoari entzun eta gero.

Eskaerari ezetza eman dion autoaren aurka, birjartze-errekurtsoa jar daiteke; etendura agindu duenaren aurka, gora jotzeko errekurtsoa aurkez daiteke.

Auzitegi zibilek kasuan-kasuan eskumena izan dezaten, beharrezkoa da auziaren gaineko ardura lege-lerruneko eta jardunaren hasiera baino lehenagoko arauen bidez eratxikita izatea.

Lehen auzialdiko epaitegiek auzi zibil guztien gaineko ardura dute lehen auzialdian, baldin eta esanbidezko lege- -xedapenaren bitartez bestelako auzitegiei eratxikita ez badaude auzi horiek.

Era berean, epaitegi horiek ardura dute Botere Judizialaren Lege Organikoak eratxikitako gai, egintza, arazo eta errekurtsoen gainean.

Arrazoi horrengatik arazoa sortzen bada, hori eskumen-arazo gisa bideratuko da.

* Abenduaren 17ko 1.417/2001 Errege Dekretuak 90 euroko kopurua ezarri du atal horretarako.

Bake epaitegiek auzi zibilen gaineko ardura izango dute lehen auzialdian, baldin eta auzi horiek 15 000 pezetatik gorako muntarik ez badute, eta, gaiaren ondorioz, 250. artikuluaren 1. paragrafoan aipatutako kasuetan ez badaude.

1. Eskumen objektiborik eza ofizioz hartuko da aintzat, auziaren gaineko ardura duen auzitegia horretaz ohartu bezain laster.

2. Auzitegiak auziaren gaineko ardura duenean, bai bigarren auzialdian, bai prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso bereziaren nahiz kasazio- errekurtsoaren izapideak egin bitartean, eta auzitegi horrek uste badu lehen auzialdia erabaki zuen auzitegiak horretarako eskumen objektiborik ez zuela, orduan jardun guztiaren deuseztasuna aginduko du. Hala ere, alderdiek euren akzioak egikaritzeko eskubidea izango dute auzitegi eskudunean.

3. Aurreko paragrafoek aipatu kasuetan, auzitegiak, ebazpena eman baino lehen, alderdiak eta Fiskaltza entzungo ditu, hamar eguneko epe erkidean.

4. Eskumen objektiborik eza adierazi duen autoak zehaztuko du auziaren gaineko ardura zein auzitegi-motari dagokion.

Demandatuak deklinatoria bidez sala dezake eskumen objektiborik eza*.

* Abenduaren 28ko 1/2004 Legeak zenbait neurri ezarri ditu genero-indarkeriaren aurka oso-osoko babesa emateko (EAO, 313. zk., abenduaren 29koa). Lege organiko horren 57. artikuluak 49bis artikulua erantsi dio prozeduralege honi.

Zernahi gisaz ere, lege organikoaren azken xedapenetatik zazpigarrenaren arabera, eraldaketa ez da indarrean jarriko, ondore hauetarako, 2005. urteko ekainaren 29a arte.

49bis artikulua. Eskumena galtzea, emakumearen aurkako indarkeria-egintzak gertatzen direnean

1. Epaileak, lehen auzialdian, prozedura zibilaren gaineko ardura duen bitartean, jakin badaki indarkeria-egintzaren bat burutu dela, Genero Indarkeriaren aurka Oso-osoko Babesa emateko Neurrien Lege Organikoak bere 1. artikuluan definitzen dituen horietarikoa, eta, egintza horren ondorioz, zigor-prozesua hasi edo babes-agindua eman bada, orduan, Botere Judizialaren Legeko 87 ter artikuluko hirugarren paragrafoan ezarritako baldintzak betetzen direla egiaztatu eta gero, eskumenari utziko dio, eta auzi-paperak dauden-daudenean igorriko dizkio emakumearen aurkako indarkeria-epaile eskudunari, salbu eta ahozko epaiketaren fasea jadanik hasita dagoenean.

2. Epaileak, prozedura zibilaren gaineko ardura duen bitartean, jakin badaki indarkeria-egintzaren bat burutu ahal izan dela, eta, egintza horren ondorioz, ez bada zigor-prozesurik hasi, ezta babes-agindurik eman ere, orduan, Botere Judizialaren Legeko 87 ter artikuluko hirugarren paragrafoan ezarritako baldintzak betetzen direla egiaztatu eta gero, alderdiei zitazioa egingo die, Fiskaltzarekin batera agerraldia egin dezaten; agerraldi hori hurrengo 24 orduetan egingo da, epaileak bil ditzan gertatutako egitateei buruz erabakigarri izan daitezkeen datuak.

Agerraldiaren ondoren, Fiskaltzak berehala erabaki beharko du ea hurrengo 24 orduetan genero-indarkeriaren inguruko egintzak salatuko dituen, edo emakumearen aurkako indarkeria-epaitegi eskudunari babesagindua ematea eskatuko dion.

Salaketa jarri edo babes-agindua eskatuz gero, Fiskaltzak salaketaren kopia edo eskariarena eman beharko dio auzitegiari, eta auzitegiak auziaren gaineko ardurari ekingo dio, harik eta, hala denean, emakumearen aurkako indarkeria-epaile eskudunak eskumenari uzteko eskatu arte.

3. Genero-indarkeria dela eta, emakumearen aurkako indarkeria-epaileak, zigor-auzi baten gaineko ardura duen bitartean, jakin badaki prozesu zibilen bat bidean dagoela, eta Botere Judizialaren Legeko 87 ter artikuluko hirugarren paragrafoan ezarritako baldintzak betetzen direla egiaztatzen badu, orduan auzitegi zibilari agindeia egingo dio, eskumenari utz diezaion; auzitegi zibilak berehala erabaki beharko du eskumenari uztea eta agindeia egin duen organoari auzi-paperak igortzea.

Aurreko lerrokadaren ondoreetarako, eskumenari uzteko agindeiarekin batera aurkeztuko da aurretiazko eginbideak hasi direlako lekukotza edo falta-epaiketari buruzkoa, kereila onartzen duen autoarena, edo emandako babes- aginduarena.

4. Artikulu honen 1 eta 2. paragrafoetan ezarri kasuetan, auzitegi zibilak auzi-paperak igorriko dizkio emakumearen aurkako indarkeria- epaitegiari, eta ez da aplikagarria izango Prozedura Zibilaren Legeko 48.3 artikuluan xedatutakoa; alderdiak, une horretatik, aipatu organoan agertu beharko dira.

Kasu horietan, ez dira aplikagarriak izango atal honen gainerako arauak, eta, era berean, ez da deklinatoria onartuko; alderdiek emakumearen aurkako indarkeria-epaitegiaren eskumena baliatu nahi badute, orduan, epaitegi horrek emandako ebazpenetatik edozein hartu, aurreko paragrafoaren azken lerrokadak aipatzen dituen horietarikoa, eta horren lekukotza aurkeztu beharko dute.

5. Emakumearen aurkako indarkeria-epaitegiek modu esklusibo eta baztertzailean erabiliko dituzte arlo zibilean dituzten eskumenak, betiere Prozedura Zibilaren Legean ezarritako prozedurekin eta errekurtsoekin bat etorriz.

1. Legeak besterik xedatu ezean, lurralde-eskumena demandatuaren egoitzako auzitegiari dagokio, eta, demandatuaren egoitza ez badago nazioko lurraldean, epaile eskuduna izango da demandatuak lurralde horretan bizilekua non izan eta bertako auzitegia.

2. Espainian egoitza edo bizilekurik ez dutenak demandatuak izan daitezke Espainian dauden tokian bertan, edo nazioko lurraldean izan duten azken bizilekuko tokian; eta horrela ere eskumena zehazterik ez badago, orduan auzijartzailearen egoitzako tokian izango dira demandatuak.

3. Enpresaburuak eta profesionalak, euren enpresa- zein lanbide-jardueran sortutako auzietan, jarduera hori non gauzatu eta bertan izan daitezke demandatuak; eta euren ardurapeko establezimenduak toki ezberdinetan badituzte, orduan auzi-jartzaileak horietako bat aukeratu eta bertan izan daitezke demandatuak enpresaburu eta profesionalak.

1. Legeak besterik xedatu ezean, pertsona juridikoak euren egoitza non izan eta bertan izango dira demandatuak.

Era berean, auzipeko egoera edo harreman juridikoak non sortu edo ondoreak non izan eta bertan demandatuak izan daitezke, betiere pertsona juridikoek toki horretan dutenean jendaurrean zabalik dagoen establezimendua edo erakundearen izenean jarduteko ordezkari baimendua.

2. Nortasunik gabeko erakundeak kudeatzaileen egoitzan edo jarduera gauzatu duten tokietatik edozeinetan izan daitezke demandatuak.

1. Aurreko artikuluetan ezarritako foruak ez dira aplikatuko eta artikulu honetan ezarritakoaren arabera zehaztuko da eskumena, honako kasu hauetan:

1.) Epaiketetan ondasun higiezinen gaineko akzio errealak egikaritzen direnean, epaiketetan auzitegi eskuduna izango da auzigaia dagoen tokikoa.

Akzio erreala zenbait ondasun higiezinen gainean edo esparru desberdinetan dagoen ondasun higiezin baten gainean egikaritu denean, auzitegi eskuduna euretako edozein izango da, demandatzaileak hala aukeratuta.

2.) Demandak jartzen direnean inoren ondasunen administratzaileek egin beharreko kontuen aurkezpen eta onespenari buruz, auzitegi eskuduna izango da kontu horiek aurkeztu behar diren tokikoa; toki hori zehaztuta ez badago, mandatugile, ahalorde-emaile edo ondasun-jabearen egoitzakoa edo administrazioa gauzatzen duen tokikoa izango da eskuduna, auzi-jartzaileak hala eskatuta.

3.) Berme-betebeharraren edo betebehar osagarrien gaineko demandetan, auzia erabakitzeko auzitegi eskuduna izango da betebehar nagusiaren gaineko eskumena duena edo jada horren gaineko arduran diharduena.

4.) Jarauntsi-arazoei buruzko epaiketetan, auzitegi eskuduna izango da hildakoaren azken egoitzari dagokion tokikoa, eta, hildakoak azken egoitza atzerrian izan badu, Espainian izandako azken egoitzaren tokiko auzitegia, edo haren ondasun gehienak diren tokiko auzitegia, demandatzaileak hala aukeratuta.

5.) Epaiketetan ezgaien, ezgaituen edo zarrastelkeria-adierazpena dutenen laguntza- edo ordezkaritza-akzioak egikaritzen direnean, horiek bizilekua non izan eta bertako auzitegia izango da eskudun.

6.) Ohorerako eskubide, pertsona eta familiaren bizitza pribaturako eskubide, eta norberaren irudirako eskubideen arloetan, eta, oro har, oinarrizko eskubideen babes zibilaren arloan, demandatzailearen egoitzako auzitegia izango da eskuduna, eta, demandatzaileak egoitza Espainiako lurraldean ez badu, kasuan kasuko oinarrizko eskubidea urratu duen egitatea non gauzatu eta bertako auzitegia izango da eskuduna.

7.) Ondasun higiezinen gaineko errentamendu eta maizter-botatze epaiketetan, finka non egon eta bertako auzitegia izango da eskuduna.

8.) Jabetza horizontalari buruzko epaiketetan finka non egon eta bertako auzitegia izango da eskuduna.

9.) Epaiketetan, ibilgailu motordunen zirkulazioa dela-eta kalte-galeren ordaina eskatzen denean, kalteak non eragin eta bertako auzitegia izango da eskuduna.

10.) Sozietatearen erabakiak aurkaratzeari dagokionez, sozietatearen egoitzako auzitegia izango da eskuduna.

11.) Prozesuetan, jabetza intelektualaren arauak hausteari buruzko demandak egikaritzen direnean, arau-haustea non gauzatu, edo arau-haustearen zantzuak non egon, edo ale ez-zilegiak non egon, eta toki horretako auzitegia izango da eskuduna, demandatzaileak hala aukeratuta.

12.) Elkarlehia desleialari buruzko epaiketetan, demandatuak establezimendua zein tokitan izan eta bertako auzitegia izango da eskuduna, eta, demandatuak establezimendurik ez badu, bere bizileku edo egoitza zein tokitan izan eta bertako auzitegia izango da eskuduna; demandatuak hori Espainiako lurraldean ez badu, elkarlehia desleialeko egintza non gauzatu, edo egintzak ondoreak non sortu, eta bertako auzitegia izango da eskuduna, demandatzaileak hala aukeratuta.

13.) Marka eta patenteen arloan eskudun izango da, gai horretako legeria bereziak ezarritako auzitegia.

14.) Prozesuetan, akzioak egikaritzen direnean, kontratazioaren baldintza orokorreko klausulak kontratuari ez eransteko edo horien deuseztasuna adierazteko, demandatzailearen egoitzako auzitegia izango da eskuduna.

Era berean, gai horretan akzio adierazlea, bukarazte-akzioa edo atzera jotzeko akzioa egikaritzen direnean, demandatuak establezimendua non izan eta bertako auzitegia izango da eskuduna, eta demandatuak establezimendurik ez badu, beraren egoitzari dagokion auzitegia izango da eskuduna; demandatuak egoitza Espainiako lurraldean ez badu, atxikimendua egin den tokiko auzitegia izango da eskuduna.

15.) Premiamenduko prozedura administratiboetan jarritako jabari-hirugarrengotza edo eskubide hobeko hirugarrengotzaren kasuan, enbargoa zein organok erabaki eta organo horren egoitzako auzitegia izango da eskuduna, lurralde-eskumenari dagokionez herriadministrazioentzat ezarritako berezitasunei kalterik egin gabe.

16.) Kontsumitzaile eta erabiltzaileen interes kolektibo eta zehaztugabeen defentsarako bukarazte-akzioa zein prozesutan egikaritu eta prozesu horietan eskuduna izango da demandatuak establezimendua zein tokitan izan eta bertako auzitegia, eta demandatuak establezimendurik ez badu, bere egoitza duen tokiko auzitegia; demandatuak hori Espainiako lurraldean ez badu, auzi-jartzailearen egoitzaren tokikoa.

2. Artikulu honen aurreko paragrafoko arauak aplikatu beharrekoak ez direnean aseguruetan, ondasun higigarri gorpuzdunen eperako salmentetan eta horien finantzaketarako kontratuetan, edota zerbitzuak emateko kontratuetan nahiz ondasun higigarriei buruzko kontratuen inguruko auzietan, kontratua burutu baino lehenago eskaintza publikoa egin bada, orduan auzitegi eskuduna izango da asegurudun, erosle edo mailegu-hartzailearen edo eskaintza onartu duenaren egoitzakoa, hurrenez hurren.

1. Zenbait akzio aldi berean egikaritu direnean pertsona baten edo batzuen aurka, auzitegi eskuduna izango da gainerako akzioen oinarri zein akzio izan eta horri dagokion tokikoa; halakorik izan ezean, akzio metatu gehienen gaineko ardura zein auzitegik izan eta hori izango da eskuduna; eta, azken buruan, zenbateko handieneko akzioari dagokion tokiko auzitegia izango da eskuduna.

2. Demandatu batzuk daudenean, eta, artikulu honetan eta aurrekoetan xedatutako erregelekin bat, toki bateko baino gehiagoko epaileei badagokie lurralde- eskumena, orduan demanda jarri ahal izango da horietatik edozeinetan, demandatzaileak hala aukeratuta.

1. Lurralde-eskumena banatzeko lege-erregelak aplikatuko dira, bakarrik, alderdiak esanbidez edo isilbidez jarri ez badira mugabarru zehatz bateko auzitegien eskumendean.

Salbuespenez, aginduzko izaera dute 52. artikuluaren 1. paragrafoko 1. zenbakian eta 4. zenbakitik 15.era artekoetan ezarritako erregelek eta artikulu horren 2. paragrafoan ezarritakoek, baita lege honek zein beste batek esanbidez halako izaera eratxiki dien gainerako erregelek ere.

Hitzezko epaiketaren bitartez erabaki beharreko gaietan ere, ez da baliozkoa izango esanbidez edo isilbidez eskumendean jartzea.

2. Atxikimendu-kontratuetan, alderdietako batek ezarritako baldintza orokorreko kontratuetan edo kontsumitzaile nahiz erabiltzaileekin egindakoetan, ez da baliozkoa izango esanbidez auzitegien eskumendean jartzea.

3. Baliozko eta eragingarria izango da alderdiek auzitegiaren eskumendean jartzea, baldin eta kasuan kasuko gaiaz arduratzeko eskumen objektiboa duten auzitegien alde egiten bada.

Esanbidezko eskumendea da interesdunek hala itundutakoa, zein auzitegiren menpean jarri eta auzitegi horien esparrua zehatz izendaturik.

Honako hauek isilbidez auzitegien eskumendean jarri direla ulertuko da:

1.) Demandatzailea, horrek mugabarru jakin bateko auzitegietara jo duenean, demanda jarriz nahiz demandaz arduratzeko auzitegi eskudunari aurkeztu beharreko eskaera zein eskabidea eginez.

2.) Demandatua, baldin eta demanda jarri ondoren epaiketan bertaratu bada eta edozein jardun egin badu, deklinatoria forma egokiz proposatzea izan ezik.

Alderdiak auzitegien eskumendean esanbidez jartzeak mugabarrua zehaztea ekarriko du, auziaz arduratu behar diren auzitegiei begira.

Mugabarruan mota bereko zenbait auzitegi daudenean, auzien banaketak zehaztuko du auzitegi horietatik zeini dagokion auziaren gaineko ardura; alderdiak ezin dira jarri auzitegi zehatz baten menpe, gainerako auzitegiak baztertuz.

Aginduzko erregelek lurralde-eskumena finkatu badute, auzitegiak ofizioz aztertuko du bere lurralde-eskumena, demanda aurkeztu bezain laster. Fiskaltzak eta bertaratutako alderdiek esan beharrekoa entzun ondoren, auzitegiak uste badu auziaz arduratzeko lurralde- eskumenik ez duela, orduan auto bidez adieraziko du hori, eta lurralde- eskumena duen auzitegiari jarduna igorriko dio.

Aukerazko foruak aplikatzeko modukoak badira, ondore horietarako auzitegiak demandatzaileari zuzenduko dio agindeia eta demandatzaileak adierazitakoa beteko du.

Aginduzko erregelek lurralde-eskumena legez zehaztu duten kasuetatik kanpo, lurralde-eskumenik eza zehatz daiteke, soilik, demandatuak edo epaiketan alderdi legitimo izan daitezkeenek deklinatoria garaiz eta forma egokiz proposatzen badute.

1. Lurralde-eskumenik ezaren ondorioz, auzitegiak eskumena baliatzeari uzteko erabakia hartu badu, deklinatoria bidez edo alderdi guztiak entzun eta gero, orduan jarduna zein auzitegiri igorri eta horrek erabakia onartu behar du, eta ezin izango du ofizioz bere lurralde-eskumenik eza adierazi.

2. Lurralde-eskumenik ezaren ondorioz, eskumena baliatzeari uzteko erabakia hartu izan bada alderdi guztiak entzun gabe, orduan jarduna zein auzitegiri igorri eta auzitegi horrek adieraz dezake ofizioz bere lurralde- -eskumenik eza, lurralde-eskumenik eza aginduzko erregelen bidez zehaztu behar denean.

3. Eskumenik eza adierazi duen ebazpenak aginduko du aurrekari guztiak zuzenean gorago dagoen auzitegi erkideari igortzea. Auzitegi horrek auto bidez erabakiko du zein auzitegi arduratu behar den auziaz, eta, hala badagokio, hurrengo hamar egunetan aginduko du auzitegi horri auzi-paperak igortzea eta alderdiak epatzea. Auto haren aurka, ez dago errekurtsorik.

Legezko xedapenek besterik xedatu ezik, auziaz arduratzeko eskumena duen auzitegiak eskumena izango du, orobat, auziaren intzidentziak ebazteko, berak emandako probidentziak eta autoak betearazteko, eta epaia edo onetsitako hitzarmenak nahiz transakzioak betearazteko.

1. Auzitegi bati zuzendutako errekurtsoen izapidetza ez da onartuko, baldin eta auzitegiak horiez arduratzeko eskumen funtzionalik ez badu.

Aurrekoa gorabehera, errekurtsoa auzitegiari zuzenduta, horrek onartu eta ulertzen badu errekurtso horretaz arduratzeko eskumen funtzionalik ez duela, orduan, bertaratutako alderdiek hamar eguneko epe erkidean esan beharrekoa entzun ondoren, autoa emango du, horren gaineko arduraz abstenitzeko.

2. Aurreko paragrafoko autoa jakinarazi eta gero, auzilariek bost eguneko epea izango dute, errekurtsoa behar bezala jarri edo iragartzeko; egun horiek gehituko zaizkie izapideok burutzeko legez ezarri diren epeei.

Auzilariek epea gainditzen badute errekurtsoa behar bezala jarri gabe, ebazpen hori irmo bihurtuko da.

1. Deklinatoriaren bidez, demandatuak eta jada eragindako epaiketan alderdi legitimo izan daitezkeen horiek sala dezakete, demanda zein auzitegitan jarri eta auzitegi horren jurisdikziorik eza, demandaren gaineko ardura atzerriko auzitegiei nahiz beste jurisdikzio- ordena bateko organoei edo tartekariei dagokielako.

Edozein motatako eskumenik eza salatzeko ere deklinatoria proposatuko da.

Deklinatoriaren oinarria lurralde- -eskumenik eza bada, zehaztu beharko da jarduna zein auzitegiri igorri behar zaion, auzitegi horren lurralde-eskumena dela eta.

2. Deklinatoria proposatuko da auziaren gaineko ardura duen auzitegian, baldin eta uste bada auzitegi horrek jurisdikziorik edo eskumenik ez duela.

Aurrekoa gorabehera, deklinatoria, aurkez daiteke, orobat, demandatuaren egoitzako auzitegian. Azken auzitegi horrek deklinatoria helaraziko dio, komunikazio- biderik azkarrena erabiliz, demanda zein auzitegitan aurkeztu eta auzitegi horri, deklinatoria aurkeztu eta egun horren biharamunean ofizio bidez igortzeari kalterik egin gabe.

1. Deklinatoria proposatu beharko da, demanda erantzuteko epearen lehenengo hamar egunetan, edo ikustaldirako zitazioa jaso eta hurrengo lehen bost egunetan. Deklinatoriak etengo ditu, bera ebatzi arte, demanda erantzuteko epea edo ikustaldi egunerako zenbaketa, bai eta aribideko prozedura nagusia ere.

2. Deklinatoria aurretiaz alegatzearen ondorioz prozedura nagusia eten bada ere, horrek ez du eragotziko auzia erabaki behar duen auzitegiak, alderdi legitimoak hala eskaturik, froga ziurtatzeko edozein jardun nahiz kautela- -neurri agintzea, halakorik hartu ezean auzi-jartzailearentzat galera konponezinak sortzen badira. Ez da halakorik egingo, demandatuak behar besteko kauzioa eman duenean, oinarririk gabeko deklinatoriaren izapidetzak sor ditzakeen kalte-galerei aurre egiteko.

Kauzioa eman daiteke eskudiruz edo lehen agindeian ordain daitekeen iraupen zehaztugabeko abal solidarioz, azken hori eman badu kreditu-erakunde batek edo elkarrekiko berme sozietate batek; beste edozein modutan ere eman daiteke kauzioa, auzitegiaren iritziz kasuan-kasuan bermatzen bada kopuru horrek berehalako eskuragarritasuna izango duela.

1. Deklinatoriaren idazkiarekin batera aurkeztuko dira deklinatoriaren oinarri diren agiriak edo froga-hastapenak, betiere gainerako auzilarien besteko kopia-kopuruarekin. Auzilari horiek auzitegiaren jurisdikzio edo eskumenari eusteko egokitzat jotzen dutena alega eta ekar dezakete; horretarako, bost egunetako epea izango dute, deklinatoriaren jakinarazpenetik hasita. Auzitegiak hurrengo bost egunetan erabakiko du arazoa.

Deklinatoria lurralde-eskumenik ezari buruzkoa bada, auzi-jartzaileak, hori aurkaratzean, auzitegiaren lurralde- eskumenik ez hori alega dezake, auzitegi horri eman nahi bazaio auziaren gaineko ardura.

2. Auzitegiak ulertzen badu jurisdikziorik ez duela, auziaren gaineko ardura beste estatu bateko auzitegiei dagokielako, orduan horixe adieraziko du auto bitartez, prozesuaren gaineko ardurarik ez du hartuko, eta largetsiko du.

Auzitegiak modu berean jardungo du, auzia tartekaritzapean jarri eta deklinatoriaren oinarria hori bada.

3. Auzitegiak ulertzen badu jurisdikziorik ez duela, gaia beste jurisdikzio- -ordena bateko auzitegiei dagokielako, orduan auzitegiak adieraziko die, auziaren gaineko ardura hartu ez duen autoan alderdiei, euren eskubidea zein organotan baliatu beharko duten. Ebazpen berbera emango du auzitegiak, eskumen objektiborik ez duela ulertuz gero.

4. Lurralde-eskumenari buruzko deklinatoria jarri bada eta aginduzko erregelek eskumen hori zehaztu ez badute, orduan auzitegiak, deklinatoria horri oniritzia eman ahal izateko, eskudun iritzi beharko dio deklinatoriaren eragileak aipatu organoari.

5. Lurralde-eskumenaren inguruko deklinatoriari oniritzia ematean, auzitegiak auziaren gaineko ardura utziko du eskumena zein organori egokitu eta horren esku. Era berean, auzitegiak auzi-paperak igortzea erabakiko du, eta alderdiak hamar eguneko epean epatuko dira auzitegi horretan agertzeko.

1. Gora jotzeko errekurtsoa aurkez daiteke auzitegiaren autoaren aurka, horrek auziaren gaineko ardura har ez dezan, baldin eta auto hori eman bada nazioarteko eskumenik ez dagoelako, auzia beste jurisdikzio-ordena bateko auzitegiari dagokiolako, auzia tartekaritzapean jarri delako, edo eskumen objektiborik ez dagoelako.

2. Nazioarteko eskumenik, jurisdikziorik edo eskumen objektiborik ezari uko egin bazaio auto bidez, orduan birjartze- errekurtsoa bakarrik jar daiteke; horrek ez dio kalterik egingo prozesuko baldintza horien eza alegatzeari, behin betiko epaiaren aurkako gora jotzean.

Aurreko lerrokadan xedatutakoa aplika daiteke, halaber, autoak ezetza eman dionean auzia tartekaritzapean jartzeari.

1. Lurralde-eskumena ebatzi duten autoen aurka, ez da errekurtsorik egongo.

2. Gora jotzeko errekurtsoan eta prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezian, lurralde-eskumenik ezari buruzko alegazioak onartuko dira, kasuan-kasuan, aginduzko erregelak aplikagarriak direnean bakarrik.

1. Auzi zibil guztiak lehen auzialdiko epaitegien artean banatuko dira, epai-barrutian lehen auzialdiko epaitegi bat baino gehiago dagoenean. Erregela berbera aplikatu behar zaie probintziako audientzien ardurapeko diren auziei, audientziak ataletan banatuta daudenean.

2. Auzitegiek ez dute baimenduko banaketapeko auzia bideratzea, horretan banaketaren eginbide egokia agertzen ez bada.

Eginbide hori agertzen ez bada, auziaren banaketa agintzeko ez den jarduna deuseztatu egingo da, edozein alderdik hala eskaturik.

3. Banaketari buruzko erabakien aurka, deklinatoria ez da bidezkoa izango. Hala ere, auzilarietatik edozeinek aurkara dezake indarreko banaketa- arauak haustea, jarduna hasteko idazkia edo eskabidea aurkezten den unean.

4. Banaketa-arauen arabera auziaren gaineko ardura auzitegi bati edo batzuei badagokie eta beste auzitegi batek ematen badu auziaren gaineko ebazpena, orduan ebazpenok deusezak direla adieraziko da, horiek zein alderdiri kalte egin eta alderdi horrek hala eskatuta. Horretarako, alderdiak deuseztasuna eskatu beharko du banaketa- -arauak hautsi direla jakin eta hurrengoxeko prozesu-izapidean, arau-hauste hori aurreko paragrafoak ezarritakoaren arabera zuzendu ez bada.

Auziak banatu eta epaitegi nahiz atal egokira igorriko dira, jarduna hasteko idazkia edo eskabidea aurkeztu denetik hurrengo bi egunetan.

Epaile dekanoek, eta auzitegi eta audientzietako buruek ere presako neurriak har ditzakete, banatu gabeko auzietan, alderdiak hala eskaturik, neurri horiek hartu ezean eskubide-urraketa edo -galera larri eta konponezina sor badaiteke.

2. Auzi-jartzaileak demandan meta ditzake demandatuaren aurka dituen akzio guztiak, akzioen jatorria titulu ezberdina izan arren, betiere akzio horiek elkarren artean bateraezinak ez direnean.

3. Akzio bi edo gehiago batera epaiketa berean egikaritzea ezinezkoa izango da, eta, ondorioz, akzio horiek ezin daitezke metatu, baldin eta akzioek elkar baztertzen badute edo elkarren aurkakoak badira. Bi kasu horietan, akzio bat aukeratzeak bestearen egikaritza eragotzi edo eraginik gabe utziko du.

4. Aurreko paragrafoan ezarritakoa gorabehera, auzi-jartzaileak elkarren artean bateraezinak diren akzioak metatu ahal izango ditu, eta horretarako, adieraziko du zein den akzio nagusia, eta, lehen akzio nagusi hori oinarrigabea dela ulertzen bada, aldiz, zeintzuk diren bestelako akzioa edo akzioak, berak egikarituko dituenak.

Subjektu batek subjektu anitzen aurka edo subjektu anitzek subjektu baten aurka dituzten akzioak meta daitezke, aldi berean egikarituz, baldin eta akzio horien artean lotura badago tituluaren ondorioz edo eskatzeko arrazoiaren ondorioz.

Titulua edo eskatzeko arrazoia bera dela edo lotura badela ulertuko da, akzioak egitate berberetan oinarritzen direnean.

1. Akzio-metaketa onargarri izan dadin, beharrezkoa izango da:

1.) Akzio nagusiaren gaineko ardura duen auzitegiak jurisdikzioa eta eskumena edukitzea akzio metatuen gaineko ardura izateko, gaia nahiz munta dela eta.

Hala ere, epaiketa arruntean bideratu beharreko akzioari meta dakioke, muntaren arabera, berez hitzezko epaiketan gauzatu beharreko akzioa.

2.) Gaia dela eta, metatutako akzioak epaiketa-mota ezberdinetan bideratu behar ez izatea.

3.) Legeak metaketa ez debekatzea, akzio zehatzak egikaritu diren kasuetan, gaia nahiz jarraitu beharreko epaiketa- motaren ondorioz.

2. Sozietatearen erabakiak aurkaratzeko demandari ofizioz metatuko zaizkio batza edo biltzar berean, edota kide anitzeko administrazio-organoaren saio berean hartutako erabakien deuseztasun- edo deuseztagarritasun- -adierazpena eskatu duten demanda guztiak. Demanda horiek lehen demanda aurkeztu denetik hurrengo berrogei egunetan aurkeztu beharko dira.

Edozein kasutan ere, lehen auzialdiko epaitegi bat baino gehiagoko tokietan, lehen demandaren gaineko ardura izan duen epaitegiari banatuko zaizkio demanda horren ondoren aurkeztutako gainerako demandak.

3. Halaber, demanda berean metatuko dira akzio ezberdinak, legeek kasu zehatzetarako hala xedatu dutenean.

4. Akzio batzuk behar ez bezala metatu badira, epaileak, demanda onartzeari ekin baino lehen, auzi-jartzaileari aginduko dio, bost eguneko epean akatsa ongitu dezan, meta daitezkeen akzioei eutsiz.

Epe-muga igaro bada ongitze barik, edo auzi-jartzaileak iraunarazi nahi dituen akzioak elkarren artean metaezinak badira, besterik gabe demanda artxibatzea aginduko da.

Prozesuen metaketa dela bide, prozesu horiek prozedura batean gauzatuko dira, eta epai bakar batek bukaraziko ditu horiek guztiak.

Legeak beren beregi besterik xedatu ezean, prozesu ezberdinen arteko metaketa bakarrik agin daiteke, baldin eta metatu nahi diren prozesuetatik edozeinetan alderdi denak hala eskatu badu.

Prozesu-metaketa honako kasu hauetan bakarrik aginduko da:

1.) Prozesuetatik batean eman beharreko epaiak beste prozesuan epaitu aurreko ondoreak sor ditzakeenean.

2.) Metaketa zein prozesutarako eskatu eta prozesu horien objektuen artean lotura badago, lotura horrek ekar dezakeela, prozesuok banan-banan jarraituz gero, epaiak ematea eta epai horietan jasotako erabaki edo oinarriak kontraesanekoak, bateraezinak edo elkarren artean baztertzaileak izatea.

1. Lege honen 555. artikuluan betearazpen- prozesuen metaketari buruz xedatutakoa izan ezik, prozesu adierazleen metaketa bidezkoa izango da, izapide berdinen bidez bideratu badira edo prozesu horien izapidetza prozesuko eskubideen galera barik batera badaiteke, betiere kapitulu honetan adierazitako arrazoietatik bat gertatzen denean.

2. Prozesuak auzitegi ezberdinetan erabakitzeko daudenean, metaketa ezinezkoa izango da, baldin eta antzinatasun gehieneko prozesuaren auzitegiak eskumen objektiborik ez badu, metatu nahi diren prozesuez arduratzeko, gaia nahiz munta dela eta.

3. Metaketa ez da bidezko izango, berebat, legearen arabera alderdiek ezin badute indarrik gabe utzi antzinatasun gutxieneko prozesuaren gaineko ardura duen auzitegiaren lurralde-eskumena.

4. Prozesu-metaketa onargarri izateko, nahitaezkoa da horiek lehen auzialdian egotea eta prozesu horietatik batean ere lege honen 433. artikuluko epaiketa bukatuta ez egotea.

1. Prozesu-metaketa ez da bidezkoa izango, arriskua badago epaiak eman eta epai horietan jasotako erabaki edo oinarriak kontraesaneko, bateraezin edo elkarren artean baztertzaile izateko, eta hori saihestu badaiteke auzibitarte- salbuespenaren bidez.

2. Era berean, prozesuak ezin daitezke metatu, baldin eta lehen demandarekin, horren zabaltzearekin, halakorik bada, edo errekonbentzioarekin batera egiaztatzen ez bada ezin izan dela eragin honako prozesua, metatu nahi diren prozesu ezberdinetan agertu eta oinarri berdineko uzi eta arazoak biltzen dituena.

3. Metatu nahi diren prozesuak demandatzaile berak edo errekonbentzio- -egile demandatu berak eragin baditu, dela bakarrik, dela auzikidetzan, orduan metaketa ez da bidezkoa izango, prozesu bakarra eragin zitekeela ulertuko delako, aurreko paragrafoan zehaztu bezala, salbu eta hori egiaztatzen denean.

4. Aurreko paragrafoetan xedatutakoa ez da aplikagarria izango, nahiz eta 76 eta 77. artikuluen arabera prozesuak metatzeko modukoak izan, legeek kontsumitzaileei eta erabiltzaileei aitortu dizkieten eskubide nahiz interes kolektibo eta zehaztugabeak babesteko prozesuetan. Hala izango da, elkarte, erakunde eta talde legitimatu, nahiz kontsumitzaile edo erabiltzaile zehatzek prozesu ugari eragin eta prozesu horiek ezin izan badira saihestu, dela akzioen metaketaren bidez, dela 15. artikuluan xedatutako parte-hartzearen bidez.

Halakoetan, prozesu-metaketa aginduko da, ofizioz bada ere, lege honek xedatutakoaren arabera.

1. Prozesu-metaketa beti eskatuko zaio antzinatasun gehieneko prozesuaren gaineko ardura duen auzitegiari, eta prozesu horri metatuko zaizkio prozesurik berrienak.

Betekizun hori ez bada gauzatzen, auzitegiak, auto bidez, ez du eskabidea onartuko. Auto horren aurka, ez da errekurtsorik izango.

2. Demanda noiz aurkeztu eta data horren arabera zehaztuko da antzinatasuna.

Demandak egun berean aurkeztu badira, lehenik zein prozesu-txandatan banatu eta hori da antzinatasun gehienekoa.

Prozesuak metatzeko eskabidea prozesu horietatik edozeinetan eskatu ahal izango da, baldin eta ezin bada zehaztu txandatan zein demanda banatu den lehenik, betiere prozesuak auzitegi ezberdinetan erabakitzeko egon edo beste edozein arrazoirik dagoenean.

1. Hitzezko epaiketetan, auzitegi berean hurrengo ataleko arauen bidez metatuko dira erabakitzeko dauden prozesuak.

Metaketa-eskabidea ikustaldi- ekitaldian eta ahoz egingo da, lehenago aurkeztu ez bada.

Kasu horretan, ekitaldira agertu diren gainerako alderdiek egokitzat jotzen dutena adieraziko dute eskatutako metaketaren bidezkotasunari buruz, eta bidezkotasun hori ikustaldi berean ebatziko da.

2. Prozesuak auzitegi ezberdinetan erabakitzeko daudenean, hitzezko epaiketan aurkeztutako metaketa-eskabidea aurreko paragrafoaren arabera egin, eta hori bideratuko da, ahal den neurrian, kapitulu honen 3. ataleko arauen arabera.

Prozesuak auzitegi berean gauzatzen badira, metaketa idatziz eskatuko da. Idazki horretan argiro adieraziko da metatzeko prozesuak zeintzuk diren eta horien prozesuko egoera zein den, metaketa egiaztatzeko arrazoiak ere azalduz.

Prozesuak metatzeko eskabideak ez ditu etengo metatu nahi diren aribideko prozesuak. Hala ere, auzitegia prozesu horietatik edozeinetan ez du epaia emango, metaketaren bidezkotasunari buruz erabaki arte.

Auzitegiak, auto bidez, ez du metaketa- eskabidea onartuko, eskabide horrek ez baditu jasotzen aurreko artikuluak galdatutako datuak edo eskabidearen edukiaren arabera metaketa bidezkoa ez bada, bai prozesuen mota, bai horien prozesu-egoera, bai aurreko artikuluetan ezarritako gainerako prozesubetekizunen ondorioz.

1. Prozesu-metaketa behar bezala eskatu bada, eskabidea helaraziko zaie, bai bertaratutako gainerako alderdiei, bai metatu nahi diren prozesuetatik edozeinetan alderdi direnei, nahiz eta metaketa eskatu den prozesuan alderdi izan ez, horiek metaketari buruzko alegazioak egin ditzaten, hamar eguneko epe erkidean.

2. Epe hori igaro denean edo alegazioak jaso direnean, auzitegiak arazoa ebatziko du hurrengo bost egunetan.

Intzidentean alderdi diren guztiak metaketarekin ados badaude, auzitegiak besterik gabe aginduko du metaketa hori.

Alderdien arteko adostasunik ez badago, edo horietatik inork alegaziorik egiten ez badu, orduan auzitegiak bidezkotzat jotzen duena ebatziko du, eskatutako metaketa aginduz edo berori ukatuz.

Eskatutako metaketa erabaki behar duen autoaren aurka, birjartze-errekurtsoa baino ez dago.

1. Metaketa onartu ondoren, auzitegiak aginduko du antzinatasun gutxieneko prozesuak antzinatasun gehienekoei batzea, horiek prozedura berean edo izapide berdinak erabiliz gauzatzen jarraitu eta epai berean erabaki ahal izateko.

2. Lehen auzialdian metaturiko prozesuak fase berean ez badaude, aurreratuenaren etendura aginduko da, gainerakoak egoera berdinera edo antzekora heldu arte.

1. Metaketa ukatuta, epaiketak banan- banan gauzatuko dira.

2. Metaketa ukatu duen autoaren bidez kondenatuko da metaketa zein alderdik eragin eta hori, berorrek intzidentearen kostuak ordain ditzan.

Auzitegi ezberdinetan erabakitzeko dauden prozesuen metaketari aplikatuko zaizkio kapitulu honen aurreko ataletan ezarritako arauak, hurrengo artikuluetan adierazitako berezitasunekin.

81. artikuluan xedatutakoaz gain, prozesuen metaketa eskatzeko idazkian adierazi behar da, metatu nahi diren prozesuak zein auzitegitan erabakitzeko izan eta auzitegi hori zein den.

1. Prozesuak metatzeko eskabideak ez ditu etengo aribideko prozesu ukituak; horrelakoren bat epaiaren zain soil-soilean geratzen bada, une horretatik bertatik eten egingo da eskabidea.

Halakoetan, epaia emateko epea eten egingo da.

2. Metaketa eskatu bezain laster, beste auzitegiari horren berri emango zaio biderik azkarrena erabiliz, auzitegi horrek edozein kasutan epaia ez emateko, eskatutako metaketaren inguruan behin betiko erabakia eman arte.

3. Metaketa-eskabidea helaraziko zaie bertaratutako gainerako alderdiei, horiek metaketaren bidezkotasunari buruz alegazioak aurkez ditzaten, hamar eguneko epe erkidean.

Auzitegiak auto bitartez bost eguneko epean ebatziko du, eta, auzitegi horrek metaketa ukatu badu, beste auzitegiari hori komunikatuko dio, eta azken horrek epaia eman ahal izango du.

Auzitegiak metaketa bidezkoa dela jotzen badu, auto berean aginduko du beste auziaren gaineko ardura duenari ofizioa igortzea, prozesuen metatzea eta bertara ekartzea eskatuz.

Ofizio horrekin batera ekarri behar da auzitegiak berak zehaztu aurrekarien agiri kautoa, aurrekariok nahiko direnean metaketa eskatzeko arrazoia aditzera emateko, eta, hala denean, metaketa eskatu ez duten alderdiek azaldutako alegazioak ere ekarri behar dira.

1. Auzitegi errekerituak ofizioa eta agiri kautoa jaso dituenean, bertara zein alderdi agertu eta alderdioi helaraziko dizkie horiek.

2. Auzitegi errekerituan bertaratutakoen artean inon badago auzitegi errekeritzailean aribidean dagoen prozesuan bertaratu gabe, orduan horrek bost eguneko epea izango du, auzitegi horren idazkaritzan ofizio eta agiri kautoaren jakitun izateko, baita metaketari buruzko idazkia aurkezteko ere, bertan bere eskubideari dagokiona adieraziz.

1. Aurreko artikuluak aipatutako bost eguneko epea igaro eta gero, auzitegiak autoa emango du, metaketa-agindeia onartu edo horri uko egiteko.

2. Auzitegi errekerituan bertaratu diren alderdietatik inor metaketaren aurka jartzen ez bada, edo alderdiok auzitegi errekeritzailean alegatu dituzten datu eta argudioez bestelakoak alegatzen ez badituzte, orduan auzitegi errekeritua abstenituko da metaketa eskatu duen autoaren oinarriak aurkaratzeaz, oinarri horiek 76 eta 77. artikuluetan xedatutako betekizunei buruzkoak direnean. Auzitegi errekerituak agindeiari ezetza emateko arrazoia izan daiteke, bakar-bakarrik, auzitegi errekurrituan erabakitzeko dauden prozesuak metatu beharra.

1. Metaketa-agindeia onartu eta gero, berehala jakinaraziko zaie hori auzitegi errekerituan alderdi direnei, horiek hamar eguneko epean auzitegi errekeritzailean bertara daitezen. Auzitegi errekeritzaileari auzi-paperak igorriko zaizkio, auzi-paper horiek auzitegi horretan, kasuan-kasuan, euren bidea egin dezaten.

2. Prozesuen metaketa erabaki eta gero, aribideko prozesuetatik aurreratuena eten egingo da, metaketa zein prozesutan gertatu eta hori bestearen prozesu- -mailara iritsi arte.

1. 91. artikuluaren 2. paragrafoan ezarritakoaren arabera, auzitegi errekerituak metaketa-agindeia onartu ez badu, hori bidegabekotzat jotzeagatik, edo metaketa auzitegi horretan erabakitzeke dauden prozesuekin egin behar dela uste izateagatik, orduan auzitegi errekerituak hori komunikatuko dio auzitegi errekeritzaileari, eta auzitegi biek desadostasuna erabakitzeko auzitegi eskudunaren menpe utziko dute erabakia.

2. Prozesu-metaketaren arloko desadostasunak ebazteko auzitegi eskuduna da auzitegi errekeritzailearen eta errekerituaren goragoko auzitegi erkidea.

1. Aurreko artikuluan ezarritakoaren ondoreetarako, hala auzitegi errekeritzaileak, nola auzitegi errekerituak, lehenbailehen auzitegi eskudunari igorriko diote, metaketaren gaineko desadostasuna ebazteko auzitegien esku dagoenaren agiri kautoa.

2. Auzitegi errekeritzaileak eta errekerituak alderdiak epatuko dituzte, alderdiok bost eguneko epe luzaezinean auzitegi eskudunean ager daitezen eta idatziz euren eskubideari dagokiona alega dezaten.

1. Auzitegi eskudunak auto bidez emango du erabakia, hogei eguneko epean, eta auzi-paperetan agertzen diren aurrekariak eta alderdien idatzizko alegazioak kontuan izanik, azken horiek aurkeztu badira.

Horrela emandako autoaren aurka ez da errekurtsorik izango.

2. Prozesu-metaketa erabakitzen bada, lege honen 92. artikuluan xedatutakoa aginduko da.

Metaketa ukatzen bada, prozesuek banan-banan euren bidea egin beharko dute, eta epaia emateko epearen etendura, halakorik badago, desegingo da.

1. Kapitulu honetan xedatutakoa aplikatuko da, bi epaiketa baino gehiagoren metaketa eskatu denean.

2. Bi auzitegik edo gehiagok auzitegi berari agindeia egin badiote metaketa dela eta, azken horrek auzi-paperak igorriko dizkio auzitegi guztien goragoko auzitegi erkideari, eta hori komunikatuko die auzitegi errekeritzaile guztiei, horiek erabakia goikoaren menpe utz dezaten.

Halakoetan, aurreko bi artikuluetan xedatutakoaren arabera jardungo da.

1. Prozesuak metatzeko intzidentea prozesu batean eragin eta gero, ez da eskabiderik onartuko harrezkeroko epaiketa bat metatzeko, baldin eta metaketa eskatu duena izan bada metatu nahi den epaiketa eragin duena.

2. Aurreko paragrafoko eskabidea zein auzitegitan aurkeztu eta auzitegi horrek besterik gabe uko egingo dio eskabide horri, probidentzia bidez.

Aurreko debekua gorabehera, beste intzidente hori eratu bada, egitateaz konturatu bezain laster aginduko da eskabidearen ondoriozko jardunaren deuseztasuna, eskabidea zeinek aurkeztu eta horri kostuak ezarriko zaizkiola.

1. Prozesuen metaketa orobat aginduko da:

1.) Demanda ondasun batzuen aurka jadanik aurkeztu bada edo aurkezten bada eta horiek erabakitzeko dagoen konkurtso-prozesu baten menpe badaude ondasun horiek.

Halakoetan, konkurtso- legeriak ezarritakoaren arabera jokatuko da.

2.) Akzioa jarauntsiko ondasunen aurka jada aurkeztu bada edo aurkezten bada eta aribidean dagoen oinordetza- prozesu baten menpe badaude ondasun horiek.

Salbuespenez, zenbaki honetan aipatutako metaketa ez da aginduko, prozesuak betearazpenekoak badira eta horietan ondasun hipotekatuak edo bahituak soilik pertsegitzen badira. Horrez gain, ondasun horiek ez dira inoiz oinordetza-prozesuan barruratuko, betearazpena hasteko data edozein izanik ere.

2. Aurreko paragrafoak ezarritako kasuetan, metaketa eskatu behar zaio prozesu unibertsalaren gaineko ardura duen auzitegiari, eta metaketa beti egin behar da prozesu unibertsalarekin, prozesurik antzinakoenak zeintzuk diren kontuan izan gabe.

3. Horrelakoetan, bidezko bada, kapitulu honen arauek prozesu-metaketa eraenduko dute, konkurtso- eta oinordetza-prozesuei buruzko lege bereziek xedatutako berezitasunekin.

1. Prozesu zibilean, titulu honetan xedatutakoak eraenduko ditu epaile nahiz magistratuen abstentzioa eta ezespena, baita Fiskaltzako kideena, idazkari judizialena, adituena eta Justizia Administrazioaren zerbitzupean dauden langileena ere.

2. Aurreko paragrafoan adierazitako abstentzioa eta kasuan kasuko ezespena bidezkoak izateko, Botere Judizialaren Lege Organikoan epaile eta magistratuentzat ezarritako abstentzioeta ezespen-arrazoiak gertatu behar dira.

Legez xedatutako arrazoiren bat gertatuz gero, epaile edo magistratua auziaren gaineko arduraz abstenituko da, ezespenari itxaron gabe.

2. Legeak xedatutako arrazoietatik bat gertatuz gero, eginbehar bera dute idazkari judizialak, ofizialak, laguntzaileak nahiz agente judizialak, Fiskaltzako kideak, bai eta epaileak izendaturiko adituak ere.

Alderdiek bakarrik eska dezakete ezespena auzi zibiletan. Fiskaltzak ere ezespena eska dezake, betiere esku har dezakeen edo esku hartu behar duen prozesua horietako bat denean, gatazkan dauden eskubideen izaera dela eta.

1. Magistratu edo epailearen abstentzioa komunikatuko zaio magistratua edo epailea nongo atal edo salatakoa izan eta atal edo sala horri, edota epaien aurkako errekurtsoetan eskumen funtzionalaren gaineko ardura zein auzitegik izan eta horri, hurrenez hurren, atal, sala nahiz auzitegiak hamar eguneko epean ebatz dezan.

Abstentzioaren komunikazioa idazki ziodunaren bidez egingo da, abstentzioaren arrazoiaz ohartu bezain laster.

2. Epaile edo magistratuaren abstentzioak eten egingo du aribideko prozesua, abstentzioari buruzko ebazpena eman arte.

3. Artikulu honen 1. paragrafoko auzitegiak uste badu abstentzioa bidegabea dela, epaile edo magistratuari aginduko dio auziaren gaineko ardurarekin jarrai dezan, alderdiek ezezpena baliatzeko duten eskubideari kalterik egin gabe.

Agindua jaso eta gero, auzitegiak probidentzia emango du, prozesuaren etendura amaituz.

4. Artikulu honen 1. paragrafoaren arabera auzitegi eskudunak uste badu abstentzioa bidezkoa dela, abstenituak autoa emango du auzitik behin betiko aldentzeko eta bere ordezko izan behar duenari ordu arteko jarduna igorriko dio. Abstenitu dena kide anitzeko auzitegi baten partaidea bada, abstenitu dena zein sala edo ataletakoa izan eta horrek emango du autoa. Auto horren aurka ez da errekurtsorik onartuko.

Aurreko kasu bietan, prozesuaren etendura amaituko da, hurrenez hurren ordezkoak ordu arteko jarduna jaso duenetik edo ordezkoa abstenituaren atalean nahiz salan sartu denetik.

5. Abstenitu den epaile edo magistratuaren abstentzioa eta ordezpena alderdiei komunikatuko zaizkie, ordezkoaren izena ere adieraziz.

1. Idazkari judizialak abstenituko dira epaileari edo magistratuari zuzendutako idazki ziodunaren bidez, baldin eta arduraduna epaitegia bada, edo buruari zuzendutako ziodun idazkiaren bidez, sala edo atala bada.

Arazoa erabakiko du, hurrenez hurren, epaileak edo magistratuak, eta salak edo atalak.

2. Abstentzioa berretsiz gero, abstenitu den idazkari judizialaren ordez, lege-ordezkoa jarriko da; abstentzioari uko eginez gero, idazkari judizialak auzian jarraitu beharko du.

1. Justizia Administrazioko ofizial, laguntzaile eta agenteen abstentzioa komunikatuko zaio, idazki ziodunaren bidez, prozesuaren gaineko ardura nork izan eta epaile edo auzitegiko buru horri, abstentzioaren bidezkotasunari buruz erabaki dezan.

2. Abstentzioa onartuz gero, abstenitzeko lege-arrazoia duen ofizial, laguntzaile edo agentearen ordez jarriko da legez hura nork ordeztu behar eta bera.

Abstentzioa onartu ezean, ofizialak, laguntzaileak edo agenteak auzian jardun beharko du.

1. Auziaren gaineko ardura duen epaile, atal edo salak zein aditu izendatu eta hori abstenitu beharko da, legez ezarritako arrazoiren bat gertatuz gero.

Abstentzioa ahozkoa edo idatzizkoa izan daiteke, betiere behar bezala justifikatuta.

2. Abstentzioaren arrazoia badago aditua izendatzeko unean, adituak ez du kargua onartuko, eta ordezko adituak berehala ordeztuko du hasierako aditua, halakoa izendatu denean.

Ordezko adituak kargua onartzen ez badu, abstentzio-arrazoi bera edo ezberdina gertatu delako, lege honen 342. artikuluko 2. paragrafoan xedatutakoa aplikatuko da. Arrazoia kargua onartu ondoren jakin edo gertatu bada, abstentzioaren berri emango zaio epaile edo magistratuari, epaitegia bada, edo magistratu txostengileari, atala edo sala bada, epaile edo magistratu horrek arazoa erabaki dezan, alderdiek esan beharrekoa entzun ondoren.

Epaile edo magistratuaren autoaren aurka ez dago errekurtsorik.

Fiskaltzako kideen abstentzioa eraenduko dute euren Estatutu Organikoan ezarritako arauek.

1. Ezespena proposatu behar da, horren oinarri den arrazoia jakin bezain laster; bestela, ez da horren izapidetza onartuko.

Zehatz esateko, ez dira onartuko honako ezespen hauek:

1.) Prozesuaren hasieran proposatu ez direnak, baldin eta ezespenaren arrazoia jakin izan bada prozesua baino lehen.

2.) Prozesua erabakitzeko dagoenean proposatu direnak, baldin eta ezespena prozesuko zein unetan proposatu eta prozesu-une hori baino lehen jakin izan bada ezespen-arrazoia.

2. Ezespena idatziz proposatuko da. Idazkian bertan, ezezpenaren oinarri diren legezko arrazoia eta zioak zehazki eta argiro adieraziko dira, horien froga- -hastapenarekin batera.

Idazki hori sinatuko dute, auzian parte hartzen badute, abokatuak eta prokuradoreak, baita ezesleak ere, edo, horrek sinatzen ez badaki, beste norbaitek, ezeslearen eskariz.

Edozein kasutan, prokuradoreak ezespen horretarako ahalorde berezia aurkeztu beharko du.

Prokuradorea eta abokatua parte hartzen ez badute, ezesleak auzitegiko idazkariari berretsi beharko dio ezespena.

3. Ezespena eskatu ondoren, hori helaraziko zaie prozesuko gainerako alderdiei, hiru eguneko epe erkidean, horiek adieraz dezaten, dela proposatutako ezespen-arrazoiaren inguruan euren atxikimendua edo aurka jartzea, dela une horretan beste ezespen-arrazoiren bat jakitea.

Epe horretan ezespena proposatu ez duen alderdiak ezin izango du hori geroago proposatu, salbu eta behar bezala egiaztatzen duenean alderdiak une horretan ez zekiela ezespen-arrazoi berria.

1. Honako hauek egingo dute instrukzioa ezespen-intzidenteetan:

1.) Auzitegi Goreneko edo Auzitegi Nagusiko burua edo bertako magistratu bat ezetsia bada, ezetsia zein salatako kide izan eta sala horretako magistratu batek egingo du ezespen intzidentearen instrukzioa; magistratu hori antzinatasunaren araberako txandaren bidez izendatuko da.

2.) Probintziako audientziako burua ezetsia bada, Auzitegi Nagusi eskudunaren arlo zibileko eta zigor-arloko salaren magistratu batek egingo du ezespen intzidentearen instrukzioa; hori antzinatasunaren araberako txandaren bidez izendatuko da.

3.) Probintziako audientziako magistratua ezetsia bada, audientzia bereko magistratu batek egingo du ezespen- intzidentearen instrukzioa; hori antzinatasunaren araberako txandaren bidez izendatuko da, betiere magistratu hori ezetsiaren atalekoa ez denean.

4.) Sala bateko magistratu guztiak ezesten badira, auzitegiko kide den magistratu batek egingo du ezespen-intzidentearen instrukzioa; hori antzinatasunaren araberako txandaren bidez izendatuko da, betiere ezespenak magistratu hori ukitzen ez duenean.

5.) Lehen auzialdiko epailea ezetsia bada, probintziako audientziako magistratu batek egingo du ezespen-intzidentearen instrukzioa; hori antzinatasunaren araberako txandaren bidez izendatuko da.

6.) Bake epailea ezetsia bada, epai- -barruti horretako lehen auzialdiko epaileak, edo, lehen auzialdiko epaitegi bat baino gehiago dagoenean, antzinatasunaren araberako txandaren bidez izendatu denak.

Antzinatasunari aplikatuko zaio epaile- karrerako lerrundegi-hurrenkera.

2. Aurreko paragrafoan xedatutakoa ezin bada bete, auzitegi eskudunaren gobernu-salak izendatuko du instruktorea. Horretarako, gobernu-sala saiatuko da izendatu beharreko instruktorea ezetsia edo ezetsiak baino maila handiagokoa izan dadin, edo, behintzat, ezetsia baino antzinatasun gehiagokoa.

1. 107. artikuluaren 3. paragrafoak aipatu epea bukatzen den egun berean, edo hurrengo egun baliodunean, ordezkoak hartuko du auziaren gaineko ardura. Horrelakoetan, intzidentearen instrukzioa egiteko auzitegi eskuduna zein izan eta horri igorri beharko zaizkio ezespen-idazkia eta -agiriak.

Aurrekoarekin batera aurkeztuko da ezetsiak egindako txostena, ezespen- -arrazoia onartzeari buruzkoa.

2. Ezespenen izapidetza ez da onartuko zioen oinarriak zeintzuk izan eta horiek adierazi ez badira, edo 107. artikuluko 2. paragrafoan aipatu agiriak aurkeztu ez badira.

3. Ezetsiak ezespen-arrazoia egiazkoa dela onartzen badu, intzidentea besterik gabe ebatziko da.

Hori gertatu ezean, instruktoreak onartzen badu proposatutako ezespenaren izapidetza, orduan, hamar eguneko epean, eskatutako frogetatik egoki eta beharrezkotzat zein jo, eta hori burutzea aginduko du. Jarraian, instruktoreak auzitegi eskudunari igorriko dio ordu arteko jarduna, azken horrek intzidentea erabaki dezan.

Ezespena zein auzitegik erabaki behar eta auzitegi eskudun horrek jaso badu jarduna, hori Fiskaltzari helaraziko zaio, azken horrek, hiru eguneko epean, txostena egin dezan. Epea igarotakoan, intzidentea hurrengo bost egunetan erabakiko da, Fiskaltzaren txostenarekin zein txosten barik.

4. Ezespenak ez du geldiaraziko aribideko auzia. Auzi hori gauzatzeari eutsiko zaio, behin betiko epaiaren zitazioa heldu arte; une horretan, eten egingo da auzia, dagoenean dagoela, ezespen- intzidentea erabaki arte, intzidente hori bukatu ez bada.

Ezespen-intzidenteak erabakiko dituzte honako hauek:

1.) Botere Judizialaren Lege Organikoaren 61. artikuluan ezarri salak, ezetsiak Auzitegi Goreneko burua, Auzitegi Goreneko sala zibileko burua edo sala horretako bi magistratu edo gehiago badira.

2.) Auzitegi Goreneko sala zibilak, hori osatzen duten magistratuetatik bat ezetsi bada.

3.) Botere Judizialaren Lege Organikoaren 77. artikuluan aipatu salak, ezetsiak badira autonomia erkidegoko Auzitegi Nagusiko burua, bertako arlo zibileko eta zigor-arloko salaren burua, autonomia erkidegoko probintzia-audientziaren burua edo autonomia erkidegoko Auzitegi Nagusiaren arlo zibileko eta zigor-arloko salaren bi magistratu edo gehiago, edo atal bateko edo probintziako audientzia bateko bi magistratu edo gehiago badira.

4.) Autonomia erkidegoko Auzitegi Nagusiko arlo zibileko eta zigor-arloko salak, auzitegi horietako magistratu bat edo batzuk ezetsiak badira.

5.) Probintziako audientziak ezetsia probintziako audientziako magistratua bada, ezetsia kide izango ez dela. Probintziako audientzia atal bik edo gehiagok osatzen badute, ezetsia zein ataletako kide izan eta beste atal batek erabakiko du, edo atal gehiago izanez gero, ezetsia zein ataletan kide izan eta zenbakizko hurrenkeran hurrengoa den atalak.

6.) Lehen auzialdiko epailea ezetsia bada, horren ebazpenen aurkako errekurtsoen gain ardura duen probintziako audientziaren atalak, eta, zenbait atal badira, lehen ataletik hasiko den txanda ezarriko da.

7.) Bake epailea ezetsia bada, ezespen- intzidentearen epaile instruktoreak berak ebatziko du.

1. Hitzezko epaiketen izapideak erabilita gauzatu diren prozesuetan, baldin eta epaile ezetsiak berehala onartzen ez badu ezespen-arrazoia egiazkoa dela, jarduna helaraziko zaio intzidentearen instrukzioa egitea dagokionari; bitartean auzi nagusia eten egingo da.

Instruktoreak aginduko du alderdiak bere aurrean ager daitezen, hurrengo bost egunetan, berak zehaztu egun eta orduan. Alderdiak entzun ondoren, eta egoki adierazitako froga burutu denean, instruktoreak egintza berean ebatziko du ekitaldi berean ezesteari buruz, probidentziaren bidez.

2. Epaile edo magistratuak ezesteko ikustaldiaren data zehaztu ondoren, lege honen 190. artikulutik 192.erakoetan xedatutakoaren arabera jardungo da.

1. Ezesteari gaitziritzia eman dion autoaren bidez aginduko da auziaren gaineko ardura ezetsiari itzultzea, hori dagoen moduan dagoela, eta ezeslea kostuak ordaintzera kondenatuko da, salbu eta beste erabaki bat justifikatzen duten ohiz kanpoko inguruabarrak daudenean.

Intzidentea zein ebazpenek erabaki eta erabaki horrek beren beregi adierazten badu ezeslearen gaitzustea, azken horri isuna ezar dakioke*.

* Abenduaren 17ko 1.417/2001 Errege Dekretuak 180 eurotik 6 000 eurorako kopurua ezarri du atal horretarako.

2. Ezespena onartu duen autoaren bidez, ezetsia behin betiko baztertuko da auziaren gaineko arduratik.

Ordezpena zeini egokitu eta horrek izango du, bukaera arte, auziaren gaineko ardura.

Ezespen-intzidentearen erabakiaren aurka ez da errekurtsorik egongo. Horrek ez du kalterik egingo, auzia ebatzi duen ebazpenaren kontrako errekurtsoan deuseztasuna baliatu ahal izatearen ebazpen aurkaratua eman duen epaile edo magistratuak edo sala nahiz atala osatu duenak ezespen-arrazoi horren barnean zegoelako.

1. Idazkari judizialak ezin izango dira ezetsi, horiek euren ardurapeko edozein eginbide edo jardun gauzatzen ari direnean.

2. Epaitegi, sala edo ataletako idazkari judizialei aurreko ataleko manuak aplikatuko zaizkie, hurrengo artikuluetan adierazitako berezitasunekin.

1. Ezespen-piezaren instrukzioa egingo du epaile edo magistratuak berak, baldin eta ezetsia lehen auzialdiko edo bake epaitegiko idazkaria bada, edo txostengileak, baldin eta idazkaria bada Probintziako audientziaren atal batekoa, autonomia erkidegoko Auzitegi Nagusiko arlo zibileko eta zigor-arloko salakoa edo Auzitegi Goreneko sala zibilekoa.

2. Ezespena ebatziko du, auto bidez, probintziako audientziako atal batek, edo, kasuan-kasuan, auziaren gaineko ardura duen salak edo atalak.

Ezespen-idazkia aurkeztu ondoren, idazkari judizial ezetsiak idatziz eta zehazki adieraziko du alegatutako arrazoia egiazko eta bidezkoa dela onartzen duen ala ez; auzi-paperak dagozkionari helaraziko dizkio, azken horrek ezespenaren gaineko ardura duen salari edo atalari horren inguruan kontu-arrazoiak eman diezazkion.

1. Ezetsiak ezespen-arrazoia egiazkoa dela onartzen badu, auzitegiak besterik gabe autoa emango du, eta auto horren aurka ez da errekurtsorik egongo. Horrelakoetan, auzitegiak ezetsitzat hartuko du hura, baldin eta arrazoia legezkoa dela uste badu.

2. Arrazoia legean tipifikatu direnen artean ez dagoela uste badu auzitegiak, ezespena bidezkoa ez dela adieraziko du. Auto horren aurka ez da errekurtsorik egongo.

Ezetsiak ukatu badu ezespenaren oinarri moduan alegaturiko arrazoia egiazkoa dela, lege honen 109. artikuluko 3. paragrafoan ezarritakoaren arabera jokatuko da.

Idazkari judizial ezetsiaren ordez jarriko da, ezespen-idazkia aurkeztu den unetik, haren legezko ordezkoa.

Prozesu zibilean, Justizia Administrazioko ofizial, laguntzaile eta agenteen ezespena gerta daiteke, bakarrik, legez zehaztutako arrazoiengatik eta idazkari judizialak ezesteko ezarri diren izapideen bitartez, kapitulu honetan beren beregi xedatutakoa izan ezik.

Ofizial, laguntzaile edo agente judiziala ezesteko gobernu-intzidentearen instrukzioa egingo du autoetan esku hartzen ari den epaitegi, sala edo ataleko idazkariak, eta intzidente hori erabakiko du, hurrenez hurren, epaileak edo buruak.

122. artikulua. Ezespen idazkia ez onartzea

Ezespen-idazkia kontuan izanik, idazkari judizialak uste badu ezespen- -arrazoia legez tipifikaturikoen artean ez dagoela, ez du hori onartuko eskaera-egintza horretan, ezespena ez onartzeko oinarri diren arrazoiak adieraziz.

Ebazpen horren aurka, 224. artikuluko 3. paragrafoan ezarritako errekurtsoa jar daiteke.

123. artikulua. Intzidentea gauzatzea; ezetsiak ezespena onartzea ala ez

1. Ezespen-idazkiaren izapidetza onartu ondoren, eta idazkia jaso den egunaren biharamunean, ezetsiak idazkari judizialari adieraziko dio alegatutako arrazoia gertatzen den ala ez.

Ezetsiak ezespen-arrazoia egiazkoa dela onartzen badu, idazkari judizialak erabakiko du ezetsia legez zeinek ordeztu behar eta hori jartzea.

Ebazpen horren aurka ez da errekurtsorik izango.

2. Ezespenaren oinarri moduan zein arrazoi alegatu eta arrazoi horren egiazkotasuna ukatzen badu ezetsiak, ezespena ebatzi behar duenari igorriko dio idazkari judizialak jarduna, hark intzidenteari buruz erabaki dezan. Hori guztia idazkari judizialak egingo du bosgarren egunean barne, ezetsiak alegatutakoa entzun ondoren, eta ezetsiak proposatu eta egoki diren egiaztapenak burutu edo idazkari judizialak premiazko derizkionak gauzatu ondoren.

1. Auzitegiak zozketa bidez izendaturiko adituak bakarrik izan daitezke ezetsiak, kapitulu honetan ezarritakoaren arabera. Xedapen hori aplikatuko zaie aditu titularrei nahiz ordezkoei.

2. Alderdiek aurkeztu irizpenen egile zein aditu izan eta aditu horiek narriopean jar daitezke, lege honen 343 eta 344. artikuluetan ezarritako arrazoi eta moduan soilik; alderdiek, ordea, ezin izango dituzte aditu horiek ezetsi.

3. Botere Judizialaren Lege Organikoak ezarritako arrazoiez gain, adituak ezesteko arrazoi dira:

1.) Gai berari buruz, lehenago alderdi ezeslearen aurkako irizpena eman izana, bai prozesuan, bai prozesutik at.

2.) Aurkako auzilariarentzat aditu gisa zerbitzuak egin izana, edo horren menpeko nahiz horren bazkide izatea.

3.) Prozesuko alderdietatik bat zein sozietate, establezimendu edo enpresa izan, eta horretan partaidetza izatea.

1. Ezespena egingo da, alderdiaren abokatu eta prokuradoreak eratutako idazkiaren bidez, baldin eta horiek auzian parte hartzen badute. Idazkia zuzenduko zaio epaitegiko titularrari edo magistratu txostengileari, kide anitzeko auzitegia bada.

Idazki horretan, ezespen-arrazoia eta hura frogatzeko bideak zehazki adieraziko dira, eta, idazki horrekin batera, ezetsiarentzako eta prozesuko gainerako alderdientzako kopiak aurkeztuko dira.

2. Ezespen-arrazoia aditua izendatu baino lehenagokoa bada, izendapena noiz jakinarazi eta hurrengo bi egunetan aurkeztu beharko da idazkia.

Arrazoia aditua izendatu eta gerokoa bada, baina adituak irizpena eman baino lehenagokoa, ezespen-idazkia aurkeztu ahal izango da, epaiketa edo ikustaldirako zehaztutako eguna baino lehen edo horren hasieran.

3. Epaiketa edo ikustaldia egin ondoren, ez dago aditua ezesterik. Horrek ez dio kalterik egingo bestelako ezeste-arrazoiak agertzeari, hain zuzen ere, irizpena eman aurretik zirenak, baina epaiketa edo ikustaldiaren ondoren jakin izan direnak; horiek auzitegiari agertu ahal izango zaizkio epaia eman aurretik, eta, hori ezinezkoa bada, bigarren auzialdiko auzitegi eskudunari.

Ezespena garaiz eta forma egokiz proposatu ondoren, idazkiaren kopia helaraziko zaie aditu ezetsiari eta alderdiei.

Aditu ezetsiak adierazi beharko dio idazkari judizialari ezestea zein arrazoitan oinarritu eta arrazoi hori egiazkoa den ala ez.

Aditu ezetsiak hori egiazkoa dela onartzen badu, eta auzitegiak onarpena arrazoidun dela ulertzen badu, hura ezetsitzat joko da besterik gabe, eta ordezkoa haren lekuan jarriko da.

Ezetsia ordezkoa bada, eta onartzen badu arrazoiaren egiazkotasuna, lege honen 342. artikuluan xedatutakoaren arabera jardungo da.

1. Adituak ukatzen badu ezeste- -arrazoia egiazkoa dela, edo auzitegiak ez badu onartzen adituak egindako aitorpena, auzitegiak alderdiei aginduko die bere aurrean ager daitezen, berak zehaztu egun eta orduan; hartara, zehazturiko egun eta orduan agertuko dira alderdiak, erabili nahi dituzten frogak bertara ekarriz, eta euren abokatu eta prokuradoreaz lagundurik, horien parte-hartzea manuzkoa bada.

2. Ezeslea agertzen ez bada, ulertuko da horrek ezespenean atzera egin duela.

3. Ezeslea agertzen bada eta ezespenari eusten badio, auzitegiak froga egoki eta erabilgarriak onartuko ditu, eta jarraian ebatziko du, auto bitartez, bidezkotzat jotzen duena.

Ezespena onartuz gero, ordezkoa jarriko da aditu ezetsiaren ordez.

Ezetsia ordezkoa izateagatik aditu gehiagorik ez badago, lege honen 342. artikuluan ezarritakoaren arabera jardungo da.

4. Adituaren ezespenari buruz zein ebazpenek erabaki eman eta ebazpen horren aurka ez da errekurtsorik izango, alderdiek arazoa goragoko auzialdian azaltzeko duten eskubideari kalterik egin gabe.

Adituen ezezpenari aplikatuko zaio epaile eta magistratuen ezespen-intzidentean kostuetarako kondenari buruz aplikatu beharreko araubidea.

1. Epaiketa-jarduna auzitegiaren egoitzan gauzatuko da, horren izaerarengatik beste tokiren batean burutu behar denean izan ezik.

2. Laguntza judizialaren bidez burutuko da prozesuaren gaineko ardura duen auzitegiak egoitza non izan eta bertako epai-barrutitik kanpo gauzatu beharreko jarduna, hori bidezkoa denean.

3. Aurreko paragrafoan xedatutakoa gorabehera, auzitegiak eratu ahal izango dira, jarduna burutzeko, horren mugabarruko lurraldearen edozein tokitan, hori justiziaren administrazio onerako beharrezkoa edo egokia denean.

Auzitegiak, gainera, tokiz alda daitezke euren mugabarruko lurraldetik kanpo froga jarduna gauzatzeko, lege honetan eta Botere Judizialaren Lege Organikoaren 275. artikuluan ezarritakoaren arabera.

1. Epaiketa-jarduna egun eta ordu baliodunetan gauzatu behar da.

2. Urteko egun guztiak dira baliodunak, igandeak, nazio-jaiegunak eta autonomia erkidegoan nahiz herrian lan-ondoreetarako jaiegunak direnak izan ezik.

Baliogabeak dira, halaber, abuztuko egunak.

3. Ordu baliodunak dira goizeko zortzietatik arratsaldeko zortziak artekoak, legeak jardun zehatz baterako besterik xedatu ezik.

Komunikazio- eta betearazpen-egintzetarako ordu baliodunak dira gaueko zortzietatik hamarrak artekoak.

1. Ofizioz edo alderdiak hala eskaturik, auzitegiek baliodun bihur ditzakete egun eta ordu baliogabeak, presako arrazoirik badago horretarako.

2. Auzitegiaren jarduna presakoa da, baldin eta horren atzeratzeak kalte larria eragin badiezaie interesdunei nahiz justiziaren administrazio onari, edota horren atzeratzeak sor badezake ebazpen judizialaren eragingabetasuna.

3. Aurreko paragrafoko presa-jarduna gauzatzeko, baliodun dira abuztuko hilaren egunak, eta ez da beharrezkoa beren beregi horiek baliodun bihurtzea.

Ordu baliodunetan hasitako presa-jarduna ordu baliogabeetan jarrai daiteke, behar-beharrezkoa den bitartean, eta horretarako azken horrek baliodun bihurtu beharrik gabe.

4. Egun eta ordu baliogabeak baliodun bihurtzeko ebazpen judizialen aurka ez da errekurtsorik onartuko.

1. Epaiketa-jarduna bere epe-muga edo epeetan gauzatuko da.

2. Eperik edo epe-mugarik zehaztu ez denean, ulertuko da epaiketa-jarduna luzapenik gabe gauzatu behar dela.

3. Auzitegiek eta Justizia Administrazioaren zerbitzupean dauden langileek arrazoi zuzenik gabe hausten badituzte artikulu honetan xedatutako arauak, arau-hauste horiek diziplina bidez zuzenduko dira, Botere Judizialaren Lege Organikoak ezarritakoaren arabera; horri kalterik egin gabe, alderdi kaltedunak bestelako erantzukizunak eskatzeko eskubidea du.

1. Epeak zenbatzen hasiko dira, legeak epearen hasiera zein komunikazio- egintzaren mende jarri, hori egin eta egun horren biharamunean; eta epeotan muga-eguna ere zenbatuko da, hori hogeita lau ordutan amaituko dela.

Dena den, legeak epea zehazten badu, eta epe hori beste epe bat noiz amaitu eta orduantxe hasten bada zenbatzen, hura zenbatzen hasiko da, beste epe horren muga-egunetik biharamunean, bestelako jakinarazpenik egin gabe.

2. Egunetan zehaztutako epeen zenbaketan, ez dira zenbatuko egun baliogabeak.

Epeen zenbaketarako, 131. artikuluko 2. paragrafoak adierazi presa-jardunean ez dira baliogabeak izango abuztuko hilaren egunak. Zenbaketa horretan, igandeak eta jaiegunak ez dira zenbatuko.

3. Hiletan edo urteetan zehaztu epeak datatik datara zenbatuko dira.

Muga-egunaren hilean zenbaketaren hasierako egunaren parekorik ez badago, epea amaituko da hilaren azken egunean.

4. Epeak igandean edo beste egun baliogabe batean bukatzen direnean, epe horiek hurrengo egun balioduna arte luzatzen direla ulertuko da.

1. Lege honetan ezarritako epeak luzaezinak dira.

2. Dena den, epeak geldiaraz eta epe-mugak atzera daitezke, horien betetzea eragozten duen ezinbesteko kasua gertatzen bada. Horren zenbaketa berriro hasiko da, geldiarazpena edo atzerapena eragin duen arrazoia desagertzen denean.

Auzitegiak zehaztuko du, ofizioz edo berori jasan duen alderdiak hala eskaturik, eta gainerako alderdiek esan beharrekoa entzun eta gero, ezinbesteko kasua dagoen ala ez.

1. Idazkia epean aurkeztu behar bada, idazki hori aurkez daiteke, epea noiz bukatu eta hurrengo egun balioduneko arratsaldeko hirurak arte, auzitegiko idazkaritzan edo, erregistro zentraleko bulegoan nahiz zerbitzuan, halakorik badago.

2. Auzitegi zibilekiko jardunean ez da idazkien aurkezpenik onartuko, guardiako zerbitzua eskaintzen duen epaitegian.

3. Idazkari judizialek edo horiek izendatutako funtzionarioek eginbideak gauzatuko dituzte aurkezpen-eguna eta -ordua agerrarazteko, demandetan nahiz prozedura hasteko idazkietan, edota bestelako idazkietan ere, horien aurkeztea epe luzaezinaren mende dagoenean.

4. Edozein kasutan, alderdiari emango zaio aurkeztu idazkien eta agirien ordainagiria, bertan horien aurkezpen- -data eta -ordua adieraziz. Agiriak eta idazkiak hartu izana adieraz daiteke, halaber, alderdiak aurkeztu kopia soilean.

5. Auzitegiek eta prozesuan parte hartzen duten subjektuek idazkiak eta agiriak igorri, eta horiek ohi moduan jasotzeko bide teknikoak badituzte, komunikazioaren kautotasuna bermatzeko, eta igortze eta jasotze oso-osoa eta horien data modu sinesgarrian agerrarazteko, orduan idazkiak eta agiriak bide horien bitartez igorri ahal izango dira; modu berean ordainagiria adieraziko da, eta horiek aurkeztutzat joko dira, eskubideen egikaritza eta eginbeharren betetze ondoreetarako, legearen arabera zehaztu denboran.

Aurreko paragrafoan xedatutakoa gorabehera, froga-ondoreetarako eta legezko betekizunen ondoreetarako, azken horien arabera beharrezkoak badira jatorrizko agiriak edo kopia fede- -emaileak, agiriok eta kopiok auzitegiari eramango zaizkio, aurreko lerrokadaren arabera egindako igorpenetik hurrengo hiru egunetan.

6. Idazkien eta agirien helarazpenari dagokionez, II. liburuaren I. tituluko III. kapituluan xedatutakoa beteko da. Hala ere, helarazpen hori prokuradore edo gainerako alderdiei aurreko paragrafoan xedatutakoaren arabera egin ahal izango zaie, bertan zehaztu baldintzak betetzen direnean.

Epea igarota edo alderdiei prozesu- -egintza gauzatzeko ezarri epe-muga agortuta, preklusioa gertatuko da, eta egintza hori gauzatzeko aukera galduko da.

Idazkari judizialak, eginbide bitartez jasoko du, epea igaro dela, eta bidezkoa dena erabakiko du, edo horren inguruan kontu-arrazoiak emango dizkio auzitegiari, horrek ebazpen egokia eman dezan.

1. Auziaren gaineko ardura duten epaileak edo auzitegi-magistratuak bertan egongo dira, alderdi eta lekukoen adierazpenetan, bekalduretan, adituek eman beharreko azalpen eta erantzunetan, adituok emandako irizpenaren aurkako ahozko kritikan, eta legean ezarritakoaren arabera alderdien arteko aurkakotasunaren bidez eta jendaurrean egin beharreko bestelako froga-egintzetan.

2. Auziaren gaineko ardura duen epailearen edo auzitegi-magistratuen aurrean egin behar dira ikustaldiak eta agerraldiak, horien xedea bada alderdiek esan beharrekoa entzutea, ebazpena eman baino lehen.

3. Aurreko paragrafoetan xedatutakoa hausteak jardunaren deuseztasun osoa ekarriko du.

1. Jendaurreko entzunaldian gauzatuko dira froga-jarduna, ikustaldiak eta agerraldiak, horien xedea bada alderdiek esan beharrekoa entzutea, ebazpena eman baino lehen.

2. Dena den, aurreko paragrafoko jarduna ateak itxita gauza daiteke, hori beharrezkoa bada gizarte demokratikoan ordena publikoaren babeserako nahiz nazioaren segurtasunerako, edo adingabeen interesek nahiz alderdien bizitza pribatuaren eta bestelako eskubide eta askatasunen babesak hala behar badute, edo, azkenik, auzitegiak hori behar- -beharrezkotzat jotzen badu, inguruabar bereziak egon eta horiek direla-eta publizitateak kalte egin ahal badie justiziaren interesei.

3. Edozein jardun ateak itxita gauza dadin agindu aurretik, auzitegiak entzungo ditu ekitaldian dauden alderdiak.

Ebazpena auto bidez hartuko du auzitegiak, eta horren aurka ez da errekurtsorik onartuko, protesta aurkezteari, eta, hala denean, behin betiko epaiaren aurkako errekurtsoan arazoa eragiteari, kalterik egin gabe.

Sekretuak dira kide anitzeko auzitegien eztabaidak.

Botazioen emaitza ere sekretua da, legeak boto berezien publizitatearen inguruan xedatutakoari kalterik egin gabe.

1. Idazkari judizialek eta auzitegien zerbitzupeko langile eskudunek interes legitimoa nork egiaztatu eta horri emango diote jardun judizialaren egoerari buruz eskatu informazio guztia, jardun hori aztertu eta ezagutzeko.

Halaber, interes legitimoa nork egiaztatu eta horrek eska dezake, bere kontura, auzi-paperetan jaso diren idazki eta agirien kopia soilak ematea.

2. Aurreko paragrafoko pertsonek hala eskaturik, eta euren kontura, idazkari judizialak agiri kautoak luzatuko ditu, bertan jasotzailea nor den adieraziz.

3. Aurreko paragrafoetan xedatutakoa gorabehera, auzitegiek auto bidez isilpeko izaera eman diezaiekete auzi- -paper guztiei edo horietatik batzuei, neurri hori justifikatzen bada 138. artikuluaren 2. paragrafoan aipatu inguruabarrengatik.

Alderdiek, euren ordezkariek eta defendatzaileek bakarrik jakin dezakete isilpeko jarduna. Horrek ez dio kalterik egingo zigor-arloan, zerga-arloetan edo beste arloetan egitate eta datuentzat ezarritakoari.

Interes legitimoa nork egiaztatu eta horrek azter ditzake isilpeko izaerarik ez duten liburu, artxibo eta erregistro judizialak; agiri kautoa edo ziurtagiria ere lor dezake, bere kontura, bertan adierazitako gaiei buruz.

1. Jardun judizial guztietan, epaileek, magistratuek, fiskalek, idazkari judizialek, eta epaitegi eta auzitegietako gainerako funtzionarioek gaztelania, estatuko hizkuntza ofiziala, erabiliko dute.

2. Epaileek, magistratuek, idazkari judizialek, fiskalek, eta epaitegi eta auzitegietako gainerako funtzionarioek, zein autonomia erkidegotan egon eta bertako hizkuntza ofizial berezkoa ere erabil dezakete, baldin eta alderdietatik bat aurka jartzen ez bada, hizkuntza hori ez jakiteak defentsarik eza ekar diezaiokeela alegatuz.

3. Alderdiek, euren prokuradore eta abokatuek, eta lekuko eta adituek, epaiketako jarduna zein autonomia-erkidegoren lurraldetan izan eta horretako hizkuntza ofiziala ere erabil dezakete, idatzizko nahiz ahozko adierazpenetan.

4. Autonomia erkidego bateko hizkuntza ofizialean gauzatutako epaiketa- jardunak eta aurkeztutako agiriek baliozkotasun eta eragingarritasun osoa dute, gaztelaniara itzuli gabe. Nolanahi ere, ofizioz itzuliko dira jarduna eta agiriok, autonomia erkidegoko organo judizialen jurisdikziotik kanpo ondoreak sortu behar dituztenean, salbu eta ondoreak sortu behar dituztenean berezko hizkuntza ofizial berbera duten autonomia erkidegoetan.

Jarduna eta agiriok itzuliko dira, halaber, legeetan hala xedatzen bada edo defentsarik eza alegatu duen alderdiak hori eskatzen badu.

5. Ahozko jardunean, auzitegiak probidentzia bidez izenda dezake, interpretatzaile gisa zein hizkuntza erabili eta berori dakiten gizabanakoetatik edozein, itzulpen zehatza egingo duela zin egin edo hitz ematen badu.

1. Gaztelania edo hala denean autonomia erkidegoko berezko hizkuntza ofiziala ez dakien pertsonari itaunketa egin behar bazaio, edo pertsona horrek adierazpenen bat egin behar badu, edo ebazpenen bat berari jakinarazi behar bazaio, orduan auzitegiak, probidentzia bidez, hizkuntza hori dakiten gizabanakoetatik edozein izenda dezake interpretatzaile gisa, horri itzulpen zehatza egingo duelako zin-egitea edo hitzematea eskatuz.

Halakoetan, jardunaren akta jasoko da. Bertan, testuak jatorrizko hizkuntzan agertuko dira, eta hizkuntza ofizialera egindako itzulpena gaineratuko da. Akta hori interpretatzaileak ere sinatuko du.

2. Aurreko paragrafoko kasu berberetan, pertsona hori gorra bada, aipatu paragrafoan xedatutakoaren arabera izendatuko da beti zeinuen hizkuntzako interpretatzaile egokia.

Halaber, pertsona gorrekin gauzatutako jardunaren akta jasoko da.

1. Agiria idatzi bada gaztelania edo, hala denean, autonomia erkidego baten berezko hizkuntza ofiziala ez den hizkuntza batez, orduan, agiri horrekin batera, itzulpena aurkeztuko da.

2. Itzulpen hori pribatua izan daiteke, eta, halakoetan, alderdietako batek itzulpena aurkaratzen badu bere helarazpenetik hurrengo bost egunetan, zehatza ez dela adieraziz eta desadostasunaren arrazoiak azalduz, orduan desadostasuna agiriaren zein zatitan egon eta zati horren itzulpen ofiziala aginduko da, itzulpen pribatua aurkeztu duenaren kontura.

Nolanahi ere, alderdiak hala eskaturiko itzulpen ofiziala eta pribatua oinarrian esangura berekoak badira, itzulpen ofizialaren gastuak bestea eskatu duen alderdiaren kontura izango dira.

1. Agintari-izaera duela, idazkari judizialari dagokio prozesu-jardunaren fede ematea, jardun hori auzitegian edo auzitegiaren aurrean gauzatzen bada, hori edonon era daitekeela; modu berean, idazkari judizialari dagokio sekretuak ez diren eta alderdi interesdunentzat erreserbatuta ez dauden kopia ziurtatuak eta lekukotzak luzatzea.

Zehatzago, idazkari judizialak:

1.) Idazkiak, eta, horiekin batera, agiriak eta ordainagiriak aurkeztu direlako fede emango du, berak zuzenean, edo, erregistroaren jardunbideaz arduratzen bada, erregistro horren bidez.

2.) Modu sinesgarrian jasoko du auzitegian edo auzitegiaren aurrean prozesu- egintzak gauzatu direla, eta garrantzi prozesaleko egitateak sortu direla.

2. Idazkari judiziala ordeztua izan daiteke Botere Judizialaren Lege Organikoan ezarritakoaren arabera.

1. Idazkiez eta agiriez besteko prozesu- jarduna dokumentatzeko, akta, eginbide eta oharrak erabiliko dira.

2. Legean akta egin behar dela xedatuz gero, bertara bilduko da zehatz- -mehatz jardun guztia.

Hala ere, lege honen arabera, grabatu eta erreproduzitzeko balio duen euskarrian erregistratu behar bada jarduna, aktan jasoko dira alderdien eskaerak eta proposamenak, eta auzitegiak emandako ebazpenak bakarrik, baita euskarri hartan jaso ezin daitezkeen inguruabar eta intzidentziak ere, denbora eta tokiari buruzko datuekin batera.

3. Auzitegiek bide teknikoak erabil ditzakete jarduna eta jasotako idazkiak nahiz agiriak dokumentatu eta artxibatzeko, lege honen 135. artikuluko 5. paragrafoan aipatu bermeekin.

Bide teknikoak erabil ditzakete, halaber, prozesuen egoeraren jarraipena eta horiei buruzko estatistika egiteko.

Ikustaldi eta agerraldietan, ahozko jarduna erregistratuko da, soinua nahiz irudia grabatu eta erreproduzitzeko balio duen euskarrian.

Grabazioa idazkari judizialaren fedepean egingo da. Idazkari judizialak zainduko ditu grabazioak zein euskarritan egin eta euskarri horretako zintak, diskoak eta eragingailuak.

Alderdiek eska dezakete, euren kontura, jatorrizko grabazioen kopia.

Idazkari judizialak eratuko ditu auzi-paperak, eta horiek gorde eta zaintzea ere berari dagokio. Ez da hori gertatuko, auzi-paperok epailearen nahiz magistratu txostengilearen edo auzitegia osatu duten beste magistratuen esku dauden bitartean.

Auzitegiaren komunikazio-egintza prozesalak honako hauek dira:

1.) Jakinarazpenak, horien helburua denean ebazpen, eginbide edo jardun baten berri ematea.

2.) Epatzeak, epean bertaratu eta epe baten barnean jarduteko.

3.) Zitazioak, agertu eta jarduteko tokia, data eta ordua zehazten dutenean.

4.) Agindeiak, legearen arabera jokabide bat egitea edo ez jardutea agintzeko.

5.) Manamenduak, ziurtagiri edo agiri kautoen igorpena agintzeko, baita jarduna gauzatzeko ere, baldin eta jabetza- erregistratzaileek, merkataritzakoek, ontzietakoek edo ondasun higigarrien eperako salmentetakoek, notarioek, merkataritzako elkargoetako artekariek edota epaitegi nahiz auzitegiko agenteek betearaziko badute jardun hori.

6.) Ofizioak, epaiketaz besteko agintariei eta aurreko zenbakian aipatu gabeko funtzionarioei komunikazioak igortzeko.

1. Ebazpen judizialak eta antolaketarako eginbideak prozesuko alderdi guztiei jakinaraziko zaizkie.

2. Auzitegiak hala xedatzen badu, auzi-paperen arabera bihar-etziko epaiak nortzuk ukitu eta horiei ere jakinaraziko zaie prozesua erabakitzeko dagoela.

Komunikazio hori egingo da, betekizun berberekin, auzitegiak zantzuak atzematen baditu alderdiek prozesua zertarako eta iruzur egiteko darabiltela uste izateko.

3. Jakinarazpena hirugarrenei ere egingo zaie, legeak arautu kasuetan.

1. Ebazpen judizial eta antolaketarako eginbide guztiak jakinaraziko dira, gehienez jota, euren data edo argitalpenetik hiru egunetako epean.

2. Estatuko Abokatutzarentzako eta Fiskaltzarentzako komunikazio-egintzak, baita prokuradoreen elkargoek antolatu jakinarazpen-zerbitzuen bidez egindakoak ere, eginbidean zein jasotze- data agertu eta data horren biharamunean joko dira gauzatutzat.

1. Komunikazio-egintzak idazkari judizialaren zuzendaritzapean gauzatuko dira, hori zerbitzuaren antolaketa egokiaz arduratzen dela.

Egintzok gauzatuko ditu idazkari judizialak berak edo horrek izendatu funtzionarioak, forma hauetatik edozein erabiliz, lege honetan xedatutakoaren arabera:

1.) Prokuradorearen bitartez, komunikazioak prozesuan bertaratutakoentzat badira eta prokuradoreak horiek ordezkatzen baditu.

2.) Igorpenaren bitartez, postaz, telegramaz edo bestelako bide teknikoen bitartez igorri behar denean komunikatu beharrekoa; azken kasu horretan, bide teknikoak ahalbidetu behar du auzi-paperetan modu sinesgarrian agerraraztea komunikazioaren jasoketa, data eta edukia.

3.) Jasotzaileari emanez jakinarazi beharreko ebazpenaren, auzitegiak zuzendutako agindeiaren, edo zitazionahiz epatze-zedularen hitzez-hitzezko kopia.

2. Zedulak adieraziko du ebazpena zein auzitegik eman duen; zein auzitan eman den; zitazioa edo epatzea zein pertsonari egin zaion eta zeintzuk diren horren izen-abizenak; zitazio edo epatzearen objektua; zitatua agertu beharreko tokia, eguna eta ordua, edo epatzeak zein jardun aipatu eta hori gauzatzeko epea; kasuan-kasuan ere, legeak xedatu ondoreak bertan ohartarazita.

3. Jakinarazpen, zitazio edo epatzeetan, interesdunaren erantzunik ez da onartuko, ez idatziz jasoko, hala agindu ez bada behintzat.

Agindeietan, errekerituak emandako erantzuna onartuko da, eta eginbidean hori labur-labur jasoko da.

Epaiketan bertaratu alderdiekin komunikazioa egingo da prokuradorearen bidez, horrek alderdiok ordezkatzen dituenean.

Prokuradoreak sinatuko ditu bere ahalorde-emaileari epaiketan zehar egin beharreko jakinarazpen, epatze, zitazio eta agindeiak, horiek edozein motatakoak izanik, barne dela epaiak eta ahalorde-emaileak bere kabuz gauzatu beharreko jarduna.

1. Komunikazio-egintzak gauzatuko dira, auzitegiaren egoitzan edo Prokuradoreen Elkargoak antolatu jasoketa- zerbitzu erkidean.

Zerbitzu horren barne-araubidea Prokuradoreen Elkargoaren eskumenekoa izango da, legean ezarritakoaren arabera.

2. Zerbitzu horri igorriko zaio, bikoizturik, ebazpen edo zedularen kopia; prokuradoreak horietatik ale bat jaso eta bestea sinatuko du, eta zerbitzuak berak azken ale hori auzitegiari itzuliko dio.

1. Alderdiek prokuradorearen ordezkaritzarik gabe jardun badute, edo demandatuaren lehen epatze- edo zitazio- -kasuan, auzilariek egoitza non izan eta hara bidaliko dira komunikazio- -egintzak.

2. Demandatzailearen egoitza izango da demandan edo prozesua hasteko eskaera nahiz eskabidean agerrarazi dena.

Halaber, demandatzaileak zehaztuko ditu demandatuaren egoitza gisa, artikulu honen hurrengo paragrafoak aipatu tokietatik bat edo batzuk, haren lehen epatze- edo zitazio-ondoreetarako.

Demandatzaileak demandatuaren egoitza gisa toki batzuk zehaztu baditu, tokien arteko hurrenkera adieraziko du bere ustez, komunikazioa arrakastatsua izan dadin.

Era berean, demandatzaileak demandatuari buruz dakizkien datuak eta demandatua aurkitzeko erabilgarri izan daitezkeen horiek adierazi beharko ditu, kasurako, telefono-zenbakiak, fax-zenbakiak edo antzekoak.

Demandatuak, agertu ondoren, beste egoitza bat zehatz dezake hurrengo komunikazioetarako.

3. Komunikazio-egintzen ondoreetarako, egoitza gisa zehatz daiteke udal erroldan dagoena edo beste ondore batzuetarako modu ofizialean agertzen dena. Halaber, erregistro ofizialean edo elkargo profesionalen argitalpenetan zein egoitza agertu eta hori ere zehatz daiteke, baldin eta, hurrenez hurren, enpresak eta bestelako erakundeak badira, edo lanbidean aritzeko nahitaez elkargoko kide izan behar duten pertsonak badira.

Noizean behinkakoa ez den lanbide- edo lan-jarduera non gauzatu eta hori ere zehatz daiteke egoitza gisa.

Demandan egikaritzen bada 250. artikuluaren 1. paragrafoko 1. zenbakian aipatutako akzioren bat, demandatuaren egoitza gisa zehatz daiteke, komunikazio- egintzen ondoreetarako, errentapeko etxebizitza edo lokala.

4. Prokuradoreak alderdiak ordezkatzen ez baditu, ondore guztiak izango dituzte aurreko paragrafoan egoitza gisa aipatu tokietatik edozeinetan eginiko komunikazioek. Horretarako, komunikatu beharrekoa ondo igorri dela egiaztatu behar da, nahiz eta jasotzaileak hori jaso duela agerrarazi ez.

Hala ere, komunikazioaren helburua bada alderdiak epaiketan bertaratzea, prozesuko jardun jakin bat gauzatzea edo horretan alderdiek eurek parte hartzea, eta interesdunak komunikazio hori jaso izana egiaztatzen ez bada, orduan 158. artikuluan xedatutakoaren arabera jardungo da.

5. Prozesua bideratu bitartean alderdiek egoitza aldatzen badute, auzitegiari komunikatuko diote hori berehala.

Halaber, alderdiek euren telefono, fax edo antzekoen zenbaki-aldaketak komunikatu beharko dituzte, baldin eta azken horiek auzitegiarekin komunikatzeko tresna gisa erabiltzen badira.

1. Demandatzaileak demandatuaren egoitza edo bizilekua zehazterik ez duela adierazten duenetan, demandatuaren pertsonazio ondoreetarako erabiliko dira inguruabar horiek ikertzeko egoki diren bideak; horrelakoetan, jo daiteke, kasuan-kasuan, 155. artikuluko 3. paragrafoan aipatu erregistro, erakunde, elkargo, erakunde eta enpresetara.

Komunikazio horiek jasotzean, erregistro eta erakunde publikoen jarduera zein xedapenek arautu eta xedapen horien arabera jardungo dute erregistro eta erakundeak.

2. Komunikazio-egintzen ondoreetarako, egoitza artxibo edo erregistro publikoetan agertu eta horietara jotzeko aukera badago, inola ere ez da ezinezkotzat joko egoitza hori zehaztea.

4. Ikerketa horiek emaitzarik gabekoak badira, komunikazioa ediktuen bitartez egingo da.

1. Aurreko artikuluan aipatu ikerketak inolako emaitzarik gabe egin dituzten auzitegiek Auzi-iheslari Zibilen Erregistro Zentralari komunikatuko dizkiote demandatuaren izena eta jasotako gainerako datuak. Erregistro horrek Justizia Ministerioan izango du egoitza.

2. Demandatuaren egoitza ikertu behar duten auzitegietatik edozeinek jo dezake Auzi-iheslari Zibilen Erregistro Zentralera, demandatua erregistro horretan agertzen den, eta bertan dauden datuak eta auzitegiak dituenak berdinak diren egiaztatzeko.

Halakoetan, probidentzia bidez, zuzenean agin daiteke demandatuari ediktu bidezko komunikazioa egitea.

3. Aipatu erregistroan inskribaturik dagoen demandatuak inskripzioaren ezereztea eska dezake, baldin eta adierazten badu epaiketako komunikazioak zein helbidetara igorri ahal zaizkion.

Demandatu horren aurkako prozesua zein auzitegitan izan eta auzitegi horiei igorriko die erregistroak, demandatuak komunikazioetarako adierazi egoitza. Une horretatik aurrera, baliozkoak izango dira egoitza horretara igorri komunikazioak.

155. artikuluaren 1. paragrafoko kasuetan ezin badaiteke egiazta jasotzaileak komunikazioa jaso duela, eta komunikazioaren helburua bada epaiketan bertaratzea edo alderdiek prozesuko jardun jakin bat gauzatu zein horretan parte hartzea, orduan komunikazioa emate bidez egingo da, 161. artikuluan xedatutakoaren arabera.

1. Lekuko, aditu eta epaiketan alderdi izan gabe bertan parte hartu behar duten bestelako pertsonei egin beharreko komunikazioak egingo dira, horien jasotzaileei igorriz, 160. artikuluko 1. paragrafoan xedatutakoaren arabera. Alderdi interesdunak zehaztu egoitzara egingo da igorpena, eta 156. artikuluan aipatu ikerketak egin daitezke, hala denean.

2. Auzitegiak 161. artikuluaren arabera jardutea aginduko du, baldin eta auzi-paperetan igortze bidezko komunikazioak huts egin badu edo kasuan kasuko inguruabarren arabera hori komenigarria bada, komunikazioaren helburua eta komunikazio horren menpeko jardunaren izaera kontuan izanik.

3. Artikulu honetan aipatu pertsonek, prozesua bideratu bitartean, edozein egoitza-aldaketa komunikatuko diote auzitegiari.

Pertsona horien lehen agerraldian, jakitera emango zaie betebehar hori.

1. Ebazpenaren kopia edo zedula igortzea bidezkoa izan daiteke, posta ziurtatuaren nahiz telegramaren ordainagiriarekin, baita antzeko moduez ere, azken modu horrek ahalbidetzen badu auzi-paperetan modu sinesgarrian agerraraztea komunikazioaren jasoketa, horren data eta edukia; halakoetan, idazkari judizialak fede emango du, auzi-paperetan, igorpenaren eta igorritakoaren edukiaren gainean, eta auzi- -paperei batuko die, kasuan-kasuan, hartu izanaren agiria edo jasoketa agerrarazteko modua.

2. Alderdiak hala eskaturik eta interesdunaren kontura, agin daiteke 155. artikuluko 3. paragrafoan ezarri tokietatik zenbaitetara aldi berean igorpena egitea.

3. Auzitegiaren egoitza zein epaibarrutitan egon eta bertan jasotzaileak egoitza badu, eta komunikazioaren helburua ez bada bertaratzea, alderdiek jarduna gauzatzea edo jardunean parte- -hartzea, orduan epatze-zedula jasotzaileari igorri ahal izango zaio, 1. paragrafoan aipatutako moduetatik edozeinez; horrela, jasotzailea auzitegiko egoitza horretan agertuko da, jakinarazpena, agindeia edo idazkien bat berari helarazteko.

Zedulak behar bezalako zehaztasunarekin adieraziko du epatua agerrarazteko zergatia, bertan prozedura eta auzia aipatuz. Halakoetan, ohartaraziko da, epatua agertzen ez bada zehaztu epean, ez agertzeko arrazoi zuzenik izan gabe, ulertuko dela komunikazioa gauzatu eta helarazpena burutu dela.

1. Ebazpenaren kopiari edo zedulari buruzko komunikazioa jasotzaileari emango zaio auzitegiaren egoitzan, edo pertsonaren egoitzan bertan jakinarazi, errekeritu, zitatu zein epatu behar bada.

Ematea idatziz jasoko da eginbide batez; eginbide hori sinatuko dute idazkari judizialak edo eginbidea gauzatu duen funtzionarioak, bai eta ematea jaso duen pertsonak ere, azken horren izena eginbidean bertan agerrarazita.

2. Komunikazioaren jasotzailea bere egoitzan badago eta ebazpenaren kopia edo zedula jasotzeari uko egiten badio, edo ematea egiaztatzeko eginbidea sinatu nahi ez badu, orduan idazkari judizialak edo izendatu funtzionarioak jasotzaile horri ohartaraziko dio aurreko paragrafoan ezarritako betebeharra.

Jasotzaileak ezetzari eusten badio, funtzionario jarduleak jakitera emango dio ebazpenaren kopia edo zedula epaitegiko idazkaritzan bere esku geratzen dela; horrek komunikazioaren ondoreak izango ditu, eta hori guztia agerraraziko da eginbidean.

3. Komunikazioa zein egoitzatan gauzatu nahi eta hori bada jasotzailearen egoitza, udal erroldaren arabera edo zergaondoreetarako edo erregistro ofizialaren nahiz lanbide-elkargoen argitalpenen arabera, edota berori bada demandatuari errentan emandako etxebizitza edo lokala, eta jasotzailea bertan ez badago, orduan ematea egin dakioke toki horretan bertan dagoen eta hamalau urtetik gorako den edozein langile edo senideetatik edozeini, edo finkako atezainari, horrelakorik badago. Komunikazioaren hartzaileari ohartaraziko zaio behartuta dagoela jasotzaileari berari ebazpenaren kopia edo zedula ematera, edo jasotzaileari abisu ematera, baldin eta hartzaileak badaki jasotzaile hori non dagoen.

Komunikazioa jasotzaileari zuzendu bazaio, noizean behinkakoa ez den bere lantokira eta jasotzaile hori bertan ez badago, orduan jasotzailea ezagutzen duela nork adierazi eta horri emango zaio, edo, agiri nahiz objektuak hartzeko bulegorik badago, horren gaineko arduradunari emango zaio.

Eginbidean agerraraziko dira komunikazioa jaso behar duen pertsonaren izena, hori bere egoitzan bilatu eta bertan aurkitu ez den data eta ordua, ebazpenaren kopia edo zedula hartu duen pertsonaren izena, eta pertsona horren eta jasotzailearen arteko lotura; horrela eginiko komunikazioak ondore guztiak izango ditu.

4. Komunikazio-egintza gauzatzeko zein egoitzatara jo eta bertan ez badago inor, idazkari judizialak edo izendaturiko funtzionarioak ikertuko du komunikazio-egintzaren jasotzailea bertan bizi den ala ez.

Jasotzailea dagoeneko egoitza horretan bizi ez bada edo bertan lan egiten ez badu, eta galdetutako pertsonetatik inork ez badaki zein den oraingo egoitza, azken egoitza hori jasoko da komunikazio- -eginbide negatiboan.

Bide horretatik ezin bada jakin zein den demandatuaren egoitza, eta demandatzaileak beste egoitza bat zehaztu ez badu, 156. artikuluan xedatutakoaren arabera jokatuko da.

1. Epaitegiek eta auzitegiek, eta alderdiek edo komunikazio-egintzen jasotzaileek, bide elektroniko nahiz telematikoak, infotelekomunikazioak edo antzekoak badituzte, komunikazio- -egintzak bide horien bitartez igorri ahal izango dira, horiei dagokien hartu izanarekin; bide horiek ahalbidetu behar dute idazkiak eta agiriak igorri eta jasotzea, komunikazioa eta beraren edukiaren kautotasuna bermatzea, eta igortze eta jasotze osoa, eta horiek egiteko unea modu sinesgarrian agerraraztea.

Alderdiek eta prozesuan parte hartzen duten profesionalek auzitegiari komunikatuko diote aipatu bideak badituztela eta zein den euren helbidea.

Era berean, Justizia Ministerioan eratuko da elektronika-bidezko sarbidea duen erregistroa, bertan erakunde publikoei dagozkien bide horiek eta helbideak zehaztuta.

2. Aurreko paragrafoan aipatu bideak direla eta zein ebazpen, agiri, irizpen edo txosten aurkeztu nahiz igorri eta horren kautotasuna bakarrik aitortu edo begizta badaiteke zuzeneko azterketa edo bestelako prozeduren bitartez, orduan ebazpen, agiri, irizpen edo txostenok alderdiei eta interesdunei eman edo igorri beharko zaizkie, aipatu prozedurekin bat datorren eran edo aurreko artikuluetan xedatutakoaren arabera, legeak kasuan-kasuan adierazi denbora- eta toki-betekizunekin.

Hala denean, 156. artikuluan aipatu ikerketak burutu badira, eta komunikazioaren jasotzailearen egoitza ezin bada jakin, edo hori aurkitzea edo berorri komunikazioa ondore guztiekin egitea ezinezkoa bada aurreko artikuluetan xedatutakoaren arabera, edota horrela erabakitzen bada 157. artikuluaren 2. paragrafoan aipatu kasuan, orduan auzitegiak, probidentzia bidez eta inguruabar horiek jaso ondoren, komunikazioa aginduko du ebazpenaren kopia edo zedula epaitegi edo auzitegiko iragarki-taulan jarriz.

Alderdiak hala eskaturik bakarrik eta beraren kontura, komunikazioa argitaratuko da, probintziako edo autonomia erkidegoko «aldizkari ofizialean», «Estatuko Aldizkari Ofizialean», edo Espainia osoan nahiz probintzian zabalkundea duen egunkari batean.

Komunikazio-egintzak zein auzitegik agindu eta hori ez den auzitegi batek gauzatu behar dituenean egintza horiek lege honen 161. artikuluan xedatutakoaren arabera, orduan idatzagiriari batuko zaizkio dagokion kopia edo zedula eta kasuan-kasuan bidezko den guztia.

Komunikazio-egintzok, gehienez jota, hogei egunetako epean beteko dira, egintzok jaso direnetik zenbatzen hasita.

Aurrekoa egiten ez bada zehaztu epean, auzitegiari hori bete dezan agindeia eginda, azaldu beharko dira, hala denean, luzapenaren arrazoiak.

1. Deusezak dira kapitulu honetan xedatutakoaren arabera burutu ez diren eta defentsarik eza ekar dezaketen komunikazio- egintzak.

2. Hala ere, jakinarazi, zitatu, epatu edo errekeritu beharreko pertsonak bere burua auziaren jakituntzat jotzen badu, eta auzitegian eginbidearen deuseztasuna salatzen ez badu bere lehen agerraldiko ekitaldian, orduan eginbide horrek une horretatik aurrera ondore guztiak izango ditu, legearen xedapenen arabera egin izan balitz bezala.

1. Manamenduak eta ofizioak luzatu dituen auzitegiak zuzenean igorriko dizkio halakoak agintari edo funtzionario eskudunari. Halakoetan, lege honen 162. artikuluan ezarri moduak erabil daitezke.

Dena den, alderdiek hala eskatuz gero, alderdiek eurek gauza ditzakete manamendu eta ofizioak, eginbidearen bitartez.

2. Edozein kasutan, artikulu honetako ofizioak eta manamenduak igortzea zein alderdik eskatu eta horrek ordaindu beharko ditu horiek betetzearen ondoriozko gastuak.

1. Kapitulu honetan ezarri eginkizunak gauzatzean, maltzurkeria edo zabarkeria medio, bidegabeko atzerapenak edo luzapenak sortu dituen idazkari judizial, ofizial, laguntzaile edo agentea diziplina bidez zuzenduko ditu horren gaineko agintariak, eta, gainera, hark sortu kalte-galerengatik erantzukizuna izango du.

2. Komunikazio-egintzak gauzatzea bere gain zein prokuradorek hartu eta hori dolo nahiz berandutzan erortzen bada, edo legezko formalitateren bat errespetatzen ez badu, hirugarrenari kaltea eginez, orduan sortutako kalte- -galeren erantzule izango da, eta zigortua izan daiteke, lege nahiz estatutuetako arauetan xedatutakoaren arabera.

1. Auzitegi zibilak behartuta daude elkarri laguntza ematera, baldin eta horietatik batek agindu jarduna gauzatzeko beharrezkoa bada beste baten elkarlana.

2. Auziaren gaineko ardura zein auzitegik izan eta horren mugabarrutik kanpo egin behar den jardunerako laguntza judiziala eskatuko da, azterketa judizialeko egintzak barne direla, auzitegiaren iritziz, ezinezkotzat edo desegokitzat jotzen badu lege honek bere mugabarrutik kanpora lekualdatzeko ematen dion ahalmena erabiltzea jardun hori gauzatu dadin.

3. Halaber, laguntza judiziala eska daiteke, jarduna agindu duen auzitegiak egoitza zein udal-mugartetan izan eta horretatik kanpo baina epai-barruti nahiz mugabarru horretan bertan burutu beharreko jardunerako.

4. Alderdien galdeketa, lekukoen adierazpena eta adituen berrespena, auziaren gaineko ardura duen epaitegi edo auzitegiaren egoitzan egingo dira, nahiz eta aipatu pertsonen egoitza epai-mugabarru jakin horretatik kanpo egon.

Epaitegi edo auzitegiko egoitzan zitatuak izan diren pertsonen agerraldia ezinezkoa edo oso nekeza bada, distantzia, joan-etortzeko zailtasuna, nahiz alderdiaren, lekukoaren edo adituaren beraren inguruabarrengatik, edota antzeko arrazoiren batengatik, orduan bakarrik eska daiteke laguntza judiziala aurreko lerrokadako froga-egintzak burutzeko.

Laguntza judiziala zein tokitan burutu behar eta bertako mugabarruko lehen auzialdiko epaitegiari egokituko zaio hori ematea.

Aurrekoa gorabehera, toki horretan bake epaitegiak egoitza badu eta laguntza judiziala komunikazio- egintza bada, orduan bake epaitegiaren gaineko ardura izango da jarduna gauzatzea.

1. Laguntza judiziala behar duen auzitegiak exhorto bidez eskatuko du laguntza, nori eta laguntza hori eman behar duen auzitegiari zuzenduta. Exhorto horrek honako hauek barneratuko ditu:

1.) Auzitegi exhorto-emaile eta exhorto- hartzailearen izendapena.

2.) Exhortoa luzatzeko arrazoia zein auzi izan den adieraztea

3.) Auzian, alderdi eta euren ordezkari eta defendatzaile nortzuk diren adieraztea.

4.) Gauzatu beharreko jarduna zehaztea.

5.) Gauzatu beharreko jarduna epe batean egin behar bada, exhortoan adieraztea noiz bukatuko den epe hori.

6.) Exhortoa betetzeko, agiriak aurkeztu behar badira, horiek guztiak beren beregi aipatzea.

2. Idazkari judizialari dagokio exhortoak luzatu eta baimentzea.

1. Exhortoak zuzenean igorriko zaizkio organo exhorto-hartzaileari, informatika- sistema judiziala erabiliz edo exhortoa jaso dela agerrarazteko bermea ematen duten komunikazio-sistemetatik beste edozein erabiliz.

2. Dena den, exhortoa betetzea nahi duen alderdiak hala eskatzen badu, berorri emango zaio exhorto hori, beraren erantzukizupean, organo exhorto-hartzaileari hurrengo bost egunetan aurkezteko.

Halakoetan, exhortoan adieraziko da berori kudeatzeko ardura nork duen; pertsona hori bakarrik izan daiteke auzilaria bera edo laguntza zein auzitegitan eman behar eta bertan jarduteko gaiturik dagoen prokuradorea.

3. Gainerako alderdiek ere izenda dezakete gaiturik dagoen prokuradorea, laguntza zein epaitegitan eman behar eta bertan jarduteko, alderdiok nahi badute exhortoa betetzeko eman diren ebazpenak eurei jakinaraztea.

Aurrekoa egin dezake, halaber, exhortoa betetzeko interesa duen alderdiak, horrek exhortoaren ematea eskatu ez badu aurreko paragrafoaren ondoreetarako.

Izendapen horiek exhortoaren agirietan agerraraziko dira.

4. Exhortoa igorri bazaio laguntza eman behar ez duen organoari, exhortoa jaso duen organoak zuzenean igorriko dio exhortoa organo eskudunari, baldin eta organo hori zein den badaki; eta exhorto- emaileari ere igorpenaren inguruko kontu-arrazoiak emango dizkio.

Exhortoa jaso duen jurisdikzio-organoak exhortoa betetzea aginduko du, eta bertan zein jardun eskatu eta hori zehaztu epean burutzeko behar-beharrezkoa dena.

Hala gertatzen ez bada, auzitegi exhorto- emaileak auzitegi exhorto-hartzaileari ezagutaraziko dio exhortoa betetzeko premia, ofizioz edo alderdiak hala eskaturik.

Egoerak bere horretan badirau, laguntza eskatu duen auzitegiak egitateak ezagutaraziko dizkio auzitegi exhorto-hartzailearen gobernu- salari.

1. Alderdiek, eta euren abokatu eta prokuradoreek, parte har dezakete exhortoa betetzeko gauzatzen den jardunean.

Dena den, exhortoa betetzeko emandako ebazpenak jakinaraziko zaizkie exhortoaren izapidetzan parte hartzeko prokuradorea izendatu duten alderdiei bakar-bakarrik.

2. Prokuradorerik izendatu ez bada, exhortoa betetzeko behar diren jakinarazpenak bakarrik egingo zaizkie alderdiei; horixe egingo da, exhortoak agintzen badu jarduna gauzatzeko beharrezko dela alderdien zitazioa, parte-hartzea nahiz bertan egotea. Era berean, exhortoaren betepenerako datuak eta berriak eman behar dituzten jakinarazpen zehatzak ere egingo dira.

1. Exhortoa bete ondoren, exhorto- -emaileari horren emaitza komunikatuko zaio, informatika-sistema judizialaren bidez edo exhortoa jaso delako bermea ematen duten komunikazio-sistemetatik beste edozeinen bitartez.

2. Laguntza judizialeko jardun gauzatua igorriko da posta ziurtatuaz, edo hori emango zaio exhortoa kudeatzeko gaineko ardura duen auzilariari nahiz prokuradoreari; auzilari edo prokuradore horrek jardun hori aurkeztuko dio, hurrengo hamar egunetan, organo exhorto-emaileari.

Auzilari baten esku utzi bada idatzagirien kudeaketa, eta auzilari hori arrazoi zuzenik gabe atzeratu bada, exhorto- hartzaileari horiek aurkeztean edo exhorto-emaileari horiek itzultzean, orduan auzilari hori zigortuko da, 172. artikuluaren 2. paragrafoko eta aurreko artikuluaren 2. paragrafoko epeak bukatu direnetik, hurrenez hurren, 30 euroko isunarekin, atzeratu den egun bakoitzeko.

1. Atzerrian epaiketako jarduna gauzatzeko, idatzagiriak bideratuko dira, Espainiak izenpetu nazioarteko itunen, eta, halakorik izan ezean, barne-legeria aplikagarriaren arabera.

2. Arau horietan xedatutakoaren arabera jardungo da, halaber, atzerriko agintari judizialek eskatzen badute Espainiako epaitegi eta auzitegien lankidetza.

1. Idazkari judizialek, azterketa arrunta egiteko, bertan aurkeztu diren idazki eta agirien kontu-arrazoiak emango dizkiote salari, txostengileari edo epaileari, noiz eta, kasuan-kasuan, idazki eta agiriak aurkeztu diren egunean bertan edo hurrengo egun baliodunean.

Aurrekoa egingo dute, orobat, idazkari judizialek, epaile edo magistraturik gabe baimendutako aktekin.

2. Kontu-arrazoiak emango dira, halaber, prozesuko epeen igarotzean eta auzi-paperen egoerari buruz, hurrengo egun baliodunean, baita eman diren antolaketa- eginbideen inguruan ere.

3. Erabakitzeko dagoen auzi-kopurua dela eta, idazkari judizialak kontu- -arrazoien ematea eskuorde diezaioke auzitegi edo epaitegiko funtzionarioari, presidentearen edo epailearen aurretiazko adostasunarekin.

1. Legeak besterik xedatu ezean, jurisdikzio- organoak ofizioz bere bidea emango dio prozesuari, horretarako beharrezko diren ebazpenak emanez.

2. Aribideko prozedura eten daiteke, lege honen 19. artikuluko 4. paragrafoan xedatutakoaren arabera, eta prozedura hori berriro hasiko da, alderdietatik edozeinek hala eskatzen badu.

Etendura zein epetarako erabaki eta hori igaro bada, eta hurrengo bost egunetan inork ez badu eskatzen prozesua berriro hastea, orduan auzi-paperak behin-behinean artxibatuko dira, eta horrela egongo dira, prozesua berriro hastea eskatzen ez den bitartean edo auzialdia iraungi arte.

1. Kide anitzeko auzitegietan, auzi bakoitzerako izendatuko da magistratu txostengile bat, urte judizialaren hasieran sala edo atalerako ezarri txandaren arabera; horretarako, irizpide objektiboak bakarrik hartuko dira kontuan.

2. Izendapena prozesuko lehen ebazpenean egingo da, eta alderdiei jakinaraziko zaie magistratu txostengilearen izena, eta, hala denean, ezarri txandaren arabera horren ordezko denarena, ordezpenaren arrazoiak zeintzuk diren bertan azalduz.

3. Txostengilearen izendapenerako, sala edo ataleko magistratu guztiak txandakatuko dira, buruak ere barne direla.

1. Kide anitzeko auzitegietan, magistratu txostengileari dagozkio hauek:

1.) Txandan egokitu zaizkion auzien azterketa arrunta, eta horien izapidetzaz arduratzea.

2.) Alderdiek aurkeztu frogabideen proposamena aztertzea, eta horien onargarritasun, egokitasun eta erabilgarritasunari buruz informatzea.

3.) Auzitegiaren ebazpenen aurka jarritako errekurtsoez informatzea.

4.) Probidentziak ematea eta auzitegiak eman beharreko gainerako ebazpenak proposatzea.

5.) Auzitegiak hartu ebazpenak idaztea, 203. artikuluaren bigarren lerrokadan xedatutakoari kalterik egin gabe.

1. Ikustaldien data zehaztea, probidentzia bitartez, presidenteari dagokio, kide anitzeko auzitegietan, edo epaileari, pertsona bakarrekoetan.

2. Legezko salbuespenak izan ezik, datak zehaztuko dira, prozedurak ikustaldia egin beharreko egoerara iritsi ahala, eta prozedurak egoera horretara heldu diren hurrenkerari jarraituz, alderdiek berori eskatu beharrik gabe.

1. Ikustaldira joan behar direnetatik edozeini ezinezko bazaio zehaztu egunean bertara joatea, ezinbesteko kasua edo antzeko garrantzia duten zioetatik beste edozein dela medio, orduan berehala adieraziko dio hori auzitegiari, arrazoia edo zioa behar bezala egiaztatuz, eta auzitegiari eskatuko dio edo ikustaldirako beste data bat zehaztea edo egoera hori aintzat hartzen duen ebazpena ematea.

2. Alderdietako baten abokatuari ezinezko bazaio ikustaldira joatea, auzitegiak ikustaldirako beste data bat zehaztuko du, baldin eta hark alegatu egoera aintzat hartu eta egiazta badaiteke.

3. Alderdiak alegatzen badu lehen paragrafoan ezarri ezintasun-egoera, eta auzitegiak uste badu alegatu egoera aintzat hartu eta egiazta daitekeela, orduan auzitegi horrek hartuko du honako ebazpen hauetatik bat:

1.) Alderdiak abokatuaren laguntzarik edo prokuradorearen ordezkaritzarik gabe zein prozesutan aritu eta horietako bati badagokio ikustaldia, auzitegiak beste data bat zehaztuko du.

2.) Alderdiak han bertan egon behar duen jardunerako bada ikustaldia, nahiz eta alderdi horrek abokatuaren laguntza edo prokuradorearen ordezkaritza izan, auzitegiak, era berean, ikustaldirako beste data bat ere zehaztuko du.

Zehazki, alderdia ikustaldira zitatua izan bada, 301. artikuluan eta ondorengoetan arautu itaunketari erantzuna emateko, orduan auzitegiak beste data bat zehaztuko du, horretarako bidezko zitazioak eginez.

Hori berori ebatziko du auzitegiak, joateko ezintasuna alegatu eta egiaztatu duen alderdia nor izan eta horren aurkako alderdia zitatua izan bada itaunketarako.

4. Auzitegiak ikustaldirako zitatu duen lekuko nahiz adituak adierazi eta agerrarazten badu manu honen lehenengo paragrafoko ezintasun-egoera duela, orduan auzitegiak erabakiko du, desenkusa onartzen duen ala ez; onartuz gero, eta alderdiak hiru eguneko epe erkidean entzun ondoren, auzitegiak erabakiko du ikustaldirako zehaztu data ondorerik gabe uztea eta beste bat jartzea, edota lekukoa nahiz aditua zitatzea froga-jarduna zehaztu ikustalditik kanpo burutzeko.

Auzitegiak ulertzen badu lekuko edo adituaren desenkusa ezin dela aintzat hartu edo egiaztatu, orduan eutsiko dio ikustaldirako zehaztu datari, eta lekuko edo adituari hala jakinaraziko dio, agertzeko agindeia eginez, 292. artikuluko bigarren paragrafoak ezarri ohartarazpenarekin.

5. Aurreko paragrafoetako egoerak ebaztean, auzitegiak antzematen badu, abokatu, auzilari, aditu edo lekukoak bidegabeko luzapenarekin edo inolako funtsik gabe jardun dutela, 600 eurorainoko isuna ezar diezaieke, beste data bat zehaztearen inguruan auzitegiak ebatziko duenari kalterik egin gabe.

1. Ikustaldiak egiteko erabil daitezke, saio baten edo gehiagotan, eguneko ordu baliodun guztiak eta balioetsitako guztiak, eta, premiazkoa bada, hurrengo egunean edo egunetan ere jarraituko da.

2. Legeak besterik xedatu ezean, hamar egun baliodun izan behar dira gutxienez, ikustaldiaren data zehaztu denetik hori egin arte.

1. Lege honetan xedatu moduan auzitegia eratu ondoren, epaile edo buruak adieraziko du jendaurreko ikustaldia egingo dela, ekitaldia ateak itxita gauzatu behar denean izan ezik. Behin ikustaldia hasita, idazkari judizialak kasuan kasuko aurrekariak edo jorratu beharreko arazoak aipatuko ditu laburki.

2. Ondoren, informatuko dute, dagokien hurrenkerari jarraituz, auzi-jartzaile eta demandatuak, edo errekurtsogile eta alderdi errekurrituak, euren abokatuen bitartez edo alderdiek eurek ere, euren kabuz, azken hori legeak baimendu badu.

3. Ikustaldi-ekitaldirako frogabideren bat onartu bada, berori egingo da, horretarako xedapenek araututakoaren arabera.

4. Froga burutu, edo, hori egin ez bada, parte hartzeko lehen txanda bukatu denean, epaile edo presidenteak alderdiei berriro emango die hitza, egitateak edo iritziak zuzen ditzaten, eta, hala denean, burututako frogen emaitzen inguruan euren eskubideari dagozkion alegazioak labur-labur aurkez ditzaten.

Ikustaldiek dirauten bitartean, epaile edo presidenteari dagokio eztabaidak zuzentzea, eta, zehatzago:

1.) Ikustaldien ordena onari eustea, horretarako epaile edo presidenteak dituen bide guztiak erabiliz; halakoetan, epaile edo presidenteak eskatuko du auzitegiei eta horietan jarduten ari direnei zor zaien errespetua eta begirunea izatea. Horietan faltak egiten badira, berehala zuzenduko ditu, Botere Judizialaren Lege Organikoak xedatutakoaren arabera.

2.) Ikustaldien garapena bizkortzea; horretarako, abokatuari edo alderdiari abisua emango dio, baldin eta horiek euren parte-hartzeetan modu nabarian aldendu badira eztabaidapean diren arazoetatik. Halakoetan, abokatu edo alderdi horri eskatuko dio premiarik gabeko erretorikarik ez egiteko, eta, jaramonik egiten ez badio berorrek egin bigarren abisuari, hitza kendu ahal izango dio.

1. Ikustaldia erregistratuko da, soinu eta irudia grabatu eta erreproduzitzeko balio duen euskarrian; hori ezinezkoa bada, soinuarena bakarrik egingo da, lege honen 147. artikuluan xedatutakoaren arabera.

Kasu horietan, auzitegiak egokitzat jotzen badu, auzi-paperei batuko zaie euskarri horietan erregistraturiko idatzizko transkripzioa, ahalik eta eperik laburrenean.

Dena den, alderdiek euren kontura eska dezakete ikustaldia zein euskarritan grabatu eta horren kopia.

2. Aurreko paragrafoko erregistro- -bideak ezin badaitezke erabil, edozein arrazoi dela medio, ikustaldia agirietan jasoko da, idazkari judizialak egindako aktaren bitartez.

1. Zehaztu egunean ikustaldiak egitea eten daiteke, probidentzia bidez, honako kasu hauetan bakarrik:

1.) Aurreko egunetik egiteke dagoen ikustaldiaren jarraipenak hori egitea eragozten badu.

2.) Ebazpena emateko magistratu nahikorik ez badago, edo epaile nahiz idazkari judizialaren gertatze bidezko ondoezarengatik, baldin eta hori ezin badaiteke ordeztua izan.

3.) Alderdiek, ados jarrita, hori eskatu badute, auzitegiaren iritziz arrazoi zuzena alegatuz.

4.) Epaiketan edo ikustaldian itaunketarako zein alderdi zitatu eta horietako edozeinek erabateko ezintasuna badu, ezintasun hori auzitegiaren iritziz behar bezala egiaztatu denean, betiere beste data bat zehaztea ezinezkoa denean, 183. artikuluan xedatutakoaren arabera.

5.) Etendura eskatu duen alderdiaren abokatuaren heriotza, gaixotasuna edo erabateko ezintasuna gertatu bada. Egitate horiek, auzitegiaren iritziz, behar beste egiaztatu behar dira, eta ezinezkoa izan behar da beste data bat zehaztea, 183. artikuluan xedatutakoaren arabera.

6.) Abokatu defentsariarentzat egun berean auzitegi ezberdinetan ikustaldirako bi data zehaztu badira, zehaztu orduengatik bietara joatea ezinezkoa izanik, eta abokatu horrek behar bezala egiaztatu badu aldiberekotasuna saihesteko beste data bat zehazten ahalegindu zela, hori lortu gabe, 183. artikuluaren arabera.

Halakoetan, presodun auzi kriminalari dagokion ikustaldiak du lehentasuna, eta, aipatu jardunik izan ezean, data lehenago zehaztuta duenak, eta, bion data egun berean zehaztu badira, orduan eten egingo da antzinatasun gutxieneko prozeduraren ikustaldia.

Ez da aginduko ikustaldiaren etendurarik, baldin eta berori eskatzeko komunikazioa, hiru egun baino gehiagoko atzerapenarekin, bigarrenez gertatu bada jaso den data-zehaztearen jakinarazpenetik zenbatzen hasita.

Ondore horietarako, eskabidearekin batera aurkeztuko da aipatu data-zehaztearen jakinarazpenaren kopia.

Aurreko lerrokadan xedatutakoa ez da aplikatuko, presodun auzi kriminalen ikustaldietan; horrek ez dio kalterik egingo hortik sor daitekeen erantzukizunari.

7.) Aribideko jardunaren etendura agindu bada, edo etendura hori bidezkoa dela ulertzen bada lege honetan xedatutakoaren arabera.

2. Auzitegiak agindu etendura oro berehala jakinaraziko zaie bertaratutako alderdiei, eta lekuko, aditu edo bestelako izaera dela eta epaiketara zitatuak izan direnei.

beste data bat zehaztea

1. Ikustaldia etetean, beste data bat zehaztuko da etendura agintzeko unean bertan, eta, hori ezinezkoa bada, etendura eragin duen zioa desagertu bezain laster.

2. Beste data hori zehaztuko da, ahalik eta egunik gertuenerako, jada jarrita daudenen hurrenkera aldatu gabe.

1. Epaileren bat edo auzitegiko kide den magistraturen bat aldatua izan bada, ikustaldirako data zehaztu ondoren baina hori egin baino lehenago, orduan aldaketa horiek alderdiei ezagutaraziko zaizkie, aldaketok gertatu bezain laster, eta, beti, ikustaldia hasi aurretik. Horrek ez dio kalterik egingo ikustaldia egiteari, salbu eta aldaketaren ondorioz auzitegiko kide nor egin eta epaile edo magistratu hori ezetsi denean, ezespen hori ahoz gertatu arren.

2. Aurreko paragrafoko ezespena aurkeztu bada, ikustaldia eten egingo da, eta lege honetan xedatutakoaren arabera intzidentearen izapideak egingo dira. Ezespena ebatzi ondoren, beste data bat zehaztuko da.

Ezespena ahoz aurkeztuz gero, laburki adierazi behar dira horren arrazoia edo arrazoiak, eta berori idatziz aurkeztuko da, hiru eguneko epean.

Epe horretan hala egiten ez bada, ezespena ez da onartuko, eta ezesleari 150 eurotik 600 eurorako isuna jarriko zaio; halaber, ezeste hori kondenatuko da etendurak eragin kostuak ordaintzera.

Ebazpen berean ikustaldirako beste data bat zehaztuko da, ahalik eta lasterren.

1. Aurreko artikuluen 1. paragrafoak aipatu epaile edo magistratua nahiz magistratuak aldatu eta ikustaldia egin bada, ezespenik izan ez delako, eta auzitegia pertsona bakarrekoa bada, epaileak hiru egun utziko ditu ebazpena eman aurretik, eta, kide anitzeko auzitegia bada, hiru egunez etengo dira eztabaida eta botazioa.

3. Artikulu honek aipatu kasuari dagokionez, ezespenak onartuko dira bakarrik ikustaldia hasi baino lehen jakin ezin izan ziren arrazoietan oinarritzen badira.

Aurreko artikuluaren arabera aurkeztu ezespena bidezkoa dela adierazten bada, ikustaldia ondorerik gabe utziko da auto bidez, eta beste data bat zehaztuko da egunik gertuenean, ezetsien ordezko diren epaile edo magistratu gaituen aurrean.

Ezespena bidezkoa ez dela adierazten bada, ebazpena emango dute ikustaldian egon diren epaile edo magistratuek; halakoetan, ebazpen hori emateko epea hasiko da, ezespenari buruzko erabakiaren dataren biharamunean.

1. Ikustaldia hasi ondoren, hori geldiarazi ahal izango da honako kasu hauetan bakarrik:

1.) Auzitegiak ebatzi behar badu ekitaldian bertan erabaki ezin duen intzidente- arazoren bat.

2.) Auzitegiaren egoitzatik kanpo froga-eginbideren bat gauzatu behar eta berori burutu ezin bada saio baten eta bestearen artean.

3.) Epaiketara zitaturiko lekuko edo adituak agertu ez badira eta auzitegiak ulertzen badu euren adierazpena edo txostena ezinbestekoa dela.

4.) Ikustaldia hasi ondoren, berau etetea eragingo zuen inguruabarretatik bat gertatu bada.

2. Ikustaldia berriro hasiko da, geldiarazpena eragin duen arrazoia desagertu ondoren.

3. Ikustaldia ezin bada berriro hasi geldiarazpenetik hurrengo hogei egunetan, orduan beste ikustaldi bat egingo da, eta, horretarako, beste data bat zehaztuko da ahalik eta egunik gertuenerako.

Aipatu epea igaro ez bada ere, gauza bera egingo da, geldiarazitako ikustaldia zein epaileren aurrean egiten hasi eta hori ordeztu behar denean. Kide anitzeko auzitegiei dagokienez, hori gertatuko da, ikustaldia ezin bada berriro hasi, ikustaldian jardun duten magistratuetatik ebazpena emateko nahikorik ez delako.

1. Ikustaldi edo epaiketa egin ondoren epaitza eman beharreko auzietan, bertara zein epaile agertu, eta horrek idatzi eta sinatuko du ebazpena, pertsona bakarreko auzitegietan; halaber, bertara zein magistratu agertu, eta horiek eztabaidatu eta botoa emango dute, kide anitzeko auzitegietan. Hala jokatuko da, nahiz eta aipatu epaile edo magistratuak ikustaldi edo epaiketa egin ondoren auziaren gaineko ardura duen auzitegi horretan eginkizunak izateari utzi.

2. Aurreko paragrafoan xedatutakotik salbuetsiko dira epaile eta magistratuak, ikustaldia edo epaiketa egin ondoren:

1.) Epaile- edo magistratu-izaera galdu badu.

Dena den, artikulu honen 1. paragrafoan xedatutakoa aplikatuko zaie adina dela-eta erretiroa hartu duten epaile eta magistratuei, eta uko egitearen ondorioz kargua utzi duten ordezko epaile eta magistratuei, horiek zein epetarako izendatu eta hori igaro bada, edo hirurogeita hamabi urte bete badituzte.

2.) Euren eginkizunen egikaritzatik kendu egin badituzte.

3.) Jurisdikzio-eginkizunarekin bateraezina den kargu publiko edo lanbidean hasi badira, edo borondatezko eszedentzia- egoeran badira, herri-hautaketa bidezko karguetarako hautagai izateko.

1. Txostengileak bere esku izango ditu auzi-paperak, epaia emateko edo intzidente nahiz errekurtsoen gaineko ebazpen-erabakia emateko; auzitegiko gainerako kideek edozein unetan azter ditzakete auzi-paperok.

2. Ikustaldia bukatu ondoren, berori erabakiaren aurrekoa bada, edo bestelako kasuetan, presidenteak eztabaida, botazio eta epaitzarako data zehaztu duen egunetik, magistratuetatik edozeinek auzi-paperak eska ditzake, horiek aztertzeko.

Magistratu batek baino gehiagok auzi-paperak eskatu badituzte, auzitegiko buruak zehaztuko du magistratu bakoitzak zenbat denboraz izan ditzakeen auzi-paperok, epaiak eman ahal izateko, aldez aurretik zehaztutako epean.

Kide anitzeko auzitegietan, ikustaldia burutu bezain laster, ebazpenak eztabaidatuko dira eta botoa emango da, baldin eta ikustaldi hori egin bada; bestela, presidenteak zehaztuko du ebazpenok eztabaidatu eta botoa emateko eguna, legeak ezarri epean.

1. Kide anitzeko auzitegietan, presidenteak zuzenduko ditu ebazpenen gaineko eztabaida eta botazioa; horiek beti egingo dira ateak itxita.

2. Magistratu txostengileak sala edo atalaren esku utziko ditu egitezko gaiak, eta zuzenbideko arazo eta oinarriak, sala edo atalak eztabaida ditzan, eta beraren ustez egokia den erabakia eman dezan; beharrezko eztabaida egin ondoren, botazioa egingo da.

1. Presidenteak agin dezake botazioa egitea, dela egitezko dela zuzenbideko erabaki ezberdinei buruz, banan- -banan edo eman beharreko erabakiaren zati bati buruz.

2. Lehenik, txostengileak emango du botoa, eta, gero, gainerako magistratuek, euren antzinatasunaren alderantzizko hurrenkerari jarraituz.

Presidentea azkena izango da botoa ematen.

3. Botazioa hasiz gero, ezin izango da geldiarazi, horretarako eragozpen gaindiezinik ez badago.

1. Ikustaldia egin ondoren magistraturen bat ezinduta geratu bada, eztabaida eta botaziora joan ezin dela, berorrek botoa emango du idatziz, arrazoituta eta sinatuta, eta zuzenean igorriko dio auzitegiko buruari.

Halakoetan, magistratuak ezin badu idatzi edo sinatu, idazkari judizialaz baliatuko da.

Horrela emandako botoa besteokin batera zenbatuko da eta epai-liburuan gordeko da, buru denak hori sinatu ondoren.

2. Magistratu ezinduak ezin badu modu horretan ere botorik eman, auzia erabakiko dute ikustaldira joan diren gainerako magistratuek, horiek nahiko badira gehiengoa osatzeko.

Ez badira nahiko, beste ikustaldi bat egingo da, aurreko ikustaldian izan direnekin eta ezinduak ordeztu behar dituztenekin; kasu horri lege honen 190. artikulutik 192.erakoetan xedatutakoa aplikatuko zaio.

3. Aurreko paragrafoan xedatutakoa aplikatuko da, halaber, ikustaldian esku hartu zuten magistratuetatik edozeinek parte hartu ezin badu eztabaidan eta botazioan, 194. artikuluaren 2. paragrafoan ezarri kasuetatik bat berari gertatzeagatik.

Pertsona bakarreko auzitegietan, ikustaldia egin ondoren bertan egon den epailea ezinduta geratu bada eta ezin badu ebazpenik eman, ezta idazkari judizialaren laguntzarekin ere, orduan beste ikustaldi bat egingo da, ezindua ordeztuko duen epailea ikustaldi horren buru izanik.

Aurrekoa egingo da, berebat, ikustaldian parte hartu duen epaileak ezin badu ebazpenik eman, 194. artikuluaren 2. paragrafoan ezarri kasuetatik bat gertatzeagatik.

Kide anitzeko auzitegietan, autoak eta epaiak emango dira, botoen erabateko gehiengoaren arabera, legeak beren beregi proportzio handiagorik aipatu ezik.

Gehiengoaren erregela ezin izango da inoiz ezerezean utzi, adostutako boto-kopuru jakin bat galdatuz.

1. Ebazpen baten gaineko botazioan, egitezko zein zuzenbideko erabakietatik edozeinen alde ez badaude boto gehienak, boto-emaileek berriro eztabaidatu eta botoa emango dute, bat etorri ez diren gaien gainean.

2. Adostasunik lortu ezean, bat ez etortzea ebatziko da, beste ikustaldi baten bidez, aurreko ikustaldira joan ziren magistratuak, gehi beste bi bertan agertuz, bakoitia izan bada bat ez datozenen kopurua, eta gehi beste hiru, bikoitia izan bada hori.

Halakoetan, honako hauek bilduko dira; lehenik, sala edo ataleko burua, lehenago bertan izan ez bada; bigarrenik, auzia ikusi ez duten eta sala berekoak diren magistratuak; hirugarrenik, audientziako burua; eta, azkenik, gainerako sala zein ataletako magistratuak, jurisdikzio-ordena berekoek lehentasuna dutela, gobernu- -salak erabaki hurrenkeraren arabera.

3. Aurreko paragrafoaren arabera osatu salaren buru izan behar denak data zehaztuko du, probidentzia bitartez, bat ez etortzea argitzeko ikustaldirako eta izendapen egokietarako.

4. Artikulu honen bigarren paragrafoan aipatu salak ebazpenari buruzko botoa ematean, gehiengoa lortzen ez badu desadostasuneko gaietan, orduan berriro egingo du botazioa, eta horretan aintzat hartuko ditu, bakar-bakarrik, aurreko botazioan boto gehien lortu dituzten bi iritziak.

Kide anitzeko auzitegietan, txostengileari dagokio salan nahiz atalean eztabaidatu ebazpenak idaztea, baldin eta txostengile hori ados badago erabaki denarekin.

Txostengilea ez badago ados gehienen botoarekin, ezetza emango dio ebazpena idazteari, bere boto berezi eta zioduna aurkeztu beharko duela.

Halakoetan, presidenteak beste magistratu bati aginduko dio ebazpena idaztea, eta txostenen txandan ere beharrezko zuzenketak egingo ditu, bertan berdintasuna berrezartzeko.

1. Ezindu gabeko epaileak edo magistratu guztiek sinatuko dituzte ebazpen judizialak, ebazpenok emateko ezarri epean.

2. Kide anitzeko auzitegian auzia erabaki ondoren, botoa eman duten magistratuetatik edozein ezinduta geratu bada eta ezin badu ebazpena sinatu, orduan beraren ordez hori egingo du auzitegi horren buru denak; halakoetan, beraren ordez sinatuko duen magistratu horrek haren izena adieraziko du; eta magistratu ezinduak botua eman baina sinatu ezin izan zuela agerraraziko du.

Magistratu ezindua presidentea bada, orduan beraren ordez sinatuko du antzinatasun gehiena duen magistratuak.

3. Ebazpen judizialak baimenduak edo argitaratuak izango dira, idazkari judizialaren sinaduraren bitartez; hori egin ezean, deusezak izango dira.

1. Epai baten edo behin betiko auto baten botazioan parte hartu duten guztiek sinatuko dute erabakitakoa, nahiz eta gehiengoarekin bat etorri ez; baina, azken kasu horretan, botazio- edo sinatze- unean aditzera emanez gero, boto berezia eman dezakete epai formarekin. Bertan, auzitegiak eman epaian egitezko zein gairekin eta zuzenbideko zein oinarrirekin ados egon eta horiek onar ditzakete, horietara igorpena eginez.

2. Boto berezia, beraren egilearen sinadurarekin, epai-liburuan barruratuko da, eta alderdiei hori jakinaraziko zaie, gehienek onartu epaiarekin batera. Legearen arabera manuzkoa bada epaiaren argitalpena, boto berezia, halakorik bada, argitaratuko da, epai horrekin batera.

3. Boto berezia aurkez daiteke, orobat, labur arrazoitutako probidentzien eta autoen kasuan, horiei aplikagarri zaien horretan, aurreko paragrafoetan xedatutakoaren arabera.

1. Auzitegi zibilen ebazpenei probidentzia, auto eta epai deritze.

2. Prozesu adierazleetan, legeak ez badu adierazten erabili beharreko ebazpen- mota, honako erregela hauek beteko dira:

1.) Probidentzia emango da, ebazpena bada erabaki judiziala behar duten prozesu-arazoei buruzkoa, ez, ostera, prozesua bultzatzeko arau soilak aplikatzekoa. Probidentzia-forma erabiliko da, legeak hala xedatzen duenean, edo horrek zamak ondorioztatu eta alderdien prozesu-eskubideak ukitzen dituenean, betiere kasu horietan esanbidez auto-formarik behar ez dela.

2.) Autoa emango da, erabaki behar bada probidentzien aurkako errekurtsoei buruz, demanda onartze edo ez onartzeari buruz, errekonbentzio eta akzioen metaketari buruz, prozesuko baldintzei buruz, froga onartu edo ez onartzeari buruz, transakzio eta hitzarmenen onarpen judizialari buruz, erregistroko idatzohar eta inskripzioei buruz, kautela-neurriei buruz, jardunaren deuseztasun nahiz baliozkotasunari buruz, bai eta edozein intzidente- -arazori buruz ere, arazo horiek lege honetan izapidetza berezia izan zein izan ez.

Auto moduan emango dira, orobat, auzialdi edo errekurtso baten jardunari amaiera ematen dieten ebazpenak, betiere horien izapidetza arrunta bukatu aurretik.

3.) Epaia emango da prozesua amaitzeko, lehen edo bigarren auzialdian, legean ezarri izapidetza arrunta burutu ondoren.

Epai bitartez ebatziko dira, halaber, errekurtso bereziak, bai eta epai irmoak berrikusteko prozedurak ere.

3. Prozesu betearazleetan beteko dira aurreko paragrafoetan ezarri erregelak, aplikagarri diren neurrian.

1. Behin betiko ebazpenak dira lehen auzialdiari amaiera ematen diotenak eta ebazpenon aurkako errekurtsoak erabakitzen dituztenak.

2. Ebazpenak irmoak dira, horien aurka ezin bada errekurtsorik jarri, legeak halakorik xedatu ez duelako, edo, errekurtsoa xedatuta egon arren, legez ezarri denbora igaro delako, alderdietatik inork berori aurkeztu gabe.

3. Ebazpen irmoek gauza epaituaren izaera izango dute, eta ebazpenok zein prozesutan eman eta bertako auzitegiak bete beharko du horietan xedatutakoa.

4. Ebazpenaren aurka errekurtsoa jartzeko epeak igaro ondoren, berori aurkaratu ez bada, orduan ebazpena irmo bihurtuko da, eta, gauza epaitu gisa, ebazpena eman duen auzitegiak bete beharko du bertan xedatutakoa.

1. Probidentziek euren bitartez agindutakoa besterik ez dute adieraziko; gainera, arrazoitze laburra izango dute, legeak hala xedatzen badu edo auzitegiak hori egokitzat jotzen badu.

2. Autoak eta epaiak ziodunak izango dira beti. Autook eta epaiok paragrafo banandu eta zenbakituak izango dituzte, bertan egitezko aurrekariak eta jarraikako zati xedatzailearen edo epaitzaren oinarri diren zuzenbideko oinarriak adierazteko.

3. Ebazpen guztietan adieraziko da ebazpenon tokia eta data, eurok eman dituen auzitegia, auzitegi hori osatu duten epaile edo magistratuak, euren sinadura, eta, hori kide anitzekoa bada, txostengilearen izena.

Justizia-salek emandako probidentzien kasuan, nahikoa izango da txostengilearen sinadura adieraztea.

4. Ebazpena alderdiei jakinaraztean, adieraziko da hori irmoa den edo horren aurkako errekurtsorik jar daitekeen; azken kasu horretan, aipatuko da zein errekurtso jar daitekeen, hori zein organotan jarri behar den eta errekurtsoa jartzeko epea zein den.

Epaiak emango dira, aurreko artikuluan xedatutakoaren arabera eta honako erregela hauek betez:

1.) Goiburuan, alderdien izenak adierazi behar dira, eta, beharrezkoa bada, euren legitimazioa eta ordezkaritza, baita abokatu eta prokuradoreen izenak eta epaiketaren xedea ere.

2.) Egitezko aurrekarietan, ahalik eta argien eta laburren, jasoko dira, paragrafo banandu eta zenbakituetan, alderdi edo interesdunen uziak, uziok oinarritu dituzten egitateak, baldin eta azken horiek garaiz alegatu badira eta ebatzi beharreko arazoei lotuta badaude; proposatu eta gauzatutako frogak, eta, hala denean, frogatutako egitateak.

3.) Zuzenbideko oinarrietan, paragrafo banandu eta zenbakituetan adieraziko dira alderdiek zehaztutako egitateak eta zuzenbideko oinarriak, arazo eztabaidagarriak, betiere eman beharreko epaitzaren arrazoiak eta lege-oinarriak bertan azalduz, eta kasuari aplikatu beharreko arau juridikoak zehazki adieraziz.

4.) Epaitza 216. artikuluan eta ondorengoetan ezarritakoari egokituko zaio. Epaitza horretara bilduko dira, zenbakituta, alderdien uziei dagozkien erabakiak, nahiz eta uziok onartzea edo ez onartzea zuzenbideko oinarriek ondorioztatu ahal izan. Halaber, kostuen gaineko erabakia bilduko da, eta, hala denean, kondenaren zenbatekoa zehaztuko du epaitzak, horren zehaztapena ezin utz daitekeela epaiaren betearazpenerako, lege honen 219. artikuluan xedatutakoari kalterik egin gabe.

1. Legeak erabakia geroratzea baimendu ezik, auzitegiak ikustaldia, entzunaldia edo agerraldia gauzatu bitartean eman beharreko ebazpenak ekitaldi horretan bertan emango dira. Ekitaldi hori agirietan jasoko da, bertan epaitza eta ebazpenon arrazoitze laburra azalduz.

2. Ebazpena ahoz eman ondoren, epaiketako alderdi diren guztiak ekitaldian badaude, euren kabuz edo behar bezala ordezkaturik, eta errekurtsoa ez jartzeko erabakia azaltzen badute, auzitegiak ekitaldi berean adieraziko du ebazpena irmoa dela.

Kasu horretatik kanpo, errekurtsoa jartzeko epea zenbatzen hasiko da ebazpenaren jakinarazpenetik, ebazpena behar bezala idatzita badago.

3. Ezin izango da inoiz ahozko epairik eman prozesu zibiletan.

1. Legeak ezarri epean emango dira probidentziak, autoak eta epaiak.

2. Epea ez betetzeak diziplinako zuzengarria ekarriko du, epea ez betetzeko arrazoi zuzenik izan ez bada; diziplinako zuzengarria ebazpenean bertan agerraraziko da.

1. Epaiak eta behin betiko gainerako ebazpenak jakinaraziko dira, epaileak edo ebazpen horiek eman dituzten magistratu guztiek egin eta sinatu ondoren, eta auzitegiko idazkaritzan artxibatuko dira, Konstituzioak eta legeek baimendu edo agindu moduan argitaratuz.

2. Idazkari judizialek auzi-paperetara bilduko dute epaien eta behin betiko gainerako ebazpenen hitzez-hitzezko ziurtagiria.

Auzitegi orok epai-liburu bat edukiko du, idazkari judizialaren zaintzapean; liburu horretara bilduko dira behin betiko epaiak, izaera bereko autoak, eta aurkeztutako boto bereziak, horiek sinatu ondoren. Horiek guztiak euren dataren araberako hurrenkeran bilduko dira.

1. Auzitegiek ezin izango dituzte eurek emandako ebazpenak aldatu, horiek sinatu ondoren. Hala ere, zalantzazko kontzepturen bat argi dezakete eta ebazpenon oker materialak zuzen ditzakete.

2. Aurreko paragrafoko argiketak ofizioz egin daitezke, ebazpenaren argitalpenetik hurrengo bi egun baliodunetan. Argitzea gauza daiteke, halaber, alderdiak nahiz Fiskaltzak epe berean hala eskaturik; kasu horretan, auzitegiak ebazpena emango du argiketa eskatzeko idazkia aurkeztu denetik hurrengo hiru egunetan.

3. Edozein unetan zuzen daitezke epaiketako ebazpenen oker material nabariak eta oker aritmetikoak.

1. Epai eta autoek izan ditzaketen hutsuneak edo akatsak ongi daitezke, auto bidez, ebazpen horiek osorik betetzeko nahitaez zuzendu behar badira. Halakoetan, epaiok eta autook ongituko dira, aurreko artikuluan xedatu epeetan eta prozedura berdinaren bitartez.

2. Prozesuan garaiz eskatu eta gauzatutako uzien kasuan, horiei buruzko erabakiak ageri-agerian barneratu ez badira epai edo autoetan, orduan auzitegiak autoa emango du, barneratu gabeko erabakiak ebazpena osatzea ebatziz, edo hori osatzea bidezkoa ez dela ebatziz. Halakoetan, alderdiak idatziz eskatu behar du autoa, ebazpenaren jakinarazpenetik bost egunetako epean, eta gainerako alderdiei eskabide hori helarazi behar zaie, alderdiok bost eguneko beste epe batean idatzizko alegazioak egin ditzaten.

3. Auzitegiak bere ebazpena osa dezake, eman epai edo autoetan antzeman baditu aurreko paragrafoko hutsuneak, epai edo auto hori noiz eman eta bost egunetako epean, ofizioz eta auto bidez, erabakitakoa aldatu edo zuzendu gabe.

4. Ez dago errekurtsorik artikulu honen aurreko paragrafoetan aipatu ebazpenak osatzen edo osatzea ukatzen duten autoen aurka. Horrek ez die kalterik egingo eskabidearen gaineko edo auzitegiaren ofiziozko jardunaren gaineko epai edo autoaren aurkako errekurtsoei, hala denean.

Errekurtsoon epeak zenbatzen hasiko dira, betiere bidezkoak direnean, erabakia eman ez izana aitortu edo ezezten duen eta ez-emate horren saihestea adostu edo ukatzen duten autoari buruzko jakinarazpenaren biharamunean.

Auzitegi zibilek auziak erabakiko dituzte, alderdiek ekarritako egitate, froga eta uzion arabera, legeak kasu berezietarako besterik xedatzen ez badu.

1. Epaia edo antzeko ebazpena eman behar bada, eta auzitegiaren ustez erabakia hartzeko egitate garrantzitsuak zalantzazkoak badira, orduan auzitegiak gaitz iritziko die auzi-jartzailearen edo errekonbentzio-egilearen, edo demandatuaren zein errekonbentzio- hartzailearen uziei, uzien oinarri diren egitate zalantzazkoak frogatzeko zama nori egokitu eta horren arabera.

2. Auzi-jartzaileari eta demandatu errekonbentzio-egileari dagokie egitateen egiazkotasuna frogatzeko zama, baldin eta egitateok ondorioztatu ohi badute demanda eta errekonbentzioko uzien ondore juridikoa, egitateoi aplikagarri zaizkien arau juridikoen arabera.

3. Demandatuari eta auzi-jartzaile errekonbentzio-hartzaileari dagokie egitateak frogatzea, baldin eta egitateok aurreko paragrafoko egitateen eragingarritasun juridikoa eragotzi, azkendu edo ezereztu badute, arau aplikagarrien arabera.

4. Elkarlehia desleialari eta zilegi ez den publizitateari buruzko prozesuetan, demandatuari dagokio bertan egindako indikazio eta adierazpenen nahiz publizitatearen bidez plazaratutako datu materialen zehaztasuna eta egiazkotasuna frogatzeko zama, hurrenez hurren.

5. Aurreko paragrafoetako arauak aplikatuko dira, baldin eta lege-xedapen bereziren batek irizpide berezien arabera banatu ez badu egitate garrantzitsuak frogatzeko zama.

6. Artikulu honen aurreko paragrafoetan xedatutakoa aplikatzeko, auzitegiak kontuan hartu beharko ditu frogaren eskuragarritasuna eta erraztasuna auziko alderdi bakoitzarentzat.

1. Epaiek argiak, zehatzak eta kongruenteak izan behar dute, alderdiek garaiz egindako demandei eta gainerako uziei dagokienez. Epaiotan alderdiek galdatu adierazpenak egingo dira, demandatua kondenatuz edo absolbituz, eta, auzigaiaren alde guztiak eztabaidatu ondoren, horiek erabakiko dira.

Alderdiek epaiketan zerbait eskatzeko duten arrazoitik desbideratu gabe, auzitegiak eutsi beharko dio arrazoi horri, eta ezin izango du erabili alderdiok baliatu nahi izan dituzten egitezko zein zuzenbideko oinarriak besterik. Auzitegiak kasuari aplikagarri zaizkion arauen arabera emango du ebazpena, auzilariek arauok behar bezala aipatu edo alegatu ez badituzte ere.

2. Epaiak arrazoituko dira, dela frogak aintzat hartu eta baloratzeko arrazoinamendu egitezkoak eta zuzenbidekoak azalduz, dela zuzenbidearen aplikazio eta interpretaziorakoak aipatuz.

Arrazoitze horrek kontuan hartu beharko ditu auziaren osagai desberdinak, egitezkoak eta zuzenbidekoak, banaka nahiz osorik, betiere logika eta arrazoimenaren erregelen arabera

3. Auzigaiak bat baino gehiago izan badira, auzitegiak bakoitzari dagokion erabakia emango du, banan-banan.

1. Diru-kopuru zehatzaren edo fruitu, errenta, onura nahiz edozein motatako ekoizkinen ordainketa epaiketan eskatzen bada, demanda ezin daiteke mugatu horiek eskuratzeko eskubidea adierazten duen epai hutsa lortzera; halakoetan, horiek ordaintzeko kondena eskatu beharko da, nahiz horien kopurua argi zehaztuta, zehaztapen hori ezin eska daitekeela epaia betearaztean, nahiz likidazioa egiteko oinarriak argi zehaztuta, likidazio hori eragiketa aritmetiko hutsa izango dela.

2. Aurreko paragrafoan aipatu kasuetan, kondena-epaiak adieraziko du kopuruen zenbateko zehatza, edo argi eta zehatz finkatuko ditu horren likidaziorako oinarriak, eta likidazio hori betearazpenean egin beharreko eragiketa aritmetiko hutsa izango da.

3. Aurreko kasuetatik kanpo, demandatzaileak ezin du eskatu, eta auzitegiak ere epaia ematean ezin du ezarri, kondena likidazioaren erreserbarekin egitea, horren betearazpena dela eta.

Aurrekoa gorabehera, onartuko zaie, bai demandatzaileari eskatzea, bai auzitegiari epaia ematean ezartzea, diru-kopurua, fruituak, errentak, onurak edo ekoizkinak ordaintzeko kondena ematea, uzia hori bada soil-soilean eta geroko auzi baterako uzten badira kopuru zehatzen likidazio-arazoak.

Aldizkako korritu nahiz prestazioen ordainketa erreklamatzen bada, epaian barnera daiteke epai hori noiz eman eta une hori baino geroago sortu korritu edo prestazioak ordaintzeko kondena.

1. Aurreko artikuluetan xedatutakoari kalterik egin gabe, lege honen 11. artikuluan aipatu legitimazioa duten kontsumitzaile edo erabiltzaileen elkarteek demandak jartzen dituztenean, horien gaineko epaiek honako erregela hauek beteko dituzte:

1.) Diruzko, zerbait egiteko, ez egiteko edo gauza zehatza nahiz generikoa emateko kondena eskatu izan bada, uziaren aldeko epaiak banan-banan zehaztuko du kondena hori dela- -eta nor diren kontsumitzaile eta erabiltzaile onuradunak, euren babeserako legeen arabera.

Banakako zehaztapena ezinezkoa bada, epaiak beharrezko datu, ezaugarri eta betekizunak ezarriko ditu, ordainketa eskatu ahal izateko, eta, kasuan-kasuan, betearazpena eskatu edo betearazpen horretan parte hartu ahal izateko, baldin eta elkarte demandatzaileak betearazpen hori eskatu badu.

2.) Kondenaren baldintza edo erabaki nagusi edo bakar gisa, jarduera edo jokabide zehatzen bat zilegi ez dela edo legearekin bat ez datorrela adierazten bada, orduan epaian zehaztuko da adierazpenak sortutako ondore prozesalak prozesuan alderdi izandako alderdientzat mugatuko diren ala ez, kontsumitzaile edo erabiltzaileak babesteko legeen arabera.

3.) Kontsumitzaile edo erabiltzaile zehatzak bertaratu badira, epaian beren beregi eman beharko da horiek aurkeztu uzien gaineko erabakia.

2. Kontsumitzaile eta erabiltzaileen interes kolektibo eta zehaztugabeak babesteko bukarazte-akzioaren aldeko epaietan, auzitegiak agin dezake, berori bidezkotzat jotzen badu, eta demandatuaren kontura, epaiaren oso-osoko edo zati bateko argitalpena, edota zuzenketa- adierazpena, arau-haustearen ondoreek denboran zehar iraun badezakete.

1. Uzien aldeko edo aurkako epai irmoen gauza epaituak geroko prozesua baztertuko du, legearen arabera, baldin eta prozesu bien xedea berbera bada.

2. Gauza epaituak demanda eta errekonbentzioko uziak barneratuko ditu, bai eta lege honen 408. artikuluaren 1 eta 2. paragrafoetan aipatu gaiak ere.

Egitate berri eta ezberdintzat joko dira, aipatu uzi horien oinarriari dagokionez, uziok zein prozesutan aurkeztu eta bertan emandako alegazio-egintzen preklusio osoaren geroko egitateak.

3. Gauza epaituak ukituko ditu berori zein prozesutan eman eta bertako alderdiak, alderdion jaraunsle eta kausadunak, eta auzilari izan gabe lege honen 10. artikuluan ezarritakoaren arabera alderdien legitimazioaren oinarria osatu duten eskubideen titularrak.

Egoera zibil, ezkontza, seme-alabatasun, aitatasun, amatasun, ezgaikuntza eta gaitasuna berrezartzeari buruzko epaietan, gauza epaituak ondoreak izango ditu guztiei begira, Erregistro Zibileko inskripzioa edo idatzoharra egin denetik aurrera.

Sozietateen erabakiak aurkaratzeari buruz emandako epaiek bazkide guztiak ukituko dituzte, nahiz eta bazkideok auzitan jardun ez.

4. Prozesua amaiarazi duen epai irmoan gauza epaitu gisa zer ebatzi eta hori loteslea izango da horrez geroko prozesu baten auzitegiarentzat, baldin eta gauza epaitu gisa ebatzitakoa agertu bada geroko prozesu horren xedearen arrazoizko aurrekari bezala, betiere prozesu bietako auzilariak berberak direla edo gauza epaitua eurengana zabaltzen dela, legezko xedapenaren bitartez.

1. Idazkari judizialei dagokie antolaketarako eginbideak ematea; eginbideon bitartez, auzi-paperei legeak ezarri bidea emango zaie.

2. Antolaketarako eginbideak beraietan xedatutakoa adieraztera mugatuko dira; bertan agertuko dira eginbideok eman dituen idazkari judizialaren izenak, data eta idazkari judizial horren sinadura.

1. Zuzenbide osoz deusezak dira legearen arabera probidentzia, auto edo epai bidez ebatzi beharreko arazoak erabaki dituzten antolaketa-eginbideak.

2. Aurreko paragrafoan aipatu kasuetatik kanpo, antolaketarako eginbideak deuseztatuak izan daitezke, kaltea nori eragin eta alderdi horrek hala eskaturik, legezko manuren bat hautsi badute edo lege honetan xedatutakoaren arabera probidentzia bitartez erabaki beharreko arazoak ebatzi badituzte.

3. Aurreko paragrafoak aipatu aurkaratzearen izapideak egingo dira eta ebazpena emango da, birjartze-errekurtsorako ezarritakoaren arabera.

IX. KAPITULUA - Epaiketako jardunaren deuseztasuna

225 artikulua. Zuzenbide osoko deuseztasuna

226 artikulua. Larderia edo indarkeria dagoenean jarduteko modua

227 artikulua. Deuseztasun-adierazpena eta jardun prozesala deuseztatzeko uziak

228 artikulua. Jardunaren deuseztasunari buruzko salbuespeneko intzidentea

229 artikulua. Arauzko denboraz kanpo gauzatutako epaiketa-jarduna

230 artikulua. Egintzei eustea

231 artikulua. Ongitzea

X. KAPITULUA - Auzi-paperak berregitea

232 artikulua. Fiskaltzaren eskumena eta esku-hartzea

233 artikulua. Jarduna berregiteko espedientea hastea

234 artikulua. Alderdien ikustaldirako zitazioa. Alderdiak ez agertzearen ondoreak

235 artikulua. Ikustaldiaren hasiera. Eztabaidarik eza. Froga eta erabakia

VI. TITULUA - EPAIKETAKO JARDUNA BUKATZEA ETA AUZIALDIAREN IRAUNGITZEA

236 artikulua. Alderdiek prozedura bultzatzea, eta iraungitzea

237 artikulua. Auzialdiaren iraungitzea

238 artikulua. Iraungitzea ez gertatzea, ezinbesteko kasuaren ondorioz edo alderdien borondatearen aurka

239 artikulua. Betearazpenean, auzialdiaren iraungitzea ez gertatzea

240 artikulua. Auzialdia iraungitzearen ondoreak

VII. TITULUA - KOSTUEN TASAZIOA

241 artikulua. Prozesuko kostu eta gastuen ordainketa

242 artikulua. Kostuak tasatzeko eskabidea

243 artikulua. Kostuen tasazioa egitea

244 artikulua. Alderdiei helaraztea

245 artikulua. Kostuen tasazioa aurkaratzea

246 artikulua. Aurkarapenaren izapideak egitea eta horren gain erabakitzea

VIII. TITULUA - PROZESUKO ONUSTEA

247 artikulua. Prozesuko onustearen erregelak errespetatzea. Erregelok ez betetzearen ondoriozko isunak

II. LIBURUA - PROZESU ADIERAZLEAK LEHENENGO TITULUA

PROZESU ADIERAZLE GUZTIETARAKO XEDAPENAK

1. Legeak bestelako izapidetzarik ezartzen ez badu, alderdien arteko auzi-liskar oro bideratu eta erabakiko da prozesu adierazle egokian.

2. Prozesu adierazleak dira:

1) Epaiketa arrunta.

2) Hitzezko epaiketa.

3) Epaiketa-mota zehazteko arauak muntaren arabera aplikatuko dira, gaia dela-eta araurik ez dagoenean bakarrik.

1. Honako hauek epaiketa arruntean erabakiko dira, euren munta edozein izanik ere:

1.) Pertsonaren ohorezko eskubideei buruzko demandak.

2.) Ohorerako, bizitza pribaturako eta norberaren irudirako eskubideen babesa eskatu duten demandak, eta oinarrizko eskubideetatik beste edozeinen babes judizial zibila eskatu dutenak, zuzenketa-eskubideari buruzkoak izan ezik.

Prozesu horietan,Fiskaltza alderdi izango da beti, eta prozesuon izapidetzak lehentasuna izango du.

3.) Sozietatearen erabakiak aurkaratzeari buruzko demandak, erabakiok hartu badituzte, batza nahiz biltza orokorrek, bazkideen nahiz obligaziodunen batza bereziek, edota merkataritzako erakundeen kide anitzeko administrazio- organoek.

4.) Elkarlehia desleial, industria-jabetza, jabetza intelektual eta publizitatearen inguruko demandak, horiek muntari buruzko erreklamazio hutsak ez badira; halakoak izanez gero, izapideak egingo dira erreklamatutako muntari dagokion prozeduraren arabera.

Dena den, 250. artikuluaren 1. paragrafoko 12. zenbakian xedatutakoa beteko da, publizitatearen arloan bukarazte-akzioa egikaritzen denean, kontsumitzaile eta erabiltzaileen interes kolektibo eta zehaztugabeak babesteko.

5.) Kontratazioaren baldintza orokorrei buruzko akzioak egikaritzeko demandak, arlo horren gaineko legeriak ezarri kasuetan, 250. artikuluaren 1. paragrafoko 12. zenbakian xedatutakoa gorabehera.

6.) Ondasun higiezinen gaineko hiri- edo landa-errentamenduen autuetatik edozeini buruzko demandak, ez ordaintzeagatiko edo errentamendu-harremanen epea azkentzeagatiko botatze- kasuetan izan ezik.

7.) Edozein motatako atzera-eskuratze akzioa egikaritzeko demandak.

8.) Jabetza Horizontalaren Legeak jabeen batzei eta jabeei eurei aitortutako akzioak egikaritzeko demandak, horiek muntari buruzko erreklamazio hutsak ez badira; halakoak izanez gero, izapideak egingo dira erreklamatutako muntari dagokion prozeduraren arabera.

2. Epaiketa arruntean erabakiko dira, berebat, 500 000 pezetatik gorako munta duten demandak eta gutxi gorabehera ere kalkulatu ezin den interes ekonomikoa dutenak*.

* Abenduaren 17ko 1.417/2001 Errege Dekretuak 3 000 euroko kopurua ezarri du atal horretarako.

1. Hitzezko epaiketan erabakiko dira, euren munta edozein izanik ere, honako demanda hauek:

1.) Errentariak errenta edo zorretan dituen kopuruak ez ordaintzea, edo kontratuan ezarritako epea igarotzea oinarri izanda, jabeak, gozamendunak edo landa- nahiz hiri-lurretako finka edukitzeko eskubidea duten pertsonetatik beste edozeinek aurkeztutako demandak, finka horren edukitza berreskuratzeko; betiere, finka hori errentamendu arruntean, finantza-errentamenduan edo apartzerian eman denean.

2.) Jabeak, gozamendunak edo finka edukitzeko eskubidea duten pertsonetatik beste edozeinek landa- edo hiri-lurretako finkaren edukitza osoa berreskuratzeko demandak, finka hori prekarioan laga denean.

3.) Ondasunak jarauntsiaren bidez eskuratu dituen pertsonak ondasun horien edukitza eskatzeko demandak, ondasunon edukitzailerik ez badago ugazaba edo gozamendun gisa.

4.) Gauza edo eskubidea nori kendu edo gauza nahiz eskubide horretan nahasmendua nork jasan, eta horrek aurkeztu demandak, ukantzaren edo edukitzaren babes sumarioa lortzeko.

5.) Auzitegiak, era sumarioan, obra berriaren etendurari buruz erabaki dezan jarritako demandak.

6.) Auzitegiak, era sumarioan, obra, eraikin, zuhaitz, zutabe edo aurrian dagoen antzeko objektu baten errauste edo eraisteari buruz erabaki dezan jarritako demandak, horrekin demandatzaileari kalteak eragin badakizkioke.

7.) Jabetza Erregistroan inskribatutako eskubide errealen titularrek eragin dituzten demandak, eskubideon eragingarritasuna lortzeko, eskubideon aurka jarri edo horien egikaritza nahasi dutenen aurka, aurka-jartze edo nahasmendu horretarako titulu legitimo eta inskribatua izan gabe.

8.) Lege-xedapen edo bestelako titulu baten bidez, zor den mantenua eskatzeko demandak.

9.) Egitate zehaztugabe edo kaltegarrien zuzenketa-akzioa egikaritzeko demandak.

10.) Auzitegiak, era sumarioan, ebatz dezan jarritako demandak, Ondasun Higigarrien Eperako Salmenta Erregistroan inskribatutako kontratuen kasuetan eta ondore horretarako inprimaki ofizialean gauzatutako kontratuen kasuetan, baldin eta erosleak ez baditu bete kontratu horiek eratorritako eskakizunak. Halakoetan, demanda horren xedea kondena-epaia lortzea izango da, eta epai horrek ahalbidetuko du exekuzioa epetan eskuratu edo finantzatu ondasunaren edo ondasunen gainean soilik.

11.) Auzitegiak, era sumarioan, ebatz dezan jarritako demandak, baldin eta finantza- errentamenduko kontratua edo jabari-erreserbapeko eperako salmenta- -kontratua bete ez bada, betiere bi kasuotan Ondasun Higigarrien Eperako Salmenta Erregistroan inskribatutako kontratuak eta ondore horretarako inprimaki ofizialean gauzatutako kontratuak direnean. Akzioaren egikaritzak xede izango du finantza-errentatzaileak, saltzaileak nahiz finantza-emaileak ondasuna berehala jasotzea, kontratuan zehaztu tokian, eta, hala denean, aurretik kontratuaren suntsitze-adierazpena lortzea.

12.) Kode Zibilaren 160. artikuluan aitortu eskubideak eragingarriak izan daitezen jarritako demandak.

Kasu horietan, ahozko epaiketa egingo da lege honen IV. liburuko I. tituluaren I. kapituluan xedatutako berezitasunen arabera.

2. Hitzezko epaiketan erabakiko dira, halaber, 500 000 pezetatik gorako munta ez duten demandak, baldin eta horiek aurreko artikuluko 1. paragrafoan ezarri gaiei buruzkoak ez badira*.

* Abenduaren 17ko 1.417/2001 Errege Dekretuak 3 000 euroko kopurua ezarri du atal horretarako.

Munta zehaztuko da, demandaren interes ekonomikoaren arabera, interes ekonomiko hori honako erregela hauen arabera kalkulatuko dela:

1. Diru-kopuru zehatza erreklamatzen bada, demandaren muntak zehaztuko du kopuru hori. Zehaztapenik ez badago, ezta gutxi gorabeherakoa ere, ulertuko da demandak munta zehaztugabea duela.

2. Prozesuaren xedea bada ondasun higigarri nahiz higiezinak emateko kondena, erreklamazioa eskubide errealetan oinarritu nahiz pertsonaletan oinarritu, demanda aurkezteko unean ondasunok duten balioa aintzat hartuko da, mota horretako ondasunek merkatuan edo kontratazioan dituzten prezio arrunten arabera.

Aurreko kalkulua egiteko, auzilariak erabil dezake ondasun auzigaien balorazio ofizialetatik edozein, baldin eta haien balioa zehazteko beste baliabiderik ez bada. Ondasun higiezinei dagokienez, katastroan ageri balioa baino txikiagorik ezin dakieke ondasunoi eratxiki.

3. Aurreko kalkulu-erregela aplikatuko da honako kasu hauetan ere:

1.) Jabariak eratorri ahalmenen egikaritza bermatzeko demandetan.

2.) Jabari-tituluaren baliozkotasun, deuseztasun nahiz eragingarritasuna, edota jabariaren beraren izate edo hedadura ukitzen duten demandetan.

3.) Aurreko bi kasuotan zehaztu eskaerez bestelakoetan, baldin eta, uzia betetzeko, demandatzaileak egiaztatu behar badu jabea dela.

4.) Ondasun bat edo ondasun-multzo bat dela eta, horren gaineko jabetza eskuratzeko eskubidean oinarritutako demandetan, dela hori aitortu duen kreditu-eskubidea izateagatik, dela jabetza eskuratzeko bideetatik edozeinengatik, dela atzera-eskuratze eta eroslehentasun- eskubideengatik, dela erosteko aukerengatik. Ondasuna erreklamatzen bada salerosketaren objektu izateagatik, balorazio-irizpideetan lehentasuna du kontratuan itundutako prezioak, betiere berori katastro-balioa baino txikiagoa ez denean, ondasun higiezinen kasuan.

5.) Prozesua edukitzari buruzkoa denean, artikulu honetako beste erregelaren bat aplikagarri ez bada.

6.) Mugaketa-akzioan, mugarriak jartzeko akzioan eta gauza erkidea zatitzeko akzioan.

4. Erreklamazioa gozamenari, jabetza soilari, erabiltzeari, biztantzeari, txandakako aprobetxamendu-eskubideari edo jabaria mugatzen duten eskubide errealetatik beste bati buruzkoa bada, erregela berezirik izan gabe, orduan demandaren balioa zehaztuko da eskubideon eraketa edo eskualdaketaren gaineko zergari dagokion zerga-oinarria kontuan izanik.

5. Zortasun baten inguruko demandaren balioa izango da berori eratzeko ordaindu prezioa, hori egiazta badaiteke eta haren eratze-data aurreko bost urteetakoa bada. Osterantzean, kontuan izango dira auziaren unean eratze-prezioa finkatzeko diren legezko erregelak, zortasuna eskuratzeko modua edozein izanda ere; eta, erregelarik izan ezean, lur nagusiaren eta zortasunpeko lurraren balioaren hogeirena, artikulu honen bigarren erregelan ondasun higigarri eta higiezinentzat ezarritakoa kontuan izanik.

6. Berme-eskubide erreal baten izate, ez izate, baliozkotasun edo eragingarritasunaren inguruko demandetan, balioa izango da kontzeptu guztiengatik bermatu kopuruaren zenbatekoa.

7. Aldizkako prestazioak galdatzeko eskubidearen inguruko epaiketetan, balioa kalkulatuko da urteko baten zenbatekoa bider hamar eginez, prestaziook aldi baterakoak izan nahiz bizi artekoak izan; prestazioaren epea urtea baino laburragoa denean, prestazioaren zenbateko osoa izango da kontuan.

8. Betebehar-izaerako titulu baten izate, baliozkotasun edo eragingarritasunari buruzko epaiketetan, titulu horren balioa kalkulatuko da, zor den guztia kontuan izanik, nahiz eta berori epeka ordaindu behar.

Balorazio-irizpide hori aplikatuko da, prozesuaren xedea bada betebehar-izaerako tituluaren edo izaera pertsonala duen eskubidearen eratze, aldatze nahiz azkentzea, betiere artikulu honen beste erregela bat aplikagarri ez denean.

9. Ondasunen gaineko errentamenduei buruzko epaiketetan, errenta muga- -eguneratuak erreklamatzeko helburua dutenean izan ezik, demandaren munta izango da urteko errenta baten zenbatekoa, kontratuan zehaztu aldizkakotasuna edozein izanik ere. Dena den, errentapeko ondasunaren edukitza erreklamatzen denean, artikulu honen hirugarren erregelan xedatutakoa beteko da.

10. Burtsan negoziatutako baloreei buruzko demandaren kasuan, munta zehaztuko da, baloreen batez besteko trukaneurri ponderatuaren batez bestekoaren arabera; trukaneurri hori zehaztuko da, demanda jarri baino egutegiko aurreko urteko legeria aplikagarriaren arabera, edota burtsan negoziatu aldian baloreek izan duten batez besteko trukaneurri ponderatuaren batez bestekoaren arabera, aldi hori urtea baino laburragoa bada.

Baloreak bigarren mailako beste merkatu batean negoziatu badira, munta zehaztuko da, demanda jarri baino egutegiko aurreko urtean baloreek batez beste izan duten negoziazio-trukaneurriaren arabera, baloreok bigarren mailako zein merkatutan negoziatu diren merkatua aintzat hartuta, edota bigarren mailako merkatuan negoziatu bitartean baloreek batez beste izan duten negoziazio-trukaneurriaren arabera, baloreak merkatu horretan negoziatu izan badira urtea baino epe laburragoan.

Batez besteko negoziazio-trukaneurria, edo, hala denean, batez besteko trukaneurri ponderatuaren batez bestekoa egiaztatuko da bigarren mailako merkatu horren organo artezkariak luzatutako ziurtagiriaren bidez.

Baloreak negoziatzen ez badira, munta kalkulatuko da, demanda jartzean kontabilitateari buruz indarrean dauden balorazio-arauak kontuan izanik.

11. Zerbait egiteko prestazioari buruzko demandetan, horren munta izango da egin nahi den horren kostua edo hori ez egiteak sortutako kalte-galeren zenbatekoa; azken kasu horretan, ezin dira kopuru biok metatu, salbu eta, prestazioa betetzea eragiteaz gain, kalte-ordaina eskatu denean.

Kalte-galeren zenbatekoa edo kalkulua kontuan hartu beharko da, prestazioa norberak bete beharrekoa bada edo prestazioa zerbait ez egitekoa bada, nahiz eta prestazioa betetzea eskatu, uzi nagusi legez.

12. Jarauntsiari edo ondare-masen nahiz ondare bananduen multzoei buruzko auzietan, aurreko erregelak aplikatuko dira, auzipeko jarauntsiaren edo ondarearen ondasun, eskubide nahiz kredituei dagokienez.

Prozesuan objektu edo alderdi anitz badira, demandaren munta kalkulatuko da erregela hauen arabera:

1.) Demandan akzio nagusi batzuk metatu badira, eta horien jatorria titulu bera ez bada, demandaren munta zehaztuko da, balio handieneko akzioaren muntaren arabera.

Irizpide bera erabiliko da, akzioak balizko moduan metatu badira ere.

2.) Metatu akzioen jatorria titulu bera bada, edo, akzio nagusiarekin batera, korrituak, fruituak, errentak edo kalte-galerak eskatzen badira, munta zehaztuko da, metatu akzio guztien balioen batuketaren arabera.

Baina akzio horietatik edozeinen zenbatekoa zehatz eta likidoa ez bada, kontuan hartuko da zenbateko zehatz eta likidoa duten akzioen balioa bakarrik.

Balioa zehazteko, ez dira kontuan hartuko etorkizuneko fruitu, korritu edo errentak, muga-eguneratuta ez badaude.

Halaber, ez da kontuan hartuko kostuetarako kondenaren eskaera.

3.) Demanda berean ondasun higigarri edo higiezin bati buruzko zenbait akzio erreal metatzen badira, demandak ez du inoiz izango auzigaiaren balioa baino goragoko muntarik.

4.) Betebehar beraren epe muga- -eguneratu batzuk eskatzen badira, munta moduan kontuan hartuko da erreklamatu zenbatekoen batura, salbu eta demandan betebeharraren baliozkotasun edo eragingarritasunari buruzko esanbidezko adierazpena eskatu denean; azken kasu horretan, betebehar horren balio osoa hartuko da kontuan.

Eperen baten zenbatekoa zehatza ez bada, hori muntaren kalkulutik baztertuko da.

5.) Errekonbentzioak edo autoen metaketak ez du eraginik izango demandaren muntaren gain, ez eta muntaren ondoriozko epaiketa-motaren gain ere.

6.) Demanda berean demandatzaile edo demandatu batzuk badaude, horrek ez du inolako eraginik izango muntaren zehaztapenean, betiere eskaera bera denean demandatzaile edo demandatu guztientzat.

Gauza bera gertatuko da, demandatzaile edo demandatuen artean solidaritate-loturarik badago.

7.) Alderdi anitz izateak berarekin badakar egikaritu akzioen aniztasuna, munta zehaztuko da, artikulu honetan munta zehazteko jaso erregelen arabera.

8.) Demanda zabaltzen denean ere, aurreko erregeletan xedatutakoa beteko da.

1. Auzi-jartzaileak hasierako idazkian adieraziko du demandaren munta, hori arrazoituta.

Dena den, munta hori kalkulatuko da, aurreko artikuluetako erregelen arabera.

Demanda jarri ostean, auziaren objektu diren ondasunen balioa aldatzen bada ere, ez da aldatuko epaiketaren munta edo epaiketa-mota.

2. Demandaren munta argi eta zehatz adierazi beharko da.

Zernahi gisaz, gutxi gorabehera adieraz daiteke, auzi-jartzaileak behar bezala egiaztatu badu auziaren interes ekonomikoa epaiketa arruntaren gutxieneko muntaren parekoa dela gutxienez, edo ez duela gainditzen hitzezko epaiketaren gehieneko munta.

Auzi-jartzaileak ezin izango du inola ere epaiketa-mota besterik gabe adierazi, eta, berebat, auzi-jartzaileak ezingo dio demandatuari ezarri munta frogatzeko zama.

3. Demanda epaiketa arruntaren izapideetatik bideratuko da, baldin eta auzi-jartzaileak munta zehazterik ez badu, ezta gutxi gorabehera ere, objektuak interes ekonomikorik ez duelako, interes hori ezin delako kalkulatu munta zehazteko legezko erregelen bidez, edota, kalkulua egiteko erregela aplikagarria izan arren, munta hori demanda jartzean zehazterik ez dagoelako.

1. Hasieran epaiketaren izapideak egingo dira, auzi-jartzaileak demandan adierazitakoaren arabera.

Aurrekoa gorabehera, demandaren alegazioak kontuan izanda, auzitegiak uste badu auzi-jartzaileak aukeratu epaiketak ez duela zehaztutako balioa edo epaiketa hori ez datorrela bat demandan adierazi gaiarekin, orduan auzitegiak auziari emango dio berorri dagokion izapidetza egokia, probidentzia bitartez, demandan eskatu epaiketa-mota loteslea ez delako.

2. Auzi-jartzaileak adierazitakoaren aurka, auzitegiak uste badu demandaren munta egin dela balioetsi edo ezin dela zehaztu, ezta gutxi gorabehera ere, eta, horren ondorioz, hitzezko epaiketaren izapideak egoki ez direla, orduan auzitegiak ofizioz emango dio auziari epaiketa arruntaren izapidetza, probidentzia bitartez, betiere prokuradorearen izendapena eta abokatuaren sinadura jaso direnean.

3. Ofizioz zuzen daitezke auzi-jartzaileak munta zehaztean egindako oker aritmetikoak.

Halaber, zuzen daitezke munta kalkulatzeko legezko erregela aukeratzean egindako okerrak, demandan egitezko eta behar besteko osagairik badago, munta eragiketa matematiko hutsen bidez egoki zehazteko.

Munta behar bezala kalkulatu ondoren, prozesuari bide egokia emango zaio.

4. Muntaren ondoriozko prozedura desegokia dela uste badu ere, auzitegiak demanda onartuko du beti. Hala ere, demandak epaiketa-mota zehazten badu besterik gabe, edo, zehaztu munta okerra dela ofizioz adierazi ondoren, berori egoki kalkulatzeko behar besteko osagairik ez badago demandan, auzi-paperei ez zaie biderik emango, auzi-jartzaileak akatsa ongitu arte.

Akatsa ongitzeko epea hamar egunekoa da, eta, hori igaro ondoren, demanda behin betiko artxibatuko da.

1. Demandatuak demandaren munta aurkara dezake, baldin eta ulertzen badu, munta behar bezala zehaztuz gero, bestelako prozedura gauzatuko litzatekeela edo kasazio-errekurtsoa bidezkoa izango litzatekeela.

2. Epaiketa arruntean, muntaren ondoriozko prozeduraren egokitasuna aurkaratuko da demandari erantzutean, eta arazoa ebatziko da, epaiketa aurreko entzunaldian.

3. Hitzezko epaiketan, demandatuak munta edo muntaren ondoriozko epaiketa-mota aurkaratuko du ikustaldian, eta auzitegiak berehala ebatziko du arazoa, auziaren funtsean sartu aurretik eta auzi-jartzaileak esan beharrekoa entzun ondoren.

1. Epaiketa oro presta daiteke:

1.) Demanda nori zuzendu eta horri egindako eskaeraren bidez, horrek egia esango duela zin egin edo hitz eman, eta bere gaitasun, ordezkaritza edo legitimazioari buruzko egitateren baten inguruan adierazpena egin dezan, baldin eta egitate hori jakitea auzirako beharrezkoa bada, edota gaitasun, ordezkaritza nahiz legitimazio hori jaso duten agiriak erakuts ditzan.

2.) Demandatu nahi den pertsonari egindako eskabidearen bidez, horrek bere esku duen gauza erakuts dezan, epaiketa gauza horri buruzkoa denean.

3.) Bere burua jaraunsle, jaraunskide edo legatu-hartzailetzat duenak egindako eskaeraren bidez, jarauntsi edo legatuaren kausatzaileak azken- -nahiaren egintza burutu eta egintza hori bere esku duenak halakoa erakuts dezan.

4.) Bazkide edo erkide baten eskaeraren bidez, sozietate edo erkidegoaren agiri eta kontu guztiak erakuts daitezen; aurreko eskaera hori zuzenduko zaio sozietate nahiz erkidegoari, edo agiriok eta kontuok bere esku dituen bazkide nahiz jabekideari.

5.) Bere burua kalteduntzat duenak egindako eskaeraren bidez, erantzukizun zibileko aseguruak estal dezakeen gertaera batek kalteak eragin dizkionean, aseguru-kontratua bere esku duenak berori erakuts dezan.

6.) Kontsumitzaileen eta erabiltzaileen interes kolektiboak defendatzeko prozesua hasi nahi duenak egindako eskaeraren bidez, ukitutakoen taldeko kideak zehazteko, baldin eta, horiek zehaztuta egon ez arren, erraz zehatz badaitezke.

Ondore horretarako, auzitegiak neurri egokiak hartuko ditu, taldekideei buruzko ikerketak egiteko, kasuan kasuko inguruabarrak eta eskatzaileak ekarritako datuak kontuan izanik; halaber, demandatuari agindeia egingo zaio, zehaztapen horretan lagun dezan.

7.) Eginbide eta ikerketen inguruan egindako eskaeraren bidez, lege bereziek eginbide eta ikerketa horiek agintzen badituzte, eskubide zehatz batzuk babesteko.

2. Atariko eginbideen eskabidean, horien oinarriak adieraziko dira, prestatu nahi den epaiketaren auzigaiari buruzko inguruabarrak bertan zehaztuz.

3. Eginbideetan parte hartu behar duten pertsonei eragindako gastuak, eginbideon eskatzailearen kontura izango dira.

Eginbideok eskatzean, eskatzaile horrek kauzioa emango du, eragin daitezkeen gastuen nahiz kalte-galeren ondorioz erantzuteko.

Eskatzaileak kauzioa galduko du, aipatu pertsonen mesederako, baldin eta eginbideak bukatu zirenetik hilabetea igaro eta demandarik aurkeztu izan ez bada, auzitegiaren ustez hori behar bezala justifikatu gabe.

Kauzioa eman daiteke, lege honen 64. artikuluaren 2. paragrafoko bigarren lerrokadan xedatutakoaren arabera.

1. Aurreko artikuluan aipatu eskaera eta eskabideak ebazteko, eskudun izango da lehen auzialdiko epailea, epaiketa prestatzeko jardunean adierazpena egin, zerbait erakutsi edo beste era batean parte hartu behar duen pertsonaren egoitzakoa bada.

Aurreko artikuluko lehen paragrafoaren seigarren zenbakiaren kasuan, eskudun izango da demanda zehatza non aurkeztu behar eta bertako auzitegia.

2. Ez da deklinatoriarik onartuko atariko eginbideetan; hala ere, eginbideak zein epaileri eskatu eta epaile horrek ofizioz berrikusiko du bere eskumena, eta, eskabidearen gaineko ardura ez dagokiola uste badu, ardura horretaz abstenituko da, eta eskatzaileari adieraziko dio lehen auzialdiko zein epaitegitara jo behar duen.

Azken epaitegi horrek ere bere eskumenari uzten badio, epaitegi bien artean dagoen goragoko auzitegi erkideak gatazka negatiboa erabakiko du, lege honen 60. artikuluan ezarritakoaren arabera.

1. Auzitegiak uste badu eginbidea eskatzailearen helbururako egokia dela, eta eskabideak arrazoi zuzena eta interes legitimoa jasotzen dituela, orduan auzitegiak uzia onartuko du, eman beharreko kauzioa zehaztuz.

Auzitegiak, ordea, ez du onartuko aurkeztu eginbideen eskaera, baldin eta eginbideok bidezkoak ez direla uste badu. Eskabidearen inguruko ebazpena eman beharko du, hori aurkeztu eta hurrengo bost egunetan.

2. Eginbideak agindu dituen autoaren aurka, ez dago errekurtsorik.

Eginbideak ukatu dituenaren aurka, gora jotzeko errekurtsoa jar daiteke.

3. Auzitegiak agindu kauzioa hiru egunetan ematen ez bada, eginbideak onartu dituen autoa eman denetik zenbatzen hasita, jarduna behin betiko artxibatzea erabakiko da.

1. Eskabidea onartu duen autoan, zitazioa eta agindeia egingo zaizkie interesdunei, horiek, auzitegiaren egoitzan edo toki eta modu egokian, eta hurrengo hamar egunetako epean, eskatu eta onartu den eginbidea gauza dezaten.

2. 256. artikuluaren 1. paragrafoko eginbideetan aipatu agiri eta tituluen azterketa egiteko, auzitegiaren egoitzara jo dezake eskatzaileak, gaian aditu den pertsona baten laguntzarekin, azken horrek beti eskatzailearen kontura diharduela.

1. Zitazioa jaso denetik hurrengo bost egunetan, atariko eginbideak gauzatzeko errekeritua izan den pertsona eginbideon aurka jar daiteke; halakoetan, alderdiak ikustaldi baterako zitatuko dira, eta ikustaldi hori hitzezko epaiketarako ezarritakoaren arabera egingo da.

2. Ikustaldia egin ondoren, auzitegiak auto bidez ebatziko du aurka-jartzea bidezkoa edo bidegabea den.

3. Auzitegiak uste badu aurka-jartzea bidegabea dela, errekeritua kondenatuko du intzidenteak sortutako kostuak ordaintzera.

Erabaki hori auto bidez aginduko da, eta ez dago horren aurkako errekurtsorik.

4. Auzitegiak aurka-jartzea bidezkoa dela uste badu, hala adieraziko du auto bidez, berori gora jotzean aurkara daitekeela.

Zitatua eta errekeritua izan denak agindeiari jaramonik egiten ez badio eta aurka jartzen ez bada, auzitegiak, probidentzia bidez, honako neurri hauek aginduko ditu:

1.) Adierazpena eskatu bada zitatua nor izan eta horren gaitasun, ordezkaritza edo legitimazioari buruzko egitateen inguruan, ulertuko da eskatzaileak egin nahi zituen galderek baiezko erantzuna jaso dutela; horrela, egitateak geroko epaiketaren ondoreetarako onartutzat joko dira.

2.) Titulu eta agiriak erakustea eskatu bada eta auzitegiak antzematen badu zantzu nahiko dagoela horiek toki zehatz batean daudela uste izateko, toki horretan sartu eta bertan erregistratze aginduko du. Titulu eta agiriok bertan badaude, agiriok hartuko dira, eta eskatzailearen esku jarriko dira auzitegiaren egoitzan.

3.) Gauza bat erakustea eskatu bada eta berori dagoen tokia ezaguna bada edo toki batean dagoela zentzuz uste bada, aurreko zenbakian ezarritakoaren arabera jardungo da, eta eskatzaileari gauza erakutsiko zaio. Eskatzaileak eska dezake gauza gordailuan jartzea edo berori artatzeko berme-neurririk egokiena hartzea.

4.) Kontabilitate-agiriak erakustea eskatu bada, egiazkotzat joko dira, geroko epaiketaren ondoreetarako, eskatzaileak aurkeztu kontu eta datuak.

5.) 256. artikuluaren 1. paragrafoko 6. zenbakian ezarri eginbidearen kasuan, taldeko kideak zehazteko errekeritua izan denak edo laguntza eman dezaketen pertsonetatik beste edozeinek ezetza ematen badu, auzitegiak aginduko du neurri esku-hartzaileak hartzea, finketan sartu eta bertakoa erregistratzea barne, behar diren agiri eta datuak aurkitzeko; betiere agintaritza judizialari desobeditzeagatik zor daitekeen zigor erantzukizunari kalterik egin gabe.

1. Agindutako eginbideak gauzatu badira, edo auzitegiak eginbideok egitea ukatzen badu, aurka-jartzea bidezkoa dela ulertzen duelako, orduan auzitegiak auto bidez kauzioa aplikatzeari buruzko erabakia hartuko du, bost eguneko epean, horretarako aurkeztu zaizkion kalte-ordainaren eskaera eta gastuen justifikazioa kontuan izanik, eta eskatzaileak esan beharrekoa entzun ondoren.

Kauzioa ezartzeari buruzko erabakiaren aurka, gora jotzeko errekurtsoa jar daiteke etendura-ondorerik gabe.

2. Aurreko paragrafoaren arabera kauzioa ezarri ondoren, gerakinik badago, berori ez zaio eginbideen eskatzaileari itzuliko, 256. artikuluko 3. paragrafoan ezarri hilabetea igaro arte.

256. artikuluaren lehen paragrafoko 7. zenbakian aipatu eginbideetan, kapitulu honetako manuak aplikatuko dira, manuok ez badira gaiari buruzko legeria berezian xedatutakoaren aurkakoak.

Demandarekin batera, erantzunarekin batera, edo, hala denean, hitzezko epaiketaren ikustaldira agertzean, honako hauek aurkeztu beharko dira:

1.) Prokuradoreari emandako notario- ahalordea, prokuradoreak auzian parte hartzen badu eta ordezkaritza «apud acta» egilesten ez bada.

2.) Auzilariak bere buruari eratxikitzen dion ordezkaritza egiaztatzeko agiriak.

3.) Auzigaiaren balioa egiaztatzen duten agiri edo irizpenak, eskumena eta prozedura zehazteko ondoreetarako.

Demanda edo erantzun orori honako hauek batu beharko zaizkio:

11.) Alderdiek nahi duten babes judizialerako eskubidea oinarritzeko agiriak.

2.) 299. artikuluko 2. paragrafoan aipatu baliabideak eta tresnak, horietan oinarri badute alderdiek aurkeztu babes-uziek.

3.) Erregistro-idazkunetatik edozeini buruzko edota edozein motatako erregistro-liburu, jardun edo espedienteen edukiari buruzko ziurtagiriak eta oharrak.

4.) Alderdiek euren uziak oinarritzeko erabili dituzten aditu-irizpenak, lege honen 337 eta 339. artikuluetan ezarritakoari kalterik egin gabe.

Alderdietako bat doako laguntza juridikorako eskubidearen titularra bada, alderdi horrek ez du irizpena aurkeztu behar demanda edo erantzunarekin batera, hori iragarri baino, 339. artikuluko 1. paragrafoan xedatutakoaren arabera.

5.) Ikerketa pribatuko profesionalek, legez horretarako gaituta badaude, egindako txostenak; txostenok izango dira alderdiek euren uziak oinarritzeko erabili dituzten egitate garrantzitsuei buruzkoak.

Egitateoi buruzko lekukotza- froga gauzatuko da, baldin eta horiek egiazkoak direla aitortu ez bada.

2. Demanda edo erantzuna aurkeztean, alderdiek ezin badituzte eskuratu aurreko paragrafoaren lehen hiru zenbakietan aipatu agiri, baliabide eta tresnak, orduan zehaztuko dute horiek dauden artxibo, protokolo edo tokia, edota ziurtagiria lortzeko erregistro, erregistro-liburu, jardun nahiz espedientea.

Prozesura zer ekarri nahi eta berori artxibo, protokolo, espediente edo erregistroan badago, eta horren kopia fede-emaileak eska eta lor badaitezke, orduan ulertuko da auzi-jartzaileak eskura duela hori eta demandarekin batera aurkeztu behar duela; halakoetan, ez da nahiko izango aurreko lerrokadan aipatu zehaztapena.

3. Aurreko paragrafoetan xedatutakoa gorabehera, epaiketa baino lehenagoko entzunaldian, auzi-jartzaileak auziaren funtsari buruzko agiriak, baliabideak, tresnak, irizpenak eta txostenak aurkez ditzake, horien interesa edo garrantzia agerrarazi bada bakarrik demandatuak demanda erantzutean egindako alegazioengatik.

4. Hitzezko epaiketetan, demandatuak ikustaldi-ekitaldira ekarriko ditu 1. paragrafoan aipatu agiri, baliabide, tresna, irizpen eta txostenak.

Demandari honako hauek batu beharko zaizkio:

1.) Prozesua bukatu dela eta bertan erreklamazioa edo errekurtsoa jarri dela egiaztatzeko ziurtagiri eta lekukotzak, epaile eta magistratuen aurka erantzukizun zibilari buruzko demanda aurkezten denean, horiek euren eginkizunak betetzean doloz, erruz edo ez-jakite desenkusaezinez sortutako kalte- -galeren ondorioz.

2.) Mantenua eskatzeko titulua behar bezala egiaztatzeko agiriak, hori demandaren helburua bada.

3.) Atzera-eskuratzeari buruzko demandetan, horiek oinarritzeko tituluaren froga-hastapenak diren agiriak. Prezioa zainpean uztea legez edo kontratu bidez galdatuz gero, atzera-eskuratzearen mendeko gauzaren prezio hori zainpean jarri dela egiaztatzeko agiria, baldin eta prezio hori ezaguna bada, edo prezioa jakitera zainpean uztea bermatuko duen kauzioa egiaztatzeko agiria.

4.) Demandatzailearen aldeko «mortis causa» oinordetza modu sinesgarrian agerrarazi duen agiria, eta jabe nahiz gozamendun moduan edukitzailerik ez dela adieraz dezaketen lekukoen zerrenda; horixe egingo da, auzitegiari eskatu bazaio demandatzailea ondasun batzuen edukitzan jartzea, demandatzaile horrek adierazten duenean oinordetza horren ondorioz, berak eskuratu dituela ondasunok.

5.) Demanda onartzeko lege honek edo beste batek esanbidez agindutako beste agiriak.

265. artikuluaren arabera ekarri beharreko agiriak publikoak badira, kopia soilean aurkez daitezke. Agirion kautotasuna aurkaratuz gero, auzi-paperetera agiriaren jatorrizkoa, kopia edo ziurtagiria eraman daiteke, froga- -ondoreak sortzeko nahitaezko diren betekizunekin.

1. Ekarri beharreko agiri pribatuei dagokienez, horien jatorrizkoak edo fede-emaile publiko eskudunak kautotutako kopiak aurkeztuko dira; agiriok auzi-paperei batuko zaizkie edo horien lekukotza egingo da, aurkeztutako jatorrizkoak edo kopia fede-emaileak itzuliz, baldin eta interesdunek hori eskatu badute.

2. Alderdiak agiri pribatuaren kopia soila baino ez badu, berori aurkez dezake, eta horrek jatorrizko agiriaren ondoreak izango ditu, gainerako alderdietatik edozeinek zalantzan jartzen ez badu kopia soila jatorrizkoarekin bat datorrela.

3. Agiri pribatuaren jatorrizkoa espediente, protokolo, artxibo edo erregistro publiko batean badago, kopia kautoa aurkeztu edo artxiboa, protokoloa edo erregistroa zehaztuko da, 265. artikuluko 2. paragrafoan xedatutakoaren arabera.

1. Demandarekin batera, erantzunarekin batera, edo, hala denean, epaiketa baino lehenagoko entzunaldian, agiri, baliabide, tresna, irizpen eta txostenetatik bat aurkezten ez bada, eta, lege honetako manuen arabera, horiek une horretan ekarri behar badira, edo agiria dagoen tokia zehazten ez bada, agiria eskura ez dagoenean, orduan alderdiak ezin izango du agiria geroago aurkeztu, ezta auzi-paperetera berori ekarri ere, hurrengo artikuluan ezarri kasuetan izan ezik.

2. Ez dira demandak onartuko, horiei batu ez bazaizkie 266. artikuluan aipatu agiriak.

1. Demanda eta erantzunaren ondoren, edo, hala denean, epaiketa baino lehenagoko entzunaldiaren ondoren, auzitegiak onartuko dizkio auzi-jartzaile edo demandatuari auziaren edukiari buruzko agiri, baliabide eta tresnak, horiek honako kasu hauetako batean daudenean bakarrik:

1.) Demandaren nahiz erantzunaren, edo, hala denean, epaiketa baino lehenagoko entzunaldiaren ondorengo data dutenean horiek, betiere agiri, bitarteko edo tresnok ezin izan badira prestatu edo lortu prozesuko une horiek baino lehenago.

2.) Demandaren nahiz erantzunaren, edo, hala denean, epaiketa baino lehenagoko entzunaldiaren aurretiazko agiri, baliabide edo tresnak direnean, baldin eta horiek aurkeztu alderdiak egiaztatzen badu ez duela lehenago jakin horiek bazirela.

3.) Alderdiari egotzi ezin dakizkiokeen arrazoien ondorioz, agiri, baliabide edo tresnak ezin izan direnean lehenago lortu, baldin eta 265. artikuluaren 2. paragrafoko zehaztapena, edo, hala denean, lege honen 265. artikuluaren lehen paragrafoko 4. zenbakian aipatu iragarpena garaiz egin badu alderdiak.

2. Auziaren funtsari buruzko egitateen kasuan, egitate horien gaineko agiri, bitarteko edo tresnen bat aurkezten bada aurreko paragrafoko egintzen preklusioa gertatu ondoren, gainerako alderdiek epaiketan edo ikustaldian alega dezakete hori kontuan hartzea ez dela bidezkoa, aurreko paragrafoan aipatu kasuetatik batean ere ez dagoelako.

Halakoetan, auzitegiak berehala emango du ebazpena, eta, gainera, agiria aurkeztean prozesua luzatzeko asmoa edo prozesu- -gaitzustea antzematen badu auzitegiak, erantzuleari 180 eurotik 1 200 euro isuna ezar diezaioke.

1. Ez da onartuko alderdiek ikustaldi edo epaiketa ostean aurkeztu agiri, bitarteko, tresna, txosten edo irizpenik; horrek ez dio kalterik egingo 435. artikuluko hirugarren erregelan epaiketa arruntaren azken eginbideen inguruan xedatutakoari.

2. Aurreko paragrafoan xedatutakotik salbuetsiko dira epaiak edo ebazpen judizialak nahiz Administrazioko agintarienak, baldin eta horiek eman edo jakinarazi ez badira ondorioak azaltzeko unea baino lehen, betiere horiek baldintzatzaile edo erabakigarri izan daitezkeenean lehen auzialdia nahiz edozein errekurtso ebazteko.

Ebazpenok epaia emateko epean ere aurkez daitezke, gainerako alderdiei horiek helaraziz, alderdiok bost eguneko epe erkidean bidezkotzat jotzen dutena alegatu eta eskatu ahal izateko, epaia emateko epea eten egingo delarik.

Auzitegiak epaian bertan ebazpena hartuko du agiriaren onartzeari buruz eta horren norainokoari buruz.

Kasu eta inguruabar ezberdinen arabera, lege honetan xedatu prozesu- -uneen ostean agiriren bat aurkezten bada, auzitegiak, probidentzia bidez, ez du hori onartuko, dela ofizioz dela alderdiak hala eskaturik, eta aginduko du aurkeztu duenari hori itzultzea.

Agiria ez onartzea agindu ebazpenaren aurka, ez dago errekurtsorik, bigarren auzialdian horretaz baliatzeari kalterik egin gabe.

Epaiketetara ekarri edo horietan aurkeztu idazki eta agiri guztiei batuko zaizkie alderdiak beste hitzez-hitzezko kopia.

Alderdiek prokuradorearen ordezkaritzarik gabe jarduten badute, alderdiek eurek sinatuko dituzte aurkeztu idazki eta agirien kopiak, horien zehaztasunaren erantzule izanik, eta auzitegiak kopia horiek emango dizkie aurkako alderdiari edo alderdiei.

Aurreko artikuluan aipatu kasuetan, idazki eta agirien kopiak ez aurkeztea ez da izango idazki eta agiriok ez onartzeko zioa.

Kopiak ez aurkeztea alderdiari ohartaraziko zaio, bost eguneko epean aurkezpena egin dezan.

Epe horretan aurkezpena egiten ez bada, idazkari judizialak idazki eta agirien kopiak egingo ditu, horiek aurkeztu ez dituen alderdiaren kontura. Horixe egingo da, demanda eta erantzunaren idazki, edo horiekin batera aurkeztu beharreko agirien kasuan izan ezik; halakoetan, ondore guztietarako ulertuko da demanda edo erantzuna aurkeztu ez dela edo horiekin batera aurkeztu beharreko agiriak ekarri ez direla.

1. Prokuradoreek alderdi guztiak ordezkatzen badituzte, prokuradore bakoitzak gainerako alderdien prokuradoreei helarazi beharko dizkie, aldez aurretik, auzitegiari aurkeztuko dizkion idazki eta agirien kopiak.

2. Prokuradoreak helarazpena egingo du, 28. artikuluko 3. paragrafoan aipatu jakinarazpenak jasotzeko zerbitzuan; prokuradoreak bertan utziko dizkie gainerako alderdi eta auzikideen prokuradoreei idazki eta agirien kopiak.

Idazkari judizialak edo izendatutako ofizialak jasoko ditu aurkeztu kopiak, eta kopiok zerbitzuaren arduradunari emango dizkio, data eta zigilua jarri ondoren. Idazkari judizial edo ofizial horrek sinatu behar du helarazpena egin delako egiaztagiria.

Egiaztagiri hori auzitegiari eman beharko zaio, horri aurkeztutako idazki eta agiriekin batera.

3. Artikulu honen aurreko paragrafoetan xedatutakoa ez da aplikatuko demanda edo epaiketako lehen agerraldiak sor ditzaketen idazkietatik beste edozein helarazten denean.

Halakoetan, prokuradoreak aurkeztu beharko ditu idazki horien kopiak, eta idazkiei batu zaizkien agirien kopiak, eta auzitegiak lege honen 273 eta 274. artikuluetan xedatutakoaren araberako helarazpena egingo du.

Prokuradoreak kopia horiek aurkezten ez baditu, ondore guztietarako ulertuko da idazkiok aurkeztu ez direla edo agiriok ekarri ez direla.

Aurreko artikuluko lehen paragrafo biak aplikatzeko modukoak direnean, ez da onartuko idazki eta agiriak aurkeztea, baldin eta bertaratutako gainerako alderdiei kopiak helarazi zaizkiela agerrarazten ez bada.

Egintzaren helarazpena egin bada 276. artikuluan ezarri moduan, eta egintza horrek, legearen arabera, prozesuko jardun zehatzaren epea hastea eragiten badu, orduan epe horrek bere bidea hasiko du, auzitegiaren esku-hartzerik gabe; demandako kopietan zein data agerrarazi eta data horren biharamunean zenbatzen hasiko da epe hori.

Alderdien uziak ondorioztatuko dira, idazki, agiri eta auzitegiko ebazpenen kopiak kontuan hartuz; horiek guztiak auzilari bakoitzak gorde behar ditu bere esku.

2. Alderdiei ez zaizkie jatorrizko auzi-paperak emango; hala ere, alderdiok, euren kontura, idazki edo agiriren baten kopiak lor ditzakete.

Auzilari bati emandako kopia eta jatorrizkoa bat ez datozela salatzen bada, auzitegiak, gainerako alderdiek esan beharrekoa entzun ondoren, kopia noiz eman eta hortik aurrera jardun denaren deuseztasuna adieraziko du, baldin eta zehaztugabetasunak eragina izan badu alderdiaren defentsaren gain; horrek ez dio kalterik egingo kopia zehaztugabea aurkeztu duenak izan dezakeen erantzukizunari.

Deuseztasuna adieraztean, auzitegiak aginduko du jatorrizkoarekin bat datorren kopia ematea, kasuan-kasuan bidezko diren ondoreetarako.

1. Frogaren objektu izango dira prozesuan lortu nahi den babes judizialari lotutako egitateak.

2. Frogaren objektu izango dira, halaber, ohitura eta atzerriko zuzenbidea.

Ez da ohitura frogatu behar, alderdiak ados badaude ohitura horren izate eta edukiarekin, eta ohituraren arauek ordena publikoa ukitzen ez badute.

Atzerriko zuzenbidea frogatu behar da beraren eduki eta indarraldiari dagokionez; atzerriko zuzenbide hori aplikatzeko, auzitegiak behar besteko ikerketa-bideak erabil ditzake.

3. Egitateei buruzko frogarik ez da egin behar, alderdiak erabat ados badaude egitateen gainean, prozesuaren gaia auzilarien xedatze-ahalmenetik kanpo dagoenean izan ezik.

4. Ez da frogarik egin beharko nabaritasun handi eta orokorreko egitateei buruz.

Frogak gauzatuko dira, alderdiak hala eskaturik.

Nolanahi ere, auzitegiak ofizioz agin dezake zenbait froga gauzatzea edo agiriak, irizpenak nahiz bestelako frogabide eta tresnak ekartzea, legeak hori ezartzen badu.

1. Froga, prozesuaren objektuarekin loturarik ez izateagatik, desegokitzat jo behar bada, ez da onartu beharko.

2. Arrazoizko eta zalantzarik gabeko erregela eta irizpideen arabera, egitate eztabaidagarriak argitzeko lagungarriak ez diren frogak ere ez dira onartuko, horiek alferreko izateagatik.

3. Ez da froga gisa onartuko legeak debekatutako jardueretatik edozein.

Frogabide ezberdinak proposatuko dira, frogabideok banan-banan adieraziz.

Halaber, frogabide bakoitza gauzatzeko, zitazioa inori egin behar bazaio, pertsona horien egoitza edo bizilekua jasoko da.

Epaiketa arruntean, froga proposatzeko unean alderdiek ez badute pertsona horien daturen bat, auzitegira ekarri ahal izango dituzte datuok, hurrengo bost egunetan.

1. Auzitegiak ebatziko du proposatutako froga bakoitza onartzea ala ez.

2. Ebazpen horren aurka, birjartze- -errekurtsoa soilik jar daiteke; errekurtso hori berehala bideratu eta ebatziko da, eta, gaitziritzia ematen bazaio, alderdiak protesta aurkez dezake, bigarren auzialdian bere eskubideak baliatu ahal izateko.

1. Lege honetan ezarri alegazio- -egintzen preklusioa gertatu ondoren eta epaia emateko epea hasi aurretik, auzia erabakitzeko garrantzitsu izan daitekeen egitateren bat gertatu edo ezagutzen bada, alderdiek berori balia dezakete. Halakoetan, alderdiek berehala alegatu behar dute egitate hori, idazki baten bitartez, idazki horrek egitateen zabaltze izena duela, alegazioa epaiketa- edo ikustaldi-ekitaldian egin daitekeenean izan ezik;

azken kasu horretan, hurrengo paragrafoetan ezarritakoa egingo da ekitaldiotan.

2. Egitateak zabaltzeko idazkia helaraziko zaio aurkako alderdiari, horrek bost egunetan adieraz dezan alegatu egitatea egiazkoa dela onartu edo ukatzen duen.

Kasu horretan, zabaltze- -idazkian azal daiteke adierazitako egitatea argitu edo ezerezean utz dezakeen guztia.

3. Egitate berria edo jakin berria egiazkoa ez dela ulertzen bada, froga egoki eta erabilgarria proposatu eta gauzatuko da, lege honetan prozedura- -mota bakoitzarentzat zehaztu moduan, baldin eta jardunaren egoeragatik berori gauza badaiteke.

Bestela, epaiketa arruntean azken eginbideentzat xedatutakoaren arabera jardungo da.

4. Auzitegiak, probidentzia bidez, ez du onartuko alegazio-egintzen osteko egitateen alegazioa, baldin eta inguruabar hori behar bezala egiaztatu ez bada alegazioa aurkeztean eta, egintzon preklusioa gertatu eta gero, egitateren bat alegatzen bada, berori geroago ezagutu dela adieraziz, auzitegiak agin dezake, probidentzia bidez, hori aintzat hartzea bidegabea dela, baldin eta, gainerako alderdien inguruabar eta alegazioak kontuan izanik, egiaztatu gabe agertu bada egitate hori ezin izan dela alegatu prozesuan halakoetarako ezarri uneetan.

Azken kasu horretan, auzitegiak antzematen badu alegazioan auzia luzatzeko asmoa edo prozesuko gaitzustea dagoela, erantzuleari 120 eurotik 600 eurorako isuna ezar diezaioke.

1. Alderdietako batek ulertzen badu, onartutako frogaren bat lortzeko unean edo frogaren jatorrian, oinarrizko eskubideak hautsi direla, berehala alegatu beharko du hori, gainerako alderdiei, hala badagokie, helaraziz.

Arazo hori auzitegiak ere eragin dezake ofizioz, eta berori epaiketa-ekitaldian ebatziko da, edo, hitzezko epaiketa bada, ikustaldiaren hasieran, frogaldia hasi aurretik.

Horretarako, alderdiek esan beharrekoa entzungo da, eta, hala denean, ekitaldian gauzatuko dira ez- -zilegitasunari buruzko froga egoki eta erabilgarriak.

2. Aurreko paragrafoan aipatu ebazpenaren aurka, birjartze-errekurtsoa bakarrik jar daiteke. Errekurtso hori epaiketa- edo ikustaldi-ekitaldian bertan jarri, bideratu eta ebatziko da; horrek ez dio kalterik egingo alderdiek duten eskubideari, froga ez-zilegia berriro aurkaratzeko, behin betiko epaia gora jotzean.

1. Onartutako froga garaiz gauzatzen ez bada auzilari baten erruz, auzitegiak isuna ezarriko dio auzilari horri; isuna 60 eurokoa gutxienez eta 600 eurokoa gehienez izango da. Horixe egingo da, auzilari horrek errurik izan ez duela egiaztatu ezik edo berak froga proposatu eta hori gauzatzean atzera egiten duenean izan ezik.

2. Epaiketa- edo ikustaldi-ekitaldian ezarriko da aurreko paragrafoan zehaztu isuna, alderdiek esan beharrekoa entzun ondoren.

1. Frogak alderdien arteko aurkakotasunez gauzatuko dira, jendaurreko ikustaldian, edo, auzitegiaren egoitzan burutzen ez badira, antzeko publizitate eta agirian jarriz.

2. Epaile edo magistratuek nahitaez egon behar dute alderdi eta lekukoen galdeketan; toki, objektu edo pertsonen azterketan; hitzak, soinuak, irudiak, eta, hala denean, zenbaki eta datuak erreproduzitzean; eta adituen irizpenei buruzko azalpen, aurkarapen, zuzenketa edo zabaltzetan.

3. Idazkari judizialari aurkeztuko zaizkio jatorrizko agiriak edo kopia kautoak; berari ekarriko zaizkio frogarako beste baliabide edo tresnak; agiri pribatu baten kautotasuna aitortuko zaio; idazkera-alderatzea egiteko idazketa- multzoak haren aurrean eratuko dira; eta haren aurrean, orobat, adituaren irizpenaren egiletasuna berretsiko da.

Baina auzitegiak berak aztertu beharko ditu agiri-froga, idatzizko txosten eta irizpenak, eta epaiketara ekarritako bestelako bitarteko eta tresnak.

beharreko froga-egintzen data zehaztea

Froga guztiak ekitaldi batean gauzatuko dira. Salbuespenez, auzitegiak zehaztuko ditu, probidentzia bidez, bost egun lehenago gutxienez, epaiketan edo ikustaldian gauzatu ezin diren froga-egintzen eguna eta ordua. Salbuespen gisa, froga ez bada gauzatzen auzitegiaren egoitzan, horretarako tokia zehaztu eta jakinaraziko da.

Froga horiek, edozein kasutan, epaiketa edo ikustaldia baino lehen gauzatuko dira.

euren balizko parte-hartzea, epaiketatik kanpo frogak gauzatzean

Frogaren subjektu edo objektu ez badira ere, alderdiei zitazioa egingo zaie, behar besteko aurrerapenarekin, eta, gutxienez, berrogeita zortzi ordukoa izanik, epaiketa edo ikustalditik kanpo egin beharreko froga guztiak gauzatzeko.

Alderdiek eta euren abokatuek froga- jardunean izango dute legeak kasuan frogabidearentzat baimendu parte- hartzea.

agertu beharra. Isunak

1. Zehaztutako epaiketa edo ikustaldian agertzeko beharra izango dute lekuko eta aditu zitatuek.

Eginbehar hori haustea 180 eurotik 600 eurorako isunarekin zigortuko da, bost egunetan entzunaldia egin ondoren.

2. Aurreko paragrafoko isuna ezartzean, auzitegiak probidentzia bidez agindeia egingo dio isuna jaso duenari berriro zitazioa egiten zaionean ager dadin, eta agintaritzari desobeditzeagatik beraren aurka jardungo dela ohartaraziko zaio.

3. Lekuko edo adituren bat epaiketa edo ikustaldian agertu ez bada, aurretiazko desenkusarik gabe, auzitegiak, agertutako alderdiek esan beharrekoa entzun ondoren, erabakiko du, probidentzia bidez, entzunaldia eten behar den edo horri eutsi behar zaion.

4. Halaber, aurretiazko desenkusarik gabe, galdeketari erantzuteko zitazioa jaso duen auzilaria agertzen ez bada, 304. artikuluan xedatutakoa beteko da, eta auzilari horri artikulu honen 1. paragrafoan zehaztu isuna ezarriko zaio.

1. Edozein prozesu hasi aurretik, hori hasi nahi duenak, edo alderdietatik edozeinek, prozesuan zehar, auzitegiari eska diezaioke froga-jardunaren aurreratzea, baldin eta, pertsona edo gauzen egoera dela eta, beldur oinarriduna badago, jardun hori ezin izango delako gauzatu orokorrean berarentzat zehaztu prozesu-unean.

2. Froga-jarduna aurreratzeko eskaera aurkezten bada prozesua hasi aurretik, eskaera hori zuzenduko zaio auzigai nagusian bere burua eskudun jo duen auzitegiari.

Auzitegi horrek ofizioz bere jurisdikzioa eta eskumen objektiboa zainduko ditu, baita aginduzko arauetan oinarritutako lurralde-eskumena ere, eta deklinatoria ez da onargarria izango.

Prozesua hasi ondoren, froga aurreratzeko eskaera zuzenduko zaio auziaren gaineko ardura duen auzitegiari.

1. Frogak aurreratzeko proposamena egingo da, lege honetan froga horietako bakoitzarentzat xedatutakoaren arabera, eskaeraren oinarri diren arrazoiak azalduz.

2. Auzitegiak ulertzen badu eskaera oinarriduna dela, hori onartuko du, eta probidentzia bitartez xedatuko du beharrezkotzat jo den unean jarduna gauzatzeko, betiere hori epaiketa edo ikustaldia gauzatu aurretik izango dela.

1. Prozesua hasi baino lehen, froga aurreratzeko eskatu eta hori gauzatzea agintzen bada, froga eskatu duenak zehaztuko du sasoia denean nortzuk demandatuko dituen. Horiek zitazioa jasoko dute, bost egun lehenago gutxienez, froga-jarduna gauzatzean parte har dezaten, lege honek kasuko frogabideari buruz baimentzen duenaren arabera.

2. Prozesua erabakitzeko dagoen bitartean, aurreraturiko froga gauzatu behar bada, alderdiek froga horretan parte har dezakete, lege honetan frogabide bakoitzerako xedatutakoaren arabera.

3. Artikulu honen 1. paragrafoaren arabera froga gauzatu denean, jardunak ez du froga-baliorik izango, demanda aurkezten ez bada froga aurreratua gauzatu zenetik bi hilabeteko epean, epe horretan egiaztatu ezean prozesua ezin izan zela hasi ezinbesteko kasuarengatik edo garrantzi bereko arrazoietatik beste edozeinengatik.

4. Froga aurreratua gauzatu bada ere, berriro egin daiteke, froga proposatzeko unean berori gauza badaiteke, eta alderdietatik batek horixe eskatzen badu.

Halakoetan, auzitegiak onartuko du froga hori gauzatzea, eta balioetsiko ditu, kritika zintzoaren erregelen arabera, bai froga aurreratua bai geroago gauzatutakoa.

1. Froga zein auzitegik agindu eta auzitegi horretako idazkariaren zaintzapean geratuko dira froga aurreratuek osatu agiriak eta gainerako konbentzimendu-piezak edo froga horietatik lortutakoak, baita gauzatu froga-jarduna eta horren emaitzak zehatz-mehatz erakusten dituzten materialak ere; hala izango da demanda aurkeztu arte, eta haiek guztiak horri batuko zaizkio, edo horiek kontuan hartzeko eta balioesteko prozesu-unea heldu arte.

2. Demandaren arduradun ez bada froga aurreratua agindu edo gauzatu duen auzitegia, orduan azken horri erreklamatuko dio, alderdiak hala eskaturik, aktak, agiriak eta jardunaren gainerako materialak bide ofizialetik igortzea.

1. Edozein prozesu hasi aurretik, berori hasi nahi duenak, edo auzilarietatik edozeinek prozesuan zehar, froga ziurtatzeko neurriak hartzea eska diezaioke auzitegiari. Auzitegiak aseguramendu- neurri erabilgarriak hartu ahal izango ditu probidentzia bidez, froga garrantzitsu baten aurkezpena edo proposamena ezinezkoa edo alferrekoa izatea saihets dezaten, betiere objektu materialak edo gauzen egoerak alda edo suntsi ditzaketen giza jokaeren edota izadiko gertaeren ondorioz.

2. Neurriak izango dira, auzitegiaren iritziz gauzak edo egoerak artatzeko edo horien izatea eta ezaugarriak modu sinesgarrian agerrarazten dituzten xedapenak.

Froga ziurtatzeko asmoz, zerbait egiteko edo ez egiteko manamenduak ere agin daitezke, manamenduok bete ezean agintaritzari desobeditzeagatik jardungo dela ohartarazita.

3. Froga ziurtatzeko jurisdikzio eta eskumenari dagokionez, froga aurreratuaren kasuan xedatutakoaren arabera jardungo da.

1. Auzitegiak aginduko ditu, probidentzia bidez, kasuan kasuko neurri egokiak, honako betekizun hauek gertatzen badira:

1.) Ziurtatu nahi den froga proposatzean, berori egingarri, egoki eta erabilgarria izatea.

2.) Arrazoi edo zioak egotea froga ziurtatzeko neurriok hartu ezean, etorkizunean froga hori gauzatzea ezinezko gertatuko dela uste izateko.

3.) Proposatutako ziurtatze-neurria edo auzitegiak hobesten duen eta helburu bera duen beste bat, egoki dela iritzi eta epe laburrean gauzatu ahal izatea hori, nahasirik dauden pertsonei nahiz hirugarrenei kalte larri eta neurrigabeak sortu gabe.

2. Frogaren aseguramendu-neurriak hartzeari buruz erabakitzeko, auzitegiak, kontuan hartzeaz gain, onartu ahal izango du neurriaren eskatzaileak behin-behineko bermea ematea, neurri horrek sortu ahal izan dituen kalte-galeren gain.

3. Halaber, auzitegiak agin dezake, probidentzia bidez, froga ziurtatzeko neurriaren ordez, neurria nork jasan behar eta horrek egindako eskaintza, horrek kauzio nahikoa aurkezten badu, 64. artikuluaren 2. paragrafoko bigarren lerrokadan zehaztu eran, ziurtatu nahi den froga gauzatuko dela erantzuteko.

1. Honako hauek dira epaiketan erabil daitezkeen frogabideak:

1.) Alderdien galdeketa.

2.) Agiri publikoak.

3.) Agiri pribatuak.

4.) Adituen irizpena.

5.) Azterketa judiziala.

6.) Lekukoen galdeketa.

2. Lege honetan xedatutakoaren arabera, auzitegiak onartuko ditu, halaber, hitza, soinua eta irudia erreproduzitzeko baliabideak, eta berbak, datuak, zenbakiak eta kontabilitate- -helburuaz nahiz bestelakoaz egindako eragiketa matematikoak artxibatzea, ezagutzea eta erreproduzitzea ahalbidetzen duten tresnak, horiek prozesurako garrantzitsu badira.

3. Artikulu honen aurreko paragrafoetan esanbidez zehaztu ez den bitartekoren baten bidez egitate garrantzitsuen inguruan egiazkotasuna lor badaiteke, auzitegiak, alderdiak hala eskaturik, froga gisa onartuko du hori, kasuan-kasuan beharrezko diren neurriak hartuz.

1. Auzitegiak, ofizioz edo alderdiak hala eskaturik, bestelako hurrenkera agindu ezean, frogak epaiketan edo ikustaldian gauzatuko dira, honako hurrenkera honi jarraituz:

1.) Alderdien galdeketa.

2.) Lekukoen galdeketa.

3.) Adituek euren irizpenen inguruan eginiko adierazpenak edo irizpenon aurkezpena, baldin eta, salbuespen gisa, une horretan onartu behar badira horiek.

4.) Azterketa judiziala, hori auzitegiaren egoitzatik kanpo gauzatu behar ez bada.

5.) Auzitegian bertan filmazio, grabazio edo antzeko beste tresnen bitartez lortutako hitzak, irudiak eta soinuak erreproduzitzea.

2. Onartutako frogen artean baten bat ezin bada entzunaldian gauzatu, entzunaldiak aurrera egingo du gainerakoak gauzatzeko, bidezko hurrenkerari jarraituz.

1. Alderdi bakoitzak auzitegiari eska diezaioke gainerako alderdien galdeketa, epaiketaren objektuari lotuta dauden egitate eta inguruabarren berri badute.

Auzikide batek beste auzikide baten galdeketa eska dezake, baldin eta, prozesuan, bion arteko aurka- jartze edo interesen gatazka bada.

2. Alderdi legitimatua, epaiketan jardule izanda, harreman juridiko eztabaidatuen subjektua ez bada, edo akzioa eragiteko eskubidearen titularra ez bada, orduan subjektu edo titular horren galdeketa eska daiteke.

1. Galdeketaren itaunak ahoz eta baiezkoan egingo dira, eta behar bezalako argitasun eta zehaztasunarekin.

Galderok ez dute balorazio edo kalifikaziorik barneratu behar, eta, hori egiten bada, egin ez direla ulertuko da.

2. Auzitegiak egiaztatuko du itaunak egitateei buruzkoak direla, galdeketa egitate horiei buruz onartu bada; eta, galdeketaren ekitaldian bertan, auzitegiak erabakiko du galderen onargarritasunari buruz.

Galdeketari erantzun behar dion alderdiak eta beraren abokatuak galderen onargarritasuna aurkara dezakete berehala, eta galderotan dauden balorazio eta kalifikazioak azpimarra ditzakete, euren ustez horiek bidegabeak badira eta jarri izan ez direla ulertu behar bada.

Galdeketarako zitazioa zein alderdik jaso eta hori epaiketan agertzen ez bada, auzitegiak egiazkotzat har ditzake alderdi horren parte-hartze pertsonala izan duten egitateak, egitateok egiazkotzat jotzea alderdi horrentzat erabat kaltegarri bada ere. Halaber, lege honen 292. artikuluko laugarren paragrafoan aipatu isuna ezarriko zaio alderdi horri.

Zitazioan interesdunari ohartaraziko zaio, arrazoirik gabe agertzen ez bada, aurreko lerrokadan aipatu ondorea gertatuko dela.

1. Galdeketa zein alderdiri egin eta horrek erantzungo du, erantzun-zirriborrorik gabe; hala ere, ekitaldian agiriak eta oharrak begira ditzake, auzitegiaren ustez horiek oroimenarentzat lagungarri izan badaitezke.

2. Erantzunek baiezkoak edo ezezkoak izan behar dute, eta, galderak kontuan hartuz hori ezinezkoa bada, orduan erantzunak zehatz-zehatzak izango dira.

Edozein kasutan, adierazleak egokitzat jo dituen azalpenak gehi ditzake, horiek egindako galderei lotuta badaude.

1. Froga eskatu zuen alderdiaren abokatuak galderak egin eta horiei erantzun ondoren, gainerako alderdien abokatuek eta adierazpena egin duen horrenak, hurrenez hurren, beste galdera batzuk egin diezazkiokete adierazleari egitateak zehazteko.

Auzitegiak ukatu beharko ditu egoki edo erabilgarri ez diren galderak.

Auzitegiak, halaber, galderak egin diezazkioke adieraztera deitua izan den alderdiari, adierazitakoa argitu eta areagotzeko.

2. Abokatuaren parte-hartzea manuzkoa ez bada, alderdiek, auzitegiaren baimenarekin, elkarri egin diezazkiokete prozesuan garrantzitsu diren egitateak zehazteko galderak eta oharrak; halakoetan, auzitegiak zainduko du alderdiek elkarri etendurarik edo geldiarazpenik ez egitea.

Auzitegiak, orobat, ukatu egingo ditu egoki eta erabilgarri ez diren parte-hartzeak, eta adierazpena egiteko deitu den alderdiari galderak egin diezazkioke.

3. Adierazleak eta beraren abokatuak berehala aurkara ditzakete manu honen aurreko paragrafoetan aipatu galderak.

Halaber, 303. artikuluan zehaztu oharrak egin ditzakete.

Auzitegiak bidezko dena ebatziko du, erantzuteko hitza eman aurretik.

1. Adierazpena egitera deitu alderdiak hori egiteari ezezkoa ematen badio, auzitegiak berehala ohartaraziko dio, sekretua gordetzeko lege-betebeharrik izan ezean, egiazkotzat har ditzakeela alderdi horren parte-hartze pertsonal izan duten egitateak, egitateok egiazkotzat jotzea horrentzat erabat edo zati batez kaltegarri izan badaiteke ere.

2. Adierazleak eman erantzunak iheskor edo zehaztugabeak badira, auzitegiak, ofizioz edo alderdiak hala eskaturik, aurreko paragrafoan ezarri ohartarazpena egingo dio.

Galderaren bat egiten bazaio adierazleari, bere egitateez bestelakoei buruz, orduan adierazleak bere jakiteen arabera erantzun beharko du, horren jatorria azalduz. Halakoetan, adierazleak proposa dezake hirugarren batek galdera horri erantzutea, hirugarren horrek bere kabuz ezagutzen baditu egitateok, gaiarekin duen lotura dela eta; adierazleak hirugarren horren adierazpenaren ondorioak onartuko ditu.

Ordezpen hori onartua izan dadin, froga zein alderdik proposatu eta horrek onetsi beharko du ordezpena.

Ordezpena onartu ezean, adierazleak eska dezake aipatu hirugarrenari galdeketa egitea, lekuko gisa; auzitegiak bidezkotzat jotzen duena erabakiko du.

1. Alderdi adierazlea pertsona juridikoa edo nortasunik gabeko erakundea bada, eta horren ordezkariak parte hartu izan ez badu prozesuan eztabaidatzen diren egitateetan, inguruabar hori epaiketa baino lehenagoko entzunaldian alegatu beharko du; eta adierazi, galdeketa zein pertsona juridikori edo erakunderi egin eta horren izenean nork parte hartu zuen, berorrek epaiketarako zitazioa jaso dezan.

Ordezkariak eska dezake pertsona horrek lekuko gisa zitazioa jasotzea, baldin eta hori dagoeneko ez bada pertsona juridiko edo nortasunik gabeko erakundearen kide.

2. Pertsona juridikoaren edo nortasunik gabeko erakundearen ordezkariari galdetzen bazaio beraren parte- -hartzea izan ez duten egitateei buruz, galdera horri erantzun beharko dio bere ezagupenen arabera, horien jatorria zein den eta egitateotan alderdiaren izenean parte hartu izan duen pertsona nor izan den adieraziz.

Auzitegiak pertsona horri zitazioa egingo dio, epaiketaz kanpoko galdeketa egiteko, azken eginbide gisa, 435. artikuluko 1. paragrafoaren bigarren erregelan xedatutakoaren arabera.

3. Aurreko paragrafoetan zehaztu kasuetan, pertsona juridikoaren edo nortasunik gabeko erakundearen ordezkariak ez badaki egitateetan zein pertsonak parte hartu zuen, auzitegiak ulertuko du adierazpen hori erantzun iheskorra dela edo adierazpena egiteari ezezkoa ematen zaiola, 307. artikuluko 1 eta 2. paragrafoetan ezarritako ondoreekin.

Egitate eztabaidagarriak berberak izanik, alderdi bik edo gehiagok, edo, 301. artikuluko bigarren paragrafoaren arabera, alderdiei parekatutako pertsona bik edo gehiagok, adierazpena egin behar badute, beharrezko neurriak hartuko dira, elkarren artean komunikaziorik ez egoteko, eta galdera eta erantzunen edukia aldez aurretik ez jakiteko.

Antzeko neurria hartuko da, berebat, galdeketari erantzun behar badiote auzikide batzuek.

1. Galderak erantzun behar dituen pertsona ezin bada auzitegiaren egoitzara agertu, gaixotasunaren ondorioz edo bestelako inguruabar bereziengatik, orduan, alderdiak hala eskaturik edo ofizioz, adierazlearen egoitzan nahiz bizilekuan egin daiteke adierazpena, epailearen edo auzitegiko kide egokiaren aurrean, idazkari judiziala ere bertan izanik.

2. Adierazlearen egoitzako galdeketan, gainerako alderdiak eta euren abokatuak egon daitezke, inguruabarren arabera berori ezinezkoa ez bada edo erabat desegokia ez bada.

Baina, auzitegiaren ustez, pertsona nahiz tokiaren inguruabarrak kontuan izanda, bidezkoa ez bada gainerako alderdiak eta euren abokatuak bertan egotea, orduan galdeketa egingo da auzitegian eta idazkari judizialaren aurrean. Halakoetan, galdeketa proposatu duen alderdiak galdera-agiria aurkez dezake, auzitegiak galderok egin ditzan, horiek egokitzat jotzen badira.

Aurreko artikuluko kasuetan, idazkari judizialak galdera eta erantzunen akta egingo du, horiei buruz beharrezkoak diren inguruabarrak jasota. Akta hori irakur dezake adierazpena egin duen pertsonak berak.

Pertsona horrek ez badaki irakurtzen edo ez badu irakurri nahi, idazkari judizialak irakurriko dio akta, eta auzitegiak itaunduko dio zerbait gehitu edo aldatu nahi duen galdeketa erantzun duenari, pertsona horrek esandakoa idatziz jasoko dela.

Ondoren, adierazleak eta bertan egon direnek sinatuko dute akta, idazkari judizialaren fedepean.

Galdeketari erantzun behar dion alderdiak bizilekua badu auzitegiaren mugape judizialaz kanpo, eta 169. artikuluko laugarren paragrafoaren bigarren lerrokadan zehaztu inguruabarretatik bat gertatzen bada, orduan laguntza judizialaren bitartez azter daiteke alderdi horrek esan beharrekoa.

Halakoetan, idatzagiriari batuko zaio galdeketa proposatu duen alderdiak eginiko galderen zerrenda, baldin eta horrek hala eskatu badu galdeketa-ekitaldira joan ezin izateagatik.

Auziaren gaineko ardura duen auzitegiak adierazi beharko du galderak egokiak direla.

Ez da bidezkoa izango 301. artikuluko 2. paragrafoan aipatu alderdi edo pertsonei egindako galdeketa, baldin eta alderdi edo pertsona horiek jada adierazpena egin, eta adierazpen hori eta galdeketa egitate berberei buruzkoak badira.

1. Prozesuan alderdi badira estatua, autonomia-erkidegoa, toki erakundea eta beste herri-erakunde bat, eta auzitegiak horien adierazpena onartzen badu, horiei galderen zerrenda igorriko zaie, epaiketa edo ikustaldiari itxaron gabe, baldin eta auzitegiak egokitzat jotzen baditu alderdi proposatzaileak froga onartzeko unean aurkeztu dituen galderak; halakoetan, galderok idatziz erantzungo dira, eta auzitegiari erantzuna emango zaio, epaiketa edo ikustaldiaren data aurretik.

2. Idatzizko erantzunak epaiketa- -ekitaldian edo ikustaldian irakurri ondoren, auzitegiak egoki eta erabilgarritzat jotzen dituen galdera osagarriak egingo dizkio erantzunak igorri dituen alderdiaren prozesu-ordezkariari; ordezkari horrek behar bezala egiaztatzen badu ezin dituela eman eskatu zaizkion erantzunak, beste galdeketa bat igorriko da idatziz, azken eginbide gisa.

3. 307. artikuluan xedatutakoa aplikatuko zaio artikulu honetan arautu adierazpenari.

1. Gainerako frogen emaitzetatik kontrakoa ateratzen ez bada, epaian egiazkotzat joko dira alderdi batek egiazkotzat jo dituenak, baldin eta alderdi horrek parte-hartze pertsonala izan badu egitateotan eta horiek egiazkotzat jotzea erabat kaltegarri izan badakioke ere.

2. Gainerakoan, auzitegiek baloratuko dituzte, kritika zintzoaren erregelen arabera, alderdien eta 301. artikuluko 2. paragrafoan aipatu pertsonen adierazpenak, 304 eta 307. artikuluetan xedatutakoari kalterik egin gabe.

Prozesuan froga-ondoreetarako, agiri publikotzat joko dira honako hauek:

1.) Edozein motatako jardun judizialaren ebazpen eta eginbideak, eta horien inguruan idazkari judizialek egindako lekukotzak.

2.) Notarioak zuzenbidearen arabera eskuetsitakoak.

3.) Merkataritzako artekari elkargokideek eskuetsi dituztenak eta horiek eskuetsi eragiketen ziurtagiriak, ziurtagiriok artekariek luzatutakoak badira eta zuzenbidearen arabera eraman beharreko erregistro-liburuaren aipamena badute.

4.) Jabetza- eta merkataritza-erregistratzaileek erregistro-idazkunei buruz luzatu ziurtagiriak.

5.) Fede emateko legezko ahalmena duten funtzionario publikoek luzatutakoak, baldin eta agiriok euren eginkizunen egikaritzari buruzkoak badira.

6.) Estatuko, herri-administrazioetako edo zuzenbide publikoko beste erakunde batzuen artxibo eta erregistroei buruzko agiriak izanda, organo, administrazio edo erakunde horien xedapenei eta jardunari buruz fede emateko ahalmena zein funtzionariok izan eta horiek luzatutakoak.

Agiri publikoek izango dute 319. artikuluan ezarri froga-indarra, baldin eta prozesura ekartzen bada horien jatorrizkoa, edo beraren kopia nahiz ziurtagiri fede-emailea; edo kopia soila, hori aurkeztu izan bada 267. artikuluan zehaztutakoaren arabera, eta kopia soil horren kautotasuna aurkaratu ez bada.

1. Hurrengo artikuluetako betekizun eta kasuetan, 317. artikuluaren 1. zenbakitik 6.etara zehaztu agiri publikoek froga osoa eratuko dute agirian jaso egitate, egintza edo gauzen egoerari buruz, agiriok egin zireneko datari buruz, fede-emaileen nortasunari buruz, eta, hala denean, agiriotan parte hartu duten gainerako pertsonen nortasunari buruz.

2. 317. artikuluko 5 eta 6. zenbakietara bildu ez diren administrazio-agirien froga-indarrari dagokionez, legeek izaera publikoa eman badiete, agiriok izango dute legeek eman dieten froga-indarra.

Legeotan esanbidezko xedapenik izan ezean, emango den epaiaren ondoreetarako ulertuko da aipatu agiriotara bildutako egitate, egintza edo gauzen egoerak egiazkoak direla, salbu eta bestelako frogabideek ezerezean utzi dutenean agirion egiazkotasuna.

3. Lukurreriaren arloan, auzitegiek kasuan-kasuan emango dute ebazpena, euren ustea askatasunez eratuz, artikulu honen lehen paragrafoan xedatutakoa loteslea izan gabe.

balioa aurkaratzea. Alderatzea edo egiaztatzea

1. Agiri publikoaren kautotasuna aurkaratzen bada, agiri horrek froga osoa era dezan, honela jardungo da: 1.) Kopiak, ziurtagiriak edo lekukotza fede-emaileak jatorrizkoekin alderatuko dira, jatorrizkoak dauden tokian daudela.

2.) Merkataritzako artekari elkargokideek eskuetsitako polizak alderatuko dira euren erregistro-liburuko idazkunekin.

2. Idazkari judizialak alderatu edo egiaztatuko ditu agiri publikoak eta euren jatorrizkoak, horretarako jatorrizkoa edo matrizea zein artxibo edo tokitan egon eta bertara joanez; halakoetan, zitazioa jasoko dute alderdiek eta euren defendatzaileek, eta, bertara agertzen badira, euren aurrean egingo du idazkari judizialak agirion alderatzea edo egiaztatzea.

3. Alderatzea edo egiaztatzea egin ondoren, aurkaratu izan den kopia edo lekukotza kautoa eta zehatza dela ulertzen bada, alderatze edo egiaztatze horren kostu, gastu eta eskubideak ordainduko ditu aurkaratzea eskatu duenak soilik;

auzitegiaren ustez, aurkaratzea ausartegia izan bada, horri ezar diezaioke, gainera, 120 eurotik 600rako isuna.

Agiriaren zati bati buruzko lekukotza edo ziurtagiri fede-emaileek ez du froga osoa eratuko, agiri hori zein auzilarirentzat kaltegarria izan eta auzilari horrek eskatu eranskinekin hura osatu arte.

1. Hurrengoek froga osoa eratuko dute, egiaztatu edo alderatu beharrik gabe, aurkako frogarik ezean, eta, ahal bada, idazkera alderatzeko ahalmena eskatu ezean:

1.) Protokolorik ez duten eskritura publiko zaharrek eta euren protokolo edo matrizea desagertuta dutenek.

2.) Beste edozein agiri publikok, baldin eta bere izaerarengatik jatorrizkorik ez badu, edo hori alderatu nahiz egiaztatzeko erregistrorik ez badago.

2. Protokoloa, matrizea edo jatorrizko espedienteak desagertu direnean, Kode Zibilaren 1 221. artikuluan xedatutakoa aplikatuko da.

1. Prozesuaren ondoreetarako, atzerriko agiriak publikoak direla ulertuko da, baldin eta horiei lege honen 319. artikuluko froga-indarra eman behar bazaie, nazioarteko itun nahiz hitzarmenak edo lege bereziak direla bide.

2. Nazioarteko itun edo hitzarmenak nahiz lege bereziak aplika ezin badaitezke, agiri publikotzat joko dira honako betekizun hauek dituztenak:

1.) Agiria egiletsi edo egitean, berori zein herrialdetan egiletsi eta bertako eskakizunak bete izatea, agiriak epaiketan froga osoa eratu ahal izateko.

2.) Agiriak izatea Espainian kautotzat jotzeko legeztapena edo apostila, eta beharrezkoak diren gainerako betekizunak.

3. Artikulu honen aurreko paragrafoetan aipatu atzerriko agiriek boron-

datezko adierazpenak jasotzen badituzte, adierazpenok badirela frogatutzat joko da, baina euren eragingarritasuna izango da, negozio juridikoen gaitasun-, objektu- eta forma-arloetan Espainiako eta atzerriko arauek zehaztutakoa.

Prozesuan froga-ondoreetarako, agiri pribatutzat joko dira 317. artikuluko kasuetatik batean ere ez daudenak.

Agiri pribatuak aurkeztuko dira, lege honen 268. artikuluan xedatutako moduan.

1. Agiri pribatuek prozesuan froga osoa eratuko dute, 319. artikuluan zehaztu bezala, baldin eta agirion kautotasunak zein alderdiri kalte egin eta horrek kautotasuna aurkaratzen ez badu.

2. Agiri pribatuaren kautotasuna aurkaratzen bada, agiria nork aurkeztu eta horrek eska dezake aditu batek idazkera alderatzea, edo proposa dezake ondore horretarako erabilgarri eta egoki izan daitezkeen frogabideetatik beste edozein.

Alderatzeak edo beste frogabideak agiriaren kautotasuna ondorioztatzen badu, 320. artikuluko hirugarren paragrafoan ezarritakoaren arabera jokatuko da.

Agiri horren kautotasuna ezin badaiteke horrela ondoriozta, edo frogarik proposatu ez bada, auzitegiak hori baloratuko du, kritika zintzoaren erregelen arabera.

3. Agiri elektronikoaren eragingarritasunean zein alderdik interesa izan eta horrek hala eskatzen badu, edo agiriaren kautotasuna aurkaratzen bada, Sinadura Elektronikoari buruzko Legearen 3. artikuluan xedatutakoaren arabera jardungo da.

Merkatarien liburuak frogabide gisa erabili behar badira, merkataritza-legeetan xedatutakoaren arabera jardungo da.

Zioak emanez eta salbuespen gisa, auzitegiak erreklama dezake liburuak edo euren euskarri informatikoa bere aurrean aurkeztea, baldin eta aztertu beharreko idazkunak halakoetan zehazten badira.

1. Alderdi bakoitzak gainerakoei eska diezaieke bere esku ez dituen agiriak erakustea, agiriok prozesuaren objektuari edo frogabideen eragingarritasunari buruzkoak badira.

2. Agiria erakusteko eskabideari batuko zaio agiriaren kopia soila, eta, halakorik ez bada edo berori eskatzailearen esku ez badago, orduan agiri horren edukia ahalik eta modu zehatzenean adieraziko da.

1. Aurreko artikuluko erakusketa egiteari bidegabe ezezkoa emanez gero, auzitegiak, gainerako frogak kontuan izanik, froga-balioa eman diezaioke erakusketa eskatu duenak aurkeztutako kopia soilari edo horrek agiriaren edukiaren inguruan emandako bertsioari.

2. Aurreko paragrafoan aipatu bidegabeko ezezkoa gertatzen denean, eta paragrafo horretan xedatutakoaren ordez, auzitegiak agindeia agin dezake, probidentzia bidez, zein agiri erakustea eskatu eta agiri horiek prozesura ekartzeko; horixe egingo da, agiriak prozesura ekartzea komenigarria bada, agirion ezaugarriak, ekarritako gainerako frogak, alderdi eskatzaileak aurkeztu uzien edukia eta uziok oinarritzeko alegatutakoa kontuan hartuta.

1. Lege honetan hasierako eginbideei buruz xedatutakoa izan ezik, auzilari ez diren hirugarrenei euren agiriak erakusteko agindeia bakarrik egingo zaie, baldin eta, alderdietako batek hala eskatuta, auzitegiak ulertzen badu epaia emateko erabat garrantzitsua dela agiriok ezagutzea.

Halakoetan, auzitegiak aginduko du, probidentzia bidez, agiriok noren esku egon eta hori bertan agertzeko aginduko du, eta, horrek esan beharrekoa entzun ondoren, bidezkoa dena ebatziko du auzitegiak.

Ebazpen horren aurka ez da errekurtsorik onartuko, baina interesa duen alderdiak bigarren auzialdian egin dezake berriro eskaera.

Hirugarrenak, euren borondatez, agiriok erakusteko prest badaude, ez dira behartuko agiriok idazkaritzan aurkeztera; alabaina, eurek hala galdatzen badute, idazkari judiziala euren egoitzara joango da, agirion lekukotza egitera.

2. Aurreko paragrafoaren ondoreetarako, ez dira hirugarrentzat joko harreman juridiko eztabaidatuen titularrak edo horiek eragindako harreman juridikoen titularrak, nahiz eta epaiketan alderdi izan ez.

Aurreko artikuluetan xedatutakoaren arabera erakusketa nori eskatu eta horrek ez badu agiria utzi nahi, berori auzi-paperei eransteko, idazkari judizialak agiri horren lekukotza emango du auzitegiaren egoitzan, baldin eta hala eskatu badu agiria erakutsi behar duenak.

1. Estatuaren, autonomia-erkidegoen, probintzien, toki-erakundeen eta zuzenbide publikoko gainerako erakundeen bulegoek ezin izango diete auzitegiei ukatu, auzitegiok eskatu ziurtagiri etalekukotzak luzatzea, ezta euren bulego eta artxiboetan dauden agiriak erakustea ere. Salbuespena izango da agiriak legez adierazi edo sailkatuta egotea, isilpeko agiri edo agiri sekretu gisa;

halakoetan, auzitegiari zuzenduko diote izaera horren gaineko azalpen zioduna.

2. Sekretuari edo isilpekotasunari buruzko lege-eginbehar berezirik izan ezean, agiriak erakusteko betebeharra izango dute, baita ziurtagiriak eta lekukotzak luzatzekoa ere, aurreko paragrafoan zehaztu bezala, estatuaren, autonomia- erkidegoen, probintzien, udalerrien eta gainerako toki-erakundeen jardunaren gaineko ardura izan edo zerbitzu publikoak gauzatzen dituzten erakunde eta enpresek.

Marrazkien, argazkien, krokisen, planoen, mapen eta nagusiki idatzizko testurik ez duten beste agirien kasuan, jatorrizkoa baino ez bada, alderdiak horren kopia eska dezake erakusketa egiteko unean; halakoetan, idazkari judizialaren aurrean kopia egingo da, eta idazkari judizialak berori jatorrizkoaren erreprodukzio zehatza delako fede emango du.

1. Kopia erreprografikoen bidez aurkeztu agiriak zein alderdiri kalte egin eta horrek aurkaratzen badu erreprodukzioaren zehaztasuna, kopia hori jatorrizkoarekin alderatuko da, ahal bada; eta, hori ezinezkoa bada, beraren froga-balioa zehaztuko da, kritika zintzoaren erregelen arabera, gainerako frogen emaitza kontuan izanik.

2. Artikulu honen aurreko paragrafoan xedatutakoa aplikatuko zaie, berebat, marrazki, argazki, margolan, krokis, plano, mapa eta antzeko agiriei.

3. Idazkari judizialak gauzatuko du artikulu honetan aipatu alderatzea, alderdiek aditu-froga proposatzeko duten eskubideari kalterik egin gabe.

1. Zientzia- edo erti-jakiteak nahiz jakite tekniko edo praktikoak behar badira auzirako egitate edo inguruabar garrantzitsuak baloratzeko edo horiek egiaztatzeko, alderdiek prozesura ekar dezakete jakite horiek dituen adituaren irizpena, edo alderdiok eska dezakete, lege honek xedatu kasuetan, auzitegiak izendaturiko adituak irizpena ematea.

2. Irizpena ematean, aditu orok adierazi behar du, egia esateko zin-egite edo hitzematearen mende, ahalik eta objektibotasun handienarekin jardun duela eta, kasuan-kasuan, hala jardungo duela; horretarako, kontuan izango du alderdietatik edozeinen aldeko nahiz aurkako guztia. Halaber, adierazi behar du, badakiela zein zigor-zehapen jar dakiokeen aditu gisa duen eginbeharra hautsiz gero.

1. Auzilariek irizpenak badituzte, eurek izendatu adituek eginak, eta euren eskubideak defendatzeko beharrezko edo egokiak direla ulertzen badute, demanda edo erantzunarekin batera ekarri beharko dituzte irizpenok, baldin eta erantzuna idatziz egin behar bada, lege honen 337. artikuluan xedatutakoari kalterik egin gabe.

2. Irizpenak idatziz aurkeztuko dira, eta, hala denean, horiei batuko zaizkie adituak aditu-lanaren objektuari buruz bere iritzia azaltzeko egoki diren gainerako agiri, tresna edo materialak.

Material edo tresnok ekartzea ezinezkoa bada edo egoki ez bada, irizpen- -idazkiak behar den besteko azalpena jasoko du horiei buruz.

Irizpenari batu dakizkioke, halaber, berori hobeto baloratzeko egokitzat jotzen diren agiriak.

3. Demandatzaileak zein aditu izendatu eta horrek idatzitako irizpenak demandari batu dakizkiokeela ulertuko da, salbu eta demandatzaileak behar bezala egiaztatu duenean bere eskubidea defendatzeko demanda aurkeztu behar izan duela, eta ezin izan duela aurkezpen hori atzeratu, adituaren irizpena lortu arte.

4. Demanda idatziz erantzun beharreko epaiketetan, demandatuak ezin badu idatzizko irizpenik ekarri, demandaren erantzunarekin batera, orduan egiaztatu beharko du erantzuteko epean, irizpenok eskatu eta lortzea ezinezkoa dela.

1. Alderdiek demanda edo erantzunarekin batera ezin badituzte ekarri eurek izendatu adituek egindako irizpenak, orduan demandan edo erantzunean zehaztuko dituzte eurek kasuan-kasuan baliatu nahi dituzten irizpenak. Irizpenok lortu bezain laster ekarri behar dituzte, aurkako alderdiari helarazteko, betiere epaiketa arrunta baino lehenagoko entzunaldia hasi baino lehen edo hitzezko epaiketako ikustaldiaren aurretik.

2. Aurreko paragrafoan xedatutakoaren arabera, irizpenok ekarri ondoren, alderdiek adierazi behar dute irizpenen egileak agertzea nahi duten lege honen 431. artikuluan eta ondorengoetan arautu epaiketan, edo, hala bada, hitzezko epaiketaren ikustaldian. Halakoetan, alderdiek adierazi beharko dute adituek irizpena azaldu behar duten; edo adituok galderei, eragozpenei edo zuzentzeko proposamenei erantzun behar dieten; edota, auzigaiaren objektuari begira, irizpena ulertu eta baloratzeko beste modu erabilgarriren batean parte hartu behar duten.

prozesu-jardunaren ondorioz, irizpenak ekartzea. Adituek epaiketan edo ikustaldian parte hartzeko eskabidea

1. Aurreko artikuluan xedatutakoa ez da aplikatuko, baldin eta irizpenen beharra edo erabilgarritasuna azpimarratzen bada, demandatuak demandari erantzutean egindako alegazioen ondorioz edo entzunaldian onartu alegazio edo uzi osagarrien ondorioz, lege honen 426. artikuluaren arabera.

Kasu horretan, auzitegiak agin dezake, gainera, epaiketa edo ikustaldian adituak egotea, aurreko artikuluko 2. paragrafoan xedatutakoaren arabera.

izendatzeko eskabidea egitea eta eskabide horri buruzko ebazpen judiziala.

Auzitegiak adituak izendatzea, alderdiak hala eskatu gabe

1. Alderdietatik edozein doako laguntza juridikorako eskubidearen titularra bada, alderdi horrek ez du ekarri beharko adituaren irizpena demanda edo erantzunarekin batera, berori iragarri baino, adituaren izendapen judiziala gauzatze-ondoreetarako, Doako Laguntza Juridikoaren Legean ezarritakoaren arabera.

2. Halaber, demandatzaile edo demandatuak aurreko paragrafoko kasuan ez badaude ere, bakoitzak bere hasierako idazkian eska dezake adituaren izendapen judiziala gauzatzea, baldin eta uste badute adituaren txostena euren interesentzat egoki edo beharrezkoa izan daitekeela.

-

Irizpena nork eskatu eta horren kontura izango da berori, kostuen arloan agin daitekeenari kalterik egin gabe.

Demanda edo erantzunaren ostean ezin izango da eskatu auzitegiak izendatu adituak egindako txostena, txosten hori demandan ez dauden alegazio edo uziei buruzkoa denean izan ezik.

Demandaren erantzuna noiz aurkeztu eta handik bost egunera egin beharko da adituaren izendapen judiziala, izendapena nork eskatu duen kontuan izan gabe.

Alderdi biek hasieran izendapen hori eskatu badute, auzitegiak aditu bakarra izenda dezake eskatu txostena egiteko, alderdiok ados badaude;

halakoetan, adituari auzilari biek ordainduko diote erdi bana, kostuen arloan agin daitekeenari kalterik egin gabe.

3. Epaiketa arruntean, entzunaldian baimendutako alegazio edo uzi osagarrien ondorioz, alderdiek eskatzen badute auzitegiak irizpena egingo duen aditua izendatzea, 427. artikuluko laugarren paragrafoan xedatutakoaren arabera, auzitegiak hala aginduko du, betiere auzitegiak irizpena egoki eta erabilgarritzat jotzen duenean, eta alderdi biak ados daudenean aditu-lanaren objektuarekin eta auzitegiak izendatu adituaren irizpena onartzearekin.

Auzitegiak hori egin dezake, halaber, hitzezko epaiketan, baldin eta alderdiek adituaren izendapena eskatzen badute, aurreko lerrokadako betekizunekin.

4. Aurreko paragrafo bietan adierazi kasuetan, zein alderdik eskatu auzitegiak aditua izendatzea eta alderdi horiek ados badaude irizpena pertsona edo erakunde zehatz batek egitean, hala aginduko du auzitegiak.

Alderdiak ados ez badaude, aditua izendatuko da 341. artikuluan xedatutako prozeduraren bitartez.

5. Auzitegiak ofizioz izenda dezake aditua, baldin eta aditu-lana egoki bada, prozesua seme-alabatasun, aitatasun eta amatasunaren adierazpen edo aurkarapenari buruzkoa izanik, pertsonen gaitasunari buruzkoa izanik, edo ezkontzaren ingurukoa izanik.

6. Auzitegiak aditu-lanaren arazo bakoitzeko edo arazo-multzo bakoitzeko, aditu titular bat baino ez du izendatuko, baldin eta arazootan aditu ezberdinen iritzia behar ez bada, gaiaren aniztasuna dela eta.

1. Adituek izan behar dute irizpena zein gairi buruzkoa izan eta zein izaeratakoa, eta gai eta izaera horiei dagokien titulu ofiziala.

Lanbide-titulu ofizialik ez duten gaietan, adituak izendatuko dira, gaiotako jakitun direnen artean.

2. Halaber, aditu-lana zein gairi buruzkoa izan eta horren ikerketan aritzen diren akademiei eta kultura- nahiz zientzia-erakundeei irizpena eska dakieke.

Arazo zehatzen inguruan legez gaitutako pertsona juridikoek ere irizpena egin dezakete.

3. Aurreko paragrafoko kasuetan, irizpena zein erakunderi eskatu eta horrek lehenbailehen adierazi behar du irizpena noren edo nortzuen zuzeneko ardurapean egongo den; pertsona horiei galdatuko zaie 335. artikuluko bigarren paragrafoan xedatutako zin-egite edo hitzematea.

1. Urtero-urtero, urtarrilean, lanbide elkargoei, edo, horiek ezean, antzeko erakundeei, eta aurreko artikuluko bigarren paragrafoan aipatu akademia eta kultura- nahiz zientzia-erakundeei eskatuko zaie aditu gisa jarduteko prest dauden elkargokide edo elkarkideen zerrenda.

Zerrenda bakoitzaren lehen izendapena zozketa bidez egingo da, berori idazkari judizialaren aurrean egingo dela, eta, izendapen horretatik hasita hurrenez hurren, ondorengo izendapenak egingo dira.

2. Titulu ofizialik ez duen pertsonaren bat izendatu behar bada aditu, gaian trebe edo jakitun delako, orduan, alderdien aurretiazko zitazioa egin ondoren, izendapena egingo da, aurreko paragrafoan zehaztu prozeduraren bitartez. Halakoetan, urtero-urtero sindikatu, elkarte eta erakunde egokiei eskatu zerrenda erabiliko da bat, zerrenda horiek bost pertsonak osatuko dutela gutxienez.

Irizpenaren gaia zein izan eta horren berezitasuna dela eta, pertsona trebe edo jakitun bakar baten izena baino ez badago, alderdiei eskatuko zaie euren adostasuna, eta alderdi guztiak ados daudenean bakarrik izendatuko da pertsona hori aditu gisa.

1. Izendapenetik bost egunetako epean, hori komunikatuko zaio aditu titularrari, eta, beste bost egunetako epean, aginduko zaio kargua onartzen duen adieraz dezan.

Baiezko kasuan, izendapena egingo da, eta adituak egingo du, xedatutako eran, 335. artikuluko 2. paragrafoan agindu zin-egitearen edo hitzematearen adierazpena.

2. Izendatutako adituak onarpena eragozten duen arrazoi zuzena eman, eta auzitegiak arrazoi hori behar bestekotzat jotzen badu, zerrendan hurrengoa nor izan eta horrek ordeztuko du izendatutako aditua, eta horrela, hurrenez hurren, adituaren izendapena lortu arte.

3. Izendatutako adituak eska dezake, bere izendapenetik hurrengo hiru egunetan, beharrezkotzat jotzen duen funts-hornikuntza, hori azken likidazioaren kontura izango dela.

Auzitegiak, probidentzia bidez, eskatu hornikuntzaren inguruan erabakia hartuko du, eta, alderdiak edo alderdiek doako laguntza juridikorako eskubiderik ez badute, zeinek aditu-froga proposatu eta horrek edo horiek ordaindu beharko dute kopuru hori, bost eguneko epean, auzitegiaren gordailuetarako eta zainpean uzteko kontuan.

Epe hori igaro ondoren, zehaztu kopurua ez bada gordailuan jarri, aditua irizpena emateko salbuetsita geratuko da, beste izendapenik egitea ezin izango dela.

Aditua alderdien adostasunez izendatua izan bada, eta auzilarietatik batek berari dagokiona zainpean uzten ez badu, beste auzilariari aukera emango zaio, dela faltan den kopurua jartzeko, halakoetan berak adieraziz zein diren irizpenaren gaiak, dela gordailuan jarritako kopurua berreskuratzeko, halakoetan aurreko lerrokadan xedatutakoa aplikatuz.

1. Auzitegiak izendatu adituak bakarrik izan daitezke ezetsiak.

Ezetsi ezin diren adituak, ordea, narriopean jar daitezke, honako inguruabar hauetako bat gertatzen bada:

1.) Alderdi baten edo horren abokatu nahiz prokuradoreen ezkontide edo senide izatea laugarren gradu zibilean, dela odol bidez, dela ezkontza bidez.

2.) Auzian edo horren antzeko beste batean, zuzeneko edo zeharkako interesa izatea.

3.) Alderdiren batekin edo horren abokatu nahiz prokuradoreekin, une horretan edo iraganean, mendekotasun- egoera, erkidegoa edo interes-gatazka izatea.

4.) Alderdietatik edozeinekin edo horien prokuradore nahiz abokatuekin, adiskidetasun estua edo areriotasuna izatea.

5.) Lanbidean galera dakarten inguruabarretatik beste edozein gertatzea, hori behar bezala egiaztatuz.

2. Epaiketaren ondoren, edo ikustaldiaren ondoren, hitzezko epaiketetan ezin izango dira narrioak aurkeztu.

Epaiketa arruntaren kasuan, demanda edo erantzunarekin batera ekarritako irizpenen egile diren adituen narrioak proposatuko dira, epaiketa baino lehenagoko entzunaldian.

Adituen narrioak aurkeztean, horiek egiaztatzeko frogak proposatuko dira, lekukoen froga izan ezik.

1. Interesa duten alderdietatik edozein auzitegiari zuzen dakioke, narrioa ukatu edo gezurtatzeko, ondore horretarako egoki diren agiriak ekarriz.

Narrioak adituaren ospe onari kalte egiten badio, beraren lanbidean nahiz eremu pertsonalean, aditu horrek auzitegiari eska diezaioke narrioak oinarririk ez duela adieraz dezan, prozesua bukatu ondoren, probidentzia bidez.

2. Izapide gehiagorik gabe, auzitegiak kontuan izango ditu froga baloratzean narrioa eta horren balizko ukatze edo gezurtatzea, eta, hala denean, aurkeztuko du aurreko paragrafoan xedatu narrioaren oinarririk ezaren adierazpena, probidentzia bidez.

Narrioan prozesuko ausarkeria edo desleialtasuna aintzat hartzen badu auzitegiak, narrio hori nola arrazoitu den edo noiz aurkeztu den ikusita, alderdi erantzuleari ezar diezaioke, alderdi horrek esan behar duena entzun ondoren, 60 eurotik 600 eurorako isuna.

1. Irizpena egiteko, toki, objektu edo pertsonen azterketa egin behar bada, edo antzeko eragiketak egin behar badira, alderdiak eta euren defendatzaileak azterketa horietan eta eragiketotan egon daitezke, baldin eta horrek adituaren lana eragotzi edo oztopatzen ez badu, eta irizpenaren zuzentasuna eta alderdikeriarik eza berma badaiteke.

2. Alderdietatik edozeinek eskatzen badu aurreko paragrafoko eragiketetan egotea, auzitegiak bidezkoa dena erabakiko du; auzitegiak egote hori onartuz gero, adituari aginduko dio alderdiei zuzeneko abisua eman diezaien, eragiketok gauzatuko diren egun, ordu eta tokiaren inguruan, berrogeita zortzi ordu lehenago gutxienez.

Auzitegiak izendatu adituak idatziz egingo du bere irizpena, eta auzitegiari helaraziko dio irizpen hori, auzitegiak adierazi epean.

Irizpena alderdiei helaraziko zaie, alderdiok uste izan dezaketelako aditua epaiketa edo ikustaldian agertzea beharrezkoa dela, argibide-ondoreetarako edo azalpen egokiak emate-ondoreetarako

edozein kasutan auzitegiak agin dezake, probidentzia bidez, aditua epaiketa edo ikustaldian agertzea beharrezkotzat jotzen duela, egindako irizpena hobeto ulertu eta baloratzeko.

1. Adituek epaiketa edo ikustaldian izango dute alderdiek eskatu parte-hartzea, baldin eta auzitegiak hori onartu badu.

Auzitegiak parte-hartzearen inguruko eskabideak baztertuko ditu, bakarrik, horiek desegokiak badira edo erabilgarriak ez badira, euren helburu eta edukiagatik.

Bereziki alderdiek eta euren defendatzaileek eska dezakete:

1.) Irizpenaren azalpen osoa, baldin eta azalpen horrek beste eragiketa batzuk gauzatzea badakar, eragiketok ekarritako idazkiaren osagarri izanik, 336. artikuluko 2. paragrafoan aipatu agiri, material eta bestelako osagaiak erabiliz.

2.) Irizpena edo horren zati batzuk azaltzea, baldin eta horien esanahia froga-ondoreetarako guztiz adierazgarria ez bada.

3.) Galderei eta eragozpenei erantzuna ematea, horiek irizpenaren metodo, premisa, ondorio eta bestelakoei buruzkoak izanik.

4.) Irizpenak zein gairekin lotura izan eta gai horietara irizpena zabaltzearekin zerikusia duten eskabideei erantzuna ematea, horiek ekitaldi berean gauza badaitezke, eta, edozein kasutan, adituaren iritzia ezagutzeko asmoarekin, zabaltze horren aukera eta erabilgarritasun, eta berori gauzatzeko beharrezko epearen inguruan.

5.) Aurkako alderdiaren adituak irizpenari egindako kritika.

6.) Aditua uki dezaketen narrioak adieraztea.

2. Auzitegiak ere galderak egin diezazkieke adituei eta ekarritako irizpenaren objektuari buruzko azalpenak eskatuko dizkie; baina auzitegiak ezin dezake ofizioz agindu irizpena zabaltzea, salbu eta auzitegiak izendatu dituen adituak direnean, 339. artikuluko 5. paragrafoan xedatutakoaren arabera.

Auzitegiak baloratuko ditu adituen irizpenak, kritika zintzoaren erregelen arabera.

1. Adituak idazkera alderatuko du, baldin eta agiri pribatuak zein alderdiri kalte egin eta horrek agiriaren kautotasuna onartzen ez badu edo zalantzan jartzen badu.

2. Idazkera aldera daiteke, halaber, Kode Zibilaren 1.221. artikuluan xedatutakoaren arabera, baldin eta matrizerik edo kopia fede-emailerik ez duten agiri publikoetatik edozeinen kautotasuna onartu ez bada edo hori zalantzan jarri bada; hala jardungo da, baldin eta agiri publiko hori luzatu duen funtzionarioak edo fede-emaile parte-hartzaile gisa agertzen denak ezin badu berori aitortu.

3. Idazkera alderatuko du auzitegiak izendatu adituak, lege honen 341 eta 342. artikuluetan xedatutakoaren arabera.

1. Idazkera zein alderdik alderatu eta horrek adieraziko du, berori zein agiri zalantzagaberekin egin behar den.

2. Idazkera alderatzeko, ulertuko da honako hauek zalantzarik gabeko agiriak direla:

1.) Aditu-frogak zein alderdi ukitu eta alderdi horiek guztiek halakotzat aitortu dituzten agiriak.

2.) Eskritura publikoak eta nortasun- agiri nazionalari buruz artxibo publikoetan ageri direnak.

3.) Zalantzagarritasuna eratxikitzen zaion alderdiak agiri pribatuek daramaten letra edota sinadura epaiketan aitortzea.

4.) Aurkaratutako idazkia, berorrek nori kalte egin eta horrek idazkera berea dela onartu zatian.

3. Aurreko paragrafoan aipatu agirietatik kanpo, aurkaratutako agiria, edo agiria baimentzen duen sinadura zein alderdiri eratxiki eta horri errekeritu ahal izango zaio, aurkako alderdiak hala eskatuta, idazketa-multzoa egiteko, berori auzitegiak edo idazkari judizialak diktatuz.

Errekerituak idazketa-multzoa egiteari ezezkoa ematen badio, ulertuko da aurkaratu agiria aitortu dela.

4. Zalantzarik gabeko agiririk ez badago eta idazketa-multzoarekin alderatzea ezinezkoa bada, berori egin behar zuena hilda edo absente dagoelako, aurkaratu agiriaren balioa aintzat hartuko du auzitegiak, kritika zintzoaren erregelen arabera.

1. Idazkera alderatzea zein adituk egin eta horrek idatziz jasoko ditu egiaztapen-eragiketak eta euren emaitzak.

2. Idazkera alderatzeari buruzko aditu-irizpenari aplikatuko zaio lege honen 346, 347 eta 348. artikuluetan xedatutakoa.

Frogaren edukia edo esangura jakiteko edo horren balorazioa hobeto egiteko beharrezkoa edo egoki bada, alderdiek ekar edo proposa ditzakete auzitegiak onartutako beste frogabide batzuen gaineko aditu-irizpenak, 299. artikuluko 2 eta 3. paragrafoetan xedatutakoaren arabera.

1. Azterketa judiziala aginduko da, egitateak argitu eta aintzat hartzeko beharrezko edo egoki bada auzitegiak berak toki, objektu edo pertsonaren bat aztertzea.

2. Auzitegiak azterketa judizialaren zabaltasunaz uste duenari kalterik egin gabe, azterketa zein alderdik eskatu eta alderdi horrek adierazi beharko ditu azterketaren gai garrantzitsuenak eta ekitaldira arlo horretan teknikari edo praktiko batekin agertzeko asmorik duen.

Beste alderdiak proposa ditzake, azterketa judiziala gauzatu aurretik, bere intereseko dituen beste gai batzuk; alderdi horrek adierazi beharko du, halaber, ekitaldira aurreko lerrokadan adierazi pertsona batekin agertzeko asmorik duen.

3. Auzitegiak, bost egun lehenago gutxienez, azterketa judiziala gauzatu beharreko egun eta ordua adieraziko ditu.

1. Auzitegiak agin dezake azterketaren eragingarritasuna lortzeko beharrezko diren neurrietatik edozein, kasurako, aztertu beharreko tokian sartzeko agindua edo aztertu beharreko objektua edo pertsona zein tokitan egon eta bertara sartzekoa.

2. Alderdiak, euren prokuradoreak eta abokatuak azterketa judizialera joan daitezke, eta auzitegiari ahoz egin diezazkiokete egokitzat dituzten oharrak.

3. Auzitegiak, ofizioz edo alderdiak hala eskatuta, uste badu egokia dela aurreko artikuluko 2. paragrafoan aipatu pertsonen oharrak edo adierazpenak entzutea, orduan horiei aldez aurretik jasoko die egia esateko zin-egitea edo hitzematea.

1. Pertsona zehatz bati buruzko azterketa judiziala gauzatuko da, auzitegiak egindako galdeketaren bidez; galdeketa hori kasuan kasuko beharrizanaren araberakoa izango da.

Alderdiek galdeketa horretan parte har dezakete, auzitegiaren ustez parte-hartze horrek nahasmendurik eragiten ez badu, eginbidea behar den moduan gauzatzeko; galdeketa hori egin daiteke, ateak itxita edo auzitegiaren egoitzatik kanpo, inguruabarren arabera hori komenigarri bada.

2. Edozein kasutan ere, azterketa judiziala gauzatzean, bermatuko da pertsonaren duintasunari eta bizitza pribatuari zor zaien errespetua.

1. Auzitegiak egokitzat jotzen badu, probidentzia bidez agin dezake ekitaldi berean azterketa judiziala eta adituarena gauzatzea, azterketok toki, objektu edo pertsona berari buruzkoak izanez gero; halakoetan, atal honetan xedatutako prozedura beteko da.

2. Alderdiek ere eska dezakete azterketa biak aldi berean gauzatzea, eta auzitegiak, bidezkotzat jotzen badu, horixe aginduko du.

1. Auzitegiak zehatz dezake, probidentzia bidez, alderdiak hala eskatuta eta horren kontura, lekukoak aztertuak izatea, azterketa judiziala egin eta berehala, baldin eta tokiari, gauzei edo pertsonei so egiteak argitasuna ekar badezake lekukotzaren inguruan.

2. Halaber, alderdiak hala eskatuta, aurkako alderdiaren galdeketa gauza daiteke, aurreko paragrafoko inguruabarrak gertatuz gero.

1. Idazkari judizialak jasoko du gauzatu azterketa judizialaren akta xehea; bertan argiro jasoko ditu auzitegiaren usteak eta balorazioak, bai eta alderdiek eta 354. artikuluan aipatu pertsonek egindako oharrak ere.

2. Aktan jasoko da, halaber, azterketa judizialaren ekitaldian bertan gauzatu gainerako froga-jarduna, 356 eta 357. artikuluetan xedatutakoaren arabera.

Azterketa judizialaren objektua eta horretan parte hartzen dutenen adierazpenak agerrarazteko, irudia eta soinua grabatzeko baliabideak edo antzeko beste tresna batzuk erabiliko dira; gainera, akta egin beharko da, eta horretan jasoko dira grabazioak, erreprodukzioak edo azterketak identifikatzeko beharrezko den guztia. Auzitegiak gorde beharko ditu horiek guztiak, aldaketarik izan ez dezaten.

Aurreko baliabide edo tresnen bitartez grabatu edo aldez aurretik jasotakoa erreproduzitzeko modukoa bada, kautotasun- bermeak izanik, kopia hori zein alderdiren interesekoa izan, eta alderdi horrek auzitegiari eska diezaioke kopia, eta berarengandik lortu ere, alderdi horren kontura.

Alderdiek eska dezakete lekuko gisa adierazpena egin dezaten egitate eztabaidagarrien berri duten pertsonek, egitateok epaiketaren objektuari buruzkoak badira.

Pertsona guztiak izan daitezke lekuko, arrazoimenez edo zentzumenen erabileraz era iraunkorrean gabetutakoak izan ezik, zentzumen horien bitartez bakar-bakarrik jakin daitezkeen egitateen kasuan.

Hamalau urtekoak baino gazteagoak direnek lekuko gisa adieraz dezakete, auzitegiaren ustez adimena badute, era egiazkoan ezagutzeko eta adierazteko.

Lekuko-froga proposatzean, adieraziko da lekukoen nortasuna, eta, ahal bada, izen-abizenak, lanbidea, eta euren egoitza edo bizilekua.

Halaber, lekukoa izenda daiteke, berorren kargua edo berori identifikatzeko balio duten inguruabarretatik beste edozein aipatuz, baita lekuko horri zitazioa egiteko tokia adieraziz ere.

Alderdiek zenbat lekuko egokitzat jo eta horiek guztiak proposa ditzakete; alabaina, egitate eztabaidagarri bakoitzeko hiru baino gehiago proposatuz gero, hirutik gorakoen gastuak lekukook aurkeztu alderdiaren kontura izango dira.

Auzitegiak, egitate eztabaidagarri bati buruz, gutxienez hiru lekukoren lekukotza entzun badu, egitate horrekiko faltan diren lekuko-adierazpenak alde batera utz ditzake, baldin eta egindakoen bidez nahiko argi geratu bada harakoa.

1. Gaixotasunarengatik edo 169. artikuluaren 4. paragrafoko bigarren lerrokadan aipatu zioetatik beste edozeinengatik, auzitegiak uste badu lekukoren bat ezin dela agertu auzitegiaren egoitzan, orduan lekuko horri beraren egoitzan hartuko zaio adierazpena, zuzenean edo laguntza judizialaren bitartez, lekukoaren egoitza auzitegiaren mugapean dagoen ala ez kontuan hartuta.

Adierazpen horretara ager daitezke alderdiak eta euren abokatuak; eta, agertu ezin badira, horiei baimenduko zaie aurretiazko galdeketa idatzia aurkeztea, galdeketa jaso behar duen lekukoari egin beharreko itaunekin.

2. Kasuan kasuko inguruabarrak kontuan izanik, auzitegiak uste badu ez dela zuhurra alderdi eta euren abokatuei baimena ematea, egoitzan egiteko den adierazpenera joan daitezen, lekukoak zein erantzun eman eta erantzun horiek helaraziko zaizkie alderdioi, hiru eguneko epean; epe horretan, alderdiek beste galdera osagarri batzuk egin diezazkiokete lekukoari, eta argibide egokiak eska diezazkiokete, 372. artikuluan xedatutakoaren arabera.

1. Adierazpena egin aurretik, lekuko bakoitzak egia esango duelako zin egin edo hitz emango du, auzi zibilean lekukotza faltsuaren delituarentzat xedatu zigorrekin hura ohartaraziz; zigor horien inguruan, auzitegiak lekukoari azalpenak emango dizkio, lekuko horrek zigorrei buruzko jakiterik ez duela adierazten badu.

2. Lekuko adingabeen kasuan, ez zaie horiei galdatuko egia esango dutelako zin-egitea edo hitzematea.

1. Lekukoek banan-banan eta hurrenez hurren egingo dute adierazpena, proposamenen hurrenkerari jarraituz, auzitegiak hori aldatzeko ziorik aurkitu ezean.

2. Lekukoek ezin izango dute euren artean komunikaziorik izan, eta batzuk ezin izango dira besteen adierazpenetara joan.

Helburu horretarako, beharrezko diren neurriak hartuko dira.

1. Auzitegiak beti galdetuko dio lekuko bakoitzari hasieran:

1.) Zeintzuk diren beraren izen- -abizenak, adina, egoera, lanbidea eta egoitza.

2.) Auzilari baten edo horren abokatu nahiz prokuradoreen ezkontidea edo senidea den ala izan den; hala bada, gradua adieraziz, dela odol bidez dela ezkontza bidez; edo haiekin adopzio-, tutoretza- edo antzeko loturak dituen.

3.) Lekukoa proposatu duen alderdiaren, edo horren prokuradore nahiz abokatuaren mendeko den ala izan den, edota horien zerbitzupean aritu izan den edo ari den, edota haiekin interes erkide edo kontrajarriko harremanak dituen ala izan dituen.

4.) Auzi horretan edo antzeko batean zuzeneko nahiz zeharkako interesa duen.

5.) Auzilarietatik baten edo horren prokuradore nahiz abokatuen lagun mina edo arerioa den.

6.) Lekukotza faltsuarengatik noizbait kondenatua izan den.

2. Aurreko paragrafoko galderei lekukoak emandako erantzunak kontuan izanik, alderdiek auzitegiari adieraz diezazkiokete lekuko horren alderdikeriarik ezari buruzko inguruabarrak.

Auzitegiak lekukoari galderak egin diezaizkioke inguruabarron inguruan, eta horretarako aginduko du galderak eta erantzunak aktan jasotzea, epaia ematean adierazpenen balorazioa egin ahal izateko.

1. Lekukoari aurkeztu galderak ahoz eta baiezkoan egingo dira, eta behar bezalako argitasun eta zehaztasunarekin.

Galderok ez dute balorazio edo kalifikaziorik barneratu behar, eta, halakoak barruratzen badira, jarri ez direla ulertuko da.

2. Auzitegiak galdeketa-ekitaldian bertan erabakiko du aurkeztu galderen inguruan, egitate eta inguruabar eztabaidagarriak ikertzeko erabilgarri izan daitezkeenak onartuz, baldin eta horiek epaiketaren objektuei lotuta badaude.

Ez dira onartuko 360. artikuluaren arabera lekukoaren berezko jakiteei buruzkoak ez diren galderak.

3. Galderaren bat onartu ez baina horri erantzuna ematen bazaio, aktan ez da erantzuna jasoko.

1. Galdeketa-ekitaldian bertan, galdera zein alderdik egin ez eta alderdi horiek aurkara dezakete horren onarpena, eta galderan dauden balorazio eta kalifikazioak azpimarra ditzakete, euren ustez bidegabe badira eta egin izan ez direla ulertu behar bada.

2. Galderak ez onartzearekin ados ez dagoen alderdiak hala adierazi eta bere protesta aktan jasotzea eska dezake.

1. Galdera orokorrak erantzun ondoren, lekukoa zein alderdik proposatu eta alderdi hori hasiko da lekukoa aztertzen; eta alderdi biek proposatu badute lekukoa, azterketa hasiko da demandatzaileak egindako galderekin.

2. Lekukoak berak ahoz erantzungo du, erantzunen zirriborrorik gabe.

Kontu, liburu edo agiriei buruzkoa bada galdera, lekukoak horiek kontsulta ditzake erantzun aurretik.

3. Erantzun bakoitzean lekukoak zer adierazi eta hori nola jakin duen azalduko du.

4. Lekukoak zientzia-jakiteak edo jakite teknikoak, erti-jakiteak edo jakite praktikoak baditu, jakiteok galdeketaren egitateei buruzkoak izanik, auzitegiak onartuko ditu egitate horiei buruzko erantzunetan lekukoak, jakiteok direla eta, erantsitako adierazpenak.

Adierazpen horietan, alderdiek auzitegiari adieraz diezaiokete lege honen 343. artikuluan aipatu narrio-inguruabarretatik edozein gertatzen dela.

1. Lekukoak galdeketaren egitateei buruz sekretua gordetzeko beharra badu, bere egoera edo lanbidearengatik, horixe adieraziko du arrazoiak emanez, eta auzitegiak zuzenbidean egoki dena ebatziko du, probidentzia bidez adierazpena egiteko ezetzaren oinarria kontuan izanik.

Lekukoa erantzuna ematetik askatu bada, hori jasoko da aktan.

2. Lekukoak alegatzen badu galdetutako egitateak legez isilpeko gisa edo sekretu gisa adierazi edo sailkatutako arlo bati buruzkoak direla, eta auzitegiak uste badu Justizia Administrazioaren interesak asetzeko beharrezkoa dela, orduan, ofizioz eskatuko dio organo eskudunari, probidentzia bidez, izaera hori egiaztatzeko agiri ofiziala.

Auzitegiak isilpeko izaerari edo sekretu izaerari buruz egindako alegazioaren arrazoia egiaztatu ondoren, aginduko du agiri hori auzi-paperei batzea, sekretu ofizialak ukitutako galderak zeintzuk diren agerraraziz.

1. Lekuko-froga proposatu duen alderdiaren abokatuak galderak egin eta galdera horiei erantzuna eman ondoren, gainerako alderdietatik edozeinen abokatuek egitateak zehazteko beste galdera batzuk egin diezazkiokete lekukoari.

Auzitegiak errefusatu egin beharko ditu egoki edo erabilgarri ez diren galderak.

Galderok onartzen ez badira, 369. artikuluko 2. paragrafoan ez-onartzearekin ados ez egoteari buruz xedatutakoa aplikatuko da.

2. Auzitegiak ere galdeketa egin diezaioke lekukoari, behar diren argibideak eta eransketak lortzeko.

1. Lekukoak kontraesan larrietan erortzen badira, auzitegiak agin dezake, ofizioz edo alderdiak hala eskaturik, lekukoon arteko bekaldura.

2. Halaber, kasuan kasuko adierazpenak kontuan izanik, alderdien eta lekuko baten nahiz batzuen arteko bekaldura egitea agin daiteke.

3. Artikulu honek aipatutako jarduna eskatu behar da galdeketa amaitzean, eta, halakoetan, lekukoari alde egiteko debekuaz ohartaraziko zaio, jardun hori jarraian gauza dadin.

Ikustaldian edo epaiketan egindako lekuko-adierazpenak agirietan jarriko dira, 146. artikuluko 2. paragrafoan xedatutakoaren arabera.

1. Adierazpena egin duten lekukoek eskubidea dute, lekukook zein alderdik proposatu eta horrengandik kalte-ordaina jasotzeko, agerraldiak eurei eragin dizkien gastu eta kalteengatik, kostuen arloan erabaki daitekeenari kalterik egin gabe.

Alderdi batek baino gehiagok lekuko bera proposatu badute, kalte- ordainaren zenbatekoa horien artean hainbanatuko da.

2. Auzitegiak, auto bidez, zehaztuko du kalte-ordainaren zenbatekoa, horretarako ekarritako datu eta inguruabarrak kontuan hartuz.

Auto hori epaiketa edo ikustaldia amaitu ondoren emango da, eta horren aurka birjartze-errekurtsoa baino ezin da jarri.

Kalte-ordaina eman behar duen alderdiak edo alderdiek hori egiten ez badute, aurreko lerrokadan aipatu ebazpena irmo denetik hamar egunetako epean, lekukoak zuzenean jo dezake premiamendu- prozedurara.

Auzitegiek baloratuko dute lekukoek egindako adierazpenen froga-indarra, kritika zintzoaren erregelen arabera. Horretarako, kontuan izango dituzte horiek emandako jakintza-modua, lekukoon inguruabarrak, eta, hala denean, aurkeztu narrioak eta narrioen gainean gauzatu frogen emaitzak.

. 367. artikuluko 2. paragrafoan xedatutakoa gorabehera, alderdi bakoitzak narriopean jar ditzake aurkako alderdiak proposatu lekukoak, baldin eta, lekukooi dagokienez, honako arrazoietatik bat gertatzen bada:

11.) Aurkeztutako auzilariaren edo horren abokatu nahiz prokuradorearen ezkontidea edo senidea izatea, orain edo iraganean, laugarren gradu zibilean, dela odol bidez dela ezkontza bidez, edo horiekin adopzio-, tutoretza- edo antzeko lotura izatea.

2.) Lekukoa, adierazpena egitean, berori proposatu alderdiaren, horren prokuradorearen nahiz abokatuaren mendeko izatea, edo horien zerbitzupean aritzea, edota horiekin edozein sozietate- nahiz interes-harremanak izatea.

3.) Auzian zuzeneko edo zeharkako interesa izatea.

4.) Auzilarietatik baten edo horren abokatu nahiz prokuradorearen lagun mina edo arerioa izatea.

5.) Lekukoa kondenatua izatea, lekukotza faltsuarengatik.

2. Halaber, lekukoa zein alderdik proposatu eta horrek jar diezazkioke lekukoari narrioak, baldin eta proposamenaren ondoren jakin izan badu aurreko paragrafoan ezarri narrio-arrazoiren bat dagoela.

Narrioak aurkeztu beharko dira, lekuko- froga onartu denetik epaiketa edo ikustaldia hasi arte. Horrek ez dio kalterik egingo lekukoek galdeketan edozein narrio-arrazoi aitortzeko duten betebeharrari, lege honen 367. artikuluan xedatutakoaren arabera; halakoetan, artikulu horren 2. paragrafoan xedatutakoari helduta jardun daiteke.

1. Narrioak alegatzean, horiek egiaztatzeko froga proposa daiteke, lekuko- -froga izan ezik.

2. Lekuko baten aurkako narrioa aurkeztu ondoren, gainerako alderdi horren aurka jartzen ez badira, berori aurkeztu eta hiru egunetan, ulertuko da alderdiok aitortzen dutela narrioaren oinarria.

Aurka jarriz gero, egoki deritzetena alegatuko dute, eta agiriak ekarri ahal izango dituzte.

3. Narrioa eta lekuko-adierazpena baloratzeko, 344. artikuluko 2. paragrafoan eta 376. artikuluan xedatutakoaren arabera jardungo da.

1. 265. artikuluaren 1. paragrafoko 4. zenbakiaren arabera, edo geroagoko une batean, artikulu horren hirugarren paragrafoari eutsiz, auzi-paperetera ekarri badira egitateei buruzko txostenak, eta txosten horiek zein alderdirentzat kaltegarri izan eta alderdi horiek guztiek ez badituzte egitateok egiazkotzat jo, orduan txostenon egileei lekuko gisa galdeketa egingo zaie, legean xedatutakoaren arabera, honako erregela berezi hauek aplikatuta:

1.) Lekukoaren narrioa ez da bidezkoa izango, auzian interesa izateagatik, baldin eta txostena egin izan bada alderdietatik baten aginduz.

2.) Txostenaren egileak, bere lanbide- gaikuntza egiaztatu ondoren, txosten hori aitortu eta beraren edukia berretsi behar du, egingo zaizkion galderei erantzuna eman aurretik.

3.) Galdeketa txostenetan jaso diren egitateetara mugatuko da.

2. Txostenetan egileen jakite zientifikoetan, erti-jakiteetan nahiz jakite tekniko edo praktikoetan oinarritutako balioespenak badaude, 370. artikuluko 4. paragrafoan lekuko-adituari buruz zer xedatu eta horren arabera jardungo da.

1. Prozesurako egokia bada pertsona juridikoek eta erakunde publikoek garrantzitsu diren egitateen berri ematea, egitateok euren jarduerarekin lotuta daudelako, eta prozesurako interesgarri den hori jakiteko ezin bada edo beharrezkoa ez bada pertsona fisiko zehatzak bakoiztea, orduan froga horretan interesa duen alderdiak proposa dezake pertsona juridiko edo erakunde horrek, auzitegiak hala errekerituz, idatziz egitateoi buruz erantzuna ematea, epaiketa edo ikustaldia baino hamar egun lehenago.

2. Aurreko paragrafoan aipatu froga- proposamenean argi eta garbi adieraziko dira adierazpen edo txosten idatziaren gaiak.

Gainerako alderdiek egoki deritzetena alega dezakete, eta, zehazki, adierazpen idatziaren eskaeran beste gai batzuk gehitzea edo froga proposatu duenak adierazitako gaiok zuzentzea edo osatzea nahi duten.

Auzitegiak, alderdiak entzun ondoren, hala denean, proposamenaren egokitasun eta erabilgarritasunari buruz ebazpena emango du; pertsona juridikoaren edo erakundearen adierazpenaren gai den arazo edo diren arazoak zehaztuko ditu, eta agindeia egingo zaio horri adierazpena egin dezan eta zehaztu aldian auzitegiari berori igor diezaion, 150 eurotik 600 eurorako isunohartarazpena eginda, eta ez-egitearen erantzulearen aurka agintaritzari desobeditzeagatik jardungo dela ohartaraziz.

Froga hau gauzatzeak ez du aribideko prozedura etengo, auzitegiak alderdi baten edo bien defentsarik eza eragozteko beharrezkoa dela jotzen duenean izan ezik.

Idatzizko erantzunak jaso ondoren, alderdiei horiek helaraziko zaizkie, hurrengo paragrafoan ezarri ondoreetarako.

3. Idatzizko erantzunak kontuan izanda, edo horiek egiteko ezetza jaso bada edo ez-egitea gertatu bada, auzitegiak probidentzia bidez agin dezake, ofizioz edo alderdietatik edozeinek hala eskaturik, zein pertsonaren lekukotza egoki eta erabakigarri izan, eta pertsona horiek epaiketa edo ikustaldira zitatuak izatea, pertsona juridikoaren edo erakundearen adierazpen iluna edo osatugabea argitu edo osatzeko.

Halaber, auzitegiak onar dezake, alderdiak hala eskaturik, adierazpen hori gezurtatzeko froga egoki eta erabilgarrietatik edozein.

4. Aurreko paragrafoetan xedatutakoa ez zaie erakunde publikoei aplikatuko, baldin eta, 1. paragrafoan xedatu zehaztasunak dituzten egitateak jakiteko, erakundeok luzatutako ziurtagiri edo lekukotzak ekar badaitezke agiri-froga gisa.

1. Alderdiek frogabide gisa proposa dezakete auzitegiaren aurrean hitzak, irudiak eta soinuak erreproduzitzea, horiek jaso badira filmatzeko, grabaziorako eta antzeko tresnen bidez.

Froga hori proposatzean, alderdiak, hala badagokio, ekar dezake kasuan kasuko euskarrian jasotako hitzen transkripzio idatzia, horiek kasurako erabakigarri badira.

2. Frogabide hori zein alderdik proposatu eta horrek ekar ditzake komenigarritzat jotzen dituen irizpenak eta tresna bidezko frogabideak.

Beste alderdiek ere irizpenak eta frogabideak ekar ditzakete, erreproduzitutakoaren kautotasuna eta zehaztasuna zalantzan jartzen badute.

3. Auzitegiak baloratuko ditu artikulu honen 1. paragrafoko erreprodukzioak, kritika zintzoaren erregelen arabera.

1. Aurreko artikulua aplikatuz zein egintza gauzatu eta egintza horien inguruko akta jasoko da. Bertan agertuko da filmatze, grabazio eta erreprodukzioak identifikatzeko beharrezko den guztia, eta, hala denean, ekarritako egiaztapenak eta irizpenak, edota gauzatutako frogak.

Auzitegiak probidentzia bidez agin dezake filmatu edo grabatutako berben nahiz ahotsen hitzez-hitzezko transkripzioa, hori kasurako garrantzitsua bada, transkripzio hori aktari batuz.

2. Erreproduzitutako hitza, irudia edo soinua zein materialetan egon, eta hori auzitegiak gorde beharko du, epaiketaren autoei aipamena eginez, aldaketarik jaso ez dezan.

1. Auzitegiak aztertuko ditu prozesurako garrantzitsu izateagatik froga gisa zein hitz, datu, zenbaki eta kontabilitate- helburuaz nahiz bestelakoaz egindako matematika-eragiketa onartu eta horiek artxibatzea, ezagutzea eta erreproduzitzea ahalbidetzen duten tresnak. Halakoetan, alderdi proposatzaileak ekarritako baliabideak edo auzitegiak agindutakoak erabiliko dira, eta prozesuko gainerako alderdiei ahalbidetu behar zaie euren eskubideari dagokiona alegatu eta proposatu ahal izatea.

Aurreko paragrafoan aipatu tresnei aplikatuko zaie 382. artikuluko 2. paragrafoan xedatutakoa.

2. Auzi-paperetan dokumentazioa egingo da, tresnaren izaera kontuan hartuta egokien den moduan, idazkari judizialaren fedepean; idazkari horrek, hala badagokio, beharrezko diren zaintza-neurriak hartuko ditu.

3. Auzitegiak baloratuko ditu artikulu honen lehen paragrafoan aipatu tresnak, tresnok zein izaera eduki eta izaera horri aplikagarri zaizkion kritika zintzoaren erregelak kontuan izanik.

1. Legeak ezarritako presuntzioen kasuan, presuntzio-egitatea zein alderdiren aldeko izan eta alderdi hori egitateak frogatzetik askatuta geratzen da.

Presuntzio horiek onargarri izango dira, bakarrik, onarpen edo froga bidez zehaztu bada presuntzioaren jatorri den egitate-zantzuaren egiazkotasuna.

2. Legeak ezartzen badu aurkako froga onartzen duen presuntzio bat, froga hori zuzen daiteke presuntzio-egitatea gertatu ez dela frogatzera, edo, kasuan- kasuan, presuntzio-egitatearen eta presuntzio horren oinarri den egitate frogatu edo onartuaren artean loturarik ez dagoela frogatzera.

3. Legez ezarritako presuntzioek aurkako froga onartuko dute, legeak berori esanbidez debekatu kasuetan izan ezik.

1. Onartu edo frogatutako egitate batetik abiatu eta beste egitate baten egiazkotasuna uste izan dezake auzitegiak, prozesuaren ondoreetarako, onartu edo frogatuaren eta presuntzio bidezkoaren artean lotura zehatz eta zuzenekoa badago, giza irizpidearen erregelen arabera.

Aurreko lerrokada zein epaitan aplikatu eta epai horrek barneratuko du auzitegiak presuntzioa ezartzeko erabili duen arrazoinamendua.

2. Epaiketa bidezko presuntzioaren aurka, auzilari kaltedunak aurkako froga gauza dezake, aurreko artikuluko 2. paragrafoan aipatu bezala.

Intzidente-arazoak dira, auziaren xede nagusia osatzen ez badute ere, horrekin zuzeneko harremanak dituztenak, eta prozesuko zein baldintza eta betekizun eragile izan, eta baldintza eta betekizun horiei loturikoak.

388. artikulua. Prozedurari buruzko arau orokorra

Intzidente-arazoek ez badaukate beste izapidetzarik zehaztuta lege honetan, orduan horiek bideratuko dira, kapitulu honetan xedatutakoaren arabera.

Intzidente-arazoek erabaki berezia izan behar dute, baldin eta horietan nahitaezkoa bada auzitegiak epaian horien inguruan era bananduan erabakitzea, auziaren objektu nagusia ebatzi baino lehenago.

Arazo horiek ez dute prozesuaren bide arrunta etengo.

Arazoak, euren izaera dela medio, oztopo badira epaiketak aurrera egin dezan, bere izapide arrunten bidez, orduan jardunaren bidea etengo da, arazook ebatzi arte.

Legean esanbidez zehaztutako arazoen gain, ulertuko da aurreko kasuan daudela honako intzidente-arazo hauek:

1.) Auzilarietatik edozeinen gaitasun eta ordezkaritzari buruzkoak, egitateak gertatu badira 414. artikuluan eta ondorengoetan arautu entzunaldiaren ostean.

2.) Prozesuko beste baldintzaren bat ez izateari edo izaera bereko beste oztoporen bat agertzeari buruzkoak, baldin eta horiek aurreko zenbakian aipatu artikuluetako entzunaldiaren ostekoak badira.

3.) Epaiketan izandako gertaeretatik beste edozeini buruzkoak, baldin eta horren ebazpena erabat beharrezkoa bada, egitez edo zuzenbidez, epaiketak bere izapide arrunten bidez aurrera egin behar duen edo amaitu behar den erabakitzeko.

1. Intzidente-arazoak idatziz aurkeztuko dira, eta horiei agiri egokiak batuko zaizkie; eta, idazkian, beharrezko froga proposatuko da, eta adieraziko da, arazoa proposatu duenaren ustez, intzidente-arazo hori ebatzi arte jardunaren bide arrunta eten behar den ala ez.

2. Auzitegiak baztertuko du, auto bidez, aurreko kasuetan ez dagoen arazoaren planteamendua.

1. Prozedura arruntean ez da intzidente- arazoen planteamendurik onartuko, epaiketa hasi bada, eta, hitzezkoan, proposatutako froga onartu bada.

2. Arazoaren planteamendua onartzen duen probidentzian, horren zioak labur emateaz gain, ebatziko da arazo hori aurretiaz erabaki beharrekoa den edo erabaki berezikoa den; aurretiaz erabaki beharreko arazoa bada, jardunaren bide arrunta etengo da.

3. Arazoa zein idazkitan planteatu eta idazki hori helaraziko zaie gainerako alderdiei, eta alderdiok bost eguneko epea izango dute egoki deritzetena erantzuteko; epe hori igaro ondoren, auzitegiak alderdiei zitazioa egingo die agerraldi baterako, agerraldi hori hitzezko epaiketetako ikustaldietarako xedatutakoaren arabera egingo dela.

4. Alegazioak aurkeztu, eta, hala denean, ikustaldian bertan onartutako froga gauzatu ondoren, arazoa aurretiaz erabaki beharrekoa bada, autoa emango da hamar eguneko epean, arazo hori ebatziz eta prozesuaren jarraipenari buruz bidezkoa dena xedatuz.

Arazoa erabaki berezikoa bada, hori behin betiko epaian ebatziko da, arazoa behar bezala bananduz.

5. Arazoa auto bidez ebazten bada, eta auto horrek prozesuaren amaiera agintzen badu, gora jotzeko errekurtsoa jarri ahal izango da; eta, auto horrek prozesuaren jarraipena erabakitzen badu, orduan ez da errekurtsorik egongo. Horrek ez dio kalterik egingo, alderdi kaltedunak ebazpen hori aurkaratu ahal izateari, behin betiko epaia gora jotzean.

1. Prozesu adierazleetan, lehen auzialdiko kostuak ezarriko zaizkio bere uzi guztiak baztertuta ikusi dituen alderdiari, salbu eta auzitegiak aintzat hartu duenean, hala arrazoituz, kasuak egitezko edo zuzenbideko zalantza larriak zituela.

Kostuetarako kondenaren ondoreak direla eta, kontuan izango da antzeko kasuetako jurisprudentzia, kasua zuzenbidearen arabera zalantzazkoa zela aintzat hartzeko.

2. Uzien zati batzuei oniritzia edo gaitziritzia eman bazaie, alderdi bakoitzak ordainduko ditu berak sortutako kostuak, eta kostu erkideak, erdi bana. Horrek ez dio kalterik egingo, alderdietatik batek ausarkeriaz auzitan jardun badu, berorri kostuak ezartzeari, horretarako arrazoiak badaude.

3. Artikulu honen 1. paragrafoan xedatutakoa aplikatuz, auzilari galtzaileari kostuak ezartzen bazaizkio, abokatuaren eta tarifapean nahiz arantzelpean ez dauden gainerako profesionalen zerbitzu- sarien kopurutik, ordaindu beharko du, bakarrik, prozesuaren munta zein izan eta horren herena baino gehiago ez den guztizko kopurua, erabaki hori lortu duen auzilari bakoitzeko; ondore horietarako soilik, 18 000 euroko balioespena izango dute zenbatetsi ezin diren uziek, salbu eta auzitegiak gaiaren zailtasuna dela-eta besterik xedatzen duenean.

Aurreko lerrokadan xedatutakoa ez da aplikatuko, auzitegiak adierazten badu kostuetarako kondena jaso duen auzilariaren ausarkeria.

Kostuetara kondenatua izan dena doako laguntza juridikoari buruzko eskubidearen titularra bada, behartuta egongo da, aurkako alderdiak bere defentsan sortu kostuak bakarrik ordaintzera, Doako Laguntza Juridikoaren Legean esanbidez zehaztu kasuetan.

4. Fiskaltzak alderdi gisa zein prozesutan esku hartu eta horietan ezin izango zaizkio hari kostuak ezarri.

1. Demandatuak demandaren inguruan amore ematen badu, horri erantzuna eman aurretik, ez da bidezkoa izango kostuak ezartzea, salbu eta auzitegiak demandatuaren gaitzustea aintzat hartzen duenean, hori behar bezala arrazoituz.

Edozein kasutan ere, gaitzustea dagoela ulertuko da, baldin eta demanda aurkeztu aurretik demandatuari ordaintzeko agindei fede-emailea egin bazaio, edo beraren aurka adiskidetze-demanda zuzendu bada.

2. Amore-ematea gertatzen bada demandari erantzuna eman ondoren, aurreko artikuluaren 1. paragrafoa aplikatuko da.

1. Prozesua amaitzen bada auzi-jartzaileak atzera egin duelako, eta demandatua atzera egite horrekin ados ez badago, auzi-jartzaile hori kostu guztiak ordaintzera kondenatua izango da.

2. Prozesuari amaiera emateko atzera- egitearen inguruan demandatua edo demandatuak ados badaude, ez da auzilarietatik inor kondenatuko kostuak ordaintzera.

394. artikuluan xedatutakoa aplikatuko da bigarren auzialdian gora-jotze errekurtsoa ebazteko, horretan lehen auzialdiko kostuetarako kondena edo kondenarik eza aurkaratuz.

1. Gora jotzeko errekurtsoaren, prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso bereziaren edo kasazio-errekurtsoaren uzi guztiei gaitz iritzi bazaie, 394. artikuluan xedatutakoa aplikatuko da, errekurtsoaren kostuei dagokienez.

2. Gora jotzeko errekurtsoari, prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso bereziari edo kasazio-errekurtsoari oso-osorik edo zati batez on iritzi bazaio, errekurtso horren kostuetan ez da auzilarietatik inor kondenatuko.

1. Epaiketa demandaren bitartez hasiko da; demanda horretan, 155. artikuluaren arabera jasotako datuak, eta auzi-jartzailea eta demandatua identifikatzeko datu eta inguruabarrak, eta horiek epatzeko egoitza edo bizilekua agertuko dira. Demandan era banandu eta zenbakituan azalduko dira egitateak eta zuzenbideko oinarriak, eta argi eta zehatz finkatuko da eskatzen den hori.

3. Egitateen narrazioa egingo da era antolatu eta argian, demandatuari erantzutean egitateon onarpena edo ukatzea errazteko asmoz.

Era antolatu eta argian adieraziko dira, halaber, ekarritako agiri, baliabide eta tresnak, horiek uziaren oinarri diren egitateei lotuta badaude; eta, azkenik, egitateen inguruko balorazioak edo arrazoinamenduak egingo dira, horiek auzilariaren eskubidearentzat egokiak badira.

4. Zuzenbideko oinarrietara, planteatu auziaren funtsari buruzkoez gain, bilduko dira, behar bezala bananduz, alderdien gaitasunari, euren nahiz prokuradorearen ordezkaritzari, jurisdikzioari, eskumenari eta demanda bideratuko duen epaiketa-motari buruz bidezko diren alegazioak, eta epaiketaren baliozkotasuna eta auziaren funtsari buruzko epaiaren bidezkotasuna zein egitateren mende egon eta egitate horiek ere bilduko dira.

5. Eskaeran behar bezala bananduta adieraziko dira, eskatutako erabaki judizialak, horiek bat baino gehiago badira.

Eskaera nagusiei gaitziritzia ematen zaienerako, modu subsidiarioan aurkeztu eskaerak euren hurrenkeraren arabera eta banandurik jasoko dira.

1. Demandan zer eskatu eta hori egitate edo oinarri nahiz titulu juridiko ezberdinetan oinarri badaiteke, demandan jaso behar dira berori jartzean ezagun direnak edo alega daitezkeenak, eta ez da onargarria geroko prozesu batean alegatzeko erreserba.

Aurreko lerrokadan aipatu alegazio- -zamak ez die kalterik egingo lege honek demanda eta erantzunaren osteko uneetan baimendutako alegazio osagarriei, ezta egitate berrien nahiz jakinberrien alegazioei ere.

2. Aurreko paragrafoan xedatutakoaren arabera, auzibitartearen eta gauza epaituaren ondoreetarako ulertuko da auzi batean emandako egitateak eta zuzenbideko oinarriak, eta aurreko epaiketa batean alegatutakoak berdinak direla, baldin eta aurreko epaiketa horretan alegatu ahal izan badira.

1. Demandari erantzun ondoren, ez da akzioen metaketa onartuko.

2. Erantzun baino lehenago demanda zabal daiteke, dela egikaritutako akzioei beste akzio batzuk metatzeko, dela egikaritutako akzioak beste demandatu batzuen aurka zuzentzeko.

Kasu horretan, demandari erantzuteko epea berriro zenbatzen hasiko da, demandaren zabaltzea helarazi denetik.

Eskatu metaketaren aurka jar daiteke demandatua, demandari erantzutean, baldin eta metaketa horrek betetzen ez badu lege honen 71. artikuluan eta ondorengoetan xedatutakoa. Aurka-jartze horren inguruko ebazpena emango da, epaiketa baino lehenagoko entzunaldian.

1. Demandak ez dira onartuko lege honetan esanbidez ezarri kasu eta arrazoiengatik baino.

2. Ez dira onartuko, epaile eta magistratuen aurkako erantzukizun-demandak, horiek doloz, erruz edo ez-jakite desenkusaezinaz sortutako kalte-galerengatik, epaile edo magistratuok euren eginkizunetan aritzean eragin badituzte horiek, laidoa zein prozesutan sortu eta horrekin amaitzeko ebazpena irmoa izan arte.

Halaber, ez dira demanda horiek onartuko, prozesuan garaiz kalte-galeren sorburu den egite edo ez- -egitearen aurka erreklamazioa egin edo errekurtsoa jarri ez bada.

3. Halaber, ez dira demandak onartuko, horiei ez bazaizkie batu legeak demanda onartzeko esanbidez galdatu agiriak, edota ez badira ahaleginak egin adiskidetzea lortzeko, edo kasu berezietan galdatu agindeiak, erreklamazioak edo zainpean uzteak egin ez badira.

Auzitegiak, ofizioz, bere jurisdikzioa eta eskumen objektiboa, eta, bidezkoa bada, lurralde-eskumena aztertu ondoren, autoa emango du demanda onartuz, eta berori helaraziko dio demandatuari, horrek hogei eguneko epean demandari erantzun diezaion.

1. Demandari erantzutean, erantzun hori 399. artikuluan xedatutakoaren arabera idatziko da, eta, bertan, auzi-jartzaileak zein uzi izan eta uzi horien aurka jartzeko oinarriak azalduko ditu demandatuak, demandatu horrek egokitzat dituen salbuespen materialak alegatuz.

Akzioen metaketa onargarri ez dela ulertzen badu demandatuak, hala adieraziko du, onargarritasunik ezaren arrazoiak azalduz.

Halaber, erantzunean adieraz dezake auzi-jartzaileak alegatu uzi batzuen inguruan amore ematen duela, baita auzi-jartzaileak alegatu uzi bakarraren zati batean amore ematen duela ere.

2. Demandari erantzutean, ukatu edo onartu beharko dira auzi-jartzaileak alegatu egitateak.

Auzitegiak isilbidezko onarpen gisa har dezake demandatuarentzat kaltegarri izan daitezkeen egitateei buruzko isiltasuna edo erantzun iheskorrak.

3. Halaber, prozesuko zein salbuespenek eta gainerako alegazioek prozesuaren baliozko jarraipena eta amaiera auziaren funtsari buruzko epaiaren bidez oztopatu eta horiek alegatuko ditu demandatuak, demandari erantzutean.

1. Demandari erantzutean, demandatuak uste badu demandatzaileari begira zenbait uzi dagozkiola, uzi horiek aurkez ditzake, errekonbentzioaren bitartez.

Errekonbentzioa onartuko da, bakarrik demandatuaren uzien eta demanda nagusiaren objektu direnen artean lotura badago.

2. Errekonbentzioa ez da onartuko, epaitegiak gaiaren nahiz muntaren ondoriozko eskumen objektiborik ez badu, edota egikaritu akzioa beste mota edo izaera bateko epaiketan gauzatu behar bada.

Hala ere, errekonbentzioaren bitartez egikari daiteke lotuta dagoen akzioa, berori, munta dela eta, hitzezko epaiketan gauzatu behar bada.

3. Errekonbentzioa erantzunaren ostean proposatuko da, eta 399. artikuluan demandarentzat xedatutako horretara moldatuko da.

Errekonbentzioak argi eta garbi adierazi behar du eskatutako babes judizial zehatza, auzi-jartzaileari eta kasuan kasuko beste subjektuei dagokienez.

Ezin izango da ulertu demandatuak bere idazkian errekonbentzioa jarri duela, baldin eta demandatuak idazki hori amaitu badu, demanda nagusiaren uziari edo uziei buruzko absoluzioa eskatuz.

4. Errekonbentzioan aplikatuko da 400. artikuluan demandari buruz xedatutakoa.

1. Errekonbentzioa zuzen daiteke demandatzaile ez diren subjektuen aurka ere, baldin eta horiek auzi-jartzaile errekonbentzio-hartzailearen borondatezko edo beharrezko auzikideak direla uler badaiteke, errekonbentzio- -demandaren objektuarekin duten loturarengatik.

2. Auzi-jartzaile errekonbentzio- -hartzaileak eta aurreko paragrafoan aipatu subjektuek errekonbentzioari erantzun diezaiokete, errekonbentzio- -demandaren jakinarazpenetik hasita hogei egunetako epean.

Erantzun hori 405. artikuluan xedatutakoaren araberakoa izango da.

1. Auzi-jartzailearen uzia bada diru- -kopurua ordaintzeko kondena, eta horren aurrean demandatuak alegatzen badu konpentsa daitekeen kreditua, alegazio hori eztabaida dezake auzi- -jartzaileak, errekonbentzioaren erantzunarentzat ezarritakoaren arabera, nahiz eta demandatuak bere absoluzioa bakarrik eskatu, eta ez bere mesederako egon daitekeen kopuruko kondena.

2. Demandatuak bere defentsarako alegatzen baditu negozioaren erabateko deuseztasuna eragin duten egitateak, eta horietan oinarritzen badira auzi-jartzailearen uzia edo uziak, eta demandan negozio horren baliozkotasuna jakinekotzat hartu bada, auzi-jartzaileak eska diezaioke auzitegiari, eta berorrek hala aginduko du probidentzia bitartez, deuseztasun-alegazio horri erantzutea errekonbentzioaren erantzunerako ezarri epe berean.

3. Azkenean ematen den epaian ebatzi beharko dira artikulu honen aurreko paragrafoetan aipatu gaiak, eta gai horiei buruzko epaiaren erabakiek gauza epaituaren indarra izango dute.

Demandatuak erantzunean eta, hala denean, errekonbentzioan eskatu uziak gauzatu eta ebatziko dira, demanda nagusiaren objektu diren uziak gauzatu eta ebazteko une eta modu berean.

Auzibitartea, beraren prozesu-ondore guztiekin, demanda noiz jarri eta orduan gertatzen da, baldin eta demanda hori geroago onartzen bada.

Prozesua hasi ondoren gertatu aldaketak alderdien egoitzari, auzigaiaren egoerari eta epaiketaren objektuari buruzkoak badira, aldaketa horiek ez dituzte jurisdikzioa eta eskumena aldatuko; jurisdikzioa eta eskumena zehaztuko dira, auzibitartearen hasierako unean zer egiaztatu eta horren arabera.

1. Demandan, erantzunean, eta, hala denean, errekonbentzioan ere, prozesuaren objektua zehaztu ondoren, alderdiek ezin izango dute hori gerogarrenean aldatu.

2. Aurreko paragrafoan xedatutakoa ulertuko da, alegazio osagarriak aurkezteko ahalmenari kalterik egin gabe, lege honetan ezarritakoaren arabera.

1. Ez dira epaian kontuan izango epaiketa hasi eta gero alderdiek edo hirugarrenek sartu berrikuntzak, horiek demandaren, eta, hala denean, errekonbentzioaren jatorrian izandako gauza edo pertsonen egoerari buruzkoak badira. Salbuespen gisa hartu behar da berrikuntzak behin betiko desagerraraztea demandan edo errekonbentzioan eskatu uzien interes legitimoa, uziok prozesutik kanpo edo beste edozein arrazoirengatik bete izan direlako.

2. Aurreko paragrafoan ezarritakoarekin bat etorriz, uziek euren interes legitimoa galdu badute, 22. artikuluan xedatutakoaren arabera jardungo da.

1. Demandari, eta, hala denean, errekonbentzioari erantzun ondoren, edo kasuan kasuko epeak igaro ondoren, auzitegiak, hiru eguneko epean, alderdiei deituko die entzunaldira, entzunaldi hori deialdia noiz egin eta handik hogei egunetako epera egin beharko da.

Entzunaldi hori gauzatu behar da, hurrengo artikuluetan xedatutakoaren arabera, zertarako eta prozesuarekin amaituko duen alderdien arteko hitzarmena edo transakzioa lortzen saiatzeko, prozesuak aurrera egitea edota prozesuaren objektuari buruzko epaiarekin amaitzea oztopa dezaketen prozesu- -arazoak aztertzeko, objektu hori eta alderdien artean gatazka eragiten duten egitezko edo zuzenbideko gaiak zehatz finkatzeko, eta, hala denean, froga proposatu eta onartzeko.

2. Alderdiak abokatuaren laguntzarekin agertu behar dira entzunaldian.

Konponketa edo transakzioa lortzen saiatzeko, alderdiak euren kabuz agertzen ez badira, baizik eta euren prokuradorearen bidez, prokuradore horri eman beharko diote uko egiteko, amore emateko edo transakzioa egiteko ahalordea.

Alderdiok euren kabuz agertzen ez badira edo ahalorde hori ematen ez badute, entzunaldian ez agertutzat joko dira.

3. Alderdietako bat ere ez bada agertzen entzunaldian, akta jasoko da hori agerraraziz, eta auzitegiak, besterik gabe, prozesuaren largespen-autoa emango du, jarduna artxibatzeko aginduz.

Halaber, entzunaldian demandatua bakarrik agertzen bada, prozesua largetsiko da, baldin eta demandatu horrek ez badu prozesuarekin jarraitzeko interes legitimorik alegatzen.

Demandatua bada agertu ez dena, entzunaldia auzi- -jartzailearekin egingo da, bidezko den horretan.

4. Demandatzailearen abokatua entzunaldian agertzen ez bada, prozesua largetsiko da, salbu eta demandatuak prozedurarekin jarraitzeko interes legitimoa alegatzen duenean, auziaren funtsari buruzko epaia eman dadin.

Demandatuaren abokatua agertzen ez bada, entzunaldia auzi-jartzailearekin egingo da, bidezko den horretan.

1. Behin alderdiak agertuta, auzitegiak adieraziko du ekitaldia irekita dagoela eta euren artean oraindik auzia badela egiaztatuko du.

Alderdiek adierazten badute ados jarri direla edo berehala adostasuna lortzeko prest daudela, alderdiok prozesuan atzera egin dezakete edo auzitegiari eska diezaiokete hitzarmenaren homologazioa.

Halakoetan, auzitegiak aurretiaz aztertuko ditu gaitasun juridikoaren eta xedatze-ahalmenaren betekizunak ematen diren, ekitaldian zein alderdi edo behar bezala egiaztatutako ordezkari agertu eta horien inguruan.

2. Epaiketan homologatutako hitzarmenak izango ditu legeak epaiketa bidezko transakzioari eratxiki ondoreak, eta hitzarmen hori gauza daiteke, epaiak eta epaiketan onartutako hitzarmenak betearazteko izapideen bidez.

Hitzarmena aurkara daiteke, transakzio judizialarentzat ezarri arrazoiengatik eta moduan.

3. Alderdiek hitzarmenik lortu ez badute edo hori berehala lortzeko prest ez badaude, entzunaldiak aurrera egingo du, ondorengo artikuluetan xedatutakoaren arabera.

1. Alderdien arteko adostasuna lortzen ez bada, auzitegiak ebatziko du, ondorengo artikuluetan xedatutakoaren arabera, prozesuak modu egokian aurrera egitea eta edukiaren gaineko epai bidez amaitzea oztopa dezaketen inguruabarrei buruz, eta, batez ere, ondorengoei buruz:

1.) Auzilarien gaitasunik eza edo ordezkaritzarik eza, horretarako mota ezberdinak kontuan hartuz;

2.) Gauza epaitua edo auzibitartea;

3.) Beharrezko auzikidetzarik eza;

4.) Prozeduraren egokitasunik eza;

5.) Demanda, edo, hala denean, errekonbentzioa proposatzeko moduan, legezko akatsa, argitasunik edo zehaztasunik ez izateagatik alderdiak zehaztean edo eskaeran.

2. Entzunaldian, demandatuak ezin du aurkaratu auzitegiaren jurisdikziorik edo eskumenik eza; halakoak deklinatoria- forman proposatu behar izan zituen demandatuak, lege honen 63. artikuluan eta ondorengoetan xedatutakoaren arabera.

Aurreko lerrokadan xedatutakoa ulertuko da, auzitegiak, ofizioz, bere jurisdikziorik edo eskumenik eza aintzat hartzearen inguruan legean ezarritakoari kalterik egin gabe.

1. Entzunaldia aurreko artikuluan aipatu inguruabar batzuen ingurukoa bada, horiek aztertu eta ebatziko dira, ondorengo artikuluetako hurrenkerari jarraituz.

2. Aurreko artikuluaren arazo eta inguruabarrak bat baino gehiago badira, eta guztiak ere entzunaldiaren objektu, orduan auzitegiak, entzunaldiaren hurrengo bost egunetan, auto berean erabakiko du entzunaldian bertan ahoz ebatziko ez dituen arazo eta inguruabar guztien inguruan, hurrengo artikuluetan xedatutakoaren arabera.

1. Demandatuak erantzunean edo auzi-jartzaileak entzunaldian alegatzen baditu gaitasun edo ordezkaritzari buruzko akatsak, eta horiek ongitzeko edo zuzentzeko modukoak badira, berehala ongitu edo zuzenduko dira; eta une horretan ezin bada halakorik egin, horretarako hamar eguneko epea emango da gehienez, bien bitartean entzunaldia eten eginez.

2. Gaitasun edo ordezkaritzari buruzko akatsa edo hutsunea ongitu edo zuzendu ezin bada, edo hori ongitu edo zuzentzen ez bada horretarako emandako epean, entzunaldia amaitutzat joko da, eta prozesua amaitzeko autoa emango, artikulu honen hurrengo paragrafoan xedatutakoa salbuetsita.

3. Ongitu ez den akatsak ukitzen badu demandatua forma egokiz bertaratzea, demandatu hori auzi-ihesean dagoela adieraziko da, eta berak gauzatu jarduna ez da auzi-paperetan agerraraziko.

Gaitasun eta ordezkaritzari buruzko arazoak eragin eta, hala denean, ebatzi ondoren, demandan akzio batzuk metatu badira, eta demandatua bere erantzunean metaketa horren aurka jarri bada zioak emanez, orduan auzitegiak, entzunaldian bertan, ahoz ebatziko du, aurretiaz auzi-jartzailea entzunez, metaketaren bidezkotasun eta onargarritasunaren inguruan.

Entzunaldiak eta prozesuak aurrera egingo dute, ebazpen judizialaren arabera, prozesuaren objektu izan daitekeen edo daitezkeen akzio edo akzioei dagokienez.

1. Demandatuak erantzunean beharrezko auzikidetzarik eza alegatu badu, entzunaldian auzi-jartzaileak idazkia aurkez dezake, egoki diren kopiekin, demandatuaren ustez bere auzikide izan behar diren horiei demanda zuzenduz. Auzitegiak auzikidetzari bidezko baderitzo, hala adieraziko du, beste demandatu horiek epatzeko aginduz, horiek demandari erantzun diezaioten; halakoetan, entzunaldia eten egingo da.

Demandatzaileak, auzikideei demanda zuzentzean, hasierako demandan alegatutakoari gehi diezazkioke, bakarrik, beste demandatu horien aurkako uziak justifikatzeko ezinbesteko diren alegazioak, eskatzeko arrazoia funtsez aldatu gabe.

2. Auzi-jartzailea auzikidetzarik ezaren aurka jartzen bada, berori demandatuak alegatu izan du, auzitegiak alderdiak entzungo ditu gai horretaz, eta, gaiaren zailtasunaren arabera komenigarri bada, auto bidez horren inguruan ebatz dezake, auto hori entzunaldia egin denetik hurrengo bost egunetako epean eman beharko dela.

Edozein kasutan, entzunaldiak aurrera egin behar du, bere gainerako helburuak direla eta.

3. Auzitegiak ulertzen badu auzikidetza bidezkoa dela, auzi-jartzaileari emango dio hori eratzeko egoki deritzon epea; epe horrek gutxienez hamar egunekoa izan behar du.

Beste demandatu horiek demandari erantzun diezaiokete, 404. artikuluan ezarri epean, bien bitartean, jardunaren bidea eten egingo da, hasierako demandatzaile eta demandatuarentzat.

4. Auzi-jartzaileari auzikidetza eratzeko eman epea igaro bada eta auzijartzaile horrek ez baditu ekarri beste demandatu horientzat demandaren eta agiri eratxikien kopiak, prozesua amaituko da, eta jardunaren behin betiko artxiboari ekingo zaio.

1. Auzitegiak aintzat hartzen badu beste epaiketa bat erabakitzeko dagoela edo objektu berari buruzko epai irmoa badela, 222. artikuluko 2 eta 3. paragrafoetan xedatutakoaren arabera, orduan entzunaldia amaitutzat joko du, eta, hurrengo bost eguneko epean, largespen- autoa emango du.

Hala ere, prozesua ez da largetsiko, baldin eta, 222. artikuluko 4. paragrafoaren arabera, aurreko epai irmoaren ondorea loteslea bada, ondorengo prozesuaren gaineko ardura duen auzitegiarentzat.

2. Auzitegiak ulertzen badu auzibitarterik edo gauza epaiturik ez dagoela, berehala hala adieraziko du hori, zioak emanez, eta entzunaldiak aurrera egitea erabakiko du, bere gainerako helburuak direla eta.

3. Aurreko paragrafoetan xedatutakoa gorabehera, auzibitartearen edo gauza epaituaren inguruan eragin arazoen zailtasunarengatik komeni bada, arazoon inguruan auto bidez ere ebatz dezake auzitegiak, entzunaldiaren hurrengo bost egunetan; entzunaldiak, edozein kasutan, aurrera egingo du bere gainerako helburuak direla eta.

Egitezko arazoren baten inguruan ebaztea beharrezkoa bada, aipatu epean gauzatuko da auzitegiak agindutako jardun egokia.

1. Demandaren erantzunean alegatu bada prozedura desegokia dela, eta alegazio horren oinarria bada auzigaiaren balioari buruz dagoen desadostasuna, edo demandaren interes ekonomikoa legezko erregelen arabera zenbatzeko era, orduan auzitegiak alderdiak entzungo ditu entzunaldian, eta berehala bidezkoa dena ebatziko du; horrelakoetan, auzitegiak, hala denean, eutsiko dio alderdiek auzigaiaren balioaren inguruan lor dezaketen hitzarmenari.

2. Auzigaiaren balioari buruz hitzarmenik lortzen ez bada, auzitegiak, entzunaldian bertan, bidezkoa dena erabakiko du, ahoz eta zioak emanez. Horretarako, kontuan izango ditu alderdiek ekarri agiriak, txostenak eta balioa zenbatzeko erabilgarri izan daitezkeen osagaietatik beste edozein.

Hitzezko epaiketaren izapideak jarraitzea bidezkoa bada, entzunaldia amaituko da, alderdiei epaiketa horren ikustaldirako zitazioa eginez. Hori egingo da, salbu eta demanda jarri denean legeak, gaiaren ondorioz, ezarri iraungitze-epetik kanpo;

kasu horretan, prozesuaren largespena adieraziko da.

1. Prozedura desegokia dela alegatu eta alegazio horren oinarria bada prozesuaren objektu den gaia, auzitegiak, entzunaldian alderdiak entzun ondoren, berehala erabaki dezake zioak emanez, bidezkotzat jotzen duena; eta, alegazioa oinarririk ez duela uste badu, entzunaldiak aurrera egingo du, horren gainerako helburuak direla eta.

2. Halaber, auzitegiak erabaki dezake, auziaren zailtasunaren arabera komenigarri bada, jarraitu beharreko prozeduraren inguruan bidezkoa dena, entzunaldiaren hurrengo bost egunetan; halakoetan, entzunaldiak aurrera egingo du, horren gainerako helburuak direla eta.

3. Prozedura egokia hitzezko epaiketa bada, hori adieraztean alderdien ikustaldirako zitazioa aginduko da. Hori egingo da, salbu eta demanda jarri denean legeak, gaiaren ondorioz, ezarri iraungitze-epetik kanpo;

kasu horretan, prozesuaren largespena adieraziko da.

Halaber, largespena aginduko da, baldin eta, legeek, gaiaren ondorioz, demanda onartzeko zein baldintza berezi galdatu eta horiek bete ez badira ikustaldiaren hasieran.

1. Demandatuak, demandari erantzuna ematean, alegatzen badu alderdiak zehaztean edo eskatu uzietan demanda argia edo zehatza ez dela, edota auzi-jartzaileak entzunaldian akats horiek alegatzen baditu erantzunari edo errekonbentzioari dagokionez, edota, ofizioz, auzitegiak akats horietatik bat aintzat hartzen badu, orduan auzitegiak entzunaldi-ekitaldian onartuko ditu argibide eta zehaztasun egokiak.

2. Argibideak eta zehaztasunak aurkezten ez badira, auzitegiak auziaren largespena aginduko du, bakarrik, erabat ezinezkoa denean auzi-jartzailearen uziak, edo, hala badagokio, demandatuarenak errekonbentzioan zehaztea, edota uziak zein subjektu juridikoren aurka aurkeztu diren zehaztea.

Ofizioz alegatu edo adierazitako inguruabarrak ebatziko dira, horiek 416. artikulukoak ez badira, inguruabarron antzekoak direnentzat manu hauetan ezarri erregelen bidez.

1. Entzunaldian, auzilariek alegazio osagarriak egin ditzakete, euren idazkietan azaldu uziak edo uzion oinarriak funtsez aldatu gabe, eta aurkako alderdiak adierazitakoa kontuan izanik.

2. Halaber, alderdiek argi ditzakete aurkeztu alegazioak, eta zuzen ditzakete euren uzietan funtsezko ez diren gaiak, uziok eta euren oinarriak aldatzen ez badituzte.

3. Alderdi batek bere idazkietan zein eskaera aurkeztu eta eskaera horiekin erantsia edo osagarria den eskaeraren bat gehitu nahi badu, gehitze hori onartuko da, baldin eta aurkako alderdia horrekin ados badago.

Aurkako alderdia horren aurka jartzen bada, auzitegiak erabakiko du gehitze horren onargarritasunaren inguruan. Halakoetan, gehitzea aginduko da, bakarrik, auzitegiak ulertzen badu entzunaldian berori planteatzeak ez duela eragotziko aurkako alderdiak bere defentsa-eskubidea berdintasun-egoeran egikaritzea.

4. Demanda edo erantzunaren ondoren, auziko alderdien uziak oinarritzeko garrantzitsu den egitateren bat gertatzen bada, edo alderdiek horrelako ezaugarriak dituen egitateren baten berri orduan izaten badute, entzunaldian alega dezakete hori.

Egitate berria edo jakinberria alegatzean, 286. artikuluko 4. paragrafoan xedatutakoa aplikatuko da.

5. Entzunaldiko ekitaldian, alderdiek agiri eta irizpenak ekar ditzakete, horiek justifikatzen badira artikulu honen aurreko paragrafoetan zein alegazio osagarri, zuzenketa, eskaera, eransketa eta egitate berri aipatu eta horiek kontuan izanik.

Agiri horiek aurkeztean aplikatuko da, euren mota kontuan izanda, lege honen 267 eta 268. artikuluetan xedatutakoa.

6. Halaber, auzitegiak alderdiei agindeia egin diezaieke, euren demanda- edo erantzun-idazkietako egitate eta argudioei buruz beharrezko argibideak edo zehaztasunak eman ditzaten.

Argibide edo zehaztasunok egiten ez badira, auzitegiak alderdiei ohartaraziko die, alderdion aurka zein egitate eta argudio aurkeztu, eta horiekin alderdiok ados daudela uler dezakeela auzitegiak.

1. Entzunaldian, alderdi bakoitzak bere iritzia emango du, aurkako alderdiek ordu arte ekarri agiriei buruz. Halakoetan, alderdi bakoitzak adieraziko du agiriok onartu edo aurkaratu nahiz aitortu edota, kasuan-kasuan, horien kautotasunari buruzko froga proposatzen duen.

2. Alderdiek, hala denean, adieraziko dute ordu arte aurkeztu aditu-irizpenen inguruan euren eskubideei komeni zaiena, irizpenok onartuz, kontrakoa esanez edo zehaztu gaietan horien zabaltzea proposatuz.

Halaber, euren iritzia emango dute, 265. artikuluaren 1. paragrafoko 5. zenbakiaren arabera ekarri txostenei dagokienez.

3. 426. artikuluko lehen hiru paragrafoetan aipatu alegazio edo uziek alderdiren batean edo guztietan eragiten badute aditu-irizpenen bat prozesura ekartzeko beharra, alderdiok berori egin dezakete, 338. artikuluko bigarren paragrafoan zehaztu epean.

4. Aurreko paragrafoaren kasu berean, entzunaldian agertu alderdiek eska dezakete, entzunaldian bertan, borondatez izendatu adituaren irizpena ekarri ordez, irizpena emango duen aditua auzitegiak izendatzea.

Eskabide hori ebatziko da, lege honen II. Liburuko I. tituluaren VI. kapituluko 5. atalean xedatutakoaren arabera.

1. Hala denean, entzunaldiak aurrera egingo du, alderdiek edo euren defendatzaileek, auzitegiarekin batera, finka ditzaten auzilariek adostutako egitateak eta adostu ez dituztenak.

2. Eztabaidaren objektua kontuan izanik, auzitegiak alderdiei edo euren ordezkari eta abokatuei aholka diezaieke auzia amaituko duen hitzarmen batera heltzea. Kasuan-kasuan, lege honen 415. artikuluan xedatutakoa aplikatuko da.

3. Alderdiek, aurreko paragrafoaren arabera, auzia hitzarmen bitartez amaitzen ez badute, baina egitate guztiekin ados badaude, eta desadostasuna arazo juridikoei begira gertatzen bada, auzitegiak epaia emango du, entzunaldia zein egunetan amaitu eta egun horren biharamunetik hogei egunetan.

1. Auzia amaitzeko alderdien arteko hitzarmenik ez badago edo egitateen inguruan adostasunik ez badago, entzunaldiak aurrera egingo du froga proposatu eta onartzeko.

Auzitegiak ulertzen badu ez direla nahiko alderdiek egitate eztabaidagarriak argitzeko proposatu frogak, orduan hori adieraziko die alderdiei, bere ustez froga askiezak ukitu ahal dituen egitateak zehaztuz.

Adierazpen hori egitean, auzitegiak adieraz ditzake, orobat, gauzatzeko egokitzat jotako froga edo frogak, auzi-paperek zein froga-osagai ondorioztatu eta horiek bakarrik kontuan izanda.

Aurreko lerrokadan aipatu kasuan, alderdiek osa edo alda ditzakete euren froga-proposamenak, auzitegiak adierazitakoa kontuan izanik.

2. Froga egoki eta erabilgarriak onartu ondoren, auzitegiak epaiketaren data zehaztuko du, entzunaldia noiz bukatu eta hilabeteko epean gauzatu beharko dela.

3. Alderdiak hala eskaturik, froga guztia edo gehiena gauzatu behar bada auziaren gaineko ardura zein auzitegik izan eta horrek egoitza duen tokitik kanpo, auzitegiak agin dezake epaiketa bi hilabeteko epean gauzatzea.

4. Epaiketa-ekitaldian gauzatu behar ez diren frogak, hori baino lehen burutuko dira.

5. Alderdiek adierazi beharko dute epaiketan zein lekuko eta aditu aurkezteko konpromisoa hartu duten, eta zein zitatu beharko duen auzitegiak.

Zitazioa entzunaldian aginduko da, eta berori behar besteko aurrerapenarekin gauzatuko da.

Halaber, alderdiek adierazi beharko dute euren ustez zein adierazpen eta galdeketa gauzatu behar diren laguntza judizialaren bitartez.

Auzitegiak horren inguruan bidezkoa dena ebatziko du, eta laguntza judiziala eskatu behar dela uste badu, berehala aginduko du exhorto egokiak igortzea; halakoetan, alderdiei hiru eguneko epea emango zaie, horiek, beharrezkoa bada, galderen zerrenda aurkez dezaten.

Edozein kasutan, exhorto horiek ez badira betetzen, horrek ez du epaiketa-ekitaldia etengo.

6. Ez da beharrezkoa izango alderdiei epaiketarako zitazioa egitea, baldin eta alderdiok epaiketa aurreko entzunaldian agertu badira, dela euren kabuz, dela euren prokuradorearen bitartez.

7. Salbuespen gisa eta zioak emanez, eta onartutako frogak kontuan izanda, aurreikus badaiteke epaiketa ezin izango dela amaitu zehaztu egunean eta saio batekin, zitazioan hala adieraziko da, eta bertan zehaztuko da hurrengo saioa edo saioak ondorengo egunean edo egunetan edo beste batzuetan gauzatuko diren; halakoetan, beti adieraziko da epaiketako saioen hasierako ordua.

8. Onartutako froga bakarra agiriena bada, eta agiriok epaiketara ekarri izan badira aurkaratuak izan gabe, edo adituen txostenak aurkeztu badira eta alderdiek edo auzitegiak ez badute eskatu adituok epaiketan agertzea euren txostena berresteko, orduan auzitegiak epaia emango du, entzunaldia noiz amaitu eta hogei egunera, epaiketa aldez aurretik egin gabe.

Epaiketa-ekitaldira joan behar dutenetatik edozein ezin bada horretan agertu, ezinbesteko kasuaren ondorioz edo antzeko garrantzia duten zioetatik beste edozeinen ondorioz, eska dezake epaiketarako beste data bat zehaztea.

Eskabide hori 183. artikuluan xedatutakoaren arabera gauzatu eta ebatziko da.

Epaiketaren helburua da alderdien adierazpen-frogak, lekuko-frogak, adituen ahozko eta kontraesaneko txostenak, epailearen azterketa, hala denean, eta hitzak, irudiak eta soinuak erreproduzitzeko frogak gauzatzea.

Halaber, behin frogak gauzatu ondoren, epaiketan aurkeztuko dira haiei buruzko ondorioak.

1. Zein galdeketa onartu eta horretan alderdiek beren kabuz parte hartzeari kalterik egin gabe, alderdiak epaiketan agertuko dira, prokuradoreak ordezkatuta eta abokatuaren laguntzarekin.

2. Alderdietatik edozein epaiketan agertzen ez bada, akta jasoko da hori agerraraziz, eta auzitegiak besterik gabe adieraziko du auzia epaia emateko moduan dagoela.

Alderdietako bat bakarrik agertzen bada, epaiketari ekingo zaio.

1. Epaiketa hasiko da, onartu frogak gauzatuz, 299. artikulu eta ondorengoetan xedatutakoaren arabera; hala ere, frogaren bat lortzean edo horren jatorrian, oinarrizko eskubideak hautsi direlako zalantza sortu bada edo sortzen bada, orduan lehenengo arazo hori ebatziko da.

Halaber, frogak gauzatu baino lehen, aurretiazko entzunaldiaren ondoren gertatutako edo jakindako egitateak alegatu badira edo alegatzen badira, orduan alderdiak entzuteari eta 286. artikuluan aipatu frogak proposatu eta onartzeari ekingo zaio.

2. Frogak gauzatu ondoren, alderdiek ahoz aurkeztuko dituzte egitate eztabaidatuen inguruan euren ondorioak, eta era antolatu, argi eta zehatzean azalduko dute, euren ustez, egitate garrantzitsuak onartuak izan diren edo izan behar duten eta, kasuan-kasuan, horiek frogatuak izan diren edo izan behar duten, edota zehaztugabeak diren edo izan behar duten.

Helburu horretarako, alderdi bakoitzak egingo du egitate horien inguruan gauzatu froga bakoitzaren laburpena, eta, kasuan-kasuan, epaiketaren auzipaperei igorpen xehea egingo zaie.

Egitateren bat presuntzio bidez egiazkoa dela ulertu behar bada, hala adieraziko dute alderdiok, euren irizpena oinarrituz.

Halaber, zalantzazkotzat jotzen dituzten egitateen inguruan froga-zamak zer ondorioztatu eta hori alega dezakete alderdiok.

Frogen emaitzari buruz eta presuntzioei edo froga-zamari buruz, alderdi bakoitza hasiko da beraren uzien alde alegatu egitateekin, eta berak jarraituko du, aurkako alderdiak alegatu egitateekin zerikusia duenarekin.

3. Egitate eztabaidagarrien ondorioak aurkeztu ondoren, alderdi bakoitzak txostena egin dezake, bere uzien oinarri diren argudio juridikoei buruz, eta uziok ezin dira une horretan aldatu.

4. Auzitegiak kasuari dagokionez bere burua nahiko jakitun ikusten ez badu, aurreko paragrafoetan aipatu ondorioztapen eta txostenei begira, orduan hitza emango die alderdiei, alderdiok informazioa eman dezaten, auzitegiak beharrezko jotzen duen beste aldiz, eta berak adierazi arazoen inguruan.

1. Epaia emango da, epaiketa noiz amaitu eta hurrengo hogei egunetan.

2. Epaia emateko epean eta hurrengo artikuluetan xedatutakoaren arabera, azken eginbideak agintzen badira, epaia emateko epea eten egingo da.

1. Alderdiak hala eskaturik bakarrik agin dezake auzitegiak, auto bidez, azken eginbide gisa, froga-jarduna gauzatzea, honako erregela hauen arabera:

1.) Ez dira gauzatuko, azken eginbide gisa, alderdiek garaiz eta behar bezala proposatu ahal izan dituzten frogak; horren barne dira 429. artikuluko 1. paragrafoan aipatu auzitegi-adierazpenaren ostean proposatu ahal izan direnak.

2.) Froga zein alderdik proposatu eta horren esku ez dauden arrazoiengatik, onartutako frogetatik bat ezin izan denean gauzatu.

3.) Halaber, froga egoki eta erabilgarriak onartu eta gauzatuko dira, horiek 286. artikuluan xedatutako egitate berri edo jakinberriei buruzkoak badira.

2. Salbuespen gisa, auzitegiak agin dezake, ofizioz edo alderdiak hala eskaturik, egitate garrantzitsuei buruzko frogak berriro gauzatzea, horiek garaiz alegatu badira, eta aurretiazko froga-jarduna ez bada ondorio-sortzaile izan, jada desagertu diren, eta alderdien borondate eta arretarekin zerikusia ez duten inguruabarrengatik. Halakoetan, zio oinarridunak izan behar dira, jardun berriak egitate horiei buruzko egiazkotasuna eskuratzea ahalbidetuko duela uste izateko.

Kasu horretan, eginbideak gauzatzea zein autotan agindu eta horretan xehetasunez adierazi behar dira inguruabar eta zio horiek.

Aurreko artikuluetan zer xedatu eta horren arabera agindu eginbideak gauzatuko dira hogei eguneko epean, legean mota horretako frogetarako ezarritakoaren arabera.

Eginbideok gauzatu ondoren, alderdiek, bost egunetan, idazkia aurkez dezakete, eginbideon emaitza laburtuz eta balioetsiz.

2. Epaia emateko hogei eguneko epea berriz zenbatzen hasiko da, aurreko paragrafoan aipatu idazkia alderdiek aurkezteko duten epea igaro ondoren.

1. Hitzezko epaiketa demanda laburraren bidez hasiko da; demanda horretan jasoko dira auzi-jartzailearen eta demandatuaren identifikazio-datu eta -ezaugarriak, eta horiek zitatzeko egoitza edo egoitzak, eta eskatutakoa argi eta zehatz adieraziko da.

2. 900 eurotik beherako kopurua duten hitzezko epaiketetan, demandatzaileak demanda jar dezake, ondore horretarako dauden inprimaki normalizatuak betez; inprimakiok haren esku egongo dira kasuan kasuko auzitegian.

3. Demandan eskatzen bada hiri-finkatik errentaria botatzea, errentatzaileari zordundutako errentak edo kopuruak ez ordaintzeagatik, demandatzaileak iragar dezake, demandan bertan, errentariari zor guztia edo zati bat eta kostuak barkatzea; halakoetan, barkatze hori baldintzatuta dago adierazi epean borondatezko irtenaraztera, epe hori demanda jakinarazi eta hilabetekoa gutxienez izan behar dela.

1. Ez da errekonbentziorik onartuko, legearen arabera gauza epaituaren ondorerik gabe amaitu behar diren hitzezko epaiketetan.

Hitzezko gainerako epaiketetan, errekonbentzioa onartuko da, bakarrik, hori auzi-jartzaileari jakinarazten bazaio ikustaldia baino bost egun lehenago gutxienez, hitzezko epaiketan bidegabe izatea ez badakar, eta errekonbentzioko uzien eta demanda nagusiko uzien artean lotura badago.

2. Hitzezko epaiketetan, demandatuak alegatzen badu konpentsa daitekeen kreditua, hori jakinarazi beharko dio auzi-jartzaileari, ikustaldia baino bost egun lehenago gutxienez.

Konpentsa daitekeen kredituaren inguruan, hitzezko epaiketarekin jarraitu ahal izateko munta baino handiagoa bada demandatuaren alegazioa, auzitegiak alegazio hori egin ez dela ulertuko du, demandatuari hala ohartaraziz, horrek bere eskubidea auzitegi eskudunean eta izapide egokiak erabiliz balia dezan.

3. Hitzezko epaiketetan, ez da akzioen metaketa objektiborik onartuko, salbuespen hauek izan ezik:

1.) Egitate berberetan oinarritu akzioen metaketa, baldin eta hitzezko epaiketak bidezkoa izaten jarraitzen badu.

2.) Kalte-galeren ordaina emateko akzioa beste akzio bati metatzean, beste akzio hori hura epaitu aurrekoa bada.

3.) Errentei edo antzeko munta muga-eguneratu eta ez ordainduei buruzko erreklamazioen akzio-metaketa, ordainketarik ezaren ondorioz finkatik maizterra botatzeko epaiketetan, eskatutako kopurua kontuan izan gabe*.

* Abenduaren 17ko 1.417/2001 Errege Dekretuaren arabera, hitzezko epaiketetan akzioak metatzeko gehieneko kopurua 500 000 pezetakoa (300 eurokoa) da.

4. Subjektu batek subjektu anitzen aurka edo subjektu anitzek subjektu baten aurka dituzten akzioak meta daitezke, lege honen 72. artikuluko eta 73. artikuluko 1. paragrafoko eskakizunak betetzen badira.

1. Ez dira demandak onartuko, baldin eta horiekin edukitza atxiki edo berreskuratu nahi bada eta demanda horiek aurkeztu badira, nahasmendu- edo kentze-egintza noiz gertatu eta urte bateko epean.

2. 250. artikuluaren 1. paragrafoko 7. zenbakiaren kasuetan, ez dira demandak onartuko honako kasu hauetan:

1.) Demandetan azaldu ez badira eman beharreko epaiaren eragingarritasuna ziurtatzeko beharrezkotzat jotako neurriak.

2.) Demandatzailearen uko-egitea salbuetsiz, uko-egite hori demandan azalduko dela, demandan adierazten ez bada 64. artikuluaren 2. paragrafoko bigarren lerrokadaren arabera demandatuak eman beharreko kauzioa, berori agertu eta erantzuten duen kasurako; hori egingo da, demandatuak behar ez bezala jaso dituen fruituez, sortu dituen kalte-galerez eta epaiketaren kostuez erantzuteko.

3.) Demandari batu ez bazaio Jabetza Erregistroaren hitzez-hitzezko ziurtagiria, bertan beren beregi agerraraziz, aurkakotasunik gabe, demandatzailea legitimatzen duen idazkunaren indarraldia.

3. Ez dira onartuko hiri-finkatik errentaria botatzeko demandak, errentari horrek zor dituen errentak edo kopuruak ez ordaintzeagatik, baldin eta errentatzaileak adierazten ez baditu kasu horretan maizter-botatzea ezerezean uztea ahalbide dezaketen inguruabarrak.

4. 250. artikuluaren 1. paragrafoko 10 eta 11. zenbakien kasuetan, egikaritutako akzioaren oinarria bada ondasun higigarrien eperako salmenta-kontratua ez betetzea, orduan ez dira demandak onartuko, demandarekin batera ez bada aurkezten zordunari egindako ordainketa- agindeiaren egiaztapena, ordaindu ez delako eta ondasuna eman ez delako eginbidearekin, Ondasun Higigarrien Eperako Salmenta Legearen 16. artikuluko bigarren paragrafoan xedatutakoaren arabera; demandarekin batera aurkeztu behar da, orobat, ondasunok Ondasun Higigarrien Eperako Salmenta Erregistroan inskribatzeko ziurtagiria, ondasunok erregistro horretan inskriba badaitezke.

Finantza-errentamenduaren kontratua ez betetzean oinarritutako akzioak egikaritzen badira, ez dira demandak onartuko, horiei batu ez bazaie zordunari egindako ordainketa-agindeiaren egiaztapena, ordaindu ez delako eta ondasuna eman ez delako eginbidearekin, Ondasun Higigarrien Eperako Salmenta Legearen lehen xedapen gehigarriko hirugarren paragrafoan xedatutakoaren arabera.

5. Halaber, hitzezko epaiketaren demandak ez dira onartuko, horiek betetzen ez badituzte legeetan kasu berezietarako ezarri onargarritasun-baldintzak.

1. Auzitegiak, bost eguneko epean, bere jurisdikzioa eta eskumen objektiboa, eta, hala denean, lurralde-eskumena aurretik aztertuta, autoa emango du. Auto horretan aginduko du, kasuan-kasuan, demanda onartzea eta demandatuari berori helaraztea, eta alderdiei ikustaldirako zitazioa egingo die, eguna eta ordua adieraziz; halakoetan, hamar egun gutxienez eta hogei egun gehienez izan behar dira, zitazio egunaren biharamunean eta ikustaldiaren artean.

Zitazioan agerrarazi behar da ikustaldia ez dela etengo demandatua bertan ez agertzeagatik, eta auzilariei ohartaraziko zaie baliatu nahi dituzten frogabideekin agertu behar direla, bertan ohartaraziz, auzilariok agertzen ez badira, eta euren adierazpena proposatu eta onartu bada, galdeketaren egitateak onartutzat jo daitezkeela, 304. artikuluan xedatutakoaren arabera.

Halaber, demandatzaileari eta demandatuari ohartaraziko zaie, horiek ikustaldian ez agertze-kasurako 442. artikuluan xedatutakoarekin.

Zitazioan ere alderdiei adieraziko zaie, zitazioa noiz jaso eta hurrengo hiru egunetako epean, horiek euren kabuz aurkeztu ezin dituzten pertsonak zehatz ditzaten, auzitegiak horiei zitazioa egiteko, pertsona horiek ikustaldian alderdi edo aditu gisa adierazpena egite aldera. Helburu horretarako, zitazioa egiteko beharrezko diren datu eta inguruabar guztiak emango dira.

2. 250. artikuluaren 1. paragrafoko 7. zenbakiaren kasuetan, ikustaldirako zitazioan demandatuari ohartaraziko zaio, ez-agertze kasuan, epaia emango dela, auzi-jartzaileak inskribatu eskubidearen eragingarritasunerako zein jardun eskatu eta jardun hori aginduz.

Halaber, demandatuari ohartaraziko zaio, hala denean, epai hori emango dela, nahiz eta demandatua ikustaldi-ekitaldira agertu, demandatu horrek kauzioa ematen ez badu, auzitegiak, demandatua entzun ondoren, zehaztu kopurukoa, berori auzi-jartzaileak eskatu duen kopuruaren barne egongo dela.

3. Zorrean diren errentak edo kopuruak ez ordaintzeagatik, hiri-finkatik maizterra botatzeko demandak jartzen direnean, auzitegiak adieraziko du, hala denean, ikustaldirako zitazioan, maizterbotatzea ezerezean uzteko aukera, lege honen 22. artikuluko 4. paragrafoan xedatutakoaren arabera. Halakoetan, auzitegiak adieraziko du, berebat, demandatzaileak demandan 437. artikuluaren 3. paragrafoko konpromisoa hartu badu, konpromiso horren onarpena 21. artikuluko ondoreak dituen amore-ematearen parekoa izango dela. Auzitegiak bost eguneko epea emango dio demandatuari, horrek agindeia onartzen duen adieraz dezan.

Halaber, demandatuari ohartaraziko zaio, ikustaldian agertzen ez bada, maizter-botatzea besterik gabe adieraziko dela.

Era berean, auzitegiak, onartze-autoan, botatzea gauzatzeko eguna eta ordua zehaztuko ditu, hori guztia ikustaldiaren datatik zenbatzen hasita hilabete baino lehenago egin daitekeela. Demandatuari ohartaraziko zaio, epaia kondenatzailea bada eta horren aurka errekurtsorik aurkezten ez bada, botatzea zehaztu epean gauzatuko dela, demandatzaileak hori eskatzen badu 549. artikuluan zehaztutakoaren arabera.

1. 250. artikuluaren 1. paragrafoko 3. zenbakiaren kasuan, demanda jarri ondoren, auzitegiak deituko die demandatzaileak proposatu lekukoei, eta, euren adierazpenak kontuan izanda, autoa emango du, eskatu edukitza ukatuz edo emanez, ondore horretarako egoki den jarduna gauzatuz; horrek ez dio kalterik egingo eskubide hobeari.

Autoa ediktuen bidez argitaratuko da, auzitegiaren egoitzan, ageriko toki batean, baita probintziako «Aldizkari Ofizialean» eta probintzian zabalkunde handieneko egunkari batean ere, demandatzailearen kontura. Halakoetan, interesdunei erreklamatuko zaie, demandatzailearen eskubidea baino hobea dutela uste badute, bertan ager daitezela eta erreklamazioa egin dezatela, berrogei eguneko epean.

Inor agertzen ez bada, demandatzaileari edukitzan berretsiko zaio; baina erreklamatzaileak agertzen badira, euren idazkiak demandatzaileari helarazi ondoren, horri ikustaldirako zitazioa egingo zaio, agertu diren guztiekin batera, hurrengo artikuluetan xedatutakoaren arabera jarduna gauzatuz.

2. Demanda jarri bada obra berri baten etendurari buruz, izaera sumarioarekin ebazpen judiziala lortzeko, auzitegiak, ikustaldirako zitazioa baino lehenago ere, obraren jabe edo arduradunari berehala zuzenduko dio etendura- agindua. Jabe edo arduradun horrek kauzioa eman dezake obra jarraitzeko, eta jada eraikitakoa mantentze aldera beharrezko diren obrak gauzatzeko.

Auzitegiak agin dezake azterketa judiziala, adituarena, edo biena, ikustaldia egin baino lehen.

Kauzioa eman daiteke, lege honen 64. artikuluaren 2. paragrafoko bigarren lerrokadan xedatutakoaren arabera.

3. 250. artikuluaren 1. paragrafoko 7. zenbakiaren kasuetan, auzitegiak, demanda onartu bezain laster, eskatu neurriak hartuko ditu, horiek, inguruabarrak kontuan izanda, beharrezkoak badira eman litekeen epaiaren betetzea bermatzeko.

4. 250. artikuluaren 1. paragrafoko 10. zenbakiaren kasuan, auzitegiak, demanda onartzean, aginduko du ondasunak edukitzaileari erakustea, agintaritza judizialari desobeditzeagatik beraren aurka jardungo dela ohartarazpena hari eginez. Auzitegiak aginduko du, halaber, aurreneurrizko eta berehalako enbargoa ondasunen gainean, berori gordailutzearen bidez bermatuko dela, lege honetan xedatutakoaren arabera.

250. artikuluaren 1. paragrafoko 11. zenbakian xedatutakoaren arabera, egikaritutako akzioen oinarria bada finantza- errentamenduaren kontratua edo jabari-erreserbapeko eperako salmenta- kontratua, orduan auzitegiak aginduko du, demanda onartzean, zein ondasun ematea eskatu eta hori gordailutzea.

Demandatzaileari ez zaio kauzioa galdatuko, kautela-neurri horiek hartzeko, eta ez da horien inguruan demandatuaren aurka-jartzea onartuko.

Halaber, ez dira onartuko neurriok kauzioarekin aldatu edo ordeztea.

Aurreko lerrokadan xedatutakoaz gain, demandatua bost egunez epatuko da, jardunean prokuradorearen bidez bertara dadin, demandari beraren aurka- jartzea iragartzeko, 444. artikuluko 3. paragrafoan xedatutako arrazoietatik batengatik.

Demandatuak epe hori igarotzen utzi badu, bere aurka-jartzea iragarri gabe, edo aurka-jartze hori 444. artikuluko 3. paragrafoan bilduta ez dauden zioetatik batean oinarritu nahi badu, auzitegiak besterik gabe emango du auzi-jartzailearen uzien aldeko epaia.

Demandatuak erreklamazioari buruzko aurka-jartzea iragartzen badu, aurreko lerrokadan xedatutakoaren arabera, alderdiei ikustaldirako zitazioa egingo zaie, eta, demandatua ikustaldi horretara agertzen ez bada arrazoi zuzenik gabe, edo, agertzen bada, baina aurka- jartzerik aurkezten ez badu, edo aurka-jartzea oinarritu nahi badu 444. artikuluko 3. paragrafoko zioez beste batean, orduan, besterik gabe, auzi-jartzailearen uzien aldeko epaia emango du auzitegiak.

Halakoetan, erreklamazioaren balioa zein izan eta horren bosten baterainoko isun-zehapena ezarriko zaio demandatuari, hori 180 eurokoa gutxienez izango dela.

Aurreko lerrokadetan aipatu aurka-jartzerik gabeko kasuetan, emandako epaiaren aurka ez dago errekurtsorik.

ez agertzea

1. Demandatzailea ikustaldian agertzen ez bada, eta demandatuak prozesuaren jarraipenean interes legitimorik alegatzen ez badu funtsari buruzko epaia eman dadin, berehala ulertuko da demandatzaileak demandan atzera egin duela; eragindako kostuak ezarriko zaizkio eta kondenatuko zaio agertu den demandatuari kalte-ordaina ematera, horrek hori eskatu eta jasandako kalte-galerak egiaztatzen baditu.

2. Demandatua agertzen ez bada, auzi-ihesean dagoela adieraziko da, eta, zitazioa berriro egin gabe, epaiketak bere bidea jarraituko du.

1. Ikustaldia hasiko da, demandatzaileak eskatutakoaren oinarriak azalduz, edo, demanda aurkeztu bada epaiketa arrunterako xedatutakoaren arabera, hark demandan azaldutako oinarriak berretsiz.

2. Jarraian, demandatuak aurkez ditzake bere eskubideei dagozkien alegazioak. Kasu horretan, hala denean, alegazioak hasiko dira, onargarri ez diren akzioen metatzearekin, eta beste edozein egitate edo inguruabarrekin, baldin eta egitate edo inguruabar horrek eragotz badezake prozesuak jarraitzea eta prozesu hori edukiari buruzko epaiarekin amaitzea.

Demandatuak une horretan ezin du aurkaratu auzitegiaren jurisdikziorik edo eskumenik eza; horiek deklinatoria- formarekin aurkeztu behar izan zituen, lege honen 64. artikuluan xedatutakoaren arabera, auzitegiak ofizioz bere jurisdikziorik edo eskumenik eza aintzat hartzeari kalterik egin gabe.

3. Demandatzaileari aurreko paragrafoan aipatu arazoen inguruan entzun egingo zaio, eta demandatuaren nortasun eta ordezkaritzaren inguruan behin hori egin eta gero, auzitegiak bidezkoa dena ebatziko du, eta, epaiketarekin jarraitzea agintzen badu, demandatuak eska dezake bere desadostasuna aktan jasotzea, eman litekeen epaiaren aurka gora-jotze ondoreetarako.

4. Aurreko paragrafoetan aipatu prozesu-arazoak eragiten ez badira, edo, horiek eragin ondoren, auzitegiak epaiketarekin jarraitzea ebatzi badu, alderdiei hitza emango zaie, alderdiok euren uziak zein egitate garrantzitsutan oinarritu, eta horiek argi eta garbi zehatz ditzaten.

Egitateon inguruan adostasunik ez badago, frogak proposatuko dira, eta, egoki edo erabilgarri direnak onartu ondoren, jarraian gauzatuko dira.

Alderdien froga-proposamena osa daiteke, 429. artikuluko 1. paragrafoan xedatutakoaren arabera.

1. Hitzezko epaiketan eskatzen bada errentapeko hiri- edo landa-finka berreskuratzea, errenta edo antzeko kopurua ez ordaintzeagatik, orduan demandatuari baimenduko zaio, bakarrik, ordainketa bera edo hori ezerezean uzteko inguruabarrak alegatu eta frogatzea.

2. 250. artikuluaren 1. paragrafoko 7. zenbakiaren kasuetan, demandatua demandaren aurka jar daiteke, bakarrik, baldin eta, kasuan-kasuan, auzitegiak zehaztu kauzioa ematen badu, lege honen 64. artikuluaren 2. paragrafoko bigarren lerrokadan xedatutako moduetatik edozein erabiliz.

Demandatuaren aurka-jartzea, oinarri gisa, honako arrazoi hauetatik bat bakarrik izan daiteke:

1.) Erregistroko ziurtagiriaren faltsutzea edo ziurtagirian inskribatutako eskubide edo baldintzak bertan ez agertzea, horiek egikaritu akzioa ezerezean uzten badute.

2.) Demandatuak eztabaidatu finka edukitzea edo eskubidea egikaritzea kontratu bidez, azken titularrarekin edo aurreko titularrekin izandako zuzeneko harreman juridikoetatik edozeinen bidez edo preskripzio bidez, baldin eta preskripzioak kalte egin ahal badio inskribatutako titularrari.

3.) Finka edo eskubidea demandatuaren mesederako inskribatuta egotea eta hori egiaztatzea, Jabetza Erregistroko inskripzioa indarrean dagoelako egiaztatze-ziurtagiria aurkeztuz.

4.) Demandatuak zein finka benetan eduki eta hori inskribatutakoa ez izatea.

3. 250. artikuluaren 1. paragrafoko 10 eta 11. zenbakien kasuetan, demandatuaren aurka-jartzeak oinarri gisa honako arrazoi hauetatik bat bakarrik izan dezake:

1.) Auzitegiaren jurisdikziorik edo eskumenik eza.

2.) Agiri bidez egiaztatutako ordainketa.

3.) Demandatuaren adostasunik eza edo adostasun horren baliozkotasunik eza, sinaduraren faltsutzea barne dela.

4.) Kontratua zein agiritan formalizatu eta horren faltsutzea.

Froga- eta presuntzio-arloetan, hitzezko epaiketei aplikatuko zaie liburu honen I. tituluko V eta VI. kapituluetan ezarritakoa.

Auzitegiaren ebazpenen aurka, horiek frogak ez onartzearen ingurukoak badira, edo, frogak onartzearen ingurukoak izanda ere, oinarrizko eskubideak hautsiz lortu direla salatzen bada, alderdiek protesta aurkez dezakete, bigarren auzialdian euren eskubideak baliatze-ondorerako.

1. Frogak proposatu eta onartu badira, horiek gauzatu ondoren, edo, bestelako kasuan, alderdiek alegazioak aurkeztu ondoren, ikustaldia amaitutzat joko da, eta auzitegiak epaia emango du hurrengo hamar egunetan.

Hitzezko epaiketak salbuesten dira, horietan hiri-finkatik maizterra botatzea eskatzen bada; hitzezko epaiketa horietan, epaia hurrengo bost egunetan emango da, ikustaldi-ekitaldian alderdiak auzitegiaren egoitzara deituz, horiek epaiaren jakinarazpena jaso dezaten.

2. Epaiek ez dituzte gauza epaituaren ondoreak sortuko, horiekin amaiera ematen bazaie edukitzaren babes sumarioaren inguruko hitzezko epaiketei; hiri- nahiz landa-finkatik maizterra botatzeko edo finka hori berreskuratzeko uzien inguruan erabakitzen badute, finka hori errentamenduan eman eta errenta edo alogera ordaindu ez denean; eta, era berean, lege honek babes sumario gisa kalifikatu beste uzi batzuen ingurukoak badira.

3. Halaber, hitzezko epaiketetan emaniko epaiek ez dituzte gauza epaituaren ondoreak izango, epaiketa horietan eskatu bada inskribatutako eskubide errealen eragingarritasuna, titulurik inskribatuta izan gabe, eskubideon aurka jarri direnen edo eskubideon egikaritza nahasi dutenen kontra.

4. Halaber, ebazpen judizialek ez dituzte gauza epaituaren ondoreak izango, legeek, kasu zehatzetan, ondore horiek ukatu badizkiete.

1. Alderdiek jar dezakete legean ezarri errekurtsoa, eurei kalte egiten dieten ebazpen judizialen kontra.

2. Errekurtsoa jartzeko epeak zenbatuko dira, errekurtsoa zein ebazpenen aurka jarri eta horren jakinarazpenaren biharamunetik, edo, hala denean, ebazpenaren argitzea noiz jakinarazi edo argitze horren ukatzea noiz jakinarazi eta egun horren biharamunetik.

1. Botatzea dakarten prozesuetan, ez zaio demandatuari onartuko gora jotzeko errekurtsoa, prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia edo kasazio-errekurtsoa, baldin eta, horiek prestatzean, adierazten ez badu, idatziz egiaztatuz, errenta muga-eguneratuak eta kontratuaren arabera aldez aurretik ordaindu beharrekoak jada ordaindu dituela.

2. Aurreko paragrafoan aipatu gora jotzeko errekurtsoa, prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia nahiz kasazio-errekurtsoa ezerezean daudela ulertuko da, horien egoera edozein izanik ere, errekurtsook gauzatzean demandatu errekurtsogileak uzten badio muga-eguneratutako epeak edo aurreratu beharrekoak ordaintzeari.

Errentariak aurrera dezake edo zainpean jar dezake muga-eguneratu gabeko zenbait aldiren ordainketa, eta aldi horien likidazioa epaia irmo denean egingo da.

Edozein kasutan, kopuru horien ordainketa ez da kontratuaren berritze gisa ulertuko.

3. Prozesuetan eskatzen bada ibilgailu motordunak gidatzearen ondoriozko kalte-galerak ordaintzeko kondena, kalte- ordaina ordaintzera kondenatua izan denari ez zaio onartuko gora jotzeko errekurtsoa, prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia edo kasazio- errekurtsoa, baldin eta, horiek prestatzean, egiaztatzen ez badu gordailua eratu duela; gordailu horren kopuruak bere barruan hartuko ditu kondena gehi korrituak eta galda daitezkeen errekarguak, horretarako ezarri establezimenduan.

Gordailu horrek ez du eragotziko, hala denean, emandako ebazpenaren behin-behineko betearazpena.

4. Prozesuetan eskatzen bada auzotarren erkidegoari jabe batek zor dizkion kopuruak ordaintzeko kondena, ez zaio kondenatuari gora jotzeko errekurtsoa, prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia edo kasazio- errekurtsoa onartuko, baldin eta, horiek prestatzean, egiaztatzen ez badu kondena-epaiko kopuru likidoa ordaindu edo zainpean jarri duela.

Kopuru hori zainpean uzteak ez du eragotziko, hala denean, emandako ebazpenaren behin-behineko betearazpena.

5. Aurreko paragrafoetan galdatu gordailua edo zainpean uztea egin daiteke, orobat, lehen agindeian ordain daitekeen eta iraupen zehaztugabea duen abal solidarioaren bidez, abal hori ematen badu kreditu-erakunde batek nahiz elkarrekiko berme-sozietate batek; egin daiteke beste edozein modutan ere, kasuan-kasuan bermatzen bada, auzitegiaren iritziz, zainpean edo gordailuan jarritako kopuru hori berehala eskura daitekeela.

6. Aurreko paragrafoetako kasuetan, errekurtsoak ukatu edo ezerezean daudela adierazi aurretik, lege honen 231. artikuluan xedatutakoa beteko da, errekurtsogileak berari dagozkion kopuruak ordaintzeko, zainpean edo gordailuan jartzeko nahiz abala emateko borondatea azaldu badu, baina auzitegiaren iritziz, agiri bidez egiaztatu ez badu eskakizun horien betetzea.

1. Errekurtsogile orok errekurtsoan atzera egin dezake, horri buruzko ebazpena eman aurretik.

2. Errekurtsogile batzuk badaude, eta euretako batek edo batzuek bakarrik atzera egiten badute, errekurtsoa zein ebazpenen aurka jarri eta ebazpen hori ez da irmoa izango atzera-egite horrengatik; baina, halakoetan, atzera egin dutenei dagozkien aurkaratze-uziak bertan behera geratu direla ulertuko da.

Birjartze-errekurtsoa bidezkoa izango da edozein auzitegi zibilek emandako probidentzien aurka eta behin betiko auto ez direnen aurka, errekurtsoa zein ebazpenen aurka jarri eta hori eman zuen auzitegian bertan; errekurtso horri kalterik egin gabe, agindutakoa beteko da.

Birjartze-errekurtsoa bost eguneko epean jarri beharko da, birjartze-errekurtso horretan errekurtsogilearen ustez zein ebazpenen arau-haustea gertatu eta hori azalduz.

Aipatu betekizun biak gertatzen ez badira, probidentzia bidez ez da errekurtsoa onartuko; probidentzia horren aurka ez dago errekurtsorik.

1. Birjartze-errekurtsoaren izapidetza onartu ondoren, bertaratutako gainerako alderdiei bost eguneko epe erkidea emango zaie, hura aurkaratzeko, horri egoki baderitzote.

2. Aurkaratze-epea igaro ondoren, idazkiak aurkeztu badira nahiz aurkeztu ez, auzitegiak, besterik gabe, bost eguneko epean ebazpena emango du auto bidez.

Kexa-errekurtsoa bidezko denean izan ezik, birjartze-errekurtsoa ebatzi duen autoaren aurka ez dago errekurtsorik; horrek ez dio kalterik egiten, behin betiko ebazpenaren aurka errekurtsoa jartzean bidezkoa bada, birjartze-errekurtsopeko arazoa errepikatzeari.

1. Bost eguneko epean gora jo daitezke edozein motatako epaiketetan emandako epaiak, behin betiko autoak eta legeak beren beregi adierazitako bestelako autoak.

2. Gora jotzeko errekurtsoen gaineko ardura dute:

1.) Lehen auzialdiko epaitegiek, gora jo daitezkeen ebazpenak euren epai-barrutiko bake epaitegiek eman badituzte.

2.) Probintziako audientziek, gora jo daitezkeen ebazpenak euren mugabarruko lehen auzialdiko epaitegiek eman badituzte.

3. Gora jotzeko errekurtsoek lehentasuneko izapidetza izango dute, legez ezarritakoak badira, eta demandak onartu ez dituzten autoen aurkakoak badira, legeak kasu berezietarako galdatu eskakizunak bete ez izateagatik.

1. Gora jotzeko errekurtsoaren bidez, eska daiteke, lehen auzialdiko auzitegian aurkeztu uzien egitezko nahiz zuzenbideko oinarrien arabera, auto edo epaiaren ezeztatzea, eta, horren ordez, errekurtsogilearen aldeko beste auto edo epai bat ematea, lehen auzialdiko auzitegian gauzatu jarduna berriro aztertuz, eta, lege honetan xedatu kasuen arabera, gora jotzeko auzitegian gauzatu froga kontuan izanik.

2. Demandari gaitziritzia ematen dioten epaien kontrako eta prozesuarekin amaitzen duten autoen kontrako gora-jotzeak ez du ondore etengarririk izango, eta ebatzitakoaren aurka jardutea ez da inoiz ere bidezkoa izango.

3. Demandari oniritzia ematen dioten epaien aurka, gora jotzeko errekurtsoa jartzen bada, epai horiek lege honen III. liburuko II. tituluan ezarri eragingarritasuna izango dute, euren erabakien izaera eta edukiaren arabera.

1. Gora jotzeko errekurtsoa prestatuko da aurkaratutako ebazpena eman duen auzitegian, bost egunetako epean, ebazpen hori noiz jakinarazi eta egun horren biharamunean zenbatzen hasita.

2. Prestatze-idazkian, gora-joleak gora jo den ebazpena bakarrik aipatuko du, eta adieraziko, errekurtsoa jartzeko borondatea, aurkaratutako erabakiak aipatuz.

3. Aurkaratutako ebazpena gora jo badaiteke eta errekurtsoa garaiz prestatu bada, auzitegiak errekurtsoa prestatu dela ulertuko du, eta alderdi errekurtsogilea hogei egunez epatuko du, alderdi horrek errekurtsoa aurkez dezan, 458. artikuluan eta ondorengoetan xedatutakoaren arabera.

4. Aurreko paragrafoan errekurtsoa prestatzeari buruz aipatu eskakizunak betetzen ez badira, auzitegiak autoa emango du, prestatze hori ukatuz.

Auto horren aurka, kexa-errekurtsoa baino ez dago.

5. Gora-jotzea prestatu dela ulertu duen probidentziaren aurka ez dago errekurtsorik; baina errekurtsoa jasan behar duen alderdiak gora-jotzearen onargarritasunik eza alega dezake, lege honen 461. artikuluan aipatu errekurtsoaren aurka-jartze izapidean.

1. Aurreko artikuluan ezarri epean, gora-joleak gora-jotzea jarri behar du, errekurtsoa zein ebazpenen aurka jarri eta hori eman duen auzitegian.

Gora-jotze hori idazkiaren bidez gauzatuko da, horretan aurkaratzearen oinarri diren alegazioak aurkeztuz.

2. Gora-joleak errekurtsoa jartzeko idazkia garaiz aurkezten ez badu, gora jotzeko errekurtsoa ezerezean dagoela ulertuko da, eta errekurtsoa zein ebazpenen aurka jarri eta hori irmo izango da.

Gora-jotzea ezerezean dagoela adierazi diren ebazpenak gora-joleari ezarriko dizkio sortutako kostuak, horrelakoak badaude.

Gora jotzeko errekurtsoan alega daiteke lehen auzialdian arauak edo prozesuko bermeak hautsi izana.

Halakoetan, errekurtsoa jartzeko idazkian aipatuko da hautsi direla ulertu arauak, eta alegatuko da, hala denean, jasandako defentsarik eza.

Gora-joleak egiaztatu behar du, halaber, arau-haustea garaiz salatu zuela, prozesuan horretarako aukera izan badu.

1. Errekurtsoa jartzeko idazkiarekin batera 270. artikuluko kasuetan aipatu agiriak aurkez daitezke, bakarrik, agiriok lehen auzialdian ekarri ezin izan badira.

2. Errekurtsoa jartzeko idazkian eska daiteke, gainera, bigarren auzialdian honako froga hauek gauzatzea:

1.) Lehen auzialdian bidegabe ukatutakoak, ukatua izan den ebazpenaren birjartzea saiatu bada edo ikustaldian protesta egokia aurkeztu bada.

2.) Lehen auzialdian proposatu eta onartutakoak, baldin eta frogak gauzatu ezin izan badira, ezta azken eginbide gisa ere, frogok eskatu dituenari egotz ezin dakizkiokeen arrazoietatik edozeinengatik.

3.) Auzia erabakitzeko garrantzitsu diren egitateei buruzkoak, horiek gertatu badira lehen auzialdian epaia emateko epea ireki ondoren, edo epe-muga hori baino lehen gertatu badira, azken kasu horretan alderdiak egiaztatzen duenean egitateok geroago jakin dituela.

3. Demandatua auzi-ihesean dela adierazi bada, berari egotz ezin dakizkiokeen arrazoietatik edozeinengatik, eta demandatu hori bertaratu bada auzi-paperetan lehen auzialdian froga proposatzeko ezarri unearen ondoren, bigarren auzialdian eska dezake bere eskubideei dagokien froga gauzatzea.

1. Gora jotze-errekurtsoa jartzeko idazkia gainerako alderdiei helaraziko zaie, azken horiek hamar eguneko epean epatuz, gora jotzeko errekurtsoa zein ebazpenen aurka jarri eta hori eman zuen auzitegian aurka jartzeko idazkia, edo, hala denean, gora jo den ebazpena aurkaratzeko idazkia aurkez dezaten, eurei kalte egiten dien horretan.

2. Errekurtsoaren aurkako idazkiak, eta, hala denean, hasieran errekurtsoa jarri ez duenak epaia aurkaratzeko eginiko idazkiak, aurkeztuko dira, errekurtsoa jartzeko idazkiari buruz xedatutakoaren arabera.

3. Gora-jotzea jasan behar duen alderdiak edo alderdiek beharrezko direla ulertu agiriak batu eta frogak eska daitezke, aurreko artikuluan xedatutakoaren arabera; eta ekarritako agirien onargarritasunaren inguruan eta gora-joleak proposatu frogen inguruan egoki diren alegazioak ere aurkez daitezke.

4. Artikulu honen 1 eta 2. paragrafoetan aipatu aurkaratze-idazkiak gora-jole nagusiari helaraziko zaizkio, horrek hamar eguneko epean egokitzat jotzen duena adieraz dezan.

Gora jotzeko errekurtsoa gauzatzean, errekurtsopeko ebazpena zein auzitegik eman eta horren jurisdikzioak barne hartuko du, bakarrik, gora jo izan den ebazpenaren behin-behineko betearazpena gauzatzeko jarduna.

1. Gora jotzeko errekurtsoak jarri ondoren, eta, kasuan-kasuan, aurka jartzeedo aurkaratze-idazkiak aurkeztu ondoren, gora jo den ebazpena zein auzitegik eman eta horrek aginduko du auzi-paperak auzitegi eskudunari igortzea, azken horrek gora-jotzearen inguruan ebazpena eman dezan, alderdiak 30 egunez epatuz; baina, behin-behineko betearazpena eskatu bada, lehen auzialdiko auzitegian utziko da betearazpen horretarako beharrezko denari buruzko lekukotza.

2. Gora-jotzea ebazteko auzitegi eskudunari auzi-paperak igorri ondoren, behin-behineko betearazpena eskatzen bada, eskatzaileak lehenago lortu behar du betearazpenerako beharrezko zer izan eta horri buruzko lekukotza.

1. Gora-jotzea ebatzi behar duen auzitegiak auzi-paperak jaso ondoren, agiri berriak ekarri badira edo froga proposatu bada, hori onartzearen inguruan bidezko dena aginduko da, hamar eguneko epean.

Froga gauzatu behar bada, ikustaldirako eguna zehaztuko da froga zein ebazpenetan onartu eta horretan bertan; ikustaldi hori hurrengo hilabetean, hitzezko epaiketarako ezarritakoaren arabera egingo da.

2. Froga proposatu ez bada edo proposatu den guztia onartu ez bada, probidentzia bidez ikustaldia egitea ere agin daiteke, alderdietako batek hori eskatzen badu edo auzitegiak hori beharrezko dela ulertzen badu.

1. Auzitegiak gora jotzeko errekurtsoaren inguruan ebazpena emango du, ikustaldia noiz amaitu eta hurrengo hamar egunetan.

Ikustaldia egin ez bada, epaia eman behar da hilabeteko epean, auzitegi eskudunak auzi-paperak noiz jaso eta egun horren biharamunetik zenbatzen hasita.

2. Prozesuko arau-haustea alegatu eta arau-hauste hori lehen auzialdiko epaia ematean egin bada, gora jotzeko auzitegiak prozesuaren objektu den arazoari edo diren arazoei buruz emango du ebazpena, gora jo den epaia ezeztatu ondoren.

3. Artikulu honen aurreko paragrafoan ezarritakoa ezin bada aplikatu, eta prozesuko arau-haustea bada jardun osoaren edo horren zati baten erabateko deuseztasuna sortzen duten horietakoa, auzitegiak hori adieraziko du probidentzia bidez, eta arau-haustea noiz sortu eta orduko egoerara ekarriko da jarduna.

Ez da jardunaren deuseztasuna adieraziko, prozesuko akatsa bigarren auzialdian ongi badaiteke; horretarako, auzitegiak hamar egunekoa baino luzeago ez den epea emango du, salbu eta akatsa ikustaldian agerrarazi denean eta ekitaldian ongi daitekeenean.

Ongitzea gertatu ondoren, eta, kasuan-kasuan, alderdiak entzun ondoren eta froga onargarria gauzatu ondoren, gora jotzeko auzitegiak auziaren objektua den arazoari edo diren arazoei buruzko epaia emango du.

4. Gora-jotzean emandako epaiak erabaki behar ditu, bakarrik, errekurtsoan, eta, hala denean, 461. artikuluan aipatu aurka jartze- edo aurkaratze-idazkietan planteatu gai edo arazoak.

Epaiak ezin izango dio gora-joleari kalterik egin, salbu eta kaltea badator auzitegiak aurkaratutako ebazpenari oniritzia emateagatik, hori hasieran gora-jotzea jasan behar izan duenak aurkeztu duenean.

1. Edozein prozesu zibiletako bigarren auzialdian, probintziako audientziak eman epaien aurka, alderdi legitimoek aukera dezakete prozesuko arau-haustearen errekurtso berezia edo kasazio-errekurtsoa jartzea.

2. Alderdi berberak, ebazpen beraren aurka, aurreko paragrafoan aipatu errekurtso biak prestatzen baditu, kasazio- errekurtsoa ez da onartuko.

3. Prozesu bereko auzilari ezberdinek aukeratzen badute errekurtso berezien artean mota ezberdina, lege honen 488. artikuluan xedatutakoa beteko da.

Aurreko artikuluan xedatutakoa gorabehera, probintziako audientziek emandako epaien aurka, prozesuko arau-haustearen errekurtso bereziari oniritzia eman bazaio, ez da errekurtso berezi hori berriro onartuko, salbu eta errekurtso hori oinarritu denean lehen errekurtsoa zein arau-hauste eta arazotan oinarritu, eta horiek ez diren beste batzuetan.

Auzitegi nagusietako arlo zibileko eta zigor-arloko salek, arlo zibileko sala gisa, eskumena dute, prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtsoetan, probintziako audientziek bigarren auzialdia amaitzeko eman epai eta autoen aurka.

1. Prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia honako zio hauetan bakarrik oinarri daiteke:

1.) Jurisdikzioari eta eskumen objektibo edo funtzionalari buruzko arauak haustean.

2.) Epaiari buruzko arau prozesalak haustean.

3.) Prozesuko egintza eta bermeei buruzko lege-arauak haustean, arau-hausteak legearen arabera deuseztasuna badakar edo defentsarik eza eragin badezake.

4.) Prozesu zibilean, Konstituzioaren 24. artikuluan aitortutako oinarrizko eskubideak urratzean.

2. Prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia bidezkoa izango da, bakarrik, arau-hauste hori edo Konstituzioaren 24. artikulua hautsi izana auzialdian salatu bada, eta, hori lehen auzialdian gertaturik, salaketa bigarren auzialdian errepikatuz gero.

Halaber, oinarrizko eskubidea hausteak ongi daitekeen falta edo akatsa sortu badu, ongitze hori auzialdi egokian edo egokietan eskatu behar da.

1. Prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia prestatuko da, epaia edo autoa eman duen auzitegian, epai edo auto hori noiz jakinarazi eta bost egunetako epean.

2. Errekurtsoa prestatzeko idazkia aurkeztu ondoren, eta alderdi guztiek prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia prestatzeko zein epe izan eta horiek igaro ondoren, auzitegiak aurkeztutzat joko du errekurtso hori, ebazpena errekurtsopekoa bada, 469. artikuluan aipatu zioren bat alegatu bada, eta, hala denean, artikulu horren 2. paragrafoaren arabera jardun bada.

3. Prestatze-idazkiak artikulu honen 2. paragrafoan xedatu eskakizunak betetzen ez baditu, auzitegiak autoa emango du, errekurtso berezia ukatuz. Auto horren aurka, kexa-errekurtsoa bakarrik jar daiteke.

4. Prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia zein probidentziaren bidez prestatutzat jo eta horren aurka ezin izango du errekurtsorik jarri errekurtsoa jasan duen alderdiak; baina alderdi hori aurka jar daiteke prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia onartzearen inguruan, auzitegi nagusian agertzen denean.

Errekurtsoa prestatutzat noiz jo eta hurrengo hogei egunetan aurkeztu beharko da, errekurtsoa zein epairen aurka jarri eta hori eman duen auzitegian, prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia jartzeko idazkia; idazki horretan arau-haustearen zioak azalduko dira, eta, hala denean, prozesuaren emaitzan arau-hauste horrek izandako eragina adieraziko da.

Halaber, errekurtsoa jartzeko idazkian eska daiteke, bai beharrezko den froga bat gauzatzea, egindako arau-haustea egiaztatzeko, bai ikustaldia egitea.

Errekurtsoa jartzeko epea amaitu ondoren, errekurtsoa jartzeko idazkia aurkeztu ez bada, orduan errekurtsoa ezerezean dagoela adieraziko da, eta errekurtsogilea kondenatuko da berak eragin dituen kostuak ordaintzera.

Errekurtsoa jartzeko idazkia aurkeztu ondoren, jatorrizko auzi-paper guztiak igorriko zaizkio, hurrengo bost egunetan, 468. artikuluan aipatu salari, alderdiak 30 egunez bertan epatuz. Horrek ez dio kalterik egingo, auzi-paperak igorri behar izateari, errekurtsogile ez den auzilari batek edo batzuek kasazio- errekurtsoa prestatu badute epai horren aurka. Halakoetan, kasazio-errekurtsoaren gaineko ardura duen sala eskudunari igorriko zaio epaiaren eta kasazio-errekurtsogileak eskatu xehetasunez inguruko lekukotza; bertan, ohar baten bidez, prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia prestatu dela adieraziko da, lege honen 488. artikuluan xedatu ondoreetarako.

1. Auzitegiak auzi-paperak jaso ondoren, magistratu txostengileari emango zaio jarduna, horrek hori azter dezan eta salaren erabakipean jar, prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia onartu edo ez onartzearen inguruan ebatzi beharrekoa.

2. Prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia ez da honako kasu hauetan onartuko:

1.) Errekurtsoa prestatutzat jo arren, izapide honetan 467, 468 eta 469. artikuluetan xedatu betekizunak bete ez direla aintzat hartzen bada.

2.) Errekurtsoak ageri-agerian oinarririk ez badu.

Salak, ebazpena eman aurretik, errekurtsoa ez onartzeko balizko arrazoia adieraziko die bertaratutako alderdiei, horiek, hamar eguneko epean, bidezkotzat jotzen dituzten alegazioak aurkez ditzaten.

Salak ulertzen badu errekurtsoa ez onartzeko arrazoietatik bat gertatzen dela, autoa emango du, errekurtsoa onartu ez dela eta errekurtsopeko ebazpena irmoa dela adieraziz.

Errekurtsoa ez onartzeko arrazoiak eragina badu alegatutako arau-hausteren batean bakarrik, auto bidez ebatziko du salak, errekurtsoak salatu gainerako arauhausteak onartzearen inguruan.

3. Prozesuko arau-haustearen errekurtso berezia onartzeari buruz zein autok ebazpena eman eta horren aurka ez dago errekurtsorik.

Prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia osorik edo zati batez onartu ondoren, errekurtsoa jarri delako idazkia emango zaie errekurtsoa jasan duten alderdiei, bertaratu badira, horiek idatziz aurkez dezaten euren aurka- jartzea, hogei eguneko epean.

Epe horretan jarduna ikusgai egongo da idazkaritzan.

Aurka-jartzeko idazkian alega daitezke, halaber, errekurtsoaren onargarritasunik ezaren arrazoiak, horiek gertatzen direla ulertzen bada eta auzitegiak horiek ukatu ez baditu; zein froga beharrezkotzat jo eta horiek eska daitezke, eta ikustaldia egitea ere eska daiteke.

1. Aurreko artikuluan aipatu epea igaro ondoren, aurka-jartze idazkiak aurkeztu nahiz aurkeztu ez, salak probidentzia bidez zehaztuko ditu eguna eta ordua, hurrengo hogeita hamar egunetan, prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezian ikustaldia egiteko, edo, hala denean, horren botazio eta epaitzarako.

2. Frogaren bat gauzatzea eskatu eta onartu bada, edo salak, ofizioz nahiz alderdiak hala eskaturik, justizia hobeto emateko egoki dela uste badu, errekurtso berezian ikustaldia egitea aginduko da; ikustaldi hori hasiko da alderdi errekurtsogilearen txostenarekin, ondoren errekurtsoa jasan behar duen alderdiarenarekin jarraituz.

Alderdi errekurtsogile batzuk badaude, errekurtsoak zein hurrenkeratan jarri eta hori kontuan izango da, eta, errekurtsoa jasan behar duten alderdiak batzuk badira, agertze-hurrenkera izango da kontuan.

3. Frogen gauzatzeari aplikatuko zaio lege honetan hitzezko epaiketen ikustaldirako xedatutakoa.

1. Salak epaia emango du, ikustaldia amaitu denetik edo botazio eta epaitzarako zehaztu datatik hurrengo hogei egunetan.

2. Errekurtsoa oinarritu bada jurisdikzioaren edo eskumen objektibo nahiz funtzionalaren arauak haustean, lehendabizi zio hori aztertu eta erabakiko da.

Jurisdikziorik edo eskumen objektiborik eza salatu bada, eta errekurtsoari on iritzi bazaio, aurkaratutako ebazpenaren kasazioa egingo du salak; horrek ez dio kalterik egingo alderdiek duten eskubideari, euren uziak leku egokian egikaritzeko.

Errekurtsoa jarri bada jurisdikziorik edo eskumenik eza berretsi edo adierazi duen epaiaren aurka, eta salak horri on iritzi badio, epaiaren kasazioa egin ondoren, auzitegi eskudunari aginduko dio auziaren ardurarekin hasi edo jarraitzeko. Hori egingo da, salbu eta jurisdikziorik ezari okerraren ondorioz oniritzia eman bazaio, demandari erantzun eta frogak gauzatu ondoren; horrelakoetan, auzitegi eskudunari aginduko zaio auziaren funtsari buruz ebazpena emateko.

Gainerako kasuetan, alegatu arauhauste guztien edo baten gaineko errekurtsoari on iritzi bazaio, salak errekurtsoa zein ebazpenen aurka jarri eta hori deuseztatuko du, eta jarduna arau-haustea gertatu egoerara eta unera itzultzea aginduko du.

3. Alegatutako zioetatik bat ere bidezko ez direla ulertzen badu salak, errekurtsoari gaitz iritziko dio, eta jarduna itzuliko dio hori zein auzitegitatik etorri eta horri.

4. Prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso bereziaren epaiaren aurka, ez dago errekurtsorik, Auzitegi Goreneko sala zibilean legearen intereserako errekurtsoari buruz xedatutakoa izan ezik.

1. Kasazio-errekurtsoaren oinarria behar da, zio bakar gisa, prozesuaren objektu diren arazoak ebazteko arau aplikagarriak haustea.

2. Kasazio-errekurtsopekoak izango dira, bigarren auzialdian probintziako audientziek emandako epaiak honako kasu hauetan:

1.) Oinarrizko eskubideen babes judizial zibilerako ematen direnean, Konstituzioaren 24. artikuluan aitortutakoak izan ezik.

2.) Auziaren munta 25 000 000 milioi pezetakoa baino handiagoa denean*.

* Abenduaren 17ko 1.417/2001 Errege Dekretuak 150 000 euroko kopurua ezarri du atal horretarako.

3.) Errekurtsoaren ebazpenak kasaziorako intereseko direnean.

3. Errekurtsoak kasaziorako interesa duela ulertuko da, baldin eta errekurtsoa hartu duen epaia Auzitegi Gorenaren jurisprudentzia-doktrinaren aurkakoa bada; edo epai horrek ebatzi baditu probintziako audientzien kontraesaneko jurisprudentziaren gai eta arazoak; edota bost urte baino gehiago indarrean egon ez diren arauak aplikatzen baditu, betiere, ez dago Auzitegi Gorenaren jurisprudentzia-doktrinarik, azken kasu horretan, eduki bereko edo antzeko edukia duten aurretiazko arauei buruz.

Errekurtsoa bada auzitegi nagusiaren ardurapekoa izan behar duen horietakoa, orduan ere kasazio-interesa dagoela ulertuko da, baldin eta errekurtsoa hartu duen epaia jurisprudentzia-doktrinaren aurkakoa bada edo auzitegi nagusian halako doktrinarik ez badago, kasuan kasuko autonomia erkidegoaren zuzenbide bereziari buruzko arauei dagokienez.

1. Arlo zibilean, kasazio-errekurtsoaren gaineko ardura dagokio Auzitegi Goreneko lehen salari.

Dena den, auzitegi nagusietako arlo zibileko eta zigor-arloko salak dira kasazio- errekurtsoen arduradunak, errekurtso horiek autonomia erkidegoan egoitza duten auzitegi zibilen ebazpenen aurkakoak badira, betiere errekurtso horren oinarria denean, zio bakar gisa edo beste zioekin batera, erkidego horretako zuzenbide zibila, foru-zuzenbidea edo zuzenbide berezia, eta kasuan kasuko autonomia-estatutuak eskumen hori xedatu duenean.

2. Alderdi berberak, epai beraren aurka, kasazio-errekurtsoak prestatzen baditu Auzitegi Gorenean eta Auzitegi Nagusian, lehena probidentzia bidez ez aurkeztutzat joko da, behin inguruabar hori egiaztatuta.

1. Kasazio-errekurtsoa prestatuko da, epaia zein auzitegik eman eta bertan, epai hori jakinarazi denetik hurrengo bost egunetan.

2. 477. artikuluko 2. paragrafoaren 1. zenbakian ezarri epaietatik baten aurka errekurtsoa jarri nahi bada, prestatze- idazkia mugatuko da oinarrizko eskubidearen arau-haustea laburki azaltzera.

3. 477. artikuluaren 2. paragrafoko 2. zenbakiaren arabera, epairen baten aurkako errekurtsoa jarri nahi bada, prestatze-idazkiak adierazi beharko du gauzatu arau-haustea bakarrik.

4. 477. artikuluaren 2. paragrafoko 3. zenbakiaren arabera, epairen baten aurkako errekurtsoa jarri nahi bada, prestatze-idazkiak adierazi beharko du, gauzatu arau-hausteaz gain, alegatutako kasazio-interesa oinarritzeko jurisprudentzia- doktrina edo kontraesaneko jurisprudentzia.

1. Zein kasazio-errekurtso prestatu eta errekurtso horiek aurreko artikuluan ezarri eskakizunak bete badituzte, auzitegiak ulertuko du horiek prestatu direla.

Eskakizunak bete ez badira, auzitegiak autoa emango du, errekurtsoa ukatuz. Auto horren aurka, kexaerrekurtsoa baino ezin daiteke jar.

2. Kasazio-errekurtsoa prestatutzat jo duen probidentziaren aurka, errekurtsoa jasan behar duen alderdiak ezin izango du errekurtsorik jarri; baina, alderdi hori kasazio-auzitegian agertzean, errekurtsoa onartzearen aurka jar daiteke.

1. Kasazio-errekurtsoa prestatutzat noiz jo eta hurrengo hogei egunetako epean, errekurtsopeko epaia zein auzitegik eman eta horretan aurkeztu beharko da errekurtsoa jartzeko idazkia. Idazki horretan, behar besteko zabaltasunarekin azalduko dira errekurtsoaren oinarriak, eta bertan ikustaldia egitea eska daiteke.

2. Errekurtsoa jartzeko idazkiari batuko zaio aurkaratutako epaiaren ziurtagiria, eta, bidezkoa bada, kasazio-interesaren oinarri gisa alegatutako epaien testua.

3. Hala denean, errekurtsoa jartzeko idazkian, kasazio-errekurtsoa oinarritzeaz gain, era arrazoituan adierazi beharko da arauaren indarraldiari buruz egoki den guztia, bai eta ustez hautsi den araua zein izan eta horri buruzko jurisprudentzia-doktrinarik ez izatea ere.

4. Kasazio-errekurtsoa jartzeko epea amaitu bada, errekurtsoa jartzeko idazkirik aurkeztu gabe, errekurtsoa ezerezean dagoela adieraziko da, eta sortutako kostuak ezarriko zaizkio errekurtsogileari, halako kosturik badago.

1. Errekurtsoa jartzeko idazkia aurkeztu ondoren, hurrengo bost egunetan auzi-paper guztiak igorriko zaizkio kasazio- errekurtsoaren gaineko ardura duen auzitegi eskudunari, alderdiak 30 egunez hartara joateko epatuz.

2. Errekurtsogileak ezin izan badu 481. artikuluan aipatu epaiaren ziurtagiria lortu, aurreko paragrafoan ezarri auzi-paperen igorpena egingo da.

Ziurtagiria luzatzeko ezezkoa edo erresistentzia diziplina bidez zuzenduko da, eta, beharrezkoa bada, kasazio-salak ziurtagiri hori erreklamatuko dio berori luzatu behar duen auzitegiari edo auzitegiei.

1. Auzitegiak auzi-paperak jaso ondoren, magistratu txostengileari emango zaio jarduna, horrek hori azter dezan eta salaren erabakipean jar, kasazio-errekurtsoa onartu edo ez onartzearen inguruan ebatzi beharrekoa.

2. Kasazio-errekurtsoaren onarpena ez da bidezko izango, honako kasu hauetan:

1.) Errekurtsoa prestatutzat jo arren, bidezko ez bada, epaia errekurtsopekoa ez delako edo errekurtsoa prestatzean ongitu ezin diren forma-akatsetatik edozein egin delako.

2.) Errekurtsoa jartzeko idazkiak ez baditu betetzen legeak kasuan-kasuan xedatu eskakizunak.

3.) Auzia eskatutako muntara iristen ez bada, edo kasazio-interesik ez badago, jurisprudentzia-doktrinari buruzko aurka-jartzerik ez dagoelako edo kontraesaneko jurisprudentziarik ez dagoelako, edo ustez zein arau hautsi eta hori bost urte baino gehiago indarrean egon bada, edo, salaren ustez, Auzitegi Gorenaren jurisprudentzia-doktrina badago arau horri buruz edo eduki bera edo antzeko edukia duen hori baino aurretiazko arau bati buruz.

Halaber, errekurtsoa ez da onartuko 477. artikuluko 3. paragrafoaren bigarren lerrokadako kasuetan, auzitegi nagusi eskudunak ulertzen badu doktrina eman duela eztabaidatu arauari buruz edo eduki bera edo antzeko edukia duen hori baino aurretiazko beste bati buruz.

3. Salak, ebazpena eman aurretik, errekurtsoa ez onartzeko balizko arrazoia adieraziko die probidentzia bidez bertaratutako alderdiei, horiek hamar eguneko epean, bidezkotzat jotzen dituzten alegazioak aurkez ditzaten.

4. Salak ulertzen badu errekurtsoa ez onartzeko arrazoietatik bat gertatzen dela, autoa emango du, kasazio-errekurtsoa onartu ez dela eta errekurtsopeko ebazpena irmoa dela adieraziz.

Errekurtsoa ez onartzeko arrazoiak eragina badu alegatutako arau-hausteren batean bakarrik, auto bidez ebazpena emango du salak, errekurtsoak salatu gainerako arau-hausteak onartzearen inguruan.

5. Kasazio-errekurtsoa onartzearen inguruko ebazpena zein autoren bidez eman eta horren aurka ez dago errekurtsorik.

1. Aurreko artikuluan aipatu onartze- izapidean, salak aztertuko du kasazio- errekurtsoaren gaineko ardura izateko eskumenik duen, errekurtso horren onargarritasunaren inguruan erabaki aurretik.

Salak bere burua eskuduntzat jotzen ez badu, aginduko du, alderdiak hamar egunez entzun ondoren, bere burua eskuduntzat jotzen duen salari jarduna igortzea eta alderdiak epatzea, horiek hamar eguneko epean sala horretan ager daitezen.

2. Aurreko paragrafoan aipatu kasuan, bere burua eskuduntzat jo duen salak jarduna jaso eta alderdiak sala horretan bertaratu ondoren, errekurtsoaren gauzatzeak aurrera egingo du, onartze-izapidetik bertatik.

3. Auzitegi nagusietako salek ezin izango diote ezetzik eman kasazio-errekurtsoen gaineko ardura izateari, errekurtsook Auzitegi Goreneko lehen salak igorri badizkie sala horiei.

Kasazio-errekurtsoa onartu ondoren, errekurtsoa jartzeko idazkia helaraziko zaie, erantsitako agiriekin batera, errekurtsoa jasan behar duen alderdiari edo alderdiei, horiek idatziz aurka-jartzea formaliza dezaten, hogei eguneko epean, eta ikustaldia beharrezkoa dela uste duten ala ez adieraz dezaten.

Aurka-jartze idazkian alega daitezke, halaber, errekurtsoaren onargarritasunik ezaren arrazoiak, horiek gertatzen direla ulertzen bada eta auzitegiak jada horiek ukatu ez baditu.

1. Aurreko artikuluan aipatu epea igaro ondoren, aurka-jartze idazkiak aurkeztu nahiz aurkeztu ez, salak probidentzia bidez zehaztuko ditu eguna eta ordua, hurrengo hogeita hamar egunetan, kasazio-errekurtsoan ikustaldia egiteko, edo, hala denean, horren botazio eta epaitzarako.

2. Auzitegiak erabakiko du justizia hobeto emateko ikustaldia egiteari buruz egokiena dena. Ikustaldi hori, edozein kasutan, egin behar da, alderdi guztiek hori eskatzen badute, eta berori errekurtsogilearen txostenarekin hasiko da, ondoren errekurtsoa jasan behar duen alderdiarenarekin jarraituz.

Alderdi errekurtsogile batzuk badaude, errekurtsoak zein hurrenkeratan jarri eta hori kontuan izango da, eta errekurtsoa jasan behar duten alderdiak batzuk badira, agertze-hurrenkera izango da kontuan.

1. Salak kasazio-errekurtsoaren inguruko epaia emango du, ikustaldia amaitu denetik edo botazio eta epaitzarako zehaztu datatik hurrengo hogei egunetan.

2. 477. artikuluaren 2. paragrafoko 1 eta 2. zenbakietan aipatu kasazio-errekurtsoak badira, kasazio-errekurtsopean jarritako epaiak hori oso-osorik edo zati batez berretsi edo horren kasazioa egingo du.

3. Kasazio-errekurtsoa 477. artikuluaren 2. paragrafoko 3. zenbakian aipatu horietatik bat bada, eta epaiak aintzat hartzen badu errekurtsoa oinarriduna dela, aurkaratutako ebazpenaren kasazioa egingo du, eta kasuaren inguruan ebazpena emango du, jurisprudentzia-doktrinaren aurka-jartzea edo jurisprudentziaren aurkakotasuna nahiz desadostasuna kontuan izanik, egoki dena adieraziz.

Kasazioan emandako epaiaren erabakiek ez dituzte ukituko aurkaratutakoaz beste zein epai alegatu eta epai horiek sortu dituzten egoera juridikoak.

1. Prozesu bereko auzilari desberdinek errekurtso berezietatik mota ezberdina aukeratu badute, prozesuko arau-haustean oinarritutakoa lehenespenez gauzatuko du auzitegi eskudunak; hala ere, kasazio-errekurtsoaren izapidetza hasiko da, eta, beraren onarpena erabaki arte, izapidetza horrek aurrera egingo du, gerora kasazio-errekurtsoa eten egingo dela.

2. Prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtsoari buruzko epaia ematen bada, eta, horretan, erabateko gaitziritzia eman bazaio errekurtsoari, kasaziorako auzitegi eskudunari berehala egingo zaio komunikazioa, kasazio- errekurtsoaren etendura berehala deseginez eta kapitulu honetan xedatutakoaren arabera berori gauzatuz.

3. Prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso bereziari oniritzia eman bazaio, aurkeztu kasazio-errekurtsoa ondorerik gabe geratuko da, lege honen 467. artikuluan ezarritakoari kalterik egin gabe.

Prozesu bereko auzilari desberdinek errekurtso berezietatik mota ezberdina aukeratu badute, batek prozesuko arauak hausteagatik, eta besteak autonomia-erkidegoko foru-zuzenbide zibilaren edo bertako berezko zuzenbide bereziaren arauak hausteagatik, errekurtso biak gauzatu eta erabakiko dira, pieza batean metatuta, salak epai batean bakarrik ebatziz; salak kontuan izango du kasazio-errekurtsoari buruzko erabakia bakarrik eman daitekeela, prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso bereziari gaitz iritzi bazaio.

1. Legearen intereserako errekurtsoa jar daiteke, jurisprudentzia-doktrinaren batasunerako, prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso bereziak ebatzi dituzten epaiei buruz, baldin eta auzitegi nagusietako arlo zibileko eta zigor- arloko salek irizpide ezberdinak badituzte, prozesuko arauen interpretazioaren inguruan.

2. Ez da bidezkoa izango legearen intereserako errekurtsoa, Konstituzio Auzitegian babes-errekurtsopean jarritako epaien aurka.

Edozein kasutan, legearen intereserako errekurtsoa jar dezakete Fiskaltzak eta Herriaren Defendatzaileak.

Halaber, errekurtso hori jar dezakete zuzenbide publikoko pertsona juridikoek, euren jarduera eta eginkizunak direla eta, errekurtsoarekin lotutako prozesuko arazoen inguruan, baldin eta horiek arazoon jurisprudentzia-batasunean interes legitimoa egiaztatzen badute.

1. Legearen intereserako errekurtsoak jarriko dira, antzinatasun gutxieneko epaia noiz eman eta urtebeteko epean, zuzenean Auzitegi Goreneko arlo zibileko salan.

2. Legearen intereserako errekurtsoa zein idazkitan jarri eta hori aurkeztuko da honako agiriekin batera:

1.) Alegatutako desadostasuna adierazten duten ebazpenen kopia ziurtatua edo lekukotza.

2.) Konstituzio Auzitegiak luzatu ziurtagiria, horrek egiaztatzen badu, babes- errekurtsopean jartzeko epea igaro ondoren, errekurtso hori ez dela jarri alegatu epaietatik baten aurka.

3. Errekurtsoa jartzeko idazkia edo idazkiak, erantsitako agiriekin batera, helaraziko zaizkie errekurtsoaren objektu zein epai izan eta horiek eman ziren prozesuetan alderdi gisa bertaratutakoei, horiek, hogei eguneko epean, alegazioak aurkez ditzaten, euren ustez oinarririk handiena duten irizpide juridikoak adieraziz.

Legearen intereserako errekurtsoetan emandako epaiak beti errespetatuko ditu alegatutako epaiek ondorioztatu dituzten egoera juridiko bereziak, eta, epai horrek oniritzia jasotzen badu, jurisprudentzia-doktrina zehaztuko da epaitzan.

Halakoetan, «Estatuko Aldizkari Ofizialean» argitaratuko da, eta, horretan jarri denetik, antolamendu juridikoa osatuko du, arlo zibileko jurisdikzio- ordenako epaile eta auzitegi guztientzat, Auzitegi Gorenarentzat izan ezik, lotesle izanik.

Ebazpena zein auzitegik eman eta horren autoen aurka, gora jotzeko errekurtsoa, prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia edo kasazio- errekurtsoaren izapidetza ukatu bada, kexa-errekurtsoa jar daiteke, izapidetzarik izan ez duen errekurtso hori ebatzi behar duen organoan.

Kexa-errekurtsoak lehenespenez izapidetu eta ebatziko dira.

1. Kexa-errekurtsoa prestatuko da, bosgarren egunaren barruan, errekurtsopeko autoaren birjartzea eskatuz; eta birjartze horri gaitziritzia ematen zaionerako, ebazpen bien lekukotza eskatuko da.

2. Auzitegiak birjartzea onartzen ez badu, aginduko du alderdi interesdunari, hurrengo bost egunen barruan, lekukotza hori ematea; idazkari judizialak, jarraian, emate-data egiaztatuko du.

3. Lekukotza eman eta hurrengo hamar egunetan, hori eskatu alderdiak kexa-errekurtsoa aurkeztu beharko du organo eskudunean, lortutako lekukotza ekarriz.

4. Errekurtsoa eta lekukotza garaiz aurkeztu badira, auzitegiak bost eguneko epean emango du errekurtso horren inguruan ebazpena.

Auzitegiak errekurtsoaren izapidetza ukatzea egokia dela ulertzen badu, kasuan kasuko auzitegiari ezagutaraziko dio hori, auzi-paperetan hala agerrarazteko.

Auzitegiak izapidetza hori ukatzea bidezkoa dela ulertzen badu, kasuan kasuko auzitegiari aginduko dio izapidetzarekin aurrera egiteko.

5. Kexa-errekurtsoa zein autok ebatzi eta auto horren aurka ez dago errekurtsorik.

1. Zitazioan eta epatzean zehaztu datan edo epean behar bezala agertu ez den demandatua auzi-ihesean dagoela adieraziko da.

2. Auzi-ihesari buruzko adierazpena ez da ulertuko amore-emate gisa edo demandan jasotako egitateen onarpen gisa, legeak esanbidez aurkakoa xedatzen duenean izan ezik.

1. Auzi-ihesa adierazi ebazpena demandatuari jakinaraziko zaio postaz, beraren egoitza ezaguna bada, eta, ediktuen bidez, halakoa ezaguna ez bada.

Jakinarazpena egin ondoren, ez zaio horri beste jakinarazpenik egingo, prozesuari amaiera eman dion ebazpenari buruzkoa izan ezik.

2. Prozesuari amaiera emateko epaia edo ebazpena demandatuari berari jakinaraziko zaio, lege honen 161. artikuluan xedatutakoaren arabera.

Baina demandatua non dagoen jakiterik ez badago, jakinarazpena ediktu bidez egingo da, berori «Estatuko Aldizkari Ofizialean » argitaratuz.

Gauza bera aplikatuko zaie gora-jotzean, prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezian edo kasazioan emandako epaiei.

Demandatu auzi-iheslariak egoitza ezagunik ez duelako edo non dagoen jakiterik ez dagoelako, ediktuen bidez bertaratzeko zitazioa jaso badu edo epatua izan bada, prozesua erabakitzeko dagoela komunikatuko zaio, ofizioz edo bertaratutako alderdietatik edozeinek hala eskaturik, komunikazioa egiteko tokiaren berri izan bezain laster.

Demandatu auzi-iheslaria agertzen bada prozesuaren egoera edozein izanik ere, izapidetza egingo da bera kontuan izanda, izapidetzan inola ere atzera egin gabe.

Demandatu auzi-iheslariari berari epaia jakinarazi bazaio, epai horren aurka balia ditzake, bakarrik, gora-jotzeko errekurtsoa, eta prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia nahiz kasazio-errekurtsoa, horiek bidezko badira eta legezko epean jartzen badira.

Errekurtso horiek balia ditzake demandatu auzi-iheslariak, epaia demandatuari berari jakinarazi ez bazaio; baina, kasu horretan, errekurtsook jartzeko epea zenbatuko da, epaia jakinarazteko ediktua «Estatuko Aldizkari Ofizialen », Autonomia Erkidegokoan edo probintziakoan noiz argitaratu eta egun horren biharamunetik hasita.

Etengabe auzi-ihesean egondako demandatuek epai irmoa eman duen auzitegiari eska diezaiokete epai hori hutsaltzea, honako kasu hauetan:

1.) Ezinbesteko kasu etengabean, horrek auzi-iheslariari agertzea eragotzi badio, nahiz eta auzi-iheslari horrek auziari buruzko ezagutza izan, behar bezala zitazioa jaso edo epatua izan delako.

2.) Demanda eta auziaren berri izan ez denean, zitazioa edo epatzea 161. artikuluaren araberako zedula bidez egin izan bada, baina zedula hori demandatu auzi-iheslariaren eskura heldu ez bada, berorri egotzi ezin zaizkion arrazoien ondorioz.

3.) Demanda eta auziaren berri izan ez denean, demandatu auzi-iheslariak ediktuen bidez zitazioa jaso badu edo epatua izan bada, baina absente egon bada prozesua non gertatu eta bertatik, edota Estatuko nahiz Autonomia Erkidegoko beste edozein tokitatik, ediktuak haietako aldizkari ofizialetan argitaratu badira.

1. Demandatu auzi-iheslariak hala eskatuta, epai irmoaren hutsalketa bidezkoa izango da, bakarrik, hori hurrengo epeetan eskatzen bada:

1.) Hogei egunetako epean, epai irmoaren jakinarazpenetik hasita, jakinarazpen hori demandatu auzi-iheslariari berari egin bazaio.

2.) Lau hilabeteko epean, epai irmoa jakinarazteko ediktua argitaratu denetik, epai hori demandatu auzi-iheslariari berari jakinarazi ez bazaio.

2. Aurreko paragrafoko epeak luza daitezke, 134. artikuluko bigarren paragrafoaren arabera, baldin eta ezinbesteko kasuak badirau, eta horrek auzi-iheslariari agertzea eragotzi badio; baina hutsalketa-akzioa ezin izango da inola ere egikaritu, epaiaren jakinarazpenetik hamasei hilabete igaro ondoren.

Ez da epai irmoen hutsalketarik gertatuko, baldin eta epaiok, lege-xedapenaren bitartez, gauza epaituaren ondoreak ez badituzte.

1. Auzi-ihesean emandako epai irmoak hutsaltzeko demandek ez dute euren betearazpena etengo, lege honen 566. artikuluan xedatutakoa gorabehera.

2. Demandatu auzi-iheslariaren uzia, epai irmoa hutsaltzeko, epaiketa arruntean ezarri izapideen bidez gauzatuko da, berori prozesuan alderdi izan direnek has dezaketela.

1. Epaiketa egin ondoren, horretan hutsalketa egiaztatzeko arrazoien inguruan froga egokia gauzatuz, auzitegiak epai bidez hutsalketari buruzko ebazpena emango du, eta epai horrek ez du errekurtsorik onartuko.

2. Alderdiak hala eskatuta, betearazpenaren auzitegiak agindu beharko du hutsaldu epaiaren betearazpena etetea, baldin eta, 566. artikuluan xedatutakoaren arabera, auzitegi horrek jada etendura agindu ez badu.

1. Auzi-ihesean kondenatua izan den auzilariak hutsalketa eskatzen badu, eta auzitegiak hutsalketa hori bidezkoa ez dela adierazten badu, auzilari horri ezarriko zaizkio prozeduraren kostu guztiak.

2. Hutsalketa bidezkoa delako epaia ematen bada, auzilarietatik inori ez zaizkio kostuak ezarriko, salbu eta auzitegiak horietako batean ausarkeria badela aitortzen duenean.

1. Demandatu auzi-iheslariaren uziari on iritzi ondoren, hutsalketa bidezkotzat zein epaitan jo eta epai horren ziurtagiria igorriko zaio auziaren gaineko ardura lehen auzialdian izan duen auzitegiari, eta, bertan, honako erregela hauen arabera jardungo da:

1.) Demandatuari auzi-paperak hamar egunez emango zaizkio, beraren eskubideei dagokiena azaldu eta eskatu ahal izateko, demanda erantzuteari buruz xedatutakoaren arabera.

2.) Demandatuak azaldu eta eskatutakoa aurkako alderdiari helaraziko zaio, beste hamar egunez, horri idazki eta agirien kopiak emanez.

3.) Aurrerantzean, kasuan kasuko epaiketa adierazlearen izapideak egingo dira, bidezko epaia eman arte; epai horren aurka, lege honetan xedatu errekurtsoak jar daitezke.

2. Ez da beharrezkoa izango lehen auzialdiko auzitegiari aurreko paragrafoan aipatu ziurtagiria igortzea, auzitegi hori izan bada hutsalketa bidezkotzat jo duena.

Demandatuak aurreko alegazio eta eskaerak aurkezten ez baditu artikuluko lehen erregelan aipatu izapidean, ulertuko da entzuna izateari uko egin diola, eta beste epai bat emango da, hutsaldu den epaiaren esanahiarekin.

Epai horren aurka ez dago errekurtsorik.

Epai irmoen berrikuspena Auzitegi Goreneko sala zibilari edo Auzitegi Nagusiko arlo zibileko eta zigor-arloko salei eskatuko zaie, Botere Judizialaren Lege Organikoan xedatutakoaren arabera.

Epai irmoa honako zio hauengatik berrikus daiteke:

1.) Epai irmoa eman ondoren, agiri erabakigarriak berreskuratu edo lortu badira, horiek ezinbesteko kasuarengatik edo epaia aldeko izan duen alderdiaren erruz erabili ezin izan badira.

2.) Epai irmoa eman bada, agiriak kontuan izanik, baldin eta zigor-prozesu batean agiriok faltsuak direla adierazi izan bada, alderdietako batek hori jakin gabe, edo agirion faltsutzea geroago zigor-arloan adierazten bada.

3.) Epai irmoa eman bada, lekuko- edo aditu-frogen arabera, eta lekukoak edo adituak kondenatuak izan badira, epaiaren oinarri zein adierazpen izan eta adierazpen horietan emandako lekukotza faltsuarengatik.

4.) Auzia irabazi bada, zuzena ez den eran, funtzionario-eroskeriaz, indarkeriaz edo iruzurrez.

Berrikuspena eska dezake aurkaratutako epai irmoaren ondorioz kaltedun gertatu den alderdiak.

1. Aurkaratu nahi den epaia argitaratu ondoren bost urte igaro badira, ezin izango da inola ere berrikuspena eskatu.

Epe hori igaro ostean aurkeztu berrikuspen oro ez da onartuko.

2. Aurreko paragrafoan zehaztu epean, berrikuspena eska daiteke, baldin eta hiru hilabete igaro ez badira agiri erabakigarriak, funtzionario-eroskeria, indarkeria edo iruzurra aurkitu direnetik, edota faltsutzea aitortu edo adierazi denetik.

1. Berrikuspen-demanda jarri ahal izateko, demandari batu behar zaio, ondore horretarako establezimenduan 300 euro gordailuan jarri direla egiaztatzeko agiria.

Kopuru hori itzuliko da, auzitegiak berrikuspen-demandari on irizten badio.

2. Aipatu gordailua egiten ez bada edo nahiko ez bada, eta hori ongitzen ez bada, auzitegiak, probidentzia bidez adierazi epean, epe hori inola ere bost egunekoa baino luzeagoa izango ez dela, besterik gabe baztertuko du demanda hori.

1. Berrikuspen-demanda aurkeztu eta onartu ondoren, auzitegiak eskatuko du zein auzitako epaia aurkaratu eta horri buruzko jardun guztia igortzea; eta horretan auzian aritu diren guztiak edo horien kausadunak epatuko ditu, hogei eguneko epean demandari erantzuteko, euren eskubideei dagokiena alegatuz.

2. Berrikuspen-demandari erantzun ondoren, edo aurreko epea igaro bada horri erantzun gabe, jardunari emango zaio hitzezko epaiketetarako xedatu izapidetza.

3. Edozein kasutan, Fiskaltzak informatu behar du berrikuspenaren inguruan, demandari buruz oniritzia edo gaitziritzia jasotzen duen epaia eman aurretik.

4. Berrikuspena izapidetu bitartean zigor-arloko epaitu aurreko arazoak eragiten badira, lege honen 40. artikuluan ezarri arau orokorrak aplikatuko dira; ez da aplikatuko, ordea, 512. artikuluko 1. paragrafoan aipatu iraungitzeari buruzko epe orokorra.

Berrikuspen-demandek ez dute etengo horien oinarri diren epai irmoen betearazpena, lege honen 566. artikuluan xedatutakoa gorabehera.

1. Auzitegiak berrikuspena bidezkoa dela aintzat hartzen badu, hori adieraziko du, eta aurkaratu epaia hutsaltzeari ekingo dio.

Ondoren, epaitzaren ziurtagiria luzatzea aginduko du, eta auzi-paperak itzuliko dizkio horiek zein auzitegitatik etorri eta berorri, alderdiek epaiketa egokian euren eskubideak balia ditzaten, alderdioi dagokienaren arabera.

Epaiketa horretan, oinarri gisa hartuko dira, eta ezin izango dira eztabaidatu berrikuspen-epaian egindako adierazpenak.

2. Auzitegiak berrikuspenari gaitz irizten badio, kostuak ordaintzera kondenatuko da demandatua, eta aurretiaz egindako gordailua galduko du.

3. Berrikuspen-auzitegiak zein epai eman eta horren aurka ez dago errekurtsorik.

1. Akzio betearazlearen oinarri izan behar du betearazpena dakarren tituluak.

2. Honako titulu hauek bakarrik dakarte betearazpena:

1.) Kondena-epai irmoak.

2.) Tartekaritza-laudo edo -ebazpenek.

3.) Transakzio judizialak eta prozesuan lortutako hitzarmenak onetsi edo homologatzen dituzten ebazpen judizialek; hala behar bada, jardunaren lekukotza ere ekarriko da, ebazpenon eduki zehatza jasotzeko.

4.) Eskritura publikoek, baldin eta horiek lehenengo kopia badira; edo, bigarren kopia izanez gero, hori manamendu judizialaren ondorioz eman bada, kaltea jasan behar duen pertsonari edo horren kausatzaileari zitazioa eginez, edo alderdi guztiak bat etorrita luzatu bada.

5.) Alderdiek eta esku hartu duten merkataritza-artekari elkargokideek sinatutako merkataritza-kontratuen polizek, horiekin batera ekarri bada artekariak luzatu ziurtagiria, eta horren bitartez egiaztatzen bada poliza bat datorrela erregistro-liburuko idazkunekin eta horien datarekin.

6.) Legebidez luzatu eta muga-eguneratutako obligazioak ordezkatzeko tituluek, eramailearentzako direnek nahiz izendunek, bai eta titulu horien kupoi muga-eguneratuek ere, baldin eta kupoiak bat badatoz tituluekin, eta tituluok, beti, taloitegi-liburuekin.

Aurkaratze-ekitaldian tituluaren faltsutasunaren aurka egindako protestak, egokia izanez gero, ez du eragotziko betearazpena agintzea; hala ere, zorduna, gerogarrenean, betearazpenaren aurka jar daiteke, tituluaren faltsutasuna alegatuz.

7.) Balore-Merkatuari buruzko Legearen arabera, kontuko idatzoharraren bidez zein balore ordezkatu eta balore horien inguruan kontabilitate-erregistroen gaineko ardura duten erakundeek luzatutako ziurtagiri iraungigabeek, baldin eta horiekin batera ekartzen bada baloreak ordezkatzeko eskritura publikoaren kopia, edo, indarreko legeriaren arabera beharrezkoa bada, jaulkipenari dagokion eskrituraren kopia.

Betearazpena eskatu eta agindu ondoren, ez dira iraungiko aurreko lerrokadan aipatu ziurtagiriak.

8.) Gehienez erreklama daitekeen kalte-ordaina zein autok ezarri eta berorrek, hori eman bada, ibilgailu motordunen erabilera edo zirkulazioa dela eta, Erantzukizun Zibileko Nahitaezko Aseguruak babestutako egitateen ondorioz hasitako zigor-prozesuetan, betiere akusatua auzi-ihesean dagoenean, edo absoluzio-epaia nahiz largespena eman denean.

9.) Lege honek edo beste batek ezarritakoaren ariora, betearazpena dakarten gainerako ebazpen judizialek eta agiriek.

Epaian, eta transakzio judiziala nahiz prozesuan lortutako hitzarmena onetsi duen ebazpen judizialean, bai eta tartekaritza-ebazpenean ere, zein akzio betearazle oinarritu eta hori iraungiko da, epaia edo ebazpena irmo bihurtu eta hurrengo bost urteetan, kasuan kasuko demanda betearazlea jarri ez bada.

221. artikuluaren lehenengo erregelan aipatu kondena-epaiak banakako kontsumitzaile eta erabiltzaile onuradunak zehaztu ez dituenean, epaia betearazteko auzitegi eskudunak autoa emango du, interesdun batek edo batzuek hala eskatu eta kondenatua entzun ondoren; auto horrek ebatziko du eskatzaileak kondenaren onuradunak diren ala ez, epaiak ezarri datu, ezaugarri eta betekizunak aintzat hartuta.

Auto horren lekukotzarekin, aitortutako subjektuek betearazpena eska dezakete.

1. 517. artikuluaren 2. paragrafoko 4, 5, 6 eta 7. zenbakietan zein titulu betearazle ezarri eta titulu horiei dagokienez, betearazpena agin daiteke, soil-soilik, baldin eta horren kopuru zehatzak 50 000 pezeta gainditzen badu eta kopuru hori eman bada*:

* Abenduaren 17ko 1.417/2001 Errege Dekretuak 300 euroko kopurua ezarri du atal horretarako.

1.) Eskudirutan.

2.) Atzerriko diru bihurgarrian, betiere horrela ordaintzeko betebeharra baimenduta dagoenean edo legeak onartzen duenean.

3.) Diruz zenbatzeko moduko gauza edo espeziean.

2. Aurreko paragrafoko kopurura heltzeko, batu daitezke paragrafo horretan jasotako titulu betearazleetatik batzuk.

1. Ez da aginduko epai adierazle hutsak eta epai eratzaileak betearaztea.

2. Ziurtagirien, eta, hala denean, manamendu judizial egokien bidez, epai eratzaile irmoek inskripzioak eta aldarazpenak ahalbide ditzakete erregistro publikoetan, betearazpena agindu beharrik gabe.

3. Epai eratzaileak kondena-erabakiak jasotzen baditu, erabakiok betearaziko dira lege honetan ezarri moduan.

1. Pertsona eta agintari guztiek, eta, batez ere, erregistro publikoen gaineko ardura dutenek, epai eratzaileetan ezarritakoari men egin behar diote, horietan ezarritakoa bete behar dute, eta epaiok sortutako egoera juridikoak aintzat hartu behar dituzte, salbu eta Erregistroko legeria bereziak oztopoak ezartzen dituenean.

2. Prozesuan alderdi izan direnek edo zuzeneko interes legitimoa egiaztatzen dutenek auzitegiari jardun egokia eska diezaiokete, epai eratzaileak eragingarriak izan daitezen, eta epaiotan zer ezarri eta horren aurkako balizko jazarpenak gaindi daitezen.

1. Atzerriko epai irmoak eta gainerako titulu betearazleak Espainian betearazteko, kontuan izan behar da nazioarteko itunetan eta nazioarteko lankidetza juridikoari buruzko lege-xedapenetan ezarritakoa.

2. Atzerriko epai eta titulu betearazleak Espainian betearaziko dira, lege honen xedapenen arabera, Espainian indarrean dauden nazioarteko itunetan besterik agintzen ez denetan.

1. Behin-behineko betearazpena demanda bidez eskatuko da, lege honen 549. artikuluan ezarritakoaren arabera.

2. Lehen auzialdirako zein auzitegi eskudun izan, eta horrek agindu eta gauzatuko du, betearazpen arruntean bezala, irmo ez diren kondena-epaien behin-behineko betearazpena.

3. Kondena-epaiak behin-behinean betearaztean, alderdiek betearazpen arruntean prozesuko zein eskubide eta ahalmen izan, eta horiek beroriek izango dituzte.

4. Epaiak irmo ez diren bitartean, edo, irmo izanda, auzi-ihesean emandako epaiaren aurka hutsaltze-akzioa egikaritzeko lege honetan ezarri epeak igaro ez badira, epaien aurreneurrizko idatzoharra egin daiteke, soil-soilik, epai horiek erregistro publikoetako idazkunak inskribatzea edo ezereztea agintzen edo baimentzen badute.

5. Lehenespeneko da oinarrizko eskubideak babesten dituzten epaien behin-behineko betearazpena.

1. Ezin izango dira inola ere behinbehinean betearazi:

1.) Aitatasun, amatasun, seme-alabatasun, ezkontza-deuseztasun, banantze eta dibortzio, gaitasun eta egoera zibilari eta ohorezko eskubideei buruzko prozesuetan emandako epaiak, salbu eta prozesuaren objektu nagusiari zein ondare-betebehar eta -harreman lotu, eta horiek arautu dituzten erabakiei dagokienez.

2.) Borondatezko adierazpena egiteko kondena ezartzen duten epaiak.

3.) Industria-jabetzari buruzko tituluen deuseztasuna edo iraungitzea adierazten duten epaiak.

2. Irmo ez diren atzerriko epaiak ere ezin dira behin-behinean betearazi, Espainian indarrean dauden nazioarteko itunetan esanbidez aurkakoa xedatu ezik.

3. Behin-behineko betearazpena ez da bidezkoa izango, kalte-ordaina emateko erabakietan, horiek jaso badira ohorerako eskubidea, pertsona eta familiaren bizitza pribaturako eskubidea, eta norberaren irudirako eskubidea hautsi direla adierazten duten epaietan.

Aurreko artikuluan aipatu kasuetan izan ezik, lehen auzialdian emandako kondena-epaian bere aldeko erabakia nork izan, eta horrek eska eta lor dezake, aldi berean kauziorik eman gabe, epaia behin-behinean betearaztea. Behin-behineko betearazpena egingo da, hurrengo artikuluetan ezarritakoaren arabera.

1. Behin-behineko betearazpena edozein unetan eska daiteke, gora jotzeko errekurtsoa prestatutzat zein probidentziatan jo eta hori jakinarazi denetik, edo, hala denean, alderdi gora-joleari idazkia jakinarazi zaionetik, bertan gora-jotzea jasan behar duen alderdia errekurtsoari atxikiz; eta, betiere, gora jotzeko errekurtsoan epaia eman aurretik.

2. Gora-jotzea ebazteko auzitegi eskuduna zein izan eta horri autoak igortzen bazaizkio, eta, horren ondoren, behin-behineko betearazpena eskatzen bada, eskatzaileak aurretiaz auzitegiari eskatu behar dio betearazpenerako beharrezko denaren lekukotza hori, eta berori eskaerari batu behar zaio.

Behin-behineko betearazpena eskatzen bada aurreko lerrokadan aipatu auzi-paperak igorri baino lehen, lehen auzialdiko auzitegiak luzatuko du lekukotza, igorpena egin baino lehen.

3. Epaia behin-behinean betearaztea eskatu ondoren, auzitegiak betearazpena aginduko du, salbu eta epai hori 525. artikuluan jasotakoetatik bat denean edo eskatzailearen aldeko kondena- epairik ez badakar.

4. Behin-behineko betearazpena zein autok ukatu eta horren aurka gora jotzeko errekurtsoa jar daiteke, berori lehenespenez izapidetu eta ebatziz.

Behin-behineko betearazpena zein autok agindu eta horren aurka ezin da errekurtsorik jarri, alderdi exekutatuak hurrengo artikuluaren arabera aurkez dezakeen aurka-jartzea gorabehera.

1. Alderdi exekutatua behin-behineko betearazpenaren aurka jar daiteke, bakarrik, berori agindua izan eta gero.

2. Behin-behineko betearazpenaren aurka jartzea honako arrazoi hauetan bakarrik oinarri daiteke:

1.) Betiere, behin-behineko betearazpena agintzea, aurreko artikuluan ezarritakoa hautsiz.

2.) Kondena-epaia diruzkoa izan ez, eta, jardun betearazlearen izaera aintzat hartuta, ezinezkoa edo oso zaila bada, epaia ezeztatu kasurako, behin-behineko betearazpenaren aurreko egoera berrezartzea edo alderdi exekutatuari konpentsazio ekonomikoa ematea, berari eragindako kalte-galeren ordaina emanez.

3. Kondena-epaia diruzkoa bada, alderdi exekutatua ezin da behin-behineko betearazpenaren aurka jarri; aitzitik, premiamendu-prozeduraren jardun betearazle zehatzaren aurka bakarrik jar daiteke. Hori gertatuko da, alderdi exekutatuak uste badu jardun horrek egoera konponezina edo kalte-galerak ordainduta konpentsazio ekonomikori ez duen egoera sortuko duela.

Neurri betearazle zehatzen inguruko aurka-jartzea aurkeztean, alderdi exekutatuak beste neurri edo jardun betearazle batzuk direnak zehaztu beharko ditu, posible, eta, alderdiaren ustez, aurka-jartzera bildutako jarduna edo neurriak zein egoera sortu eta horren antzekorik eragiten ez dutenak. Gainera, alderdi exekutatuak behar besteko kauzioa eman behar du, betearazpenaren atzerapenari aurre egiteko, auzitegiak neurri alternatiboak onartu ez eta gerogarrenean diruzko kondenaren erabakia berresten duenerako.

Alderdi exekutatuak ez badu neurri alternatiborik zehazten, ezta behar besteko kauziorik ematen ere, ezin daiteke betearazpenaren aurka jar, eta horixe aginduko da berehala, errekurtsoa jartzeko aukerarik gabe.

1. Behin-behineko betearazpenaren aurkako idazkia betearazpen-auzitegian aurkeztu beharko da, aurka-jartzeak ukitutako ebazpena jakinarazi eta hurrengo bost egunetan, ebazpen horretan betearazpena agindu edo jardun zehatza ezartzen bada.

2. Betearazpenaren aurkako idazkia eta horrekin batera ekarritako agiriak, alderdi betearazleari eta behin-behineko betearazpenean bertaratu direnei helaraziko zaizkie, bost eguneko epean, horiek egokitzat jotzen dutena adieraz eta egiazta dezaten.

3. Diruzkoa ez den kondena-epaia behin-behinean betearazten denean, 528. artikuluaren 2. paragrafoko bigarren arrazoia alegatu bada, behin-behineko betearazpenaren aurka jartzeko, orduan behin-behineko betearazpena nork eskatu eta horrek behar besteko kauzioa eman dezake, betearazpenaren aurka alegatu dena aurkaratzeaz gain; kauzio horrekin bermatuko da, epaia ezeztatuz gero, aurreko egoera berrezarriko dela, edo, hori ezinezkoa bada, sortutako kalte-galeren ordaina emango dela.

Kauzioa eskudirutan eman daiteke edo iraupen zehaztugabeko abal solidarioa erabilita, berori kreditu-erakundeak nahiz elkarrekiko berme-sozietateak egindako lehen agindeian ordainduz. Halaber, auzitegiaren ustez kasuan kasuko kopurua berehala eskuratu ahal izatea zein bidek bermatu eta hori ere erabil daiteke.

1. 528. artikuluaren 2. paragrafoko lehenengo arrazoian oinarritutako aurka-jartzeari on iritzi bazaio, auto bitartez ebatziko da behin-behineko betearazpenaren aurka-jartzea. Auto horretan adieraziko da behin-behineko betearazpenaren geldiarazpena, erabakitako enbargo, traba eta berme-neurriak deseginez.

2. Diruzkoa ez den kondena-epaia behin-behinean betearaztean aurka-jartzea aurkeztu bada, eta auzitegiak uste badu, gerogarrenean kondena ezeztatuz gero, ezinezkoa edo oso zaila izango dela behin-behineko betearazpenaren aurreko egoera berrezartzea edo betearazpena eskatu duenak egin dezakeen kauzioarekin ordainketa bermatzea, orduan autoa emango du, betearazpena eten eginez; baina erabakitako enbargoek eta berme-neurriek indarrean iraungo dute, eta egokitzat jotzen diren berme-neurriak hartuko dira, 700. artikuluan xedatutakoaren arabera.

3. Kondena-epaia diruzkoa izan eta aurka-jartzea jarduera betearazle zehatzaren kontra aurkezten bada, auzitegiak aurka-jartzeari on iritziko dio, uste badu behin-behineko alderdi exekutatuak zehaztutako jarduera edo neurri alternatiboak posible direla eta hasierako jardueren antzeko eragingarritasuna dutela. Era berean, auzitegiak aurka-jartzeari on iritziko dio, behin-behineko alderdi exekutatuak betearazpenaren atzerapenari aurre egiteko behar besteko kauzioa eman ondoren, auzitegiak uste badu, kondena ezeztatuz gero, guztiz ezinezkoa izango dela betearazpenaren aurreko egoera berrezartzea edo behin-behineko alderdi exekutatuari konpentsazio ekonomikoa ematea, geroago horri kalte-galeren ordaina emanez.

Aurka-jartze horri on iriztearen ondorioz, ukatu egingo da aurka-jartzearen objektu den jarduera betearazle zehatza gauzatzeko aukera; hala ere, premiamendu-prozedurak aurrera egingo du, lege honetan ezarritakoari helduta.

4. Behin-behineko betearazpenaren edo neurri betearazle zehatzen aurka-jartzeari buruz zein autok erabaki eta horren aurka ezin da errekurtsorik jarri.

Diru-kopuru likidoak ordaintzeko kondena-erabakien behin-behineko betearazpena eten egingo da, alderdi exekutatuak epaitegiaren esku uzten baditu kondenatzat ezarri diru-kopurua, kasuan kasuko korrituak eta une hori arte eragindako kostuak, horiek guztiak alderdi betearazleari emateko, hurrengo atalean ezarritakoa gorabehera.

Korrituen likidazioa eta kostuen tasazioa egin ondoren, auzitegiak erabakiko du betearazpenak aurrera egin behar duen ala hori artxibatu behar den.

Epaia ematen bada behin-behinean betearazi erabakiak berresteko, betearazpenak aurrera egingo du, betearazpen hori oraindik amaitzeko badago, salbu eta alderdi betearazleak esanbidez atzera egiten duenean.

Berrespen-epaiaren aurka ezin bada errekurtsorik jarri edo errekurtsorik jartzen ez bada, betearazpenak, atzera egin denean izan ezik, aurrera egingo du, behin betikoa balitz legez.

1. Behin-behinean betearazitako erabakia dirua ordaintzeko kondena izan eta erabaki hori erabat ezeztatzen bada, behin-behineko betearazpena largetsi egingo da. Halakoetan, alderdi betearazleak, hala denean, jasotako diru-kopurua itzuli beharko du; alderdi exekutatuari behin-behineko betearazpenagatik zein kostu ordaindu eta horiek itzuliko dizkio; eta exekutatuari betearazpenak zein kalte-galera eragin eta horiek ordainduko dizkio.

2. Epaia zati batez ezeztatzen bada, alderdi betearazleak jasotako diru-kopuruaren eta epaia zati batez berrestearen ondoriozko diru-kopuruaren arteko aldea bakarrik itzuliko da; alabaina, alde horri gehitu behar zaio, kopurua noiz jaso eta ordutik, urtero-urtero, diruari aplikatu beharreko legezko korritu-tasa.

3. Ezeztatze-epaia irmoa ez bada, premiamendu-bidera jo daiteke, artikulu honen aurreko paragrafoetan aipatu kopuru eta gehikuntzak jasotzeko; eskaera egingo da, behin-behineko betearazpena gauzatu duen auzitegian. Kalte- galerak likidatuko dira, lege honen 712. artikuluan eta ondorengoetan xedatutakoaren arabera.

Diru-kopurua eta kostuak itzultzeko, eta kalte-ordainak emateko betebeharra nork izan eta hori premiamendu-jardun zehatzaren aurka jar daiteke, 528. artikuluaren 3. paragrafoan agindutakoaren ildotik.

1. Behin-behinean betearazi eta gero, ezeztatutako ebazpenak ondasun jakin bat emateko kondena ezarri badu, ondasun hori exekutatuari itzuliko zaio, alderdi horrek izan duen modu berean; ondasunarekin batera itzuli behar dira, halaber, errentak, fruituak nahiz ekoizkinak, edo ondasunaren erabilerak duen diruzko balioa.

Ondasuna itzultzea ezinezkoa bada egitez nahiz zuzenbidez, exekutatuak kalte-galeren ondoriozko ordaina eska dezake, eta kalte-galerok likidatuko dira, 712. artikuluan ezarri prozedura erabiliz.

2. Zerbait egiteko kondena ezarri duen ebazpena ezeztatzen bada, eta egite hori jada bete bada, eska daiteke egindakoa desegitea eta sortutako kalte- galeren ondoriozko ordaina ematea.

3. Ezeztatze-epaia irmoa ez bada, aurreko paragrafoetan ezarri bezala, betearazpen-bidera joko da, gauza itzultzeko, txarto egindakoa suntsitzeko edo kalte-galerak ordainarazteko; hori egingo da, behin-behineko betearazpenean eskumena duen auzitegian.

4. Aurreko paragrafoetan ezarri kasuetan, itzultzeko, desegiteko edo kalte- ordaina emateko betebeharra duena betebehar horren aurka jar daiteke, betearazpen- bidera jota, lege honen 528. artikuluan ezarritakoaren arabera.

1. Lege honen aurreko kapituluan xedatutakoaren arabera arautuko da bigarren auzialdian eman eta irmo ez diren epaien betearazpena, baita betearazpen horren aurka jartzea ere.

2. Aurreko paragrafoan aipatu kasuetan, behin-behineko betearazpena edozein unetan eska daiteke, prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia edo kasazio-errekurtsoa prestatutzat jo duen ebazpena jakinarazi denetik, eta, betiere, errekurtso horien ondoriozko epaia eman aurretik.

Lehenengo auzialdian prozesuaren gaineko ardura zein auzitegik izan eta horretan aurkeztuko da eskabidea. Eskabidearekin batera, behin-behinean betearazi nahi den epaiaren ziurtagiria ekarriko da, baita beharrezkotzat jotzen diren alde guztien lekukotza ere. Gora jotzeko epaia zein auzitegik eman eta horretatik, edota gora jotzeko epaiaren aurka jarritako errekurtsoaren gain eskumena zein organok izan eta horretatik eskuratu beharko dira ziurtagiria eta lekukotza.

3. Behin-behineko betarazpenaren eta neurri betearazle zehatzen aurka jartzea, bigarren auzialdian, lege honen 528. artikulutik 531.erakoek arautuko dute.

Bigarren auzialdiko epaia behin-behinean betearazi eta erabaki guztietan berresten bada, 532. artikuluko bigarren lerrokadan xedatutakoaren arabera jardungo da.

Bigarren auzialdian eman eta behin-behinean betearazitako epaia ezeztatzen bada, 533 eta 534. artikuluak aplikatuko dira.

1. Betearazpen-prozesuan alderdi dira betearazpena agintzea eskatu eta lortu duena edo dutenak, bai eta agindutako betearazpena jasan behar duen pertsona edo pertsonak ere.

2. 540. artikulutik 544.erakoetan xedatutakoari kalterik egin gabe, titulu betearazlearen araberako hartzekodunak hala eskatuta, honako subjektu hauen aurka bakarrik agin daiteke betearazpena:

1.) Titulu horren arabera zorduna denaren aurka.

2.) Titulu betearazlearen arabera zorduna izan ez arren, zorraren gaineko erantzukizun pertsonala duenaren aurka, legeak horrela xedatzen duelako edo agiri publikoaren bitartez egiaztatutako fidantza dagoelako.

3.) Titulu betearazlearen arabera zorduna izan ez arren, zorra ordaintzeari beren beregi lotuta dauden ondasunen jabearen aurka, betiere lotura hori legeak agintzen duenean edo agiri fede-emaileak egiaztatzen duenean.

Pertsona horiei dagokienez, betearazpena mugatuko da, beren beregi lotutako ondasunetara.

3. Legeak alderdi exekutatuari zein defentsa-bide eman eta bide horiek erabil ditzakete betearazpen-aginduan aipatu ez diren pertsonek; horixe egingo da, auzitegiak ezartzen badu betearazpena pertsona horien ondasunetara hedatzea, ondasunok alderdi exekutatuarenak izan ez arren, prozeduraren hasieran zein betebehar izan eta ondasunok betebehar horri lotuta daudela uste duelako auzitegiak.

4. Alderdi betearazleak auzitegiari induzitu badio betearazpena hedatzera, tituluaren edo legearen arabera betearazpena gerta ezin daitekeen pertsona edo ondasunen aurka, orduan alderdi betearazleak izango du kalte-galeren gaineko erantzukizuna.

1. Abokatuak zuzendu eta prokuradoreak ordezkatu behar dituzte alderdi betearazlea eta alderdi exekutatua, salbu eta betearazi beharreko ebazpenak eman direnean profesional horiek nahitaez parte hartu behar ez duten prozesuetan.

Aurka-jartzerik gabeko prozesu monitorioen ondorioz betearazpena gauzatzeko, nahitaezkoa da abokatuak eta prokuradoreak parte hartzea, baldin eta agindutako betearazpenaren kopurua 900 eurotik gorakoa bada.

2. Lege honek, esanbidez, kostuen inguruko erabakia betearazpen-prozesuko zein jardunerako ezarri eta jardun horretan alderdiek ordaindu behar dituzte lege honen 241. artikuluan xedatu gastuak eta kostuak, betiere auzitegiak kostuen inguruan hartutako erabakiaren ondorioz egin beharreko itzulketak gorabehera.

Alderdi exekutatuak ordainduko ditu betearazpen-prozesuari begira aurreko lerrokadan jaso ez diren kostuak, hori esanbidez agindu beharrik gabe; halere, kostuok likidatu arte, alderdi betearazleak ordaindu beharko ditu prozesuak aurrera egin ahala sortutako gastuak eta kostuak. Zernahi gisaz, alderdi exekutatuak edo beste subjektu batzuek hala eskatuta zein jardunak gastu eta kostuak sortu eta horiek ordaindu beharko dituzte kasuan kasuko jarduna eskatu dutenek.

1. Betearazpena agin daiteke, titulu betearazlean alderdi betearazle gisa nor agertu eta horren oinordeko dela egiaztatzen duenaren mesederako; eta tituluan alderdi exekutatu gisa nor agertu eta horren oinordekoa dela egiaztatzen duenaren aurka.

2. Aurreko paragrafoaren ondoreetarako, oinordetza egiazta dadin, oinordetza hori jaso duten agiri fede-emaileak aurkeztu beharko zaizkio auzitegiari.

Auzitegiak, ondore horietarako, egokitzat jotzen baditu agiriok, horien arabera oinordekoa nor den aintzat hartu eta horren mesederako edo horren aurka aginduko du betearazpena, besterik gabe.

3. Oinordetza agiri fede-emaileetan jasotzen ez bada edo auzitegiak agiriok behar bestekotzat jotzen ez baditu, tituluan alderdi exekutatu gisa agertzen denari eta horren oinordeko moduan bere burua aurkezten duenari helaraziko zaie alderdi betearazlearen eskaera; horiek guztiak agerraldian entzun ondoren, auzitegiak oinordetzaren inguruan bidezkoa dena erabakiko du, betearazpena agintze-ondoreetarako soil-soilean.

1. Irabazpidezko erkidegoaren aurka, ez da betearazpenik aginduko.

2. Betearazpena oinarritzen bada ezkontideetatik batek hartutako zorretan, eta zor horien gaineko erantzukizuna irabazpidezko sozietateak badu, demanda betearazlea jar daiteke ezkontide zordunaren aurka bakarrik; baina irabazpidezko ondasunen enbargoa beste ezkontideari jakinarazi beharko zaio. Beste ezkontide horri demanda betearazlea eta betearazpena agindu duen autoa helaraziko zaizkio, ezkontide horrek, epe arruntean, betearazpenaren aurka jartzeko aukera izan dezan.

Betearazpenaren aurka jartzeko arrazoiak izan daitezke alderdi exekutatuak dituen arrazoi berberak, eta, gainera, betearazpena zein zorren ondorioz agindu eta zor horrengatik irabazpidezko ondasunekin erantzun behar ez izatea.

Aurka-jartzea azken arrazoi horretan oinarritzen bada, hartzekodunari dagokio irabazpidezko ondasunen erantzukizuna frogatzea.

Erantzukizun hori egiaztatzen ez bada, alderdi exekutatuaren ezkontideak ezkontza-sozietatea desegitea eska dezake, hurrengo paragrafoan xedatutakoaren arabera.

3. Betearazpena ezkontideetatik batenak bakarrik diren zorretan oinarritzen bada, eta, ezkontide horrek ondasun pribatiborik ez izateagatik edo horiek behar beste ez izateagatik, ondasun erkideen aurka jotzen bada, ondasun erkide horien enbargoa jakinaraziko zaio zordun ez den ezkontideari.

Hori dela eta, zordun ez den ezkontideak erabakitzen badu ezkontza-sozietatea desegitea, auzitegiak, ezkontideak entzun ondoren, ondarea banatzearen inguruan bidezkoa dena ebatziko du. Hala badagokio, auzitegiak erabakiko du banatzea lege honetan xedatutakoaren arabera gauzatzea; bien bitartean, ondasun erkideen gaineko betearazpena eten egingo da.

4. Aurreko paragrafoen kasuetan, enbargoa zein ezkontideri jakinarazi eta horrek alderdi exekutatuak dituen errekurtsoak jar eta aurkaratze-bideak erabil ditzake, irabazpidezko erkidegoaren interesak defendatzeko.

1. Zordun solidario baten edo batzuen aurka bakarrik lortutako epai, laudo eta beste titulu betearazle judizialek ez dute titulu betearazle gisa baliorik izango, prozesuko alderdi izan ez diren zordun solidarioen aurka.

2. Titulu betearazleak epaiketaz kanpokoak badira, betearazpena agin daiteke, bakarrik, titulu horietan edo zorraren izaera solidarioa egiaztatu eta legearen araberako betearazpena dakarren beste agiri batean zordun solidarioa nor izan eta horren aurka.

3. Titulu betearazlean zordun solidario batzuk badaude, zordun horietako baten, batzuen edo guztien aurka eska daiteke betearazpena agintzea, zorren, korrituen eta kostuen zenbateko osoan.

1. Titulu betearazlearen arabera enpresa edo erakunde desberdinen arteko elkarte edo taldeak badira zordunak, orduan, horien bazkide, kide nahiz partaideen aurka betearazpena agindu ahal izateko, nahitaezkoa da horiek guztiek elkartearen edo taldearen egintzen ondoriozko erantzukizun solidarioa izatea, eurek hala erabaki dutelako edo legeak horrela agindu duelako.

2. Legeak esanbidez ezartzen badu aurreko paragrafoan aipatu elkarte edo taldeetako kide nahiz partaideen erantzukizun subsidiarioa, orduan, horien aurkako betearazpena agintzeko, nahitaezkoa izango da elkartearen edo taldearen kaudimengabezia egiaztatzea.

Nortasun juridikorik gabeko erakundeek trafikoan subjektu bereizi gisa jardun eta euren aurkako titulu betearazleen kasuan, erakundearen izenean trafiko juridikoan zein bazkide, kide eta kudeatzailek jardun eta horien aurka agin daiteke betearazpena, auzitegiaren ustez behar bezala egiaztatzen bada bazkide-, kide- edo kudeatzaile-izaera, baita hirugarrenei begira erakundearen izenean jardun dela ere.

Aurreko lerrokadan xedatutakoa ez zaie aplikatuko jabetza horizontalaren araubidepean dauden ondasun higiezinen jabe-erkidegoei.

1. Ebazpen judizialak, eta epaiketan homologatu edo onetsitako transakzio eta hitzarmenak betearazteko, auzitegi eskuduna izango da lehen auzialdian auziaren gaineko eskumena izan zuena, edo transakzioa nahiz hitzarmena onetsi zuena.

2. Titulua tartekaritza-laudoa bada, laudo hori zein tokitan eman eta bertako lehen auzialdiko epaitegiak izango du betearazteko eskumena.

3. Aurreko paragrafoetan aipatu diren tituluez beste batzuk betearazteko, eskumena izango du lege honen 50 eta 51. artikuluen arabera kontuan hartu behar den tokiko lehen auzialdiko epaitegiak.

Halaber, alderdi betearazleak hala aukeratuta, betearazpena eska daiteke, tituluaren ariora betebeharra zein tokitan bete behar eta bertako lehen auzialdiko epaitegian, edo alderdi exekutatuaren ondasunetatik enbargatzeko modukoak zein tokitan egon eta toki horietatik edozeinetako lehen auzialdiko epaitegian. Inola ere ez dira aplikatuko I. liburuaren II. tituluko II. kapituluaren 2. atalak jasotako erregelak, esanbidez edo isilbidez eskumendean jartzeari buruzkoak.

Alderdi exekutatu batzuk badaude, auzitegi eskuduna izango da, aurreko lerrokadaren arabera, alderdi exekutatuari begira eskudun izan daitezkeen horietatik edozein, eta, horien artean, alderdi betearazleak aukeratzen duena.

Aurreko lerrokadan xedatutakoa gorabehera, beren beregi hipotekatutako edo bahitutako ondasunak bakarrik betearazi behar badira, eskumena zehaztuko da, lege honen 684. artikuluan xedatutakoaren arabera.

4. Betearazpen-prozesuetan auto-forma izango dute auzitegiaren ebazpenek, horiek behin-behineko edo behin betiko betearazpena agintzea erabakitzen badute, enbargoa edo horren desegitea agintzen badute, betearazpenaren aurka-jartzea, etendura, largespena edo betearazpenarekin aurrera egitea agintzen badute, edota hirugarrengotzen inguruan erabakitzen badute; gainerako ebazpenek ere auto-forma izango dute, lege honetan hala xedatuz gero.

Esanbidez ezarritako egoeretan, auzitegiak probidentzia bidez emango du erabakia, eta, gainerako kasuetan, idazkari judizialak emango ditu kasuan kasuko ebazpenak, antolaketarako eginbideen bitartez.

1. Betearazpena agindu aurretik, auzitegiak ofizioz aztertuko du bere lurralde-eskumena, eta, titulu betearazlearekin eta demandarekin batera ekarritako gainerako agiriak aintzat hartuta, auzitegiak ulertzen badu ez duela lurralde-eskumenik, autoa eman, eta, betearazpena ez agintzeaz gain, demandatzaileari adieraziko dio zein auzitegitan aurkeztu behar duen demanda.

Ebazpen horren aurka errekurtsoa jar daiteke, 552. artikuluko 2. paragrafoan xedatutakoaren arabera.

2. Betearazpena agindu ondoren, auzitegiak ezin izango du bere lurralde- eskumena ofizioz berrikusi.

Alderdi exekutatuak auzitegiaren eskumena aurkara dezake, deklinatoria proposatuz, betearazpen-prozesuaren lehenengo jakinarazpena jaso eta hurrengo bost egunetan.

Deklinatoria gauzatu eta erabakiko da, lege honen 65. artikuluan ezarritakoaren arabera.

Auzitegiak ez du aginduko ebazpen judizialak, tartekaritza-ebazpenak edo epaiketan onetsitako hitzarmenak betearaztea, kondena-ebazpena edo hitzarmena onesteko ebazpena alderdi exekutatuari jakinarazi eta hurrengo hogei egunetan.

1. Alderdiak hala eskatuta bakarrik aginduko da betearazpena, demanda bitartez, eta, bertan, honako hauek jasota:

1.) Alderdi betearazleak oinarri duen titulua.

2.) Eskatutako babes betearazlea, hori ekarri titulu betearazleari lotuta dagoela; hala denean, lege honen 575. artikuluaren arabera erreklamatu kopurua zehaztuko da.

3.) Alderdi betearazleak dakienaren arabera, alderdi exekutatuaren ondasunetatik enbarga daitezkeenak, eta, hala denean, alderdi betearazleak betearazpena gauzatzeko ondasunok behar bestekotzat jotzen dituen ala ez.

4.) Kasuan-kasuan, ondasunak aurkitu eta ikertzeko neurriak, lege honen 590. artikuluaren arabera.

5.) Betearazpena zein pertsonaren aurka agintzea eskatu eta pertsona hori edo horiek identifikatzeko inguruabarrak, pertsona horiek tituluaren arabera zordunak direlako edo lege honen 538. artikulutik 544.erakoen arabera betearazpena jasan behar dutelako.

2. Titulu betearazlea bada betearazpenaren gaineko eskumena duen auzitegiak emandako epaia edo ebazpena, nahikoa izango da demanda betearazleak betearazpena agintzeko eskabidea jasotzea, betearazi beharreko epaia edo ebazpena zehaztuz.

1. Demanda betearazlearekin batera, honako hauek ekarriko dira:

1.) Titulu betearazlea, salbu eta betearazpena oinarritzen denean epaian, edo auzi-paperetan jasotako hitzarmenean nahiz transakzioan.

Titulua laudoa bada, demandarekin batera ekarri beharko dira, orobat, tartekaritza- hitzarmena eta laudo hori alderdiei jakinarazi zaiela egiaztatzeko agiriak.

2.) Prokuradoreari egiletsitako ahalordea, betiere ordezkaritza «apud acta» eman ez denean edo hori jardunean jada jasota ez dagoenean. Horixe egingo da, epaiak, edo epaiketan onetsitako transakzioak nahiz hitzarmenak betearaztea eskatzen denean.

3.) Diruzkoak ez diren zorretan, horiek diruz zenbatzeko zein prezio edo kotizazio aplikatu behar eta horiek egiaztatzen dituzten agiriak, baldin eta datu ofizialak edo jendaurrekoak ez badira.

4.) Betearazpena agintzeko, legeak ezarritako gainerako agiriak.

2. Demanda betearazlearekin batera, ekar daitezke, halaber, alderdi betearazlearen ustez betearazpena gauzatzeko erabilgarri edo egoki diren agiriak, eta betearazpena agintzeko datu interesgarriak jasotzen dituztenak.

1. Demanda betearazlea aurkeztu ondoren, auzitegiak beti aginduko du betearazpena, horretarako prozesu-baldintzak eta -betekizunak gertatzen badira, titulu betearazleak forma-irregulartasunik ez badu, eta eskatu jardun betearazlea tituluaren izaera eta edukiarekin bat badator.

2. Betearazpena auto bitartez aginduko da, errekurtsoak jartzeko aukerarik gabe. Horrek ez dio kalterik egingo alderdi exekutatuak lege honen arabera aurka-jartzea aurkezteari.

1. Auzitegiak ulertzen badu betearazpena agintzeko legezko baldintzak eta betekizunak ez direla gertatzen, autoa emango du, betearazpenaren gaineko agindua ukatuz.

2. Betearazpena agintzeari ezetza zein autok eman eta hori zuzenean gora jo daiteke, gora-jotzea hartzekodunarekin bakarrik gauzatuz.

Era berean, hartzekodunak, hala eskatzen badu, gora jotzeko errekurtsoa jarri aurretik, birjartze-errekurtsoa aurkez dezake.

3. Betearazpena agintzeari ezetza zein autok eman eta hori irmoa bada, hartzekodunak kasuan kasuko prozesu arruntean bakarrik balia ditzake bere eskubideak, prozesu arrunt hori eragotzi ez badu epai edo ebazpen irmoaren ondoriozko gauza epaituak, epai edo ebazpen hori betearazpen-demandaren oinarri izanik.

1. Betearazpena agindu duen autoak honako alde hauek jaso beharko ditu:

1.) Betearazpena zein pertsonaren aurka agindu den; betearazpena modu solidarioan ala mankomunatuan agindu den; eta, betearazpenaren alderdiei nahiz betearazpenaren edukiari dagokienez, bidezko diren beste zehaztasunetatik edozein.

2.) Kasuan-kasuan, zein kopurutan agindu den betearazpena.

3.) Alderdi exekutatuaren ondasunak aurkitzeko eta ikertzeko hartu beharreko neurriak, lege honen 589 eta 590. artikuluetan ezarritakoaren arabera.

4.) Une horretatik aurrera erabaki beharreko jardun judizial betearazlea, eta, horren barruan, ahal izanez gero, ondasun zehatzak enbargatzea.

5.) Zordunari egin behar zaion ordainketa- agindeiaren edukia, legeak agindei hori xedatu kasuetan.

2. Betearazpena agindu duen autoa, demanda betearazlearen kopiarekin batera, alderdi exekutatuari jakinaraziko zaio, zitazio eta epatzerik gabe, alderdi hori edozein unetan betearazpenean bertaratu dadin; alderdi exekutatua bertaratuz gero, geroagoko jarduna berarekin gauzatuko da.

1. Ordainketa-agindeirik ezarri ez bada, aurreko artikuluaren 1. paragrafoko 3. zenbakian aipatu neurriak berehala gauzatuko dira, aurretiaz alderdi exekutatua entzun gabe, eta betearazpena zein autok agindu eta horren jakinarazpenaren zain egon gabe.

2. Ordainketa-agindeia egin behar bada ere, aurreko paragrafoan ezarritakoaren arabera jokatuko da, alderdi betearazleak hori eskatzen badu; halakoetan, alderdi betearazleak, auzitegiaren ustez, egiaztatu beharko du ondasunak aurkitzeko eta ikertzeko atzerapenetatik edozeinek betearazpenaren emaitza ona desegin dezakeela.

1. Edozein alderdik hala eskatuta, aginduko da hartzekodun betearazle eta zordun exekutatu berberen artean erabakitzeko dauden prozesu betearazleak metatzea.

2. Alderdi betearazleetatik edozeinek hala eskatuta, alderdi exekutatu beraren aurkako prozesu betearazle guztiak meta daitezke, baldin eta antzinatasun gehiena duen prozesuko auzitegi eskudunak egokiagotzat jotzen badu hori, hartzekodun betearazle guztientzat.

3. Metatze-eskaera gauzatuko da, 74. artikuluan eta ondorengoetan ezarritakoaren arabera.

4. Betearazpenak ukitzen baditu beren beregi hipotekatutako ondasunak soil-soilik, orduan, horren inguruko prozesua beste betearazpen-prozesu batzuekin meta dadin, nahitaezkoa da beste prozesu horiek xedetzat izatea ondasun berberen gaineko beste hipoteka- berme batzuen eragingarritasuna.

1. Titulu betearazlea bada kondena- epaia, kondena-ebazpen judiziala, tartekaritzako kondena-ebazpena edo prozesuan lortutako transakzio nahiz hitzarmena onetsi duen epai, ebazpen judizial edo tartekaritza-ebazpena, orduan, alderdi exekutatua horren aurka jar daiteke, betearazpena agindu duen autoa jakinarazi eta hurrengo hamar egunetan; horretarako, idatziz alegatu eta agiri bitartez egiaztatu behar du epaian agindutakoa ordaindu edo bete duela.

Halaber, aurka-jartzea oinarri daiteke akzio betearazlearen iraungitzean eta betearazpena saihets dadin hitzartutako itun eta transakzioetan, baldin eta itun eta transakzio horiek agiri publikoan jasotzen badira.

2. Aurreko paragrafoak aipatu kasuetan aurkeztutako aurka-jartzeak ez du betearazpena etengo.

Aurreko paragrafoetan xedatutakoa gorabehera, betearazpena 517. artikuluaren 2. paragrafoko 8. zenbakian aipatu autoaren bitartez agintzen bada, alderdi exekutatuaren aurka-jartzeak betearazpena etengo du; gainera, aurka-jartze hori, hurrengo artikuluan ezarri arrazoietatik edozeinetan ez ezik, honako arrazoi hauetan ere oinarri daiteke:

1.) Biktimak bakarrik errua izatea.

2.) Ibilgailua gidatzearekin edo ibilgailuaren jardunbidearekin zerikusirik ez duen ezinbesteko kasua.

3.) Erruak metatzea.

1. Betearazpena agintzen bada 517. artikuluaren 2. paragrafoko 4, 5, 6 eta 7. zenbakietan ezarri tituluetan, eta 9. zenbakian aipatu indar betearazlea duten agiriak oinarri hartuta, alderdi exekutatua betearazpen horren aurka jar daiteke, aurreko artikuluan ezarri epe eta forman, honako arrazoi hauek oinarri hartuta bakarrik:

1.) Ordainketa, alderdi exekutatuak hori agiri bitartez egiazta badezake.

2.) Kreditu likidoa konpentsatzea, hori indar betearazlea duen agiriak ondorioztatzen badu.

3.) Gauzazko zorrak diruz zenbatzean, gehiegi eskatzea edo gaindikina eskatzea.

4.) Preskripzioa eta iraungitzea.

5.) Agirian jasotako kita, itxarotea edo ez eskatzeko ituna nahiz hitzematea.

6.) Transakzioa, hori agiri publikoan jasotzen bada.

2. Aurreko paragrafoan ezarri aurka- jartzea aurkezten bada, betearazpena eten egingo da.

1. Aurka-jartzea gehiegi edo sobera eskatzean oinarritzen bada, aurka-jartze horrek ez du betearazpenaren bidea etengo, salbu eta alderdi exekutatuak bere ustez zor duen kopurua auzitegiaren esku jartzen duenean, auzitegiak kopuru hori berehala eman diezaion alderdi betearazleari.

Azken kasu horretatik kanpo, betearazpenak aurrera egingo du; baina enbargatutako ondasunak saltzearen ondorioz zer lortu eta hori ez zaio alderdi betearazleari emango, aurka-jartzea erabaki arte, lortu denak alderdi exekutatuak aitortutako zorra gainditzen duen kopuruan.

2. 572 eta 574. artikuluek aipatu kasuetan, kontuen saldoei eta korritu aldakorrei buruzkoetan, auzitegiak, alderdi exekutatuak hala eskatu eta probidentzia bitartez, aditua izenda dezake, horrek zorraren zenbatekoari buruz irizpena eman dezan.

Kasu horretan, irizpena bi alderdiei helaraziko zaie, eta ez da ikustaldirik egingo, irizpena helarazi eta hurrengo egunetik aurrera zenbatzen hasita, hamar egun igaro arte.

1. Alderdi exekutatua, honako akats hauek alegatuta, betearazpenaren aurka jar daiteke:

1.) Alderdi exekutatuak demandatu- izaerarik edo -ordezkaritzarik ez izatea.

2.) Alderdi betearazleak gaitasunik edo ordezkaritzarik ez izatea, edota demandatzaile- izaera edo ordezkaritza ez egiaztatzea.

3.) Agindutako betearazpena erabat deuseza izatea, epaiak edo tartekaritzalaudoak kondena-erabakirik ez jasotzeagatik, aurkeztutako agiriak betearazpena eragiteko legezko eskakizunak ez betetzeagatik edo betearazpena agintzean lege honen 250. artikuluan xedatutakoa hausteagatik.

4.) Titulu betearazlea notarioaren protokoloan jaso ez den tartekaritza-laudoa bada, hori kautoa ez izatea.

2. Alderdi exekutatuaren aurka-jartzea prozesuko akatsetan soil-soilik oinarritzen bada, edo horietan eta beste zio eta arrazoi batzuetan, alderdi betearazleak prozesuko akatson inguruko alegazioak aurkez ditzake, bost eguneko epean.

Auzitegiak ulertzen badu akatsa ongi daitekeela, probidentzia bitartez hamar eguneko epea emango dio alderdi betearazleari, horrek akatsok ongi ditzan.

Akatsa edo falta ezin bada ongitu edo epe horretan ongitzen ez bada, autoa emango da, agindutako betearazpena ondorerik gabe utziz eta alderdi betearazleari kostuak ezarriz.

Auzitegiak erabakitzen badu aurka-jartzean prozesuko akatsik ez dagoela, autoa emango du, aurka-jartzeari gaitz iritziz eta betearazpenak aurrera egitea aginduz, eta alderdi exekutatuari ezarriko dizkio aurka-jartzearen inguruko kostuak.

Betearazpenaren aurka-jartzea prozesuko zioetan oinarritu bada edo zio horiek ez badira alegatu, alderdi betearazleak aurkara dezake funtsaren inguruko zioetan oinarritutako aurka-jartzea horretarako, bost eguneko epea du, prozesuko zio horien gainetako ebazpena noiz jakinarazi edo aurka-jartzearen idazkia noiz helarazi eta ordutik zenbatzen hasita.

Alderdi exekutatuak edo alderdi betearazleak ikustaldia egitea eska dezake, aurka jartzeko idazkian, eta aurkajartzea aurkaratzeko idazkian hurrenez hurren. Auzitegiak probidentzia bitartez aginduko du ikustaldia egitea, baldin eta aurka-jartzeari buruzko eztabaida ezin bada konpondu ekarritako agiriekin; halakoetan, auzitegiak ikustaldia egiteko eguna ezarriko du, aurkaratzeko izapidea amaitu eta hurrengo hamar egunetan.

Ikustaldi hori eskatzen ez bada edo auzitegiak uste badu hori egitea ez dela komeni, besterik gabe ebatziko da aurka- jartzearen inguruan, hurrengo artikuluan xedatutakoaren arabera.

Ikustaldia egitea agindu ondoren, eta alderdi exekutatua agertzen ez bada, auzitegiak ulertuko du alderdi exekutatuak aurka-jartzean atzera egin duela, eta 442. artikuluko 1. paragrafoan ezarri ebazpenak emango ditu.

Alderdi betearazlea agertzen ez bada, auzitegiak alderdi hori entzun gabe ebatziko du betearazpenaren aurka-jartzea.

Bi alderdiak agertuz gero, ikustaldia egingo da, hitzezko epaiketarako ezarritakoaren arabera. Ikustaldia egin ondoren, kasuan kasuko ebazpena emango da, hurrengo artikuluan xedatutakoaren arabera.

1. Prozesuko akatsetan oinarritu gabeko aurka-jartzearen inguruan alderdiek esan beharrekoa entzun ondoren, eta, hala denean, ikustaldia egin ondoren, auzitegiak auto bitartez honako ebazpen hauetatik bat emango du, betearazpenaren ondoreetarako soilik:

1.) Betearazpenak aurrera egin dezan bidezkotzat jotzea, betearazpena zein kopurutan agindu eta kopuru horretan, aurka-jartzeari oso-osorik gaitz iritzi bazaio.

Aurka-jartzea gehiegi eskatzean oinarritu eta aurka-jartze horri zati batez gaitziritzia eman bazaio, betearazpena bidezkotzat joko da, kasuan kasuko kopuruari dagokionez bakarrik.

Aurka-jartzeari oso-osorik gaitz iritzi dion autoak alderdi exekutatua kondenatuko du aurka-jartzearen ondoriozko kostuak ordaintzera, 394. artikuluan kostuak ordaintzeko kondenarako zer xedatu eta horri jarraituz.

2.) Betearazpena bidezkoa ez dela adieraztea, 556 eta 557. artikuluetan betearazpenaren aurka jartzeko zerrendatu zioetatik bati on irizteagatik, edo 558. artikuluaren arabera gehiegi eskatzea onartu eta hori behar bezala oinarrituta egoteagatik.

2. Betearazpenaren aurka jartzeari on irizten bazaio, betearazpena ondorerik gabe utziko da, eta enbargoak eta ukitutako ondasunen gain ezarri berme-neurriak desegitea aginduko da. Halakoetan, betearazpena agindu aurreko egoeran utziko da alderdi exekutatua, 533 eta 534. artikuluetan xedatutakoaren arabera.

Halaber, alderdi betearazlea kondenatuko da aurka- jartzearen ondoriozko kostuak ordaintzera.

3. Aurka-jartzea ebatzi duen autoaren aurka, gora jotzeko errekurtsoa jar daiteke. Errekurtso horrek ez du betearazpena etengo, baldin eta errekurtsoa zein ebazpenen aurka aurkeztu eta horretan gaitz iritzi bazaio aurka-jartzeari.

Errekurtsoa zein ebazpenen aurka jarri eta horretan aurka-jartzeari gaitz iritzi bazaio, alderdi betearazleak eska dezake enbargoei eta hartutako berme-neurriei eustea, baita lege honen 697. artikuluan xedatutakoaren arabera bidezkoak diren neurriak hartzea ere. Auzitegiak hori aginduko du probidentzia bitartez, alderdi betearazleak behar besteko kauzioa ematen badu. Kauzio hori ebazpenean bertan zehaztuko da, alderdi exekutatuak kasuan-kasuan eman beharreko kalte-ordaina bermatzeko, aurka-jartzeari emandako oniritzia berresten denerako.

1.) Lege honetan ezarri birjartze-errekurtsoaren bidez, arau-haustea jasotzen edo gauzatzen bada betearazpen- auzitegiak emandako ebazpenean.

2.) Gora jotzeko errekurtsoaren bidez, lege honek esanbidez ezarri kasuetan.

3.) Epaitegira idazkia zuzenduz, errekurtsoa jartzeko esanbidezko ebazpenik ez badago. Aipatu idazkian, argi eta garbi jaso beharko da zein arau-hauste alegatu eta hori saihesteko eskatu den ebazpena edo jarduna.

2. Arau-hausteak jardunaren deuseztasuna dakarrela alegatzen bada edo auzitegiak hala ulertuz gero, kontuan hartuko da 225. artikuluan eta ondorengoetan xedatutakoa.

1. Epai edo ebazpen judizialen ondorioz betearazpena agintzen bada eta betearazpenerako auzitegi eskudunaren betearazpen-egintza titulu betearazlearekin bat ez badator, alderdi kaltedunak birjartze-errekurtsoa jar dezake, eta, horri gaitz iritziz gero, gora jotzeko errekurtsoa.

2. Aurreko paragrafoaren kasuetan, alderdi errekurtsogileak eska dezake aurkaratu jarduera betearazle zehatzaren etendura. Auzitegiak eskaera onartuko du, errekurtsogileak behar besteko kauzioa ematen badu, atzerapenak beste alderdiari ekar diezazkiokeen kalteei aurre egiteko.

Kauzioa era daiteke, 529. artikuluaren 3. paragrafoko 2. lerrokadan ezarri moduetatik edozeini jarraituz.

Epaiketan alegazio-aukeren preklusioa gertatu edo epaiketaz kanpoko titulua sortu ondoren, lege honek betearazpenaren aurka jartzeko arrazoien artean jaso ez dituen egitate edo egintzak gertatzen badira, horien eragingarritasun juridikoa baliozkoa izan daiteke, kasuan kasuko prozesuan, baldin eta egitate edo egintzok zuzenbidearen arabera garrantzitsuak badira, alderdi betearazleak alderdi exekutatuari begira dituen eskubideentzat edo alderdi exekutatuak alderdi betearazleari begira dituen eginbeharrentzat.

1. Betearazpena eten egingo da, bakarrik, legeak esanbidez hala agintzen duenean edo betearazpenean bertaratutako alderdi guztiek hori erabakitzen dutenean.

2. Halere, betearazpenaren etendura agindu ondoren, erabakitako enbargoetarako berme-neurriak har daitezke edo jada daudenei eutsi, eta, beti, dagoeneko agindu enbargoak gauzatuko dira.

1. Betearazpena agindu ondoren, berrikuspen-demanda edo auzi-ihesean emandako epai irmoa hutsaltzeko demanda jarri eta onartzen bada, betearazpenaren gaineko eskumena zein auzitegik izan eta horrek agin dezake epaia betearazteko jarduna etetea; horixe egingo da, alderdiren batek hala eskatzen badu, eta, egoeraren inguruabarrak aintzat hartuta, betearazpena etetea komeni bada.

Etendura agintzeko, hori zeinek eskatu eta berari galdatuko dio auzitegiak kauzioa ematea; kauziora bildu behar dira auziaren balioa eta epaia betearazi gabe uzteagatik eragin daitezkeen kalte-galerak.

Berrikusi beharreko epaiaren betearazpena eteteari buruz erabaki aurretik, auzitegiak Fiskaltzaren iritzia entzungo du.

Aurreko lerrokadan aipatu kauzioa eman daiteke, 529. artikuluaren 3. paragrafoko bigarren lerrokadan ezarri moduetatik edozeinetan.

2. Etendura desegitea eta betearazpenak aurrera egitea aginduko da, baldin eta betearazpen-auzitegiak jakin badaki berrikuspenari edo auzi-ihesean emandako epaia hutsaltzeko demandari gaitz iritzi zaiola.

3. Betearazpena largetsiko da, berrikuspenari on irizten bazaio, edo, auzi-ihesean emandako epaia hutsaldu ondoren, demandatuaren aldeko absoluzio- epaia ematen bada.

4. Auzi-ihesean emandako epaia hutsaldu ondoren, eduki bera duen beste epai bat ematen bada, edo, eduki desberdina izan arren, beste epai horrek kondena-erabakiak jasotzen baditu, betearazpenari ekin egingo zaio; halakoetan, aurretiazko betearazpen-egintzak baliozko eta eragingarri direla ulertuko da, horiek azken epai horren erabakien eragingarritasunerako lagungarri badira.

Errekurtso arruntak jartzearen ondorioz, jardun betearazleak ez du, berez, bere bidea etengo.

Hala ere, alderdi exekutatuak jardun zehatz baten aurka errekurtsoa jarri eta horren etendura eska diezaioke auzitegiari, alderdi horrek egiaztatzen badu errekurtsoa zein ebazpenen aurka jarri eta horrek kalte konpongaitza eragiten diola. Horrez gain, alderdi exekutatuak behar besteko kauzioa eman behar du lege honetan xedatutakoaren arabera, atzerapenak eragin ditzakeen kalteei aurre egiteko.

Auzitegiak betearazpena etengo du, hura dagoen moduan, alderdi exekutatua konkurtsoan dagoela auzitegiari jakinarazi bezain laster.

Konkurtso Legean ezarritakoaren arabera egingo dira hipotekatu eta bahitutako ondasunen aurka soilik zuzendutako betearazpenaren hasiera eta jada hasitako prozeduraren jarraipena.

1. Salaketa aurkezteak edo kereila jartzeak, bertan delitu-itxurako egitateak azaltzen direnean eta egitate horiek titulu betearazleari edo nahitaezko betearazpena agintzeari loturik daudenean, ez du berez ekarriko betearazpenaren etendura.

Halere, delitu-itxurako egitateak ikertzeko auzi kriminala erabakitzeko badago, eta egitateok, egiazkoak izanez gero, tituluaren faltsutasuna nahiz deuseztasuna, edo betearazpen-aginduaren baliogabetasuna nahiz ez-zilegitasuna badakarte, orduan auzi horretako auzitegi eskudunak betearazpena etetea aginduko du, alderdiak eta Fiskaltza entzun ondoren.

2. Aurreko paragrafoan aipatu auzi kriminala zein ebazpenek amaitu eta horrek adierazten badu egitaterik ez dagoela edo egitateak ez duela zigor-izaerarik, orduan alderdi betearazleak kalte-galeren ondoriozko kalte-ordaina eska dezake, 40. artikuluaren zazpigarren paragrafoan zehaztu bezala.

3. Artikulu honen lehen paragrafoan xedatutakoa gorabehera, betearazpenak aurrera egin dezake, alderdi betearazleak behar besteko kauzioa ematen badu, 529. artikuluaren 3. paragrafoko bigarren lerrokadan ezarri moduetatik edozeinetan. Kauzio horrek bermatuko ditu alderdi betearazleak jaso dezakeena eta betearazpenak alderdi exekutatuari eragin diezazkiokeen kalte-galerak.

Nahitaezko betearazpena amaituko da, soilik, hartzekodun betearazleari oso-osorik ordaintzen zaionean.

Titulu honen xedapenak aplikatuko dira, nahitaezko betearazpena oinarritzen bada, zuzenean edo zeharka, diru-kopuru likidoa emateko eginbeharra dakarren titulu betearazlean.

1. Betearazpena agin dadin, likidotzat joko da tituluan letra, zifra edo zenbaki ulergarriekin adierazitako diru-kopuru zehatz oro. Kopurua adierazteko modu desberdinak euren artean bat ez badatoz, letraz adierazitako kopurua hobetsiko da.

Halere, betearazpena agintzeko ez da beharrezkoa alderdi betearazleak eskatu kopurua likidoa izatea, betearazpen bidezko korrituak eta betearazpenak sortutako kostuak direla eta.

2. Era berean, agindutako betearazpenaren zenbatekoa izan daiteke eragiketen ondoriozko saldoa, eragiketa horien kontratuak formalizatu badira eskritura publikoaren bitartez edo merkataritza- artekari elkargokideek esku hartutako polizaren bitartez. Horretarako, tituluan bertan itundu behar da betearazpenaren ondorioz eska daitekeen kopurua hartzekodunak berak titulu betearazlean egindako likidaziotik aterako dela, alderdiek titulu betearazlean bertan hitzartutakoaren arabera.

Kasu horretan, betearazpena aginduko da, bakarrik, hartzekodunak egiaztatzen badu alderdi exekutatuari, eta, halakoa izanez gero, fidatzaileari ere, aurretiaz jakinarazi diola likidazioaren arabera eskatutako kopurua.

1. Aurreko artikuluko bigarren paragrafoan aipatu kasuetan, demanda betearazlearekin batera ekarri behar dira, titulu betearazlea eta 550. artikuluan jaso agiriak ez eze, honako agiri hauek ere:

1.) Hartzekodunak zein likidazio egin eta horretatik sortu den saldoa adierazten duen agiria edo agiriak; halaber, zorduntze- eta abonamendu-kopuruen laburpenak, eta betearazpena agintzeko saldoa zein kopurutan zehaztu eta horien korrituak aplikatzeari buruzko kopuruak.

2.) Alderdiek titulu betearazlean zer itundu eta horren arabera likidazioa egin dela egiaztatzeko agiri fede-emailea.

3.) Eskatutako kopurua zordunari, eta, halakoa izanez gero, fidatzaileari ere, aurretiaz jakinarazi zaiela egiaztatzeko agiria.

2. Halaber, demandarekin batera ekar daitezke zorduntze- eta abonamendu- kopuruen ziurtagiriak, alderdi betearazleak egokitzat jotzen badu hori.

3. Hartzekodunarentzat zalantzazkoa bada kopuru bat zinezkoa edo eskatzeko modukoa izatea, edo horren benetako kopurua, orduan zalantzagabeko kopurua zein izan eta horren betearazpena eska dezake hartzekodunak, eta gainerakoa kasuan kasuko prozesu adierazlean erreklamatzeko erreserba. Prozesu adierazle hori eta betearazpena aldi berean gauza daitezke.

1. Alderdi betearazleak adieraziko du, demanda betearazlean, berak eskatu betearazpena agintzeko zein kalkulu- eragiketa egin behar diren; berak adieraziko du kalkulu-eragiketak ondorioztatzen duen saldoa, agindutako betearazpenaren kopuru zehatz gisa, honako kasu hauetan:

1.) Erreklamatu duen kopuruaren jatorria korritu aldakorrarekin itundutako mailegua edo kreditua izatea.

2.) Erreklamatutako kopuruaren jatorria mailegua edo kreditua izan eta horretan nahitaezko gertatzea diru desberdinen artean eta euron korritu-tasen artean parekotasuna ezartzea.

2. Aurreko kasu guztietan aplikatu behar da, aurreko artikuluaren lehenengo paragrafoko bigarren eta hirugarren zenbakietan, eta, orobat, artikulu horren bigarren eta hirugarren paragrafoetan xedatutakoa.

1. Demanda betearazlean zein kopuru erreklamatu eta horren betearazpena aginduko da. Kopuru horretara bilduko dira kopuru nagusia eta muga-eguneratutako korritu arruntak nahiz berandutza-korrituak. Zenbateko horri gehitu beharko zaio, halaber, betearazpenean sor daitezkeen korrituei eta betearazpenaren kostuei aurre egiteko zehaztu kopurua.

Bi kontzeptu horientzat zehaztu kopurua behin-behinean ezarriko da, eta kopuru horrek ezin izango du gainditu demanda betearazlean eskatu kopuruaren 100eko 30, geroko likidazioa gorabehera.

Salbuespenez, eta betearazpenak iraun dezakeena kontuan hartuta, alderdi betearazleak egiaztatzen badu betearazpenean sor daitezkeen korrituek eta betearazpenaren kostuek aurreko lerrokadan ezarritako muga gaindituko dutela, orduan muga hori gaindi dezake kontzeptu horientzat behin-behinean ezarri kopuruak.

2. Alderdi exekutatuak gehiegi eskatzea alegatzeari kalterik egin gabe, auzitegiak ezin du betearazpenaren agindua ukatu, zor den kopurua eta alderdi betearazleak demanda betearazlean ezarri kopurua bat ez datozela ulertzeagatik.

3. Dena den, ez da betearazpenik aginduko, demanda betearazleak ez baditu jasotzen aurreko artikuluetan aipatu kalkuluak, edo demandarekin batera ez badira ekarri manuotan agindu agiriak.

1. Diru-kopuru likidoa ordaintzeko kondena ezarri duen epai edo ebazpen orok, lehen auzialdian eman denetik, hartzekodunaren mesederako ekarriko du urteko korritua sortzea. Korritu hori izango da diruaren legezko korritua, bi puntu gehituta, edo alderdiek itundutakoa, edo legearen xedapen bereziak ezarritakoa.

2. Zati bateko ezeztapenaren kasuetan, auzitegiak, bere sen onaren arabera, ebazpena emango du prozesuko atzerapenaren korrituei buruz, betiere horretarako arrazoiak emanez.

3. Aurreko paragrafoetan ezarritakoa aplikatuko zaie edozein jurisdikzio- ordenatako ebazpen judizial mota guztiei, ebazpenok kopuru likidoa ordaintzera kondenatzen badute. Halere, aintzat hartu behar dira ogasun publikoentzat legeak ezarri berezitasunak.

1. Tituluak atzerriko diruan finkatzen badu diru-kopurua, betearazpena aginduko da, kopuru hori lortzeko eta emateko.

Kostuak, gastuak eta prozesuko atzerapenaren korrituak estatuko diruz ordainduko dira.

2. Enbargatu beharreko ondasunak kalkulatzeko, betearazpena zein egunetan agindu eta egun horretako trukaneurri ofizialaren arabera zenbatuko da atzerriko diru-kopurua.

Atzerriko diruak kotizazio ofizialik ez badu, zenbaketa egingo da, auzitegiak egoki ulertu trukaneurrian, alderdi betearazleak demandara ekarritako alegazio eta agiriak kontuan hartuz. Horrek ez dio kalterik egingo gerogarrenean kondena likidatzeari, lege honen 714. artikulutik 716.erakoetan xedatutakoaren arabera.

1. Kopuru likidoko zorraren ondorioz betearazpena agindu ondoren, betebehar beraren eperen bat edo betebeharra oso-osoan muga-eguneratzen bada, orduan ulertuko da betearazpena areagotu egin dela, beraren baitara betebehar nagusiaren eta korrituen muga-egun berriak bilduta, betiere auzi-jartzaileak hori eskatu duenean; halakoetan, prozedura ez da atzera ekarri behar.

2. Demanda betearazlean eska daiteke betearazpena areagotzea.

Kasu horretan, betearazpena zein autoren bitartez agindu eta auto hori alderdi exekutatuari jakinaraztean, ohartaraziko zaio betearazpena zuzenean areagotzen dela, baldin eta muga-egunetan epaitegiaren zainpean uzten ez badira kasuan kasuko kopuruak.

Alderdi betearazleak betearazpena zuzenean areagotzea eskatzen badu, zorraren azken likidazioa aurkeztu beharko du, zor nagusiaren muga-egunak eta betearazpenean sortutako korrituak barne.

Likidazio hori titulu betearazlearekin bat badator eta likidazioan jasotako muga-egunen zenbatekoa zainpean uzten ez bada, orduan alderdi betearazleari ordainketa egingo zaio, aurkeztutako likidazioa aintzat hartuz.

3. Betearazpena areagotzea enbargoa hobetzeko arrazoi nahikoa da, eta hori enbargoaren aurreneurrizko idatzoharrean jaso daiteke, lege honen 613. artikuluko 4. paragrafoan xedatutakoaren arabera.

Aurreko paragrafoan aipatu kasuan, betearazpena areagotzeak ez du ekarriko neurri horiek zuzenean hartzea. Neurriok aginduko dira, bakarrik, hori bidezkoa bada, alderdi betearazleak horiek eskatzen dituenean, aintzat hartu gabeko muga-egun bakoitza igaro ondoren.

Betearazpena zuzentzen bada soilsoilik diruzko zorra bermatzeko hipotekatu edo bahitu diren ondasunen aurka, orduan titulu honen V. kapituluan xedatutakoa hartuko da kontuan.

Hipotekatu edo bahitutako ondasunak enkantera atera ostean, horien emaitza nahikoa ez bada kreditua estaltzeko, alderdi betearazleak enbargoa eska dezake falta den kopuruarengatik, eta betearazpenak aurrera egingo du, betearazpen orori aplikatu beharreko arau arrunten arabera.

Titulu betearazlearen oinarri badira diru-kopuru zehatzak emateko betebeharra ezarri duten ebazpen judizialak, tartekaritza-ebazpenak, edo prozesuan lortutako transakzioak nahiz hitzarmenak onesteko ebazpenak, orduan ez da beharrezkoa izango alderdi exekutatuari beraren ondasunak enbargatzeko ordainketa- agindeirik egitea.

1. Diru-kopuru zehatzak emateko betearazpena ez bada oinarritu ebazpen judizialetan, tartekaritza-ebazpenetan, edo epaiketan onetsitako transakzio nahiz hitzarmenetan, orduan ordainketa- agindeia egingo zaio alderdi exekutatuari, betearazpena agindu ondoren, erreklamazio nagusiaren ondorioz, eta, hala denean, sortutako korrituen ondorioz, demandaren data artekoak barne. Alderdi exekutatuak kopuru hori berehala ordaintzen ez badu, auzitegiak alderdi exekutatuaren behar besteko ondasunak enbargatuko ditu, agindu betearazpenaren kopuruari eta betearazpenaren kostuei ondasun horiekin aurre egiteko.

2. Aurreko paragrafoan ezarri agindeia ez da gauzatuko, baldin eta demanda betearazlearekin batera ekarri bada alderdi exekutatuari zein ordainketa- agindei egin eta hori egiaztatzeko notario-akta; ordainketa-agindei hori, gutxienez, hamar eguneko aurrerapenarekin egin behar zaio alderdi exekutatuari.

Ordainketa-agindeia egingo da, titulu betearazlean jasotako egoitzan.

Baina, alderdi betearazleak hala eskatzen badu, agindeia egin daiteke alderdi exekutatua zein tokitan bilatu eta toki horretan, bertan ezustean badago ere.

Alderdi exekutatua ez badago titulu betearazlean jaso egoitzan, orduan enbargoa egin daiteke, alderdi betearazleak hala eskatuz gero. Dena den, ahaleginak egin daitezke berriro agindeia gauzatzeko; horretarako, kontuan hartuko da lege honek xedatutakoa, ebazpena edo zedula emanez gauzatu komunikazio- egintzen inguruan, eta, hala denean, ediktu bidezko komunikazioaren inguruan.

1. Alderdi exekutatuak ordaintzen badu, agindeia jasotzean edo betearazpena agindu aurretik, kasuan kasuko diru-kopurua alderdi betearazlearen esku jarriko da; alderdi exekutatuari egindako ordainketaren ziurtagiria emango zaio; eta, hala denean, betearazpena ere amaitutzat joko da.

2. Zordunak agindeia jasotzean ordaindu arren, beraren kontura izango dira sortutako kostu guztiak, salbu eta zordunak egiaztatzen duenean, berari egotzi ezin zaion arrazoia dela bide, ezin izan duela ordainketarik egin, hartzekodunak betearazpena eragin aurretik.

objektiboa eta nahikotasuna

Ezin dira enbargatu, ustez, agindu betearazpenaren kopurua baino baliotsuagoak diren ondasunak, salbu eta alderdi exekutatuaren ondarean betearazpenaren kopurua baino balio handiagoko ondasunak bakarrik egon eta betearazpenaren xedearentzat beharrezkoa denean ondasunok ukitzea.

kopurua zainpean jarriz

Betearazpena agindu ondoren, ondasunak enbargatzeari ekingo zaio, lege honetan xedatutakoaren arabera. Halere, alderdi exekutatuak zainpean uzten badu agindutako betearazpenaren kopurua, enbargoa eten egingo da.

Enbargoa egin aurretik, alderdi exekutatuak ez badu kopurua zainpean uzten, edozein unetan hori egin dezake, betiere betearazpenaren aurka-jartzea erabaki aurretik.

Kasu horretan, kopurua zainpean jarri ondoren, trabatutako enbargoak desegingo dira.

Alderdi exekutatuak aurka-jartzea aurkezten badu, horretarako zehaztu establezimenduan gordailutuko da aurreko artikuluaren arabera zainpean jarritako kopurua, eta enbargoak etenda iraungo du.

Alderdi exekutatuak aurka-jartzea aurkezten ez badu, enbargoa saihesteko zein kopuru zainpean jarri eta hori emango zaio alderdi betearazleari, geroago korrituak eta kostuak likidatu behar badira ere.

1. Enbargoa egindakotzat joko da, ebazpen judizialak enbargo hori agintzen duenetik edo enbargo-eginbidearen aktan ondasun bat deskribatzen denetik, nahiz eta traba bermatzeko edo iragartzeko neurriak oraindik hartu ez.

2. Aurreko paragrafoan xedatutakoak ez die kalterik egingo hirugarren onustedunaren babeserako aplikatu beharreko arauei.

1. Ondasun eta eskubideen gaineko enbargoa deuseza izango da, ondasun eta eskubideok badirela egiaztatzen ez bada.

2. Aurreko paragrafoan xedatutakoa gorabehera, banku-gordailuak eta kreditu- erakundeetako kontuetan dauden saldo positiboak enbarga daitezke, baldin eta, titulu betearazlea dela eta, auto bitartez kopuru jakin bat zehazten bada gehieneko mugatzat.

Muga horretatik gorakoa askatasunez xeda dezake alderdi exekutatuak.

1. Alderdi betearazleak ondasun batzuk adierazi eta betearazpenaren xedearentzat ondasunon enbargoa nahikoa dela adierazten duenean izan ezik, auzitegiak ofizioz eta probidentzia bitartez aginduko dio alderdi exekutatuari, horrek betearazpenaren kopurua estaltzeko adina ondasun eta eskubide zerrenda ditzan; alderdi exekutatuak adierazi beharko ditu kasuan kasuko zamak eta kargak, eta, ondasun higiezinei dagokienez, okupatuta badaude, zein pertsonak okupatzen dituen horiek eta zer-nolako tituluarekin.

2. Alderdi exekutatuari bere ondasunak agertzeko zein agindei egin eta horretan jaso beharko da hari ezar dakizkiokeen zehapenen ohartarazpena. Zehapenok ezarriko zaizkio, desobedientzia astunarengatik behintzat, bere ondasunen zerrenda aurkezten ez badu, zerrendan bere ondasunak ez direnak adierazten baditu, enbarga daitezkeen ondasunak baztertzen baditu, edo ondasunon gaineko zama eta kargak aipatzen ez baditu.

3. Auzitegiak, probidentzia bitartez, aldizkako isun hertsatzaileak ezar diezazkioke aurreko paragrafoan aipatu alderdi exekutatuari, horrek behar bezala erantzuten ez badio agindeiari.

Isunen zenbatekoa zehazteko, aintzat hartuko dira agindutako betearazpenaren kopurua, ondasunen zerrenda aurkezteko jazarpena eta agindeia jaso duenaren ahalbide ekonomikoa. Bestalde, premiamendu ekonomikoa eraldatu edo eraginik gabe utz daiteke, agindeia jaso duenaren jokabidea eta horrek bere burua justifikatzeko egin ditzakeen alegazioak kontuan hartuta.

Alderdi betearazleak hala eskatzen badu, berak ezin duelako betearazpenerako alderdi exekutatuaren behar besteko ondasunik zehaztu, auzitegiak probidentzia bitartez aginduko du alderdi betearazleak aipatu finantza-erakundeetara, bestelako erakunde, eta erregistro publikoetara, eta pertsona fisiko eta juridikoengana jotzea, horiek alderdi exekutatuaren ondasun edo eskubideak zein diren jakinez gero, horien zerrenda eman dezaten.

Eskabidea egitean, alderdi betearazleak labur azaldu behar du zein arrazoi duen, kasuan kasuko erakundeak, erregistroak edo pertsonak alderdi exekutatuaren ondareari buruzko informazioa duela uste izateko.

Auzitegiak ez dizkie datuak erreklamatuko erakunde eta erregistroei, alderdi betearazleak datuok lor baditzake, bere kabuz edo bere prokuradorearen bitartez, horrek ahalorde-emaileak emandako ahalmena izanez gero.

1. Pertsona eta erakunde publiko nahiz pribatu guztiek betebeharra dute, betearazpen-jardunean elkarlanean aritzeko, eta auzitegiari eurek dituzten agiri eta datu guztiak emateko. Betebehar horren muga bakarrak dira oinarrizko eskubideak errespetatzea, edo legeak kasu zehatz batzuetarako esanbidez ezarritako mugak.

2. Auzitegiak, interesdunek esan beharrekoa entzun ondoren, eta probidentzia bidez, aldizkako isun hertsatzaileak ezar diezazkieke aurreko paragrafoaren arabera agindu elkarlanean aritu ez diren pertsona eta erakundeei.

Premiamendu horiek ezartzean, auzitegiak kontuan hartuko ditu 589. artikuluko 3. paragrafoan ezarri irizpideak.

3. Artikulu honen lehenengo paragrafoan xedatutakoaren arabera, auzitegiak betearazpenaren xedearekin zerikusirik ez duten datuak jasotzen baditu, behar besteko neurriak hartuko ditu, datuon isil-gordea bermatzeko.

1. Hartzekodunak eta zordunak besterik itundu ezean, betearazpenean nahiz betearazpenetik kanpo, auzitegiak alderdi exekutatuaren ondasunak enbargatzeko aintzat hartuko du exekutatuak ondasunok besterentzeko duen erraztasuna eta enbargoak alderdi horri gutxieneko kaltea eragitea.

2. Betearazpenaren inguruabarrak direla bide, ezinezkoa edo oso zaila bada aurreko paragrafoan ezarri irizpideak aplikatzea, orduan ondasunok honako hurrenkera honetan enbargatuko dira:

1.) Dirua nahiz edozein motatako kontu-korronteak.

2.) Berehala edo epe laburrera diru bihur daitezkeen kreditu eta eskubideak, eta bigarren mailako balore-merkatu ofizialean negozia daitezkeen titulu, balore eta beste finantza-tresna batzuk.

3.) Bitxiak eta erti-lanak.

4.) Diru-errentak, horien jatorria eta horiek sortzeko arrazoia edozein izanik ere.

5.) Mota guztietako korrituak, errentak eta fruituak.

6.) Ondasun higigarriak edo abereak, akzioak, kotizazio ofizialean onartzen ez diren titulu edo baloreak eta sozietate- partaidetzak.

7.) Ondasun higiezinak.

8.) Soldatak, alokairuak, pentsioak, eta lanbide-jarduera eta merkataritza- jarduera autonomoek eratorritako diru-sarrerak.

9.) Epe ertain eta luzera diru bihur daitezkeen kreditu, eskubide eta baloreak.

3. Enpresak enbargatzea ere agin daiteke, inguruabar guztiak aintzat hartuta komenigarriagoa bada enpresa osoa enbargatzea, ez, ordea, enpresaren ondareko osagai ezberdinak.

1. Enbargatu nahi diren ondasunak alderdi exekutatuari dagozkion ala ez erabakitzeko, auzitegia oinarrituko da zentzuz hori ondorioztatzeko lagungarri izan daitezkeen ageriko zantzu eta ezaugarrietan, ikerketarik eta bestelako jarduna egin gabe.

2. Zuzeneko oharmenaren edo alderdi exekutatuaren nahiz beste pertsona batzuen adierazpenen ondorioz, auzitegiak zentzuzko arrazoiak baditu trabatu nahi dituen ondasunak hirugarren batenak direla uste izateko, probidentzia bitartez aginduko du hirugarren horri trabaren berehala egingo delako berri ematea.

Hirugarrena bost eguneko epean ez bada auzitegian agertzen edo ez agertzeko zioak ematen ez baditu, auzitegiak probidentziaren bidez aginduko du ondasunak trabatzea. Hori ez da gertatuko, alderdiek, hirugarrenari emandako epe berean, auzitegiari adierazten badiote enbargoa ez gauzatzearekin bat datozela.

Hirugarrena enbargoaren aurka zentzuz jartzen bada, bere eskubidea oinarritzeko agiriak, hala denean, ekarriz, auzitegiak bidezkoa dena ebatziko du, alderdiak entzun ondoren.

3. Ondasunen jabaria erregistroan inskriba badaiteke, haien enbargoa aginduko da, salbu eta hirugarrenak egiaztatzen duenean erregistratzaileak emandako ziurtagiriaren bitartez, erregistroko titularra dela. Inskribatu gabeko titularrek ere euron eskubidea egikari dezakete pertsona egokiaren aurka eta behar den moduan.

Aurreko lerrokadan ezarritakoa gorabehera, enbargatu beharreko ondasuna hirugarrenaren familia-etxebizitza bada, eta hirugarrenak auzitegian aurkezten badu etxebizitza berak eskuratu duela egiaztatzeko agiri pribatua, agiri hori alderdiei helaraziko zaie; alderdiok, bost eguneko epean, enbargoa ez gauzatzearekin bat datozela adieraziz gero, auzitegiak ez du enbargoa aginduko.

1. Alderdi exekutatuarenak ez diren ondasunen gaineko enbargoa, hala ere, eragingarria da.

Benetako titularrak bere eskubideak baliatzen ez baditu jabari- hirugarrengotzaren bidez, ezin izango du aurkaratu enbargatutako ondasunen besterentzea, erremategileak edo adjudikazio-hartzaileak ondasunak eskuratu baditu erreibindikatu ezineko moduan, legeria substantiboan ezarritakoaren arabera.

2. Aurreko paragrafoan ezarritakoak ez die kalterik egingo medeapen-akzioei, bidegabeko aberastearen ondoriozko akzioei, ezta besterentzearen deuseztasun-akzioei ere ez.

1. Jabari-hirugarrengotza demanda bitartez jar dezake, betearazpeneko alderdi izan gabe, alderdi exekutatuaren ondasun gisa enbargatutako ondasunaren jabe dela esan duenak, betiere, enbargoa trabatu ondoren, ondasuna alderdi exekutatuarengandik jaso ez duenean.

2. Halaber, enbargoa desegiteko hirugarrengotza jar dezakete, legeak beren beregi ezarritakoaren arabera, ondasun bat edo batzuk alderdi exekutatuarenak direlakoan enbargatu eta enbargatutakoak nahitaez diru-bihurtzearen aurkako eskubideen titular direnek.

3. Jabari-hirugarrengotzaren demandarekin batera, hirugarrengotza duenaren uzia zein izan eta horren oinarriaren idatzizko froga-hastapena ekarri beharko da.

1. Jabari-hirugarrengotza jar daiteke, horrek ukitutako ondasuna edo ondasunak enbargatu direnetik, enbargoa aurreneurrizkoa bada ere.

2. Auzitegiak, auto bitartez, erabat ukatuko du eta ez du gauzatuko jabari-hirugarrengotzaren demanda, baldin eta horrekin batera ez bada ekartzen aurreko artikuluko 3. paragrafoan ezarri froga-hastapena. Auzitegiak gauza bera egingo du, legeria zibilaren arabera ondasuna jendaurreko enkantean eskuratu duen hartzekodun edo hirugarrenaren kasuan, ondasuna eskualdatzeko unea zein izan eta horren ostean aurkezten bada jabari-hirugarrengotzaren demanda.

Ez da onartuko ondasun berberen gain hirugarrengotza bi edo gehiago izatea, lehenengo hirugarrengotza aurkeztu duenak bigarrena edo ondorengoak oinarritzen baditu lehenengoa aurkezteko unean jada bereak zituen titulu nahiz eskubideetan.

1. Hirugarrengotzaren demanda onartzeak betearazpena etengo du, bakarrik, berak ukitzen duen ondasunari begira.

2. Auzitegiak, alderdiak entzun ondoren eta horri beharrezko baderitzo, hirugarrengotzaren demanda onartzeko baldintza gisa ezar dezake hirugarrengotza duenak kauzioa ematea, hartzekodun betearazleari eragin diezazkiokeen kalte-galerengatik.

Kauzio hori eman daiteke, 529. artikuluaren 3. paragrafoko bigarren lerrokadan xedatu moduetatik edozeinetan.

3. Jabari-hirugarrengotza onartzea arrazoi nahikoa da, auzitegiak, alderdi batek hala eskatuta, probidentzia bitartez enbargoa areagotzea agintzeko.

Jabari-hirugarrengotza gauzatuko da, betearazpenaren gaineko eskumena duen auzitegian eta epaiketa arrunterako ezarri izapideen bitartez.

Hirugarrengotzaren demanda hartzekodun betearazlearen aurka jarriko da, baita alderdi exekutatuaren aurka ere, ukitu ondasuna alderdi exekutatuak aukeratu badu.

Hirugarrengotzaren demanda alderdi exekutatuaren aurka zuzendu ez bada ere, alderdi exekutatuak prozeduran har dezake parte, hartu ere, hirugarrengotzako alderdiek prozesuan dituzten eskubide berberekin.

1. Jabari-hirugarrengotzan enbargoa desegitea da hirugarrengotza duenak izan dezakeen uzi bakarra.

2. Enbargoari eustea edo hirugarrengotzaren objektu den ondasuna betearaztea da alderdi betearazleak, eta, hala denean, alderdi exekutatuak jabari hirugarrengotzan eska dezaketena.

Demandatuek ez badiote erantzuten jabari hirugarrengotzaren demandari, ulertuko da demandan alegatutako egitateak onartzen dituztela.

Jabari-hirugarrengotza auto bitartez ebatziko da. Auto horrek adieraziko du ondasuna nori dagokion eta ondasun hori enbargatzea bidezkoa den. Halere, auto horrek hasita dagoen betearazpenari begira bakarrik izango ditu ondoreak, ondasunaren titulartasunari buruz gauza epaituaren ondoreak sortu gabe.

Hirugarrengotza ebatzi autoak kostuen inguruan erabakiko du, lege honen 394. artikuluan eta ondorengoetan xedatutakoaren arabera.

Demandari erantzun ez dioten demandatuei ez zaizkie kostuak ezarriko, salbu eta auzitegiak aintzat hartzen duenean, berori behar bezala arrazoituz, demandatuek gaitzustez jardun dutela; horretarako, auzitegiak kontuan har dezake 593. artikuluko 2 eta 3. paragrafoetan jaso jardunean demandatuek izan duten parte-hartzea.

Jabari-hirugarrengotzari on iritzi dion autoak aginduko du traba eta gordailua desegitea, baita aurreneurrizko idatzoharra ezereztea eta hirugarrengotzak ukitu ondasunaren enbargoa bermatzeko edozein neurri harzea ere.

Honako ondasun hauek ezin dira inola ere enbargatu:

1.) Besterenduezintzat jo diren ondasunak.

2.) Eskubide nagusiarekin batera ez bada, besterendu ezin diren eskubide erantsiak.

3.) Berez, ondare-edukirik ez duten ondasunak.

4.) Legezko xedapenen batek esanbidez enbargaezintzat jo dituen ondasunak.

Halaber, enbargaezinak dira:

1.) Altzariak eta etxerako tresneria, baita alderdi exekutatuaren eta beraren familiaren jantziak ere, horiek beharrezkoak diren heinean.

Oro har, janariak, erregaiak, eta auzitegiaren iritziz alderdi exekutatuak eta beraren mende dauden pertsonek duintasunez bizitzeko beharrezko dituzten gainerako ondasunak.

2.) Alderdi exekutatuaren lanbide, arte edo ogibiderako beharrezko diren liburu eta lanabesak, horien balioak proportziorik ez duenean erreklamatu zorraren zenbatekoarekin.

3.) Ondasun sakratuak eta legearen arabera erregistratutako erlijioek euren kultu-zereginetan erabiltzen dituztenak.

4.) Legeak esanbidez enbargaezintzat jo dituen kopuruak.

5.) Espainiak berretsitako itunek enbargaezintzat jo dituzten ondasun eta kopuruak.

1. Enbargaezina da lanbidearteko gutxieneko alokairua gainditzen ez duen alokairua, soldata, pentsioa, ordainsaria edo parekoa.

2. Lanbidearteko gutxieneko alokairua gainditzen duten alokairu, soldata, egunsari, ordainsari edo pentsioak honako eskala honen arabera enbargatuko dira:

2.) Lanbidearteko gutxieneko alokairua hirukoizten duen zenbatekoari dagokionez, 100eko 50.

3.) Lanbidearteko gutxieneko alokairua laukoizten duen zenbatekoari dagokionez, 100eko 60.

4.) Lanbidearteko gutxieneko alokairua baino bost aldiz handiagoa den zenbatekoari dagokionez, 100eko 75.

5.) Aurreko muntatik gora, 100eko 90.

3. Alderdi exekutatua hartukizun batzuen onuradun bada, hartukizun guztiak metatuko dira zati enbargaezina behingoz kentzeko.

Ezkontideen alokairuak, soldatak, pentsioak, ordainsariak edo parekoak ere meta daitezke, ezkontzako ondasun-eraentza ez bada mota guztietako ondasunak eta errentak banantzekoa; ezkontideek auzitegian egiaztatu beharko dute azken inguruabar hori.

4. Alderdi exekutatuak dituen familia- zamak aintzat hartuz, auzitegiak 100eko 10etik 100eko 15a arteko beherapena egin dezake artikulu honen 2. paragrafoko 1, 2, 3 eta 4. zenbakiek ezarri ehunekoetan.

5. Alokairuak, soldatak, pentsioak edo ordainsariak izaera publikoko deskontu iraunkor edo iragankorrekin kargatuta badaude, zergei, tributuei eta Gizarte Segurantzari buruzko legeria dela eta, enbargoa arautzeko tasa izango da alderdi exekutatuak jasotako kopuru likidoa, deskontuok kenduta.

6. Artikulu honen aurreko paragrafoak aplikatuko zaizkie lanbide-jarduera eta merkataritza-jarduera autonomoetan jatorria duten sarrerei.

Aurreko artikuluan ezarritakoa ez da aplikatuko, mantenua ordaintzeko kondena ezarri duen epaia betearaztean. Hori gertatuko da, legeak mantenua ordaintzeko betebeharra zuzenean ezartzen duen kasu guztietan; kasu horien artean daude, halaber, deuseztasun-, banantze- eta dibortzio-prozesuetan emandako epaien erabakiak, horiek ezkontideari edo seme-alabei zor zaien mantenuaren ingurukoak badira.

Kasu horietan, baita kautela-neurri egokiak daudenean ere, auzitegiak finkatuko du enbarga daitekeen kopurua.

Erabat deuseza da ondasun enbargaezinen gaineko enbargoa.

Alderdi exekutatuak deuseztasun hori auzitegian sala dezake, errekurtso arruntak aurkeztuz, edo, alderdi exekutatua betearazpenean bertaratu ez bada edo bertaratu nahi ez bada, auzitegian agertuz.

1. Enbargatutako ondasun edo eskubideak berrenbarga daitezke; berrenbargatzearen ondorioz, berrenbargatzaileak eskubidea izango du, berrenbargatutako ondasunak diru bihurtzean lortutako emaitza jasotzeko. Alabaina, alderdi betearazleek aurretiaz enbargoak eskatu badituzte eta auzitegiak enbargo horiek agindu baditu, lehenengo bete behar dira alderdion eskubideok; halere, hurrengo paragrafoaren bigarren lerrokadak jasotako kasuan, ez da beharrezkoa lehendabizi eskubideok betetzea.

2. Edozein arrazoi dela bide, lehenengo enbargoa desegiten bada, lehen berrenbargoa zein prozesutan gauzatu eta horren alderdi betearazlea izango da lehen alderdi betearazlearen egoeran geratuko dena; berak izango du aukera, berrenbargatutako ondasunak nahitaez diru bihurtzea eskatzeko.

Nolanahi ere, berrenbargatzaileak berrenbargatutako ondasunak nahitaez diru bihurtzea eska dezake, aurreko enbargoa edo enbargoak desegin beharrik gabe, diru-bihurtzeak aurreko enbargatzaileen eskubideak ukitzen ez baditu.

Berrenbargoa zein prozesutan agindu eta prozesu horietako alderdi betearazleek eska diezaiokete auzitegiari traba horren inguruko berme-neurriak hartzea, baldin eta neurriok aurreko betearazpenen bat eragozten ez badute eta lehenengo enbargoa lortu zuenaren mesederako hartutako neurriekin bat badatoz.

588. artikuluan xedatutakoa gorabehera, aurretiaz agindutako beste betearazpen baten ondorioz ondasunak nahitaez diru bihurtzean geratu soberakina enbargatzea eska daiteke.

Horrela lortutako kopurua sartuko da, gordailutu eta zainpean uzteko kontuan, soberakina enbargatzea agindu zuen epaitegiaren eskura.

Ondasun higiezinak badira diru bihurtutako ondasunak, aipatu kontuan sartuko da alderdi betearazleari ordaindu ostean geratu den kopurua; aurretiaz ordaindu behar zaie, hartzekodun izan eta euren eskubidea alderdi betearazlearen eskubidea baino geroago inskribatuta edo idatzohartuta egoteaz gain, soberakina enbargatzea zein hartzekodunen mesederako agindu eta horri begira lehenespena dutenei.

1. 598 eta 604. artikuluetan, hurrenez hurren, jabari-hirugarrengotza onartu eta horri on iriztearen inguruan ezarritakoaz gain, alderdi betearazleak enbargoa edo hartutako berme-neurriak hobetzea nahiz aldaraztea eska dezake, inguruabarrak aldatzearen ondorioz eta alderdi exekutatuari ezarritako erantzukizuna kontuan hartuta, eta enbargatutako ondasunak nahiko izango ez direlako zalantza sortzen bada.

Alderdi exekutatuak ere eska dezake enbargoa eta horren bermeak gutxitzea edo aldaraztea, horiek alda badaitezke betearazpenaren xedeei kalterik egin gabe, lege honetako 584. artikuluak ezarri irizpideen arabera.

Auzitegiak erabakiko du eskaera horien inguruan, bere irizpideetan oinarrituz eta probidentzia bitartez, eta erabakion aurka ezin izango da errekurtsorik jarri.

2. Hurrengo artikuluaren laugarren paragrafoak jaso kasuetan ere erabaki daiteke enbargoa hobetzea.

1. Enbargoak hartzekodun betearazleari eskubidea ematen dio, zein ondasun enbargatu eta hori diru bihurtzean lortutako emaitza eskuratzeko, eta, horrela, tituluan jaso zorraren zenbatekoa, kasuan kasuko korrituak eta betearazpenaren kostuak kobratzeko.

2. Alderdi betearazleak ez baditu jaso bere kredituaren kapitala eta korrituak, eta betearazpenaren kostu guztiak, diru bihurtutako zenbatekoak ezin izango dira beste helburu baterako erabili, salbu eta eskubide hobeko hirugarrengotzan emandako epaiak adierazten duenean beste helburu hori lehenespenekoa dela.

3. Aurreko paragrafoetan xedatutakoa gorabehera, ondasunen izaerak ahalbidetzen badu ondasunon gaineko enbargoa aurreneurriz idatzohartzea, orduan ondasun horiek beste betearazpen batean zein hirugarren edukitzailek eskuratu eta edukitzaile horiek erantzukizuna izango dute, eta erantzukizun horrek barneratuko ditu, bakar-bakarrik betebehar nagusirako idatzoharrean, haiek ondasunen eskuraketa inskribatzeko unean, printzipala, korrituak eta kostuak ordaintzeko jasotako kopuruak.

4. Alderdi betearazleak eska dezake enbargoaren aurreneurrizko idatzoharrean ager dadila betearazpenak iraun bitartean sortu korrituak eta betearazpenaren kostuak gehitu direla aurreikusitakoen aldean; horretarako, alderdi betearazleak egiaztatu behar du korrituek eta kostuek gainditu dutela aurreko idatzoharrean jasotako kopurua.

1. Hartzekodun betearazleak kreditua izan, eta, horrek baino lehenago, beste kreditu bat kobratzeko eskubidea duela dioenak eskubide hobeko hirugarrengotzaren demanda jar dezake; demandarekin batera ekarri beharko du horretarako lehenespeneko kreditu moduan aurkeztutakoaren froga-hastapena.

2. Eskubide hobeko hirugarrengotzaren demanda ez da onartuko, horrekin batera ez bada ekarri aurreko paragrafoan aipatu froga-hastapenik.

Gainera, inola ere ez da onartuko eskubide hobeko bi hirugarrengotza izatea, lehenengo hirugarrengotza aurkeztu duenak bigarren hirugarrengotza oinarritzen badu lehenengoa aurkeztean zituen titulu nahiz eskubideetan.

1. Eskubide hobeko hirugarrengotza aurkez daiteke, lehentasunak ukitutako ondasuna enbargatu denetik, lehentasuna berezia bada; edo, betearazpena agindu denetik, lehentasuna orokorra bada.

2. Ez da eskubide hobeko hirugarrengotzaren demandarik onartuko, nahitaezko betearazpenarekin lortutako kopurua alderdi betearazleari eman ondoren; edo, enbargatutako ondasunak alderdi betearazleari adjudikatu bazaizkio, horrek legeria zibilean xedatutakoaren arabera ondasun horien titulartasuna eskuratu ondoren.

1. Eskubide hobeko hirugarrengotza aurkeztu ondoren, nahitaezko betearazpenak aurrera egingo du, enbargatutako ondasunak diru bihurtu arte. Gordailutu eta zainpean uzteko kontuan gordailutuko da bildutakoa, betearazpenaren kostuak alderdi betearazleari itzultzeko eta hirugarrengotza ebaztean zehaztu lehentasun-hurrenkeraren arabera hartzekodunei ordaintzeko.

2. Eskubide hobeko hirugarrengotza duenak bere kreditua jasotzen duen titulu betearazlea badu, betearazpenean har dezake parte, hirugarrengotzaren demanda onartu denetik.

Hirugarrengotza duenak titulu betearazlerik ez badu, orduan, demanda onartu arte, hala denean, ezin izango du betearazpenean parterik hartu.

1. Eskubide hobeko hirugarrengotza epaiketa arruntaren bitartez gauzatuko da, eta hartzekodun betearazlearen aurka zuzenduko da beti.

2. Alderdi exekutatuak hirugarrengotzaren inguruko prozeduran har dezake parte, prozesuko eskubide guztiekin. Alderdi exekutatua demandatu beharko da, titulu betearazlean agertzen ez bada hirugarrengotza duenak alegatutako lehenespeneko kreditua.

Demandatuek ez badiote erantzun eskubide hobeko hirugarrengotzaren demandari, ulertuko da demandan alegatutako egitateak onartzen dituztela.

1. Hirugarrengotza duenaren kreditua titulu betearazlean jasotzen bada, eta alderdi betearazleak eskubide hobeko hirugarrengotzaren aurrean amore ematen badu, autoa emango da besterik gabe. Auto horren bidez aginduko da betearazpenak aurrera egitea, lehen-lehenik, hirugarrengotza duenari ordaintzeko. Dena den, hirugarrengotza duenari ez zaio ezer emango, aurretiaz alderdi betearazleari ez bazaizkio ordaindu horrek eskatutako jardunaren ondorioz sortu kostu eta gastuen hiru bostenak. Horretarako, aintzat hartuko da jarduna hasi eta alderdi betearazlearen kontura egindako kostuak eta gastuak, hirugarrengotzaren demanda jakinarazi artekoak.

Hirugarrengotza duenaren kreditua titulu betearazlean jasotzen ez bada, hirugarrengotzan bertaratutako alderdi exekutatuak bere adostasuna edo desadostasuna adierazi beharko du, alderdi betearazlearen amore-emateari dagokionez, amore emateko idazkia helarazi eta hurrengo bost egunetan.

Alderdi exekutatua bat badator amore-ematearekin, edo bost eguneko epea igarotzen uzten badu bere desadostasuna adierazi gabe, orduan aurreko lerrokadan xedatutakoa beteko da.

Alderdi exekutatua amore-ematearen aurka jartzen bada, autoa emango da, eta horretan aginduko da alderdi betearazlea amore- emailetzat jotzea eta hirugarrengotzak alderdi exekutatuarekin aurrera egitea.

2. Hirugarrengotzaren demanda jakinarazi ondoren, alderdi betearazleak betearazpenean atzera egiten badu, aurreko paragrafoan ezarritakoa beteko da, alderdi exekutatuaren adostasunik gabe, betiere hirugarrengotza duenaren kreditua titulu betearazlean jaso denean.

Hori gertatzen ez bada, auzitegiak betearazpen-prozesuan atzera egiteko autoa eman eta betearazpena amaitutzat joko du, salbu eta, hirugarrengotza duenaren kreditua ordain dadin, alderdi exekutatua bat datorrenean betearazpenak aurrera egitearekin.

1. Eskubide hobeko hirugarrengotzan emandako epaiak pribilegioa dagoen ala ez ebatziko du, baita epaia zein betearazpenetan eman eta horretan kredituak zer-nolako hurrenkeran ordaindu behar diren ere; baina epaiak ez ditu baldintzatuko aurretiaz bakoitzak izan ditzakeen akzioak, eta, bereziki, aberaste-akzioak.

Halaber, epaian hirugarrengotzari gaitz irizten bazaio, hirugarrengotzaren kostu guztiak ordaintzera kondenatuko da hirugarrengotza duena.

Epaiak hirugarrengotzari on irizten badio, demandari zein alderdi betearazlek erantzun eta horri ezarriko zaizkio kostuak. Alabaina, alderdi exekutatuak hirugarrengotzan parte hartu badu, hirugarrengotzaren aurka jarriz, erdi bana ordainduko dituzte kostuak alderdi betearazleak eta alderdi exekutatuak. Ez da hori gertatuko, alderdi betearazleak hirugarrengotzan amore ematen badu eta hirugarrengotza alderdi exekutatuarekin bakarrik gauzatzen bada; kasu horretan, kostu guztiak alderdi exekutatuari ezarriko zaizkio.

2. Epaian eskubide hobeko hirugarrengotzari on iritziz gero, hirugarrengotza duenari ez zaio emango betearazpenean lortutako kopururik, betearazpenean epai hori eman arte sortutako kostuen hiru bostenak alderdi betearazleari ordaindu arte.

1. Dirua bera edo dibisa bihurgarria enbargatzen bada, hori sartuko da Gordailutu eta Zainpean Uzteko Kontuan.

2. Kreditu-, aurrezki- edo finantza-erakundeetan ireki kontuetatik edozeinen saldo positiboak enbargatzen badira, auzitegiak erakundeari agindua emango dio, enbargatutako kopuru zehatzak edo 588. artikuluko bigarren paragrafoan aipatu gehieneko mugaren araberako kopuruak atxikitzeko.

3. Alokairuak, pentsioak edo aldizkako beste prestazio batzuk enbargatzen badira, horiek ordaindu behar dituen pertsona, erakunde edo bulegoari aginduko zaio ordaindu beharrekoa auzitegiaren eskura atxikitzea, eta Gordailutu eta Zainpean Uzteko Kontura transferitzea.

1. Korrituak, errentak nahiz edozein motatako fruituak enbargatzen badira, atxikipen-agindua igorriko zaio horiek ordaindu behar edo zuzenean jasoko dituenari, bera alderdi exekutatua bada ere; agindu hori dela medio, Gordailutu eta Zainpean Uzteko Kontuan sartuko ditu korrituak, sortzapenean, edo, bestelakoak badira, auzitegiaren eskura atxikiko ditu.

2. Auzitegiak, probidentzia bidez, administrazio judiziala aginduko du, fruitu eta errenten gaineko enbargoa bermatzeko, soil-soilik, ondasun eta eskubide emankorren izaerak, enbargatutako korritu, errenta nahiz fruituen garrantziak edo alderdi exekutatuaren inguruabarrek horretara eragiten dutenean.

3. Auzitegiak, halaber, administrazio judiziala agin dezake, egiaztatzen bada ordainketa egin behar duen erakundeak nahiz erakunde jasotzaileak, edo, hala denean, alderdi exekutatuak berak, ez duela bete artikulu honen lehenengo paragrafoan aipatu fruitu eta errenten atxikipen-agindua edo horiek kontuan sartzeko agindua.

1. Baloreak edo beste finantza-tresna batzuk enbargatu badira, enbargoa jakinaraziko zaio ordainketa hori egin behar duenari, ordainketa aldizka edo data jakinean egin behar bada; edo, erakunde igorleari, balore edo finantza-tresnak berriro eros badaitezke edo horien ukandun edo jabearen borondatez amortizatzekoak badira.

Enbargoaren jakinarazpenarekin batera, agindeia egingo da, balore edo finantza- tresna muga-eguneratzean, edo, horrek muga-egunik ez badu, jakinarazpena jasotzean, auzitegiaren esku atxiki daitezen balorearen nahiz finantza-tresnaren zenbatekoa, edo balorea nahiz finantza-tresna bera, baita kasuan-kasuan horiek sortutako korrituak eta dibidenduak ere.

2. Bigarren mailako merkatu ofizialetan zein balore edo finantza-tresna kotizatu eta horiek enbargatzen badira, enbargoa organo artezkariari jakinaraziko zaio, aurreko lerrokadan xedatu ondoreetarako; eta, hala denean, organo artezkariak enbargoa jakinaraziko dio konpentsazio eta likidazioaren erakunde arduradunari.

3. Sozietate zibil, kolektibo, komanditako sozietate nahiz erantzukizun mugatuko sozietateetako partaidetzak, edo bigarren mailako merkatu ofizialetan kotizatzen ez duten akzioak enbargatzen badira, enbargoa sozietateko administratzaileei jakinaraziko zaie; administratzaileok auzitegiari eman behar diote akzioak askatasunez eskualdatzea mugatzeko itunen berri, baita enbargatutako akzioak ukitzen dituzten estatutu- nahiz kontratu-klausuletatik beste edozeinen berri ere.

1. Ondasun higigarriak enbargatu behar badira, enbargo-eginbidearen aktan honako hauek jasoko dira:

1.) Enbargatutako ondasunen zerrenda, horien forma eta itxura, ezaugarri nagusiak, eta erabilera- eta artapen-egoera ahalik xeheen deskribatuz; era berean, ondasunen balioa gutxi dezaketen akatsak edo narrioak deskribatu behar dira, horiek agerikoak badira.

Horretarako, ondasunen deskripzioa agirian jartzeko epaitegiak dituen bide grafiko nahiz ikusmenaren baliabideak erabiliko dira, edo alderdiek ondasunak hobeto identifikatzeko ekarritakoak.

2.) Enbargoan parte hartu dutenen adierazpenak, batez ere enbargatutako gauzen titulartasunaren eta hirugarrenek izan ditzaketen eskubideen ingurukoak.

3.) Nor izendatu den gordailuzain eta non gordailutu diren ondasunak.

2. Alderdiei emango zaie ondasun higigarrien enbargo-eginbidea jasotzen duen aktaren kopia.

Enbargatutako diru-kopuruak eta gainerako ondasunak efektu edo ondasun publikotzat joko dira, gordailutu direnetik edo horiek atxikitzea agindu denetik.

1. Balore-tituluak edo balio handiko objektuak nahiz artapen berezia behar dutenak enbargatzen badira, horiek gordailu daitezke, establezimendu publiko edo pribatu egokienean.

2. Enbargatutako ondasun higigarriak hirugarren batek baditu, auzitegiak probidentzia bitartez aginduko dio hirugarren horri ondasunak auzitegiaren esku artatzea; eta auzitegiak berori gordailuzain judizial izendatuko du, salbu eta, zioak emanez, besterik ebazten duenean.

3. Alderdi exekutatua gordailuzain izendatuko da, ondasun enbargatuak erabiltzen baditu ekoizpen-jarduera batean, edo ondasunok garraiatzea nahiz biltegiratzea zaila edo garestia bada.

4. Aurreko paragrafoetan jaso kasuetatik at, edo komenigarriagotzat jotzen bada, auzitegiak probidentzia bitartez hartzekodun betearazlea, edo, horrek esan beharrekoa entzun ondoren, hirugarren bat, izenda dezake enbargatutako ondasunen gordailuzain.

Prokuradoreen elkargoak izenda daitezke gordailuzain, baldin eta elkargo horiek zerbitzu egokia badute, legearen aginduz gordailuzain orok izan behar dituen erantzukizunak hartzeko.

5. Kontuko idatzoharretan jasotako baloreen enbargoa jakinaraziko zaio kontuko idatzoharren erregistroaz arduratzen den organo edo erakundeari, horrek enbargo hori liburu egokian jaso dezan.

1. Gordailuzain judizialak behar besteko arretarekin artatu behar ditu ondasunak epaitegiaren esku; epaitegiak agindu baldintzetan erakutsi behar ditu ondasunok; eta auzitegiak izendatu pertsonari eman behar dizkio horiek.

Auzitegiak, probidentzia bidez, kargutik ken dezake gordailuzaina, alderdiek hala eskatuta edo ofizioz, gordailuzainak ez baditu betetzen bere betebeharrak; halakoetan, auzitegiak beste gordailuzain bat izendatuko du, kendutako gordailuzainak izan dezakeen erantzukizun penal eta zibilari kalterik egin gabe.

2. Gordailuzaina izendatu eta horri ondasunak eman arte, alderdi exekutatuari dagokio gordailuak eratorritako betebeharrei eta erantzukizunei aurre egitea, aurretiazko onarpenik eta agindeirik gabe. Halaber, betebehar eta erantzukizunei aurre egin beharko diete enbargoaren berri duten administratzaileek, ordezkariek nahiz arduradunek, bai eta ondasunak dituen hirugarrenak ere.

1. Gordailuzaina ez bada alderdi betearazlea, alderdi exekutatua edo gordailututako ondasun higigarria duen hirugarrena, gordailuzain horrek eskubidea du, ondasunak garraiatu, artatu, zaindu, erakutsi eta administratzearen ondorioz gastatutakoa berreskuratzeko. Gainera, auzitegiak probidentzia bitartez agin dezake alderdi betearazleak kopuru batzuk aurreratzea, alderdi horrek kostuak direla- bide eta kopuru horiek berreskuratzeko izan dezakeen eskubideari kalterik egin gabe.

Halaber, hirugarren-gordailuzainak eskubidea du, gordailuaren ondoriozko kalte-galerak jasotzeko.

2. Gauzak erakunde edo establezimendu egokian gordailutzen badira, 626. artikuluko 1. paragrafoan ezarrtiakoaren arabera, orduan auzitegiak ezarriko du, probidentzia bidez, ogibide-saria, berori bat datorrela ohiko tarifa eta prezioekin.

Alderdi betearazleak ogibide-sariok ordaindu beharko ditu; horrek ez dio kalterik egingo alderdi betearazleak, kostuak direla bide, ogibide-sarion zenbatekoa berreskuratzeko izan dezakeen eskubideari.

1. Ondasun higiezinak edo erregistroan inskriba daitezkeen beste ondasun nahiz eskubideak enbargatzen badira, auzitegiak manamendua luzatuko du, alderdi betearazleak hala eskatuta, Jabetza Erregistroan enbargoaren aurreneurrizko idatzoharra edo kasuan kasuko erregistroan eragingarritasun bera duen idatzoharra egin dadin.

Manamendua noiz luzatu eta egun horretan bertan, hori igorriko da, fax bidez, auzitegitik Jabetza Erregistrora. Jabetza Erregistroan aurkezte-idazkuna luzatuko da, eta idatzoharra gauzatzeko izapidea eten egingo da, jatorrizko agiria hipoteka-legeriak ezarri moduan aurkeztu arte.

2. Ondasuna immatrikulatuta ez badago, edo ondasuna alderdi exekutatua ez den pertsonaren mesederako inskribatuta egon eta alderdi exekutatuak pertsona horrengandik bere eskubidea eskuratu badu, enbargoaren idatzoharra eteteko aurreneurrizko idatzoharra egin daiteke, hipoteka-legeriak ezarri moduan eta ondoreekin.

1. Administrazio judiziala era daiteke, enpresa nahiz enpresa-taldea enbargatzen bada, edo sozietate-kapitalaren, ondare erkidearen nahiz enpresetako edo euron ustiapenari lotutako ondasun edo eskubideen gehiengoa ordezkatzen duten akzioak nahiz partaidetzak enbargatzen badira.

2. Era berean, administrazio judiziala era daiteke, fruitu eta errenten enbargoa bermatzeko, 622. artikuluko 2 eta 3. paragrafoetan ezarri kasuetan.

1. Administrazio judiziala eratzeko, agerraldirako zitazioa egingo zaie alderdiei, baita, kasuan-kasuan, sozietateak alderdi exekutatuak ez direnean, sozietateetako administratzaileei eta enbargatu gabeko akzio edo partaidetzen bazkide nahiz partaideei ere. Horixe egingo da, administratzailearen izendapenari, kargua bete behar duen pertsonari, kauzioa ezarri behar izateari, jarduteko moduari, aurretiazko administrazioak irauteari, kontuak emateari eta kasuan kasuko ordainsariei buruz hitzarmena lor dezaten, edo kasuan kasuko alegazioak eta frogak gauza ditzaten.

Arrazoirirk gabe interesdun batzuk agertzen ez badira, ulertuko da horiek ados daudela agertutako interesdunek erabakitakoarekin.

Adostasunik lortu ez den aldeetan edo alderdiren bat aurka jarri den aldeetan, auzitegiak, probidentzia bidez ebatziko du, administrazio judizialaren inguruan bidezkotzat jotzen duena.

2. Auzitegiak enpresa baten edo enpresa- talde baten administrazio judiziala agintzen badu, enbargatutako enpresaren edo enpresen titularrak edo titularrek, kontu-hartzailea izendatuko dute; alabaina, sozietatearen kapital gehiena, edo enpresa bateko edo bere ustiapenari lotutako ondasun edo eskubide gehienak soilik enbargatzen badira, bi kontu-hartzaile izendatuko dira, bata, gehien ukitutakoek izendatuta, eta, bestea, gutxien ukitutakoek izendatuta.

3. Administratzaile judizialaren izendapena, bidezkoa denean, Merkataritza Erregistroan inskribatuko da. Administrazio judiziala, halaber, Jabetza Erregistroan inskribatuko da, administrazio horrek ondasun higiezinak ukitzen baditu.

1. Administratzaile judizialak aurreko administratzaileak ordezten baditu eta besterik xedatzen ez bada, berak izango ditu ordeztuek izan ohi dituzten eskubide, betebehar, ahalmen eta erantzukizun berberak. Halere, administratzaile judizialak baimen judiziala beharko du, enpresaren partaidetzak edo enpresak beste enpresa batzuetan dituenak, ondasun higiezinak, eta organo judizialak, euren izaera edo garrantzia dela eta, esanbidez aipatu ondasunak, besterendu edo kargatzeko.

2. Ukitutakoek izendatutako kontu-hartzaileak badaude, orduan, kasuan kasuko besterentzeak egiteko edo kargak ezartzeko, administratzaileak agerraldira deituko die horiei, eta bertan erabakitakoaren berri emango zaio auzitegiari; auzitegiak probidentzia bitartez ebatziko du horren inguruan.

1. Administrazio judiziala agindu ondoren, berehala emango zaio edukitza izendatuari; eta alderdi exekutatuari aginduko zaio ordu arte eraman duen administrazioa uztea.

2. Auzitegiak, ukitutakoak entzun ondoren, probidentzia bitartez ebatziko ditu administratzailearen egintzen inguruan sor daitezkeen desadostasunak; horrek ez dio kalterik egingo administratzaileak eman beharreko azken kontuaren aurka jartzeko eskubideari.

3. Administratzaileak aurkeztutako azken kontu egiaztatua ikusgai jarriko da, alderdientzat eta kontu-hartzaileentzat. Alderdiek eta kontu-hartzaileek bost eguneko epea dute, azken kontu hori aurkaratzeko; edonola ere, azken kontuaren konplexutasuna kontuan hartuta, epe hori hogeita hamar egun arte luza daiteke.

Aurka-jartzea izanez gero, hori ebatziko da, agerraldian interesa izan dezaketenei zitazioa egin ondoren.

Emandako autoaren aurka, gora jotzeko errekurtsoa jar daiteke.

1.) Eskudirua.

2.) Kontu-korronteen eta berehala eskura daitezkeen beste kontu batzuen saldoak.

3.) Dibisa bihurgarriak, kasuan-kasuan, aurretiaz bihurtuta.

4.) Beste edozein ondasun, baldin eta horren balio izenduna eta merkatu-balioa bat badatoz, edo, balio izenduna merkatu-balioa baino txikiagoa izan arren, hartzekodunak ondasunaren balio izenduna ematea onartzen badu.

2. Kontuko saldo positiboek muga-egun geroratua dutenean, auzitegiak neurri egokiak hartuko ditu, saldo horiek kobratzeko; administratzailea izenda daiteke, hori komenigarria edo beharrezkoa bada, saldo horiek diru bihurtzeko.

3. Ondasun higigarrien eperako salmenta- kontratuak ez betetzearen ondorioz zein kopuru zordundu eta kopuru horiek ordaintzera kondenatzen duten epaiak betearaztean, alderdi betearazleari berehala emango zaizkio, berak hala eskatuz gero, epeka saldutako edo finantzatutako ondasun higigarriak, kontratuan ezarri balio-galeraren inguruko erreferentzia-taula edo -indizeen araberako balioan.

1. Enbargatutako ondasunak akzioak, obligazioak edo bigarren mailako merkatuetan negozia daitezkeen beste balore batzuk badira, horien besterentzea aginduko da, bigarren mailako merkatuei buruzko legeetan ezarritakoaren arabera.

Gauza bera egingo da, enbargatutako ondasunak edozein merkatu araututan kotizatzen badu, edo aukera badu prezio ofizialak dituen merkatuan sartzeko.

2. Akzioek nahiz edozein motatako sozietate-partaidetzek Burtsan kotizatzen ez badute eta enbargatzen badira, orduan, horiek diru bihur daitezen, aintzat hartu behar dira akzioak edo partaidetzak besterentzeko estatutuek eta legeek ezarri xedapenak, eta, bereziki, lehenespenez eskuratzeko eskubideak.

Xedapen berezirik izan ezean, notarioaren edo merkataritza-artekari elkargokidearen bitartez diru bihurtuko dira enbargatutako ondasunak.

1. Aurreko artikuluetan jaso gabeko ondasun edo eskubideak diru bihurtuko dira, alderdiek eta interesdunek adostutakoaren arabera; auzitegiak onetsi beharko du adostutako hori, lege honetan ezarritakoari helduta.

2. Diru bihurtzeko hitzarmenik izan ezean, honako prozedura hauetatik bat erabiliko da, enbargatutako ondasunak besterentzeko:

1.) Espezializatutako pertsonak edo erakundeak egindako besterentzea, lege honek ezarri kasuetan eta moduan.

2.) Enkante judiziala.

3. Aurreko paragrafoetan xedatutakoari kalterik egin gabe, ondasunak enbargatu ondoren, horien enkante judizialerako beharrezkoa den jarduna gauzatuko da. Enkante judiziala zehaztu egunean egingo da, baldin eta aurretik ez bada eskatu eta agindu, lege honetan ezarritakoaren arabera, nahitaezko dirubihurtzea beste era batera gauzatzea.

Enbargatutako ondasunak ez badira 634 eta 635. artikuluetan aipatutakoak, horien balorazioa egingo da, salbu eta alderdi betearazlea eta alderdi exekutatua ondasunon balioaren gainean ados jarri direnean, betearazpena baino lehenago edo betearazpenean bertan.

1. Ondasunak baloratzeko, kasuan kasuko aditu-tasatzailea izendatuko da, Justizia Administrazioan zerbitzuak egiten dituztenen artetik.

Horrelako aditurik ez badago, tasazioa egitea eska dakieke administrazio publikoen mende dauden erakunde edo zerbitzu teknikoei, baldin eta horiek pertsonal kualifikatua izan eta ondore horietarako Justizia Administrazioarekin elkarlanean aritzeko konpromisoa hartu badute. Erakunde edo zerbitzu horietara ere ezin bada jo, zerrenda batean jaso pertsona fisiko nahiz juridikoen artetik izendatuko da aditu-tasatzailea. Zerrenda hori osatuko da, ondasunak baloratzeko baimenak ematen dituzten erakunde publiko eskudunek emandako zerrendekin, bai eta legearen arabera ondasunak baloratzeko gaitasuna duten kideez osatutako lanbide-elkargoek ekarritakoekin ere.

2. Alderdi betearazleak eta agertu den alderdi exekutatuak ezets dezakete auzitegiak izendatutako aditua.

1. Izendapena jakinaraziko zaio izendatutako adituari, eta horrek hurrengo egunean onartuko du izendapena, hori eragozten duen abstentzio-arrazoirik ez badago.

2. Adituak, enkargua onartu duenetik, zortzi egunetako epean emango dio auzitegiari enbargatu ondasunen balorazioa.

Epe hori luza daiteke, bakarrik, baloratu beharrekoaren zenbatekoa edo balorazioaren beraren konplexutasuna kontuan hartuta, auzitegiak probidentzia bitartez ezarritako arrazoi egiaztatuen ondorioz.

3. Ondasun edo eskubideen tasazioa egingo da, horiek merkatuan duten balioaren arabera. Ondasun higiezinen kasuan, ez dira aintzat hartuko horiek izan ditzaketen zama eta kargak; zama eta karga horiei begira, 666. artikuluan xedatutakoaren arabera jardungo da.

4. Auzitegiak izendatutako adituak ondasunen balorazioa noiz eman eta hurrengo bost egunetan, alderdiek eta 658. artikuluan aipatu hartzekodunek aurkez ditzakete balorazio horren gaineko alegazioak, bai eta baloratu beharreko ondasunaren edo ondasunen balorazio ekonomikoa jaso duten txostenak ere, horiek aditu-tasatzaileak sinatuta.

Kasu horretan, auzitegiak errekurtsorik onartzen ez duen probidentzia bitartez zehaztuko du betearazpena gauzatzeko behin betiko balorazioa, aurkeztutako alegazioak aztertuz eta txosten guztiak kritika zintzoaren erregelen arabera kontuan hartuta.

1. Alderdi betearazleak, alderdi exekutatuak eta betearazpenean zuzeneko interesa egiaztatzen duenak auzitegiari eska diezaiokete agerraldia deitzea, hipotekatu, bahitu edo enbargatutako ondasunak diru bihurtzeko modurik eragingarriena euren artean hitzar dezaten, betearazpena noren aurka zuzendu eta horiei begira.

2. Alderdi betearazlea agerraldiarekin bat badator eta auzitegiarentzat agerraldia ukatzeko arrazoirik ez badago, auzitegiak probidentzia bitartez onartuko du hori, ez du betearazpenik etengo, eta alderdiei eta prozesuan interesa izan dezaketenei deituko die.

Agerraldira, alderdi betearazleak edo exekutatuak gonbidatutako pertsonak joan daitezke, eta agertutako horiek guztiek proposa dezakete betearazpeneko ondasunak diru bihurtzeko edozein modu; agertutakoek aurkez dezakete, orobat, pertsona zehatz bat, pertsona horrek bere burua eskaintzen duela ondasunak eskuratzeko, enkante judizialean ustez lortuko den prezioa baino handiagoa zainpean jarriz edo horren fidantza emanez.

Halaber, alderdi betearazlearen eskubidea asetzeko beste modu batzuk ere aurkez daitezke.

3. Alderdi betearazleak eta alderdi exekutatuak hitzarmena lortzen badute, eta hitzarmen horrek ez badio kalterik egiten lege honetan babestu eskubideak dituen hirugarrenari, auzitegiak auto bitartez onetsiko du hitzarmena, eta betearazpena etengo du, hitzarmenaren objektu den ondasunari edo ondasunei dagokienez. Halaber, auzitegiak hitzarmena onetsiko du, eta ondore etengarri berberak sortuko dira, baldin eta hitzarmenak jasotzen badu alderdi betearazlea eta alderdi exekutatua ez diren subjektu ukituen adostasuna.

Hitzarmenak ukitzen baditu erregistroan inskriba daitezkeen ondasunak, orduan, hitzarmen hori onets dadin, nahitaezkoa da hartzekodunak eta hirugarren edukitzaileak hitzarmenarekin ados egotea, baldin eta euren eskubideak erregistro eskudunean inskribatu edo idatzohartu badituzte, betearazi beharreko kargaren ostean.

4. Hitzarmena bete dela egiaztatzen bada, ukitutako ondasunaren edo ondasunen betearazpena largetsiko da. Hitzarmena ez bada betetzen itundutako epean, edota, edozein arrazoi dela bide, alderdi betearazleari ez bazaio itundutakoaren arabera ordaintzen, alderdi betearazleak eskatu ahal izango du betearazpenaren etendura desegitea, eta, lege honetan ezarritakoaren arabera, enkantea gauzatzea.

5. Artikulu honen hirugarren paragrafoak aipatu hitzarmenik ez bada lortzen, baina, auzitegiaren ustez, kasuaren inguruabarrak direla eta, ondasunak diru bihurtzeko hobe bada, orduan hitzarmena lortzeko beste agerraldi bat egin daiteke, artikulu honen lehenengo bi paragrafoetan jaso baldintzekin.

1. Alderdi betearazleak, edo alderdi exekutatuak alderdi betearazlearen adostasunarekin, hala eskatzen badu, eta enbargatutako ondasunaren ezaugarrien arabera hori komeni bada, auzitegiak probidentzia bitartez agindu ahal izango du ondasuna pertsona espezializatuak diru bihurtzea; pertsona espezializatu horrek ezagutu behar du ondasun horiek erosten eta saltzen diren merkatua, eta bete behar ditu kasuan kasuko merkatuan aritzeko legeak agindu eskakizunak.

Halaber, auzitegiak agin dezake ondasuna erakunde espezializatu publiko edo pribatuak besterentzea, baldin eta hori eskatu bada, aurreko lerrokadan ezarritakoaren arabera.

Hori agintzen denean, besterentzea bat etorriko da, ondasunak enkantean atera edo besterendu dituen etxearen nahiz erakundearen erregela eta usadioekin, betiere erregela eta usadio horiek bateraezinak ez direnean betearazpenaren helburuarekin, eta alderdi betearazle eta alderdi exekutatuaren interesak behar bezala babestearekin.

2. Aurreko paragrafoan jasotako kasuetan, pertsona edo erakunde espezializatuak auzitegiak ezarritako kauzioa eman behar du, enkargua beteko duela ziurtatzeko.

Ez da kauziorik ezarriko, erakunde publiko bati eratxiki bazaio ondasunak diru bihurtzeko ardura.

3. Ondasunak diru bihurtzeko ardura eratxikiko zaio eskabidean izendatutako pertsona edo erakundeari, horrek betetzen baditu legeak agindutako eskakizunak.

Ebazpen berean ezarriko da ondasunak zein baldintzatan bihurtu behar diren diru, horren inguruan alderdiek erabaki dutena aintzat hartuz.

Hitzarmenik izan ezean, ondasunak ezin izango dira besterendu, euron balioaren 100eko 50 baino prezio merkeagoan.

Aurreko lerrokadan xedatutakoa gorabehera, diru bihurtu beharreko ondasunak higiezinak badira, ondasunak diru bihurtu behar dituen pertsona edo erakundea zehazteko eta ondasunak zein baldintzatan bihurtu behar diren diru finkatzeko, aurretiaz agerraldia egingo da, eta bertara deituko zaie alderdiei eta prozesuan interesa izan dezaketenei.

Auzitegiak probidentzia bitartez bidezkoa dena ebatziko du, agerraldira agertutakoen adierazpenak kontuan hartuz. Dena den, ondasun higiezinaren balioa 666. artikuluan ezarritakoaren arabera zehaztuko da, eta auzitegiak ezin du baimendu ondasuna balio horren 100eko 70 baino prezio merkeagoan besterentzea, salbu eta alderdi eta interesdun guztiek hori adostu dutela jasotzen denean, agerraldira agertu diren ala ez kontuan hartu gabe.

4. Ondasunak diru bihurtu ondoren, kasuan kasuko pertsona edo erakundeak Gordailutu eta Zainpean Uzteko Kontuan sartuko du lortutako kopurua; baina kopuru horretatik kendu beharko dira gastuak eta kasuan kasuko pertsonak edo erakundeak, bere parte-hartzea dela eta, jaso behar duen zenbatekoa.

Auzitegiak eragiketa onetsi beharko du, edo, hala denean, ondasunak diru bihurtzearen eta horren inguruabarren gaineko justifikazioak eskatuko ditu.

Eragiketa onetsi ondoren, ondasunak diru bihurtzeko ardura zein pertsonak edo erakundek izan eta horri itzuliko zaio emandako kauzioa.

5. Enkargua egin denetik sei hilabete igaro badira ondasunak diru bihurtu gabe, auzitegiak autoa emango du, enkargua ezeztatzeko. Halere, auzitegiak ez du autorik emango, ondasunak diru bihurtzeko enkargua jaso duen pertsonak edo erakundeak egiaztatzen badu berari egotzi ezin zaizkion arrazoiengatik ondasunak ezin izan direla epe horretan diru bihurtu, eta, arrazoi horiek desagertzeagatik edo laster desagertuko direla aurreikusteagatik, enkargua eskainitako epean beteko dela, gehienez jota, hurrengo sei hilabeteetan.

Azken epe hori igaro ostean, enkargua ez bada bete, behin betiko ezeztatuko da.

Enkargua ezeztatu ondoren, betearazpenaren helburuetarako erabiliko da kauzioa, salbu eta kauzio hori eman duen pertsonak edo erakundeak egiaztatzen duenean berari egotzi ezin zaizkion arrazoiengatik ondasuna ezin izan dela diru bihurtu.

1. Zamak irautearen eta ezereztearen inguruan lege honek ezarri xedapenak aplikatuko dira, orobat, hipotekatutako edo bahitutako ondasun higiezinen titulartasuna eskualdatzen bada, atal honetan eta aurrekoan xedatutakoaren arabera.

2. Aurreko paragrafoan xedatu ondoreetarako, betearazpenaren auzitegiak probidentzia bitartez onetsi beharko ditu aurreko bi artikuluen arabera gauzatutako besterentzeak; horretarako, auzitegiak aurretiaz egiaztatu beharko du ondasuna eskualdatzean eskuratzaileak bazekiela, zamen ziurtagiria dela eta, zein zen ondasunaren erregistro-egoera.

Eskualdaketa onetsi ondoren, eta bildutako kopuruak banatzeari, eskuratzailearen eskubidea inskribatzeari eta kargak ezerezteko manamenduari dagokienez, aintzat hartuko da ondasun higiezinen enkanteari buruz xedatutakoa.

1. Enkantearen xedea da ondasun bat, batzuk edo ondasun-erloak saltzea, betearazpenaren emaitza onerako komenigarriena dena kontuan hartuz.

Idazkari judizialari dagokio ondasunerloak osatzea, alderdiak entzun eta gero.

Ondore horretarako, enkantea iragarri aurretik, alderdiak bost egunetan epatuko dira, enkanterako ondasun-erloak osatzearen inguruan egokitzat jotzen dutena alega dezaten.

2. Ez da ondasunen edo ondasun-erloen enkanterako deialdirik egingo, ondasunon behin betiko tasazioaren edo balorazioaren arabera aurreikus badaiteke ondasuna diru bihurtuta ez dela lortuko, gutxienez, enkantearen gastuak gainditzeko beste diru-kopururik.

Enbargatutako ondasun higigarriak balioetsi ondoren, enkantea egiteko data ezarriko da, ordua eta tokia adieraziz.

1. Enkante orok publizitatea izango du, auzitegiaren egoitzako toki nabari, publiko eta begi-bistakoan, eta ohiko leku publikoetan ezarritako ediktuen bitartez.

Horrez gain, alderdi betearazleak edo alderdi exekutatuak hala eskatzen badu, eta auzitegiak hori komenigarritzat jotzen badu, enkanteari zentzuzko publizitatea emango zaio probidentzia bitartez, diru bihurtu nahi diren ondasunen izaera eta balioa kontuan hartuta egokienak diren bide publiko eta pribatuak erabiliz.

2. Alderdi bakoitzak nahitaez ordaindu behar ditu enkanteari publizitatea emateko zein neurri eskatu eta neurri horiek eragindako gastuak. Horri kalterik egin gabe, kostuen likidazioan sartu ahal izango dira kontzeptu horren ondorioz betearazleak jasan dituen gastuak.

Aurreko artikuluko lehenengo paragrafoak aipatu ediktuetan, agiria jasoko da, enkantearen inguruko baldintza guztiekin, orokorrak, eta, hala izanez gero, bereziak, eta enkantea gauzatzeko garrantzitsuak diren datu eta inguruabar guztiekin.

Beste bide batzuk erabiliz egindako publizitatearen edukia bat etorri behar da kasuan-kasuan erabilitako bidearen izaerarekin, eta ahaleginak egin behar dira kostuen ekonomikotasuna ahalik handiena izan dadin. Horrela, publizitatearen edukia muga daiteke ondasunak edo ondasun-erloak, horien tasazio- balioa, ondasun higiezinen kasuan 661. artikuluan xedatutakoaren araberako edukitza-egoera, enkantea gauzatzeko tokia eta data, eta ediktuak argitaratuta dauden tokia edo tokiak identifikatzeko datuetara.

1. Lizitatzaileek honako eskakizun hauek bete beharko dituzte, enkantean parte hartzeko:

1.) Euren burua behar beste identifikatzea.

2.) Enkantearen baldintza orokorrak eta bereziak ezagutzen dituztela adieraztea.

3.) Gordailutu eta Zainpean Uzteko Kontuan ondasunen tasazio-balioaren 100eko 20 gordailutu dutela edo kopuru horren banku-abala eman dutela ziurtatzeko gordekina aurkeztea.

Lizitatzaileak gordailua gauzatzen badu, osorik nahiz zati batez, hirugarren batek emandako kopuruekin, gordekinean jasoko da hori, 652. artikuluko 2. paragrafoan xedatu ondoreetarako.

2. Alderdi betearazleak enkantean har dezake parte, bakarrik, lizitatzaileak daudenean; hala bada, alderdi betearazleak hobe ditzake lizitatzaileek egindako posturak, zainpean kopururik jarri beharrik gabe.

3. Alderdi betearazleak postura egin dezake, bakarrik, errematea hirugarren bati lagatzeko ahalmena erreserbatuz.

Lagatzea auzitegian agertuz egiaztatuko da, bertan lagapen-hartzailea egon beharko dela eta horrek lagapena onartu beharko duela. Hori guztia egingo da, errematearen prezioa ordaindu aurretik edo ordaintzeko unean bertan.

Ahalmen bera izango du alderdi betearazleak, lege honetan ezarritakoaren arabera eskatzen bada enbargatutako ondasunak adjudikatzea.

Enkantea iragarri denetik eta enkantea egin arte, idatzizko posturak egin daitezke, gutunazal itxian eta aurreko artikuluan ezarri baldintzekin.

Idazkari judizialak itxita izango ditu gutunazalak, eta horiek enkantea hastean zabalduko dira.

Gutunazaletan dauden posturak gainerakoekin batera agerraraziko dira, eta ahoz egindako posturen ondore berberak izango dituzte.

1. Enkantea hasiko da, idazkari judiziala mahaiburu dela, ondasun-zerrenda, edo, kasuan-kasuan, ondasun-erloak eta enkantearen baldintza bereziak irakurriz.

Ondasun-erlo bakoitza bananduta aterako da enkantera.

2. Idazkari judizialak ahots ozenez iragarriko du enkantera ateratako ondasuna edo ondasun-erloak, baita bata bestearen atzetik egindako posturak ere.

3. Enkantea amaituko da, posturarik onena eta postura hori egin duenaren izenak iragarriz.

Enkantea amaitu ondoren, horren akta jasoko da, bertan parte-hartzaileen izenak eta egindako posturak adieraziz.

1. Posturarik onena balorazioaren 100eko 50 edo handiagoa bada, auzitegiak, auto bitartez eta egun berean edo hurrengoan, errematea onetsiko du, posturagilerik onenaren mesederako.

Erremategileak postura horren zenbatekoa, gordailuarena kenduta, zainpean jarri beharko du, hamar eguneko epean; eta, zainpean jarri ostean, ondasunen edukitza emango zaio erremategileari.

2. Alderdi betearazleak egiten badu posturarik onena, berori balorazioaren 100eko 50 edo handiagoa dela, orduan, errematea onetsi ondoren, idazkari judizialak zor nagusia eta korrituak likidatuko ditu. Likidazio hori jakinarazi ondoren, aldea egonez gero, alderdi betearazleak zainpean jarriko du berori, hamar eguneko epean, kostuak likidatu arte.

3. Egindako postura guztiak balorazioaren 100eko 50 baino handiagoak badira, baina eskaintzen bada ordainketa epeka egitea, goren mugako prezioa behar beste bermatuz, bankunahiz hipoteka-bermeekin, orduan horren berri emango zaio alderdi betearazleari. Alderdi betearazleak bost eguneko epea izango du, ondasunen adjudikazioa eskatzeko, balorazioaren 100eko 50ean.

Alderdi betearazleak ez badu eskubide hori baliatzen, errematea onetsiko da, postura horietatik onenaren mesederako.

4. Enkantean eskainitako posturarik onena balorazioaren 100eko 50 baino txikiagoa bada, alderdi exekutatuak, hamar eguneko epean, postura hobetzeko hirugarrena aurkez dezake. Hirugarren horrek eskain dezake tasazio-balioaren 100eko 50 baino kopuru handiagoa, edo, kopuru hori baino txikiagoa izan arren, alderdi betearazlearen eskubidea oso-osoan ordaintzeko beste den kopurua.

Aipatu epea igaro bada eta alderdi exekutatuak ez badu egin aurreko lerrokadan ezarritakoa, orduan alderdi betearazleak, bost eguneko epean, ondasunak adjudikatzea eska dezake, tasazio- balioaren erdiarengatik edo kontzeptu guztien ondorioz zordundutako kopuruarengatik, betiere kopuru hori posturarik onena baino handiagoa denean.

Alderdi betearazleak ez badu ahalmen hori baliatu, errematea posturagilerik onenaren mesederako onetsiko da, betiere eskainitako kopuruak tasazio- balioaren 100eko 30 gainditzen duenean, edo, txikiagoa izan arren, gutxienez, agindutako betearazpenaren kopurua estaltzen duenean, korrituen eta kostuen aurreikuspena barne.

Posturarik onenak ez baditu eskakizun horiek betetzen, auzitegiak, alderdiak entzun ondoren, errematea onestearen inguruan ebatziko du, kasuan kasuko inguruabarrak aztertuz. Batez ere, kontuan hartuko ditu zordunak duen jarrera, betebeharra betetzeari dagokionez; hartzekodunari ordaintzeko izan daitezkeen aukerak, beste ondasun batzuk diru bihurtuz; errematea onestearen ondorioz zordunak ondarean jasan behar dituen galerak; eta, orobat, hartzekodunak errematearen ondorioz lortutako onura.

Auzitegiak errematea onesteari ezezkoa ematen badio, hurrengo artikuluan xedatutakoaren arabera jardungo da.

5. Errematea onetsi edo hartzekodunari ondasuna adjudikatu baino lehen, zordunak edozein unetan aska ditzake bere ondasunak, alderdi betearazleari zor zaion betebehar nagusia, korrituak eta kostuak oso-osoan ordainduz.

Enkantean posturagilerik ez badago, hartzekodunak eska dezake ondasunak adjudikatzea, tasazio-balioaren 100eko 30ean edo kontzeptu guztien ondorioz zordundutako kopuruan.

Hartzekodunak, hogei eguneko epean, ez badu ahalmen hori baliatu, enbargoa desegingo da, alderdi exekutatuak hala eskatuta.

1. Errematea onetsi ondoren, gordailututako kopuruak posturagileei itzuliko zaizkie, posturagilerik onenaren kopurua izan ezik; kopuru hori gordailuan erreserbatuko da, posturagile onenaren betebeharra bermatzeko, eta, hala denean, salmentako prezioan barneratzeko.

Hala ere, gainerako posturagileek hala eskatuz gero, eurok gordailututako kopuruak ere auzitegiaren esku geratuko dira, zertarako eta, erremategileak gainerako prezioa epean ematen ez badu, errematea haren atzetik daudenen alde onets dadin, kasuan kasuko posturen hurrenkerari segiz.

2. Aurreko paragrafoaren arabera bidezkoak diren itzulketak egingo zaizkio gordailua egin zuen posturagileari edo horrek kasuan kasuko kopurua Gordailutu eta Zainpean Uzteko Kontuan sartzean izendatutako pertsonari.

Izendapen hori egin bada, itzulketa izendatutako pertsonari bakarrik egin dakioke.

1. Aurreko artikuluan aipatu erremategileetatik inork ez badu prezioa zainpean jartzen ezarritako epean, edo euren erruz salmenta ondorerik gabe geratzen bada, galdu egingo dute egindako gordailua, eta beste enkante bat gauzatuko da, salbu eta erremategile horiek eratu gordailuekin ordain daitezkeenean alderdi betearazlearen kapitala, kredituaren korrituak eta kostuak.

2. Betearazpenaren helburuetarako erabiliko dira enkantearen porrota eragin duten erremategileen gordailuak, 654 eta 672. artikuluetan xedatutakoaren arabera; baina soberakina, halakoa izanez gero, gordailugileei itzuliko zaie.

Gordailuak ez badira nahiko alderdi betearazlearen eskubidea eta kostuak ordaintzeko, orduan gordailuak erabiliko dira, lehendabizi, beste enkante horrek eragindako gastuak ordaintzeko, eta gainerakoa enkante horretan lortutako kopuruei batuko zaie, eta 654 eta 672. artikuluetan xedatutakoaren arabera erabiliko da.

Azken kasu horretan, soberakina izanez gero, alderdi exekutatuari emango zaio, enkantean eskainitako prezioa osatu arte, eta, hala denean, konpentsazioa emango zaio, beste erremate horretan prezioak izan duen beherakadarengatik; konpentsazio hori gauzatu ostean eta orduan bakarrik itzuliko zaie gordailugileei geratzen dena.

3. Aurreko artikuluko bigarren paragrafoan aipatu izendapena erremategileak egin, errematearen prezioa ordaintzeko ezarri epea igarotzen utzi, eta ordainketarik egiten ez badu, gordailuaren itzulketa jasotzeko izendatu pertsonak eska dezake errematea onesteko autoa beraren alde ematea; horretarako, aldi berean zainpean jarri beharko du gordailututako kopuruaren eta errematearen prezioaren artean dagoen aldea, erremategileari ordainketa egiteko eman epea izango duela, erremategilearen epea ahitzen denetik zenbatzen hasita.

1. Errematearen prezioa alderdi betearazleari emango zaio, agindutako betearazpenaren kopuruan, eta, prezioak kopuru hori gainditzen badu, gerakina auzitegiaren esku utziko da, alderdi betearazleari azkenean zor zaiona eta betearazpenaren kostuen zenbatekoa likidatu arte.

2. Alderdi exekutatuari emango zaio kasuan-kasuan izan daitekeen gerakina, ondasunak nahitaez diru bihurtu, eta alderdi betearazleari zor zaion guztia eta kostuak ordaindu ostean.

1. Atal honen arauak aplikatuko zaizkie ondasun higiezinen enkanteei, eta, ondasun higiezinen antzera, erregistro- publizitatearen mende dauden ondasun higigarrien enkanteei.

2. Aurreko paragrafoan aipatu enkanteetan aplikatuko dira ondasun higigarrien enkanteari buruzko arauak, hurrengo artikuluetan ezarri berezitasunak gorabehera.

1. Enkantearen objektua atal honen eremuan badago, auzitegiak manamendua luzatuko dio kasuan kasuko erregistroaren ardura duen erregistratzaileari, horrek epaitegiari luza diezaion honako alde hauek jaso behar dituen ziurtagiria:

1.) Jabariari eta kargatutako ondasunaren edo eskubidearen gaineko eskubide errealei buruzko titulartasuna.

2.) Enbargatutako erregistro-ondasunaren gainean dauden eskubideak, horien izaera edozein dela; eta, batez ere, ondasuna kargatzen duten zama guztiak, edo, hala denean, ondasunak zamarik ez izatea.

2. Erregistratzaileak bazterreko oharraren bitartez jasoko du aurreko paragrafoan aipatu ziurtagiria luzatu dela, betiere ziurtagiria luzatzeko data eta prozedura adieraziz.

1. Alderdi betearazleak hala eskatuta, auzitegia zuzenduko zaie betearazpena agintzeko balio izan zuen kreditua baino lehenagokoak izan eta lehenespenekoak diren kredituen titularrei, titular horiek informazioa eman dezaten bermatutako kredituak iraun eta horren egungo zenbatekoaren inguruan.

Informazio hori zein hartzekoduni erreklamatu eta hartzekodun horiek ahalik zehatzen adierazi behar dute kredituak dirauen, edo, edozein arrazoi dela bide, azkendu den; kredituak iraunez gero, ordaintzeko dagoen kopurua, muga-eguna, eta, hala denean, ordainketa egiteko epeak eta baldintzak.

Kreditua muga-eguneratuta eta ordaintzeko badago, muga-eguneratutako berandutza- korrituen eta atzeratutako egun bakoitzeko sortu korrituen berri ere emango da.

Kredituen lehentasuna aurretiazko enbargoaren idatzoharrean oinarritzen bada, betebehar nagusia ordaintzeko falta den kopurua eta informazioa emateko unean muga-eguneratuta dauden korrituak adieraziko dira, baita hartzekodunari ordaindu gabe igarotzen den egun bakoitzeko sortu berandutza-korrituen kopurua eta kostuen aurreikuspena ere.

Aurreko lerrokadan xedatutakoaren arabera ofizioak luzatu eta ofizio horiek alderdi betearazlearen prokuradoreari emango zaizkio, horiek betetzeaz ardura dadin.

2. Aurreko paragrafoan aipatu hartzekodunek kredituen iraupenari eta horien egungo zenbatekoari buruz adierazitakoa aintzat hartuz, auzitegiak luzatuko ditu, alderdi betearazleak hala eskatuta, Hipoteka Legearen 144. artikuluan ezarri ondoreetarako behar diren manamenduak.

Erregistratzaileak luzatutako ziurtagiriaren arabera, enbargatutako ondasuna alderdi exekutatua ez den beste norbaiten izenean inskribatuta badago, orduan, bertaratutako alderdiak entzun ondoren, auzitegiak enbargoa desegitea aginduko du; auzitegiak ez du, ordea, hori aginduko, erregistroan jabe gisa nor agertu eta horren jaraunsle den alderdi exekutatuaren aurka egin bada prozedura, edo enbargoa berori kontuan hartuz trabatu bada.

Aurreko lerrokadan xedatutakoa gorabehera, jabaria alderdi exekutatua ez den pertsonaren izenean inskribatzen bada, eta inskripzio hori baino lehenago enbargoaren idatzoharra badago, enbargoari eutsiko zaio, eta 662. artikuluan xedatutakoa hartuko da kontuan.

1. Erregistratzaileak betearazpena komunikatuko die zamen ziurtagirian agertzen diren eskubideen titularrei, horiek alderdi betearazlearen eskubidea baino geroagoko idazkunetan agertzen badira, betiere titularron egoitza erregistroan jasota dagoenean.

2. Jabariaren eta zamen ziurtagiria luzatu ondoren zein eskubide inskribatu eta eskubide horien titularrei ez zaie komunikaziorik egingo; baina, euren eskubidea inskribatuta dagoela egiaztatuz gero, parte hartuko dute balorazioan eta eurengan eragina duen gainerako prozedura-jardunean.

3. Betearazi beharreko karga baino geroago inskribatutako eskubideen titularrek, kreditua, korrituak eta kostuak ordaintzen badituzte errematea egin aurretik eta erregistroaren araberako erantzukizun mugaren barruan, orduan auzi-jartzailearen eskubideetan subrogatuko dira, ordaindutako zenbatekoei dagokienez.

Ordainketa eta subrogazioa jasoko dira, hartzekodunak zein kargatan subrogatu eta horren inskripzio edo idatzoharraren bazterrean, bai eta hartzekodun horien kreditu edo eskubideen inskripzioan ere. Horretarako, erregistroan aurkeztuko da aipatu kopuruak eman direla jasotzen duen notario-akta, edo, hala denean, kasuan kasuko manamendu judiziala.

1. Aurreko artikuluan aipatu komunikazioak Erregistroan jasotako egoitzan egingo dira, postaz edo telegrafoz, hartu izanaren agiriarekin, edo beste bide fede-emaileren bat erabiliz.

Komunikazio hori igorri dela adieraziko da 656. artikuluan aipatu ziurtagirian.

Erregistroan egoitza agertzen ez bada, edo, edozein arrazoirengatik, komunikazioa erregistrora itzultzen bada, erregistratzaileak beste komunikazio bat egingo du, ediktu bitartez. Ediktu hori erregistroko iragarki-taulan argitaratuko da hamabost egunez.

2. Erregistroak komunikaziorik egin ez arren edo komunikazioek formaakatsak izan arren, betearazpenean ondasun higiezina nork eskuratu eta horrek bere eskubidea inskribatu ahal izango du.

1. Alderdi betearazleak hala zehaztuta nahiz beste edozein modutan, alderdi exekutatuak bere ondasunak adierazten baditu, eta prozeduran jaso bada enbargatutako ondasun higiezina alderdi exekutatua ez den beste pertsona batzuek okupatzen dutela, orduan betearazpena jakinaraziko zaie guztiei, hamar eguneko epean, auzitegiari euren egoera egiaztatzeko tituluak aurkez diezazkioten.

Enkantearen iragarkian, ahalik eta zehaztasun handienarekin adieraziko da zein den ondasun higiezinaren edukitza- egoera edo ondasun higiezina okupatu gabe dagoela, inguruabar hori betearazpenaren auzitegiari behar bezala egiaztatzen bazaio.

2. Enkantea iragarri aurretik, alderdi betearazleak eska dezake auzitegiak adieraztea okupatzaileak edo okupatzaileek ez dutela eskubiderik ondasun higiezinean irauteko, ondasun hori betearazpenean besterendu ondoren.

Eskaeraren izapideak 675. artikuluko 3. paragrafoan ezarritakoaren arabera egingo dira, eta, okupatzailea edo okupatzaileak egitezkotzat edo behar besteko titulurik gabekotzat jo daitezkeenean, auzitegiak eskaera onartu eta eskatutako adierazpena egingo du, errekurtsorik izango ez duen autoaren bitartez.

Bestelakoetan, auzitegiak adieraziko du, errekurtsorik izango ez duen autoaren bitartez, okupatzaileak edo okupatzaileek ondasun higiezinean irauteko eskubidea dutela, etorkizunean ondasunon eskuratzaileak okupatzaileak irtenarazteko izan ditzakeen akzioak gorabehera.

Aurreko lerrokadan aipatu adierazpenak enkantearen iragarkian jasotzea aginduko da.

1. Ondasun higiezina betearazpenean saldu edo adjudikatu baino lehenago, eta ondasun horren enbargoa idatzohartu edo premiamendu-prozedura hasi dela erregistroan jaso ostean, ondasun higiezina hirugarren edukitzaile batek eskuratzen badu, hirugarren edukitzaile horrek idazkaritzan eska dezake, bere tituluaren inskripzioa egiaztatuz, autoak erakustea. Eskabide hori aginduko da, prozedura eta geroko jarduna geldiarazi gabe.

2. Era berean, hirugarren edukitzailea da, aurreko paragrafoan aipatu denboran, hipotekatutako edo enbargatutako finkaren gozamena nahiz jabari erabilgarria soil-soilik eskuratzen duena, edo jabetza soila nahiz zuzeneko jabaria eskuratzen duena.

3. Errematea onetsi edo hartzekodunari adjudikazioa egin baino lehenago, hirugarren edukitzaileak edozein unetan aska dezake ondasuna, hartzekodunari betebehar nagusiaren, korrituen eta kostuen ondorioz zor zaiona ordainduta, betiere ondasunarekin aurre egin beharreko erantzukizunaren zenbatekoa kontuan hartuta, eta, hala denean, lege honetan 613. artikuluko 3. paragrafoa aplikatuta.

Ebazpenak agintzen duenean enbargatutako ondasun higiezinen jabariari eta zamei buruzko ziurtagiria luzatzea, ebazpen horretan bertan, auzitegiak, probidentzia bitartez, ofizioz nahiz alderdiek hala eskatuta, alderdi exekutatuari agindeia egin diezaioke hamar eguneko epean berak dituen jabetza-tituluak aurkezteko, baldin eta ondasuna erregistroan inskribatuta badago.

Alderdi betearazleari tituluak aurkeztu direla komunikatuko zaio, tituluak behar bestekoak diren adieraz ala nabaritutako akatsak ongitzea proposa dezan.

Alderdi exekutatuak ez baditu tituluak aurkezten lehen aipatu epean, auzitegia, alderdi betearazleak hala eskatuta, premiamenduez balia daiteke, alderdi exekutatua tituluak aurkeztera behartzeko, eta, hala denean, titulu horiek kasuan kasuko erregistro edo artxiboetatik lortzeko, alderdi betearazlearen prokuradoreari horretarako ahalmena emanez.

Jabari-titulurik ez badago, titulurik ez hori gainditzeko erabil daitezke Hipoteka Legearen VI. tituluan ezarri bideak.

Ondore horretarako zein jardun judizial gauzatu behar eta jardun hori onartzeko eskumena badu betearazpenaren auzitegiak, jarduna betearazpen-prozesuan gauzatuko da.

Hartzekodunak hala eskatuta, ondasunak enkante publikora atera daitezke, aurretiaz jabetza titulurik eza gainditu gabe eta inguruabar hori ediktuetan jasoz.

Kasu horretan, Hipoteka Legea betearazteko erregelamenduaren 140. artikuluko 5. erregelan ezarritakoa hartuko da kontuan.

1. Ondasun higiezinak enkantera aterako dira, lege honen 637. artikuluan eta ondorengoetan ezarritakoaren arabera; eta, horretarako, baloraziotik kenduko da betearazpena agintzea ekarri duen karga baino lehenagoko zama eta eskubide guztien zenbatekoa, horien lehenespena ondorioztatzen badu jabariaren eta erregistro-zamen ziurtagiriak.

Eragiketa hori idazkari judizialak egingo du, ondasun higiezinaren tasazio- baliotik kenduta zamen ziurtagiriak ondorioztatutako zenbateko bermatua, edo, hala denean, erregistroan agerrarazi den zenbatekoa, 657. artikuluaren 2. paragrafoan xedatutakoa aintzat hartuta.

2. Zamen edo kargen balioa ondasunari eratxikitako bera edo handiagoa bada, auzitegiak enbargoa desegingo du.

Enkantea noiz egin behar eta data hori baino hogei egunetako aurrerapenarekin, gutxienez, iragarriko da enkante hori.

Aurrerapen berarekin jakinaraziko zaizkio alderdi exekutatuari enkantea egiteko tokia, eguna eta ordua, titulu betearazlean jasotako egoitzan.

Enkantea 646. artikuluan ezarritakoaren arabera iragarriko da, eta ediktuetan jasoko dira, labur-labur, finkaren identifikazioa, enkantea egiteko hasierako balorazioa, hori 666. artikuluan xedatutakoaren arabera zehaztuta, eta honako alde hauek:

1.) Erregistroko ziurtagiria, eta, hala denean, enbargatutako ondasun higiezinaren edo higiezinen tituluak, idazkaritzan agerian daudela.

2.) Ulertuko da lizitatzaile orok onartzen duela dauden tituluak behar bestekoak direla edo titulurik ez dagoela.

3.) Auzi-jartzailearen kreditua baino lehenagoko zama eta kargek, horiek izanez gero, iraun egingo dutela, eta lizitatzaileak, enkantean parte hartze hutsarengatik, horiek onartu eta horiek eratorritako erantzukizunean subrogatuta geratzea ontzat hartzen duela, errematea haren mesederako adjudikatzen bada.

1. Enkantean parte hartzeko, posturagileek aurretiaz gordailutu behar dute lege honen 666. artikuluan ezarritakoaren arabera ondasunei eratxiki zaien balioaren 100eko 30.

Gordailua egingo da, 647. artikuluaren 1. paragrafoko 3. zenbakian xedatutakoari helduta.

2. Enkantean parte hartze hutsarengatik ulertuko da posturagileek behar bestekotzat jotzen dituztela auzi-paperetan jasotako tituluak edo onartzen dutela titulurik eza, baita betearazpena eragin duen kreditua baino lehenagoko zametan subrogatzea ere, errematea euren mesederako adjudikatzen bada.

1. Posturarik onena bada ondasunak enkantera ateratzeko balioaren 100eko 70 edo hori baino gehiago, auzitegiak, auto bitartez, egun berean edo biharamunean, posturagilerik onenaren mesederako onetsiko du errematea.

Hogei eguneko epean, gordailututakoaren eta errematearen prezio osoaren arteko aldea zainpean jarri beharko du erremategileak, Gordailutu eta Zainpean Uzteko Kontuan.

2. Alderdi betearazlea bada posturarik onena egin duena, eta postura hori bada ondasuna enkantera ateratzeko balioaren 100eko 70 edo hori baino gehiago, idazkari judizialak likidatuko ditu betebehar nagusia, korrituak eta kostuak, eta, likidazio hori jakinarazi ondoren, aldea izanez gero, alderdi betearazleak horixe utziko du zainpean.

3. Egindako postura guztiek gainditzen badute ondasunak enkantera ateratzeko balioaren 100eko 70, baina epeka ordaintzea eskaintzen badute, geroratutako prezioa behar beste bermatuz, banku- nahiz hipoteka-bermeekin, orduan alderdi betearazleari emango zaio posturon berri. Alderdi betearazleak, hurrengo hogei egunetan, ondasun higiezina adjudikatzea eska dezake, hori enkantera ateratzeko balioaren 100eko 70ean.

Alderdi betearazleak ez badu eskubide hori egikaritzen, posturarik onenaren mesederako onetsiko da errematea, postura horretan eskainitako ordainketa-baldintza eta bermeekin.

4. Enkantean eskainitako posturarik onena bada ondasunak enkantera ateratzeko balioaren 100eko 70 baino gutxiago, alderdi exekutatuak, hamar eguneko epean, aurkez dezake postura hobetuko duen hirugarrena; hirugarrenaren posturak gainditu behar du ondasunaren tasazio-balioaren 100eko 70, edo, kopuru horren azpitik egon arren, alderdi betearazlearen eskubidea asetzeko behar bestekoa.

Aipatu epea igaro eta alderdi exekutatuak ez badu egiten aurreko lerrokadan ezarritakoa, alderdi betearazleak, bost eguneko epean, ondasun higiezina adjudikatzea eska dezake, tasazio-balioaren 100eko 70ean edo kontzeptu guztien ondorioz zordundutako kopuruan, betiere kopuru hori posturarik onena baino handiagoa denean.

Alderdi betearazleak ez badu ahalmen hori baliatzen, errematea posturagilerik onenaren mesederako onetsiko da, baldin eta eskainitako kopurua tasazio-balioaren 100eko 50 baino gehiago bada, edo, gutxiago izan arren, gutxienez, agindutako betearazpenaren kopurua estaltzen badu, korrituen eta kostuen aurreikuspena barne.

Posturarik onenak ez baditu eskakizun horiek betetzen, auzitegiak, alderdiak entzun ostean, errematea onestearen inguruan ebazpena emango du, kasuan kasuko inguruabarrak aztertuz, eta, batez ere, kontuan hartuz betebeharra betetzeari dagokionez zordunak duen jarrera, hartzekodunari ordaintzeko egon daitezkeen aukerak beste ondasun batzuk diru bihurtuz, errematea onestearen ondorioz zordunak ondarean jasan beharreko galerak, eta, orobat, hartzekodunak errematearen ondorioz lortutako onura.

Auzitegiak errematea onestea ukatzen badu, hurrengo artikuluan xedatutakoaren arabera jardungo da.

5. Aurreko paragrafoen arabera ondasun higiezinaren adjudikazio-hartzailea nor izan eta horrek onartuko ditu aurretiazko zamak edo kargak, eta horiek eratorri erantzukizunetan subrogatuko da.

6. Erreklamazioa egiten bada Hipoteka Legearen 107. artikuluko 12. zenbakian aipatu hipoteka eratzeko, idazkari judizialak berehala luzatuko du errematea onesteko autoaren lekukotza, prezioa ordaintzeko egon arren, bertan luzapenaren xedea jasoz.

Eskabideak eten egingo du errematearen prezioa ordaintzeko epea, eta epe horrek ez du aurrera egingo lekukotza eskatzaileari eman arte.

7. Errematea onetsi edo hartzekodunari ondasuna adjudikatu baino lehenago, zordunak edozein unetan aska ditzake bere ondasunak, alderdi betearazleari betebehar nagusia, korrituak eta kostuak oso-osorik ordainduz.

Enkantean posturagilerik ez badago, hartzekodunak ondasunak adjudikatzea eska dezake, euron tasazio-balioaren 100eko 50etan edo kontzeptu guztien ondorioz zordundutako kopuruan.

Hartzekodunak, hogei eguneko epean, ez badu ahalmen hori baliatzen, enbargoa desegingo da, alderdi exekutatuak hala eskatuta.

1. Errematearen prezioa 654. artikuluko 1. paragrafoan ezarritakoaren arabera erabiliko da; baina gerakina, hori izanez gero, atxiki egingo da, eskubideak alderdi betearazleak baino geroago inskribatuta edo idatzohartuta dituztenei ordaintzeko.

Horiei ordaindu ondoren oraindik gerakina badago, alderdi exekutatuari edo hirugarren edukitzaileari emango zaio gerakin hori.

Artikulu honetan xedatutakoak ez dio kalterik egingo beste betearazpen berezi batean nahiz edozein konkurtso-prozesutan gerakina atxikitzea agindu eta gerakin horrek izan dezakeen erabilerari.

2. Edozein interesdunek auzitegiari eska diezaioke geroagoko kredituen titularrei agintzea, hogeita hamar eguneko epean, euron kredituen iraupena eta galdagarritasuna egiazta ditzaten, eta kredituen likidazioa aurkez dezaten.

Aurkeztutako likidazioak helaraziko zaizkio intzidentea eragin duenari, horrek bere eskubideekin bat datorrena alega, eta, hamar eguneko epean, agiri-froga ekar dezan.

Auzitegiak, jarraian, errekurtsorik izango ez duen autoaren bitartez bidezkoa dena ebatziko du, betearazpenean bildutako kopuruak banatzeko ondoreetarako soilik. Hala ere, ez zaie kalterik egingo geroagoko hartzekodunek euron eskubideak behar bezala baliatu eta kasuan kasuko subjektuen aurka egiteko izan ditzaketen akzioei.

Aipatu epea igaro ondoren, hartzekodunetatik inork ez badu kredituaren likidaziorik aurkezten, gerakinak izango du aurreko paragrafoan ezarri erabilera.

Inguruabarren arabera hori komeni bada, eta alderdietatik edozeinek hala eskatzen badu, auzitegiak agin dezake, probidentzia bitartez, enkantea aldi berean iragartzea eta egitea, epaitegi betearazlearen egoitzan, eta, exhorto bitartez, enkantera ateratako ondasun higiezin guztiak edo batzuk epai-barruti desberdinetan egon eta barruti horietako epaitegi batean edo batzuetan.

Halakoetan, posturagileak askatasunez joan daitezke enkantea egiteko egoitzetatik edozeinetara, eta auzitegi betearazleak ez du errematea onetsiko, edozein komunikabideren ondorioz egoitza guztietan egindako posturen berri izan arte. Auzitegi betearazleak buruz buruko zitazioa egingo die postura bera egin duten posturagileei, auzitegian agertu eta euren artean lizitazio ebazlea egin dezaten, posturen arteko berdinketa ezin izan bada hautsi telefono bidezko komunikazioarekin, nahiz beste edozein motatako komunikazioarekin, aldi bereko enkanteak egitean.

1. Jabetza Erregistroan inskribatzeko titulu nahikoa da idazkari judizialak luzatu lekukotza. Lekukotza horretan autoa jasoko da, auto horrek onesten dituela errematea, ondasunak hartzekodunari adjudikatzea edota diru-bihurtzeko hitzarmenaren bitartez edo pertsona nahiz erakunde espezializatuaren bitartez egindako eskualdaketa. Gainera, hala denean, lekukotza horrek jaso beharko du prezioa zainpean utzi dela, baita hipoteka-legeriaren arabera inskripzioa egiteko behar diren gainerako inguruabarrak ere.

Kasuan-kasuan, lekukotzak jasoko du erremategileak kreditua lortu duela, errematearen prezioari, eta, hala denean, aurretiazko gordailuari, aurre egiteko; berebat, Hipoteka Legearen 134. artikuluan ezarri ondoreetarako, finantzatutako zenbatekoak eta mailegua egin duen erakundea zehaztu beharko dira.

2. Eskuratzaileak hala eskatuta, errematea edo adjudikazioa eragin duen zamaren inskripzioa, edo, hala denean, idatzoharra ezerezteko manamendua luzatuko da.

Era berean, geroago egin diren inskripzio eta idatzohar guztiak ezereztea aginduko da, 656. artikuluan ezarri ziurtagiria luzatu ostean egindakoak barne. Manamendu horretan jasoko da saldutako edo adjudikatutako ondasunaren balioa auzi-jartzailearen kreditua bestekoa edo txikiagoa dela, eta, ondasunaren balioa kreditu horren zenbatekoa baino handiagoa bada, gerakina interesdunentzat atxiki dela.

Manamenduan jasoko dira, halaber, ezereztea inskriba dadin hipoteka-legeriak xedatu gainerako inguruabarrak.

1. Eskuratzaileak hala eskatuz gero, berari emango zaio okupatu gabe dagoen ondasun higiezinaren edukitza.

2. Ondasun higiezina okupatuta badago, berehala botako dira okupatzaileak, 661. artikuluaren 2. paragrafoan ezarritakoaren arabera, auzitegiak ebazten badu okupatzaileak edo okupatzaileek ez dutela ondasun higiezinean egoteko eskubiderik.

Irtenarazitako okupatzaileek kasuan kasuko epaiketan egikari ditzakete euren ustez eurei dagozkien eskubideak.

Ondasun higiezina okupatuta badago eta aurretiaz ez bada kontuan hartu 661. artikuluko 2. paragrafoan xedatutakoa, eskuratzaileak betearazpenaren auzitegiari eska diezaioke 661. artikuluan xedatutakoaren arabera egitate hutseko edo behar besteko titulurik gabeko okupatzailetzat jo daitezkeenak botatzea.

Eskaera urtebetean egin behar da, erremategileak edo adjudikazio- hartzaileak ondasun higiezina eskuratu duenetik; epe hori igaro ondoren, irtenarazte-uzia kasuan kasuko epaiketan bakarrik egikaritu ahal izango da.

3. Aurreko paragrafoan aipatu botatze- eskaera jakinaraziko zaie eskuratzaileak zehaztu okupatzaileei, hamar eguneko epean, ikustaldirako zitazioa eginez. Ikustaldian, okupatzaileek duten egoeraren inguruan euren ustez egoki dena alegatu eta frogatu ahal izango dute.

Auzitegiak, errekurtsorik izango ez duen auto bitartez, ebatziko du botatzea agindu ala ez; eta, zitatutako okupatzailea edo okupatzaileak arrazoi zuzenik gabe agertzen ez badira, horiek botatzea aginduko du beti.

4. Ondasun higiezinaren okupatzaileak botatzearen inguruan zein autok ebatzi eta auto horrek ez ditu ukituko interesdunen eskubideak, horien edukia edozein dela. Interesdunek kasuan kasuko epaiketan egikaritu ahal izango dituzte eskubideok.

1. Alderdi betearazleak edozein unetan eska diezaioke auzitegiari enbargatutako ondasun guztiak edo batzuk berari administrazioan ematea, ondasunon etekinarekin betebehar nagusia, korrituak eta betearazpenaren kostuak ordaintzeko.

2. Auzitegiak, probidentzia bitartez, ordaintzeko administrazioa aginduko du, hori ondasunen izaeraren arabera komenigarria bada; halakoetan, inbentarioa egin ostean, auzitegiak aginduko dio alderdi betearazleari ondasunen edukitza ematea eta alderdi betearazleak berak zehaztu pertsonak jakinaren gainean jartzea.

Administrazioa agindu baino lehenago, hala denean, entzun egingo dira enbargatutako ondasunaren gainean alderdi betearazlearen eskubidearen ondoren inskribatu edo idatzohartutako eskubideen titular diren hirugarrenak.

3. Auzitegiak, alderdi betearazleak hala eskatuta, isun hertsatzaileak ezar diezazkieke administratzailearen ahalmenak egikaritzea eragozten edo oztopatzen duen alderdi exekutatuari edo hirugarrenei, alderdi exekutatuak edo hirugarrenek izan ditzaketen gainerako erantzukizunak gorabehera.

Ordaintzeko administrazioak bete behar du alderdi betearazleak eta alderdi exekutatuak itundutakoa; itunik izan ezean, ulertuko da ondasunak administratu behar direla herrialdeko ohituraren arabera.

1. Hartzekodunak, urtero-urtero, ordaintzeko administrazioaren inguruko kontu-arrazoiak emango dizkio idazkari judizialari, auzitegiak beste zerbait agindu edo alderdiek besterik itundu ezean.

Hartzekodunak aurkeztutako kontuak alderdi exekutatuaren esku jarriko dira, hamabost eguneko epean.

Alderdi exekutatuak alegazioak aurkezten baditu, alderdi betearazleari helaraziko zaizkio horiek, bederatzi eguneko epean, alegaziookin bat datorren ala ez adieraz dezan.

2. Alderdien arteko adostasunik ez badago, alderdiei agerraldira deituko zaie bost eguneko epean. Agerraldian, proposatutako frogak onartuko dira, eta, horiek erabilgarritzat eta egokitzat jotzen badira, frogak gauza daitezen behar besteko denbora ezarriko da, betiere hamar egun gainditu gabe.

Onartutako froga gauzatu ostean, auzitegiak, bost eguneko epean, autoa eman eta bertan ebatziko du, aurkeztutako kontuak onestea bidezkoa den ala kontuok zuzendu behar diren.

Kontu-arrazoiak ematearen inguruko eztabaidak gorabehera, enbargatutako finkak administratzearen ondorioz, hartzekodunaren eta alderdi exekutatuaren artean beste arazo batzuk sortzen badira, arazook gauzatuko dira, hitzezko epaiketarako ezarri izapideen bitartez.

1. Alderdi betearazleak bere kreditua, korrituak eta kostuak kobratzen baditu administratutako ondasunen emaitzarekin, ondasunok alderdi exekutatuaren esku geratuko dira ostera ere.

2. Alderdi exekutatuak edozein unetan ordain dezake bere zorra pagatzeko falta zaiona, hartzekodunak aurkeztutako azken kontuen egoera aintzat hartuta. Kasu horretan, alderdi exekutatuari berriro ere emango zaio bere ondasunen edukitza, eta hartzekodunak ondasunon administrazioari utzi egingo dio, hurrengo hamabost egunetan eman behar duen kontu orokorra gorabehera, eta hartzekodunaren edo alderdi exekutatuaren ustez egin daitezkeen gainerako erreklamazioak gorabehera.

3. Alderdi betearazleak administrazioaren bitartez ez badu bere eskubidea asetzen, auzitegiari eska diezaioke administrazioa amaitzea eta beste bide batzuk erabiliz nahitaezko betearazpena gauzatzea, aurretiaz kontu-arrazoiak emanez.

1. Bahiarekin edo hipotekarekin bermatutako zorren ordainketa eskatzeko akzioa zuzenean egikari daiteke, bahitutako edo hipotekatutako ondasunen aurka. Akzio hori egikarituko da, titulu honetan xedatutakoaren arabera, betiere kapitulu honetan ezarritako berezitasunekin.

2. Ontzien gaineko hipotekarekin bermatutako zorren ordainketa erreklamatzen bada, aurreko paragrafoan xedatutakoa aplikatuko zaie Ontzien gaineko Hipoteka Legearen 39. artikuluko lehenengo bi kasuei bakarrik.

1. Kapitulu honen arauak aplikatuko dira, betearazpena zuzentzen bada, soil-soilik, ordaindu beharreko zorra bermatzen duten ondasun bahituen eta hipotekatuen aurka.

2. Hipotekatutako ondasunen aurka betearazpena zuzenduz gero, beti aplikatuko dira kapitulu honen xedapenak, baldin eta, aurreko paragrafoan xedatutakoaz gain, honako eskakizun hauek betetzen badira:

1.) Hipoteka eratzeko eskrituran interesdunek zehaztea hipotekatutako finka edo ondasunak zein prezio izango duen tasazioaren arabera, prezio hori enkantean oinarri gisa erabil dadin.

2.) Eskritura berean, zordunak zehaztutako egoitza jasotzea, bertan agindeiak eta jakinarazpenak egiteko.

Merkataritzako establezimenduen gaineko hipotekan, nahitaez hartuko da egoitza gisa hipotekatutako establezimendua zein lokaletan kokatu eta berori.

3. Erregistratzaileak hipotekaren inskripzioan jasoko ditu aurreko paragrafoan aipatu inguruabarrak.

1. Zordunak eta zordun ez den hipotekatzaileak alda dezakete agindeiak eta jakinarazpenak egiteko zehaztu egoitza, honako erregela hauek betez:

1.) Hipotekatutako ondasunak higiezinak badira, ez da hartzekodunaren adostasunik behar, aldaketa eskrituran zehaztutako herri berberaren barruan eginez gero, edo aldaketa finkak zein barrutitan egon eta barruti horretan kokatutako beste edozein herritara eginez gero, eta mugarte horrek balio duenean epaitegiaren eskumena zehazteko.

Aipatu tokietatik kanpora egoitza aldatzeko, beharrezkoa da hartzekodunaren adostasuna.

2.) Ondasun higigarrien gaineko hipoteka bada, ezin da egoitza aldatu, hartzekodunaren adostasunik gabe.

3.) Ontzien gaineko hipoteka bada, nahikoa da hartzekodunari egoitza-aldaketaren berri ematea.

2. Aurreko paragrafoan aipatu egoitza- aldaketak jasoko dira, notario-aktaren bitartez, eta, kasuan kasuko erregistroan, hipotekari buruzko inskripzioaren bazterrean egindako oharraren bitartez.

3. Agindei eta jakinarazpenaren ondoreetarako, hipotekatutako ondasunak eskuratu dituzten hirugarrenen egoitza izango da euron eskuraketari buruzko inskripzioan zehaztutakoa.

Hirugarren eskuratzaileak edozein unetan alda dezake egoitza hori, aurreko zenbakian ezarritakoaren arabera.

1. Kapitulu honek arautu prozeduretan, organo eskuduna izango da:

1.) Hipotekatutako ondasunak higiezinak badira, finka zein tokitan egon eta bertako lehen auzialdiko epaitegia. Finka barruti judizial batean baino gehiagotan egonez gero, finka batzuk izan eta barruti desberdinetan daudenean bezala, barruti horietatik edozeinetako lehen auzialdiko epaitegia izango da eskuduna, demandatzaileak hala aukeratuta, eta ez dira aplikagarri izango lege honetan esanbidez edo isilbidez eskumendean jartzeari buruz jasotako arauak.

2.) Hipotekatutako ondasunak ontziak badira, hipoteka eratzeko tituluan alderdiek lehen auzialdiko zein epaitegiren eskumendean jartzea erabaki eta horixe; eta, ezer erabaki ezean, hipoteka eratu den tokiko epaitegia, hipotekatutako ontzia dagoen portuko epaitegia, demandatuaren egoitzako epaitegia edo hipoteka inskribatu den erregistroko epaitegia, auzi-jartzaileak hala aukeratuta.

3.) Hipotekatutako ondasunak higigarriak badira, hipoteka eratzeko eskrituran alderdiek lehen auzialdiko zein epaitegiren eskumendean jartzea erabaki eta horixe; eta, ezer erabaki ezean, hipoteka inskribatu den barruti judizialeko epaitegia.

Hipotekatutako ondasun bat baino gehiago izan eta ondasunok erregistro desberdinetan inskribatuta badaude, kasuan kasuko barruti judizialetatik edozeinetako lehen auzialdiko epaitegia izango da eskuduna, demandatzaileak hala aukeratuta.

4.) Bahitutako ondasunen kasuan, bermea eratzeko eskrituran edo polizan alderdiek lehen auzialdiko zein epaitegiren eskumendean jartzea erabaki eta horixe; eta, ezer erabaki ezean, ondasunak dauden tokiko epaitegia, edo ondasunok biltegiratuta dauden nahiz gordailututzat jo daitezkeen tokiko epaitegia.

2. Auzitegiak ofizioz aztertuko du bere lurralde-eskumena.

1. Demanda betearazlea zordunaren aurka zuzendu behar da, eta, hala denean, zordun ez den hipotekatzailearen edo hipotekatutako ondasunen hirugarren edukitzailearen aurka, betiere azken horrek hartzekodunari egiaztatzen dionean ondasun horiek eskuratu dituela.

Hipotekatutako ondasunak edo edukitzaren lekualdaketarik gabeko bahiaren araubidepeko ondasunak betearazten direnean, ezin bada inskribatutako titulua aurkeztu, demandarekin batera ekarriko da hipotekaren inskripzioa eta iraupena egiaztatzen dituen erregistro-ziurtagiria.

3. Kapitulu honetan arautu prozeduraren ondoreetarako, betearazpena agintzeko behar besteko titulua da Ontzien gaineko Hipoteka Legearen 3. artikuluaren arabera erregistroan inskribatu ontzien gainean hipoteka eratzeko agiri pribatua.

4. Hipotekak ondasun higiezinen gainean eratzen badira, legearen arabera hipoteka-zedulak jaulki ditzakeen erakundearen mesederako, edo, prozedura hastean, hipoteka-bonuen jaulkipenari lotutako kredituak eta maileguak bermatzen dituzten erakundeen mesederako, orduan, hipoteka horiek betearaz daitezen, nahikoa da Jabetza Erregistroaren ziurtagiria aurkeztea hipotekaren inskripzioa eta iraupena egiaztatzeko.

Ziurtagiri hori osatuko da, hipoteka-eskrituraren kopia eskuetsietatik edozein; kopia hori zatikakoa izan daiteke, betearazpenaren mendeko finka edo finkak bakarrik jasotzen dituena.

1. Betearazpena agindu duen auto berean aginduko da zordunari, eta, hala denean, demandaren jasotzaile izan eta zordun ez den hipotekatzaileari edo hirugarren edukitzaileari ordaintzeko agindeia egitea, erregistroaren arabera indarrean dagoen egoitzan.

2. Zordunari betearazpena agindu dela jakinarazteari kalterik egin gabe, aurreko paragrafoan aipatu agindeia ez da gauzatuko, baldin eta egiaztatzen bada agindeia edo agindeiak epaiketaz kanpo egin direla, 581. artikuluko 2. paragrafoan xedatutakoaren arabera.

Ondore horietarako, epaiketaz kanpoko agindeia egin behar da, erregistroaren arabera indarrean dagoen egoitzan, agindeia egin beharreko zordunari, zordun ez den hipotekatzaileari edo hirugarren edukitzaileari, zuzen-zuzenean, horiek egoitzan badaude, edo aipatu pertsona horien bizilekuan dagoen eta hamalau urtetik gora dituen ahaide hurbilenekoari, senideari edo langileari, eta, bizilekuan inor ez badago, atezainari edo aurkitu den auzotar hurbilenekoari.

1. Ibilgailu motordunen bahiarekin edo hipotekarekin bermatutako zorrei buruzkoa bada prozedura, aginduko da bahitutako edo hipotekatutako ondasunak hartzekodunaren edo horrek izendatu pertsonaren esku gordailutzea.

Gordailututako ibilgailuak prezintatu egingo dira, eta ezin izango dira erabili, salbu eta xedapen bereziak direla-bide hori ezinezkoa denean; azken kasu horretan, kontu-hartzailea izendatuko da.

2. Aurreko paragrafoan aipatu gordailua betearazpena agintzen duen auto berean aginduko da, zordunari epaiketaz kanpoko agindeia egin bazaio.

Bestela, lege honetan ezarritakoaren arabera zordunari ordaintzeko agindeia egitea aginduko da, eta, zordunak agindeiari jaramonik egiten ez badio, gordailua eratzea aginduko da.

3. Bahitutako ondasunak atzeman ezin badira eta ondasunon gordailua ere ezin bada eratu, prozedurak ez du aurrera egingo.

1. Hipotekatutako ondasunak betearazi behar badira, erregistratzaileari ziurtagiria erreklamatuko zaio. Ziurtagiri horretan jasoko dira, 656. artikuluaren 1. paragrafoko aldeak ez eze, alderdi betearazlearen mesederako eratu hipoteka indarrean eta ezereztu gabe dagoela, edo, hala denean, erregistroan jasotako ezerezpena nahiz aldarazpenak ere.

2. Erregistratzaileak hipoteka-inskripzioan jasoko du, bazterrean oharra eginez, jabariari eta zamei buruzko ziurtagiria luzatu dela, luzapenaren data eta ziurtagiriak aipatzen duen prozedura badagoela adieraziz.

Bazterreko ohar hori manamendu judizialaren bidez ezerezten ez den bitartean, erregistratzaileak ezin izango du hipoteka ezereztu, betearazpenaz besteko arrazoien ondorioz.

3. Ziurtagiriak ondorioztatzen badu alderdi betearazlearen erreklamazioaren oinarri den hipoteka ez dagoela edo hipoteka hori ezereztu egin dela, auzitegiak autoa emango du, betearazpena amaitzeko.

Ebazpen horren aurka, gora jotzeko errekurtsoa jar daiteke.

1. Erregistroko ziurtagiriaren arabera jabariaren azken inskripzioa zein pertsonaren mesederako gauzatu eta horri aurreko artikuluetan jaso formen arabera ez bazaio egin ordaintzeko agindeirik, ez notario bidez, ezta epaiketa bidez ere, orduan pertsona horri, Erregistroan jasotako egoitzan, prozedura badagoela jakinaraziko zaio; horrela, komeni bazaio, betearazpenean parte hartuko du, 662. artikuluan xedatutakoaren ariora, edo errematea baino lehen kredituaren, korrituen eta kostuen zenbatekoa ordainduko du, bere finkaren hipotekarekin ziurtatutako zatian.

2. Auzi-jartzailearen kreditua zein hipotekak bermatu eta hipoteka horren ondoren eratutako zamak edo eskubide errealak daudenean, 659. artikuluan xedatutakoa aplikatuko da.

1. Ordainketa-agindeia egiten denetik, edo betearazpena agintzen denetik, agindeia epaiketaz kanpo egiten bada, hamar egun igaro ondoren, hartzekodunak hipotekatutako finka edo ondasunaren behin-behineko administrazioa edo edukitza berari ematea eska dezake.

Kasu horretan, hartzekodunak jasoko ditu muga-eguneratu baina ordaindu gabeko errentak, horrela itundu bada, baita geroko fruituak, errentak eta ekoizkinak ere; horrekin guztiarekin, ondasunen artapen- eta ustiapen-gastuak eta, gero, hartzekodunaren kreditua, estaliko dira.

Aurretiaz ezarri ondoreetarako, behin-behineko administrazioa jakinaraziko zaio ondasun higiezinaren okupatzaileari; jabeari zein ordainketa egin behar eta ordainketa horiek administratzaileari egiteko aginduko zaio okupatzaileari.

Ondasun higiezinak okupatu gabe badaude, ondasunon edukitza materiala, behin-behinean, administratzaileari eratxikiko zaio.

2. Hartzekodunak bat baino gehiago izanez gero, erregistroaren arabera lehentasuna zeinek izan eta horri dagokio administrazioa; eta, hartzekodunek lehentasun bera badute, euretatik edonork eska dezake administrazioa, guztien onurarako. Halakoetan, fruituek, errentek eta ekoizkinek izango dute aurreko paragrafoan ezarritako erabilera, betiere lainean, auzi-jartzaile guztien kredituak aintzat hartuz.

Lehentasun bera duten hartzekodun batzuek administrazioa eskatuz gero, auzitegiak probidentzia bitartez erabakiko du, bere sen onaren arabera.

3. Hartzekodunari emandako behin-behineko administrazioaren eta edukitzaren iraupena, oro har, ez da bi urtetik gorakoa izango, hipoteka ondasun higiezinen gainekoa bada, eta, hipoteka ondasun higigarrien edo ontzien gainekoa bada, ez da urtebetetik gorakoa izango.

Behin-behineko administrazioa eta edukitza amaituta, hartzekodunak kudeaketaren inguruko kontuak emango dizkio auzitegiari, eta, bidezkoa izanez gero, auzitegiak horiek onetsiko ditu.

Betekizun hori izan ezean, betearazpenak ezin izango du aurrera egin.

4. Ibilgailu motordunaren gaineko hipotekarekin bermatzen bada zorra, prozedura horietan aurreko paragrafoek aipatu administrazioa agin dadin, nahitaezkoa da administrazioa eskatu duen hartzekodunak behar besteko kauzioa ematea, 529. artikuluaren 3. paragrafoko bigarren lerrokadan ezarri moduetatik edozein erabiliz.

5. Hipoteka-betearazpena eta konkurtso- prozesua metatzen badira, orduan, behin-behineko administrazioari edo edukitzari dagokionez, konkurtso-prozesuan eskumena duen auzitegiak zer ezarri eta hori beteko da, konkurtso-prozesuari buruzko arauak aintzat hartuta.

1. Aurreko artikuluetan xedatutakoa bete, ordainketa-agindeia eta aipatu jakinarazpenak egin, eta hogeita hamar egun igaro ondoren, hipotekatutako finka edo ondasuna enkantera aterako da, auzi-jartzaileak, zordunak edo hirugarren edukitzaileak hala eskatuta.

2. Enkantea, gutxienez, hogei eguneko aurrerapenarekin iragarriko da.

Errematea egiteko tokia, eguna eta ordua aurrerapen berberarekin jakinaraziko zaizkio zordunari, erregistroan jasotako egoitzan.

3. Merkataritzako establezimenduaren gaineko hipotekarekin bermatzen bada zorra, prozedura horretan iragarkiak zehaztuko du eskuratzaileak bete beharko duela Hiri-errentamenduen Legean xedatutakoa, eta, hala denean, kontratua lagatzearen ondorioz errentatzaileak errenta igotzeko duen eskubidea onartu beharko duela.

4. Hipotekatutako ondasunen enkantea, ondasunak higigarriak izan nahiz higiezinak izan, lege honetan ondasun higiezinen enkanteari buruz xedatutakoaren arabera egingo da.

5. Kapitulu honek aipatu betearazpen- prozesuetan ere erabil daiteke titulu honen IV. kapituluko 3 eta 4. ataletan arautu hitzarmen bidezko diru-bihurtzea, bai eta espezializatutako pertsona nahiz erakundearen bidezko diru-bihurtzea ere.

1. Errematearen prezioa erabiliko da, luzapenik gabe, auzi-jartzaileari beraren kredituaren ondoriozko betebehar nagusia, sortutako korrituak eta eragindako kostuak ordaintzeko. Hartzekodunari kontzeptu horietako bakoitzarengatik emandako zenbatekoek ezin dute gainditu kasuan kasuko hipotekak estalitakoa; gaindikina, halakoa izanez gero, gordailutu egingo da hipotekatutako ondasunaren gainean geroago inskribatu edo idatzohartutako eskubideen titularren esku. Geroagoko hartzekodunei ordaindu ondoren, hala denean, hipotekatutako ondasunaren jabeari itzuliko zaio gerakina.

Aurreko lerrokadan xedatutakoa gorabehera, hipotekatutako ondasunaren jabea zorduna bada, errematearen prezioa erabiliko da, hipotekak estalitakoa gainditu kopuruan, alderdi betearazleari betearazpeneko kredituaren ondorioz zor zaion guztia ordaintzeko. Horixe egingo da, hipotekaren ondoren inskribatutako edo idatzohartutako kredituak ordaindu ondoren, betiere zorduna ordainketa-etenduran, konkurtsoan edo porrotean ez dagoenean.

2. Geroagoko hartzekodunei ordaindu ostean gerakina egon, gerakin hori jasotzeko eskubidea duela nork uste eta horrek eragin dezake 672. artikuluko 2. paragrafoan ezarritako intzidentea.

Paragrafo honetan eta aurrekoan xedatutakoak ez dio kalterik egingo gerakinak izan beharreko erabilerari, baldin eta gerakin hori atxikitzea agindu bada beste betearazpen bereziren batean nahiz edozein konkurtso-prozesutan.

3. Alderdi betearazlearen kreditua bermatzen duen hipoteka ezerezteko, eta, kasuan-kasuan, geroagoko inskripzioak eta idatzoharrak ezerezteko, manamendua luzatzen denean, manamendu horrek, 674. artikuluan xedatutakoaz gain, adieraziko du 689. artikuluan aipatu jakinarazpenak egin direla.

1. Kapitulu honetan xedatutakoa aplikatuko da, kredituaren kapitala edo korrituak zati batez ordaintzen ez direnean, baldin eta kapital hori edo korritu horiek epe desberdinetan ordaindu behar badira, eta horietako bat zordunak bere betebeharra bete gabe muga-eguneratu bada, betiere hizpaketa hori Erregistroan inskribatu denean.

Kapitalaren edo korrituen eperen bat ordain dadin, ondasun hipotekatua besterentzea beharrezkoa bada, eta oraindik betebeharraren epe batzuk muga-eguneratzeko badaude, orduan salmenta gauzatuko da, eta finka erosleari transferituko zaio, ordaindu gabeko kredituaren zatiari dagokion hipoteka eta guzti.

2. Kapitalaren eta korrituen ondorioz zor den guztia erreklama daiteke, baldin eta, eperen bat ordaintzen ez den kasuetarako, erabateko muga-eguneratzea hitzartu eta hitzarmen hori erregistroan inskribatu bada.

3. Aurreko paragrafoak aipatu kasuan, zordundutako guztiaren ondorioz betearazpena agindu arren, hartzekodunak eska dezake zordunari komunikatzea, enkantea egiteko ezarri eguna arteko epea duela, ondasuna askatu ahal izateko. Zordunak ondasuna aska dezan, zainpean jarri beharko du demanda aurkeztean betebehar nagusiaren eta korrituen ondorioz muga-eguneratuta dagoen kopuru zehatza, eta, kasuan-kasuan, kopuru horri gehitu beharko dizkio prozedurak iraun bitartean sortu eta oso-osorik edo zati batez ordaindu gabe dauden mailegu muga-eguneratuak eta atzerapen-korrituak.

Ondore horietarako, hartzekodunak eska dezake 578. artikuluko 2. paragrafoan ezarritakoa betetzea.

Hipotekatutako ondasuna familia-etxebizitza bada, zordunak, behingoz, eta hartzekodunaren adostasunik izan ez arren, ondasuna askatu ahal izango du, aurreko lerrokadan aipatu kopuruak zainpean jarriz.

Zordunak ordainketa egiten badu aurreko paragrafoan ezarri baldintzetan, kostuak likidatuko dira, eta, kostuak ordaindu ostean, auzitegiak probidentzia emango du, prozedura amaitu dela adieraziz.

Gauza bera aginduko da, ordainketa hirugarren batek egiten duenean, alderdi betearazlearen adostasunarekin.

1. Bahitutako ondasunen gordailua eratu ondoren, ondasunok diru bihurtuko dira, lege honetan premiamendu-prozedurarako ezarritakoaren arabera.

2. Bahitutako ondasunak ez badira titulu honen IV. kapituluko 1. atalean aipatutakoak, enkantea iragartzea aginduko da, lege honen 645. artikuluan eta ondorengoetan xedatutakoaren arabera.

Ondasunen enkanterako balioa izango da bahia eratzeko eskrituran edo polizan ezarritakoa; eta, bertan baliorik ezarri ez bada, ondasunen balioa izango da erreklamazio nagusiaren, korrituen eta kostuen zenbateko osoa.

1. Kapitulu honek aipatu prozesuetan, alderdi exekutatuaren aurka-jartzea onartuko da, soil-soilik, horren arrazoiak hurrengoak direnean:

1.) Bermea edo bermatutako betebeharra azkentzea, baldin eta Erregistroko ziurtagiria aurkezten bada, bertan hipotekaren ezereztea, edo, hala denean, edukitzaren lekualdaketarik gabeko bahiaren ezereztea jasota, edo ordainagiriaren nahiz bermea ezereztu izanaren eskritura publikoa aurkezten bada.

2.) Eskatu beharreko kopurua zehaztean okerra izatea, baldin eta bermatutako zorra bada alderdi betearazlearen eta alderdi exekutatuaren arteko kontu bat ixtean dagoen saldoa.

Alderdi exekutatuak kontuaren idazkunak jasotzen dituen libretaren alea ekarri beharko du, eta aurka-jartzea onartuko da, soil-soilik, bat ez datozenean libreta horrek jasotako saldoa eta alderdi betearazleak aurkeztutako libretaren alean jasotakoa.

Ez dago zertan libretarik ekarri, baldin eta, kreditu-, aurrezki- edo finantzaketa- erakundeek merkataritza-kontratuak eman badituzte eta kontratu horiek eratorritako kontu-korronteak edo antzeko eragiketak ixtearen ondoriozko saldoaren gainekoa bada prozedura, betiere kontratuotan adostu denean betearazpen-kasuan eskatu beharreko kopurua erakunde hartzekodunak luzatu ziurtagirian jasotakoa izango dela. Halere, alderdi exekutatuak behar besteko zehaztasunarekin adierazi beharko du zein aldetan ez datorren bat erakundeak egindako likidazioarekin.

3.) Ondasun higigarri hipotekatuak edo edukitzaren lekualdaketarik gabeko bahia duten ondasunak betearazi behar direnean, ondasunok prozedura eragin duen karga baino lehenagoko bahiari, hipoteka higigarri nahiz higiezinari edo enbargoari lotuta egotea; lotura hori kasuan kasuko erregistro-ziurtagiriarekin egiaztatu behar da.

2. Aurreko paragrafoan aipatu aurka- jartzea aurkeztu ondoren, betearazpena eten egingo da.

Auzitegiak, probidentzia bitartez, alderdiak agerraldira deituko ditu, lau egunetako tartea izan behar dela zitazioa egin denetik. Halakoetan, auzitegiak alderdiak entzungo ditu, aurkeztutako agiriak onartuko ditu, eta auto bitartez bi egunetan bidezkoa dena aginduko du.

3. Autoak on irizten dionean artikulu honen 1. paragrafoko 1 eta 3. arrazoietan oinarritutako aurka-jartzeari, betearazpena largestea aginduko du; 2. arrazoian oinarritutako aurka-jartzeari on irizten dion autoak betearazpenaren kopurua ezarriko du.

4. Betearazpena largestea zein autok agindu eta horren aurka, gora jotzeko errekurtsoa jar daiteke.

Kasu horretatik at, ezin zaie errekurtsorik jarri artikulu honetan aipatu aurka-jartzea ebazten duten autoei.

1. Kapitulu honetan araututako prozeduretan, jabari-hirugarrengotza onar dadin, demandarekin batera jabetza-titulua ekarri behar da; jabetza-titulu horren data fede-emailea bermea eratu baino lehenagokoa izan behar da.

Ondasunen jabaria erregistroan inskriba badaiteke, titulu hori hirugarrengotza duenaren edo beraren kausatzailearen mesederako egon behar da inskribatuta, eta inskripzio horren data bermearen inskripzioarena baino lehenagokoa izan behar da. Lehentasun hori egiaztatuko da, hirugarrengotza duenaren edo beraren kausatzailearen titulua inskribatuta dagoela jasotzen duen erregistro-ziurtagiriaren bidez, eta kasuan kasuko jabari- idazkuna erregistroan azkendu edo ezereztu gabe dagoela jasotzen duen ziurtagiriaren bidez.

2. Hirugarrengotzaren demanda onartzean, hirugarrengotzak ukitu ondasunen betearazpena eten egingo da; eta, ondasunok bermatutakoaren zati bat besterik ez badira, prozedurak aurrera egingo du, gainerako ondasunei dagokienez, hartzekodunak hala eskatu badu.

Aurreko bi artikuluek aipatu kasuetatik at, kapitulu honek aipatu prozedurak eten egingo dira, bakarrik, zigor-arloko epaitu aurrekotasunaren ondorioz. Hori gertatuko da, lege honen 569. artikuluan xedatutakoaren arabera egiaztatzen bada auzi kriminala dagoela delitu-itxurako egitateetatik edozeinen inguruan, eta egitate horrek dakarrela tituluaren faltsutasuna edo betearazpen-aginduaren baliogabetasuna nahiz ez-zilegitasuna.

698. artikulua. Aurreko artikuluetan jaso gabeko erreklamazioak

1. Zordunak, hirugarren edukitzaileak eta interesdun orok aurkez ditzaketen erreklamazioetatik, betiere aurreko artikuluetan jasotakoa ez denean, kasuan kasuko epaiketan aztertu eta ebatziko da, kapitulu honetan ezarritako prozedura inoiz eten edo oztopatu gabe. Erreklamazio horien artean daude, halaber, tituluaren deuseztasunari edo zorraren muga-eguneratze, egiazkotasun, azkentze eta zenbatekoari buruzkoak.

Prozesu honen gaineko eskumena zehaztuko da, erregela arrunten bitartez.

2. Aurreko paragrafoan aipatu erreklamazioa aurkeztean edo erreklamazio horren ondoriozko epaiketan, eman beharreko epaiaren eragingarritasuna aseguratzea eska daiteke, kapitulu honetan araututako prozeduraren bidez hartzekodunari zein kopuru eman behar eta hori oso-osorik edo zati batez atxikiz.

Atxikitzea eskatu duenak kaudimen agerikorik eta nahikorik ez badu, auzitegiak aurretiazko eta behar besteko bermea galdatu beharko dio, atzeratze-korrituei eta hartzekodunak izan ditzakeen kalte-galeretatik beste edozeinen medeapenari aurre egiteko.

3. Hartzekodunak auzitegiak agindutakoari men egiten badio, eta, lehenengo paragrafoan aipatu epaiketaren ondoreetarako, atxikitzea bermatzen badu, auzitegiak agindu kopuruan, atxikitzea desegingo da.

Titulu betearazleak jasotzen badu zerbait egiteko, ez egiteko edo diru-kopurua ez den gauza emateko kondena nahiz betebeharra, orduan, betearazpena agintzeko autoan, alderdi exekutatuari agindeia egingo zaio, titulu betearazleak ezarritakoa behar bezala betetzeko, auzitegiak horretarako egokitzat jo epean.

Agindeian, auzitegiak ohartarazpena egin diezaioke alderdi exekutatuari, horretarako banakako premiamenduak edo diruzko isunak erabiliz.

Zerbait egiteko, ez egiteko edo dirukopurua ez den gauza emateko agindeia egin eta hori ezin bada zuzenean bete, auzitegiak berme-neurri egokiak agin ditzake alderdi betearazleak hala eskatuta kondena eragingarria izan dadin.

Alderdi betearazleak hala eskatzen badu, alderdi exekutatuaren ondasunak enbargatzea aginduko da beti, kasuan-kasuan ordezko kalte-ordainak eta betearazpenaren kostuak ordainduko direla ziurtatzeko.

Enbargoa desegingo da, alderdi exekutatuak behar besteko kauzioa ematen badu, 529. artikuluaren 3. paragrafoko 2. lerrokadan xedatu moduetatik edozeinetan. Auzitegiak, enbargoa agintzean, kauzio horren zenbatekoa ezarriko du.

1. Titulu betearazleak ondorioztatzen badu egiazkoa eta zehatza den gauza higigarria emateko eginbeharra, eta alderdi exekutatuak ez badu gauza hori ematen horretarako ezarri zaion epean, auzitegiak alderdi betearazleari emango dio zordundutako gauzaren edukitza. Horretarako, auzitegiak behar besteko premiamenduak erabiliko ditu, toki itxietan sartzea aginduko du, eta, hala behar izanez gero, indar publikoaren laguntza izango du.

Ondasun higiezinen antzeko erregistro- publizitatearen araubidea duten ondasun higigarriei dagokienez, egoki dena ezarriko da, kasuan kasuko erregistroa titulu betearazlearekin bat etor dadin.

2. Gauza non dagoen jakiterik ez badago, edo berori egon beharreko tokian bilatu ondoren, aurkitzen ez bada, auzitegiak, desobedientzian erortzeko ohartarazpena eginda, alderdi exekutatuari edo hirugarrenei itaunduko die, gauza eurek duten ala ez, eta ea dakiten hori non dagoen.

3. Aurreko paragrafoetan xedatutakoaren arabera jardun ondoren, gauza ezin izan bada aurkitu, auzitegiak probidentzia bitartez aginduko du, alderdi betearazleak hala eskatuta, diruzko konpentsazio zuzena ematea, zor den gauzaren edo zor diren gauzen ordez; konpentsazio hori 712. artikuluaren eta ondorengoen arabera ezarriko da.

1. Titulu betearazleak aipatzen badu merkatuetan eskura daitezkeen gauza generikoak edo zehaztugabeak ematea, eta, epea igaro ondoren, agindeia betetzen ez bada, alderdi betearazleak eska dezake zor zaizkion gauzen edukitza berari ematea edo gauzok alderdi exekutatuaren kontura eskuratzeko bera ahalduntzea; aldi berean, alderdi betearazleak eskuraketa ordaintzeko beste ondasun enbargatzea aginduko du, eta, gerogarrenean, eskuraketa horren kontu- arrazoiak emango ditu.

2. Alderdi betearazleak adierazten badu, aurreko paragrafoaren ariora, gauza generikoak edo zehaztugabeak berandu eskuratzearen ondorioz, jadanik eskuraketa horrek ez duela bere interes legitimoa asetzen, orduan auzitegiak, probidentzia bitartez, eskuraketa horren diruzko baliokidea zehaztuko du, alderdi betearazleari sortu ahal izan zaizkion kalte-galerak ere kontuan hartuz; kalte-galera horiek 712. artikuluaren eta ondorengoen arabera likidatuko dira.

1. Tituluak ondasun higiezina eskualdatzea edo ematea xedatzen badu, auzitegiak berehala aginduko du kondenaren edukiaren arabera bidezkoa dena, eta, hala denean, beharrezkoa dena xedatuko du, erregistroa titulu betearazlearekin bat etor dadin.

Eman beharreko ondasun higiezinean tituluaren objektu ez diren gauzak egonez gero, auzitegiak agindeia egingo dio alderdi exekutatuari, ezarri epean gauzok ken ditzan. Alderdi exekutatuak ondasunok kentzen ez baditu, horiek bertan behera utzitako ondasuntzat joko dira ondore guztietarako.

2. Botatze-ekitaldian, finkatik irten behar duenak erreibindikatzen badu banandu ezin diren gauzen titulartasuna, eta gauzok ondasun higiezinaren erabilera arrunterako ezinbesteko landaketak edo instalazioak badira, orduan betearazpenean ebatziko da ondasunon balioa ordaintzeko betebeharra, interesdunek hori eskatzen badute, irtenaraztea gertatu eta bost egunetako epean.

3. Botatzean agerrarazten bada alderdi exekutatuak edo okupatzaileek kalteak eragin dituztela ondasun higiezinean jasoz gero, balizko erantzulearen behar beste ondasun atxikitzea eta gordailutzea erabaki daiteke, sortutako kalte-galerei aurre egiteko; kasuan- kasuan, kalte-galerok likidatuko dira, alderdi betearazleak hala eskatuta, 712. artikuluan eta ondorengoetan ezarritakoaren arabera.

4. Maizterra botatzeko zehaztu den data baino lehenago, titulua bada errentatzaileari zordundutako kopuruen edo errentak ez ordaintzearen ondorioz hirifinkatik maizter-botzatzeko epaiketan emandako epaia, autoa emango da, epaia betearazi dela adieraziz eta eginbidea ezereztuz. Horretarako, zehaztu maizter-botatzearen data baino lehenago, demandatzaileari benetako edukitza eman beharko zaio, eta errentatzaileak auzitegian hori egiaztatu beharko du. Horrek ez dio kalterik egingo demandatzaileak eginbide horren iraunaraztea eskatzeari, finkaren egoerari buruzko akta jaso dadin.

1. Ondasun higiezinaren gaineko edukitza eman behar bada eta ondasun higiezin hori alderdi exekutatuaren edo horren mende daudenen ohiko etxebizitza bada, subjektu horiei hilabeteko epea emango zaie bertatik irteteko.

Oinarrizko zioa izanez gero, epe hori beste hil bat luza daiteke.

Aipatu epeak igaro ondoren, berehala ekingo zaio botatzeari. Hasierako ebazpenean edo luzapena agindu duen ebazpenean, botatzearen data ezarriko da.

2. Titulu betearazleak zein ondasun higiezin ematera behartu eta hori okupatzen badute alderdi exekutatuaz nahiz berarekin ondasun higiezinaren erabilera duten horiez besteko gizabanakoek, auzitegiak betearazpena agindu dela edo hori erabakitzeko dagoela jakinaraziko die horiei, hamar eguneko epean, euren egoera egiaztatzeko tituluak aurkez diezazkioten. Auzitegiak pertsona horiei jakinarazpena egingo die, horiek ondasun higiezinean daudela jakin bezain laster.

Alderdi betearazleak auzitegiari eska diezaioke egitate hutseko okupatzaileak edo behar besteko titulurik ez dutenak botatzea.

Eskaera hori helaraziko zaie alderdi betearazleak izendatu pertsonei, eta jardunak aurrera egingo du, 675. artikuluko 3 eta 4. paragrafoetan ezarritakoaren arabera.

Titulu betearazleak zerbait egitera behartzen badu, auzitegiak zordunari aginduko dio ezarri epean hori egiteko, egitekoaren izaera eta inguruabarrak kontuan hartuta.

1. Titulu betearazleak agindutako egitekoa bere-berezkoa ez bada eta alderdi exekutatuak ez badu hori gauzatzen, auzitegiak ezarri epean, orduan alderdi betearazleak eska dezake egitekoa hirugarren bati enkargatu ahal izatea, alderdi exekutatuaren kontura, edo, bestela, kalte-galeren medeapena erreklama dezake.

Tituluak esanbidezko xedapena jaso badu zordunaren ez-betetzea gertatzen denerako, tituluan ezarritakoa hartuko da kontuan, eta alderdi betearazleak ezin izango du aukeratu hirugarrenak egitekoa betetzea ala medeapena jasotzea.

2. Aurreko paragrafoan xedatutakoaren arabera, alderdi betearazleak aukeratzen badu egitekoa hirugarren bati enkargatzea, lehendabizi, auzitegiak izendatu aditu-tasatzaileak baloratuko du egiteko horren kostua, eta, alderdi exekutatuak gordailutu ezean auzitegiak probidentzia bitartez onetsi kopurua, edo ordainketaren fidantza eman ezean, ondasunak berehala enbargatu eta nahitaez diru bihurtuko dira, beharrezko zenbatekoa lortu arte.

Alderdi betearazleak kalte-galeren medeapena aukeratzen badu, kalte-galerok zenbatuko dira, 712. artikuluan eta ondorengoetan ezarritakoaren arabera.

Epaiak agintzen badu bere edukia, osorik edo zati batez, komunikabideetan argitaratzea edo zabaltzea, prozesuan zein alderdi galtzaile izan eta horren kontura, betearazpena agin daiteke, erabaki horren eragingarritasuna lortzeko. Halakoetan, alderdi exekutatuari aginduko zaio iragarki egokiak kontratatzea.

Ezarritako epean alderdi exekutatuak ez badu agindeia betetzen, alderdi betearazleak publizitatea kontrata dezake; baina aurretiaz beharrezko dirua lortu behar du alderdi exekutatuaren ondaretik, aurreko artikuluko 2. paragrafoan xedatutakoaren arabera.

1. Ebazpen judizialak edo tartekaritza- ebazpen irmoak borondate-adierazpena egitera kondenatu, eta, 548. artikuluan ezarri hogei eguneko epea igaro ondoren, alderdi exekutatuak ez badu borondate-adierazpenik egiten, auzitegiak, auto bitartez, egindakotzat joko du hori, betiere negozioaren oinarrizko osagaiak aurretik zehaztuta daudenean.

Borondate- adierazpena egin ondoren, alderdi betearazleak eska dezake, autoaren lekukotzarekin, manamendua luzatzea, borondate-adierazpenaren edukiarekin eta objektuarekin bat datorren erregistroan edo erregistroetan, adierazpen horren idatzoharra edo inskripzioa egin dadin.

Aurrekoak ez dio kalterik egingo egintza eta negozio juridikoen formaren inguruan eta horiek agirietan jasotzearen inguruan arau zibilek eta merkataritzako arauek ezarritakoari.

2. Aurreko paragrafoaren kasuetan, aurretiaz ez badaude zehaztuta borondate- adierazpenak ukitu behar duen negozio edo kontratuaren osagai ez-oinarrizkoak, orduan auzitegiak, alderdiak entzun ondoren, osagaiok zehaztuko ditu, borondate-adierazpena egindakotzat jotzen duen ebazpenean, merkatuan edo trafiko juridikoan egin ohi denaren arabera.

Zehaztugabetasunak eragina badu borondate-adierazpenak ukitu behar duen negozio edo kontratuaren oinarrizko osagaietan, eta kondenatuak ez badu borondate-adierazpen hori egiten, betearazpena gauzatuko da alderdi betearazleari eragindako kalte-galeren ondorioz. Kalte-galerok 712. artikuluan eta ondorengoetan ezarritakoaren arabera likidatuko dira.

1. Titulu betearazlea bere-berezko egitekoari buruzkoa bada, orduan, 699. artikuluan aipatu agindeia betetzeko epean, alderdi exekutatuak auzitegiari adieraz diezazkioke tituluan xedatutakoa ez egiteko arrazoiak, eta egokitzat jotzen duena alega dezake, zordundutako prestazioa bere-berezkoa izateari edo ez izateari buruz.

Epe hori igaro ondoren, alderdi exekutatuak ez badu prestaziorik egin, alderdi betearazleak eska dezake, betearazpenak aurrera eginez, zerbait egiteko prestazioaren diruzko baliokidea jasotzea ala alderdi exekutatuari isuna ordaintzeko premiamendua egitea, egitekoa gauzatzeko epea noiz amaitu eta hortik egitekoa gauzatu gabe igaro hil bakoitzeko.

Auzitegiak auto bitartez bidezkoa dena ebatziko du, eta alderdi betearazleak eskatutakoa onartuko du, auzitegiak uste izanez gero, kondenaren objektu den prestazioak bere-berezko egitekoaren ezaugarri bereziak dituela.

Bestelako kasuetan, auzitegiak betearazpenak aurrera egitea aginduko du, 706. artikuluan xedatutakoaren arabera.

2. Zor den prestazioaren diruzko baliokidea lortzeko, betearazpenak aurrera egitea agintzen bada, ebazpen berean isun bakarra ezarriko zaio alderdi exekutatuari, 711. artikuluan xedatutakoa aintzat hartuz.

3. Alderdi exekutatuari hileko isunak ordaindu behar dituelako premiamendua eginez gero, agindeiak hiru hilabetero errepikatuko dira, lehenengo agindeia egin zenetik urtebete igaro arte.

Urtea igaro ondoren, alderdi exekutatuak tituluan xedatutakoa egiteari ezezkoa ematen badio, betearazpenak aurrera egingo du, alderdi betearazleari prestazioaren diruzko baliokidea emateko edo alderdi betearazlea asetzeko egoki diren neurrietatik edozein hartzeko. Auzitegiak neurriok har ditzake, alderdi betearazleak hala eskatuta eta alderdi exekutatuak esan beharrekoa entzun ondoren.

4. Artikulu honen aurreko paragrafoetako xedapenak ez dira aplikatuko, titulu betearazleak esanbidezko xedapena jasotzen badu zordunaren ez-betetzea dagoenerako.

Kasu horretan, titulu betearazlean xedatutakoa hartuko da kontuan.

1. Zerbait ez egitera nor kondenatua izan eta horrek ez badu epaia betetzen, agindeia egingo zaio, alderdi betearazleak hala eskatuta, ahal bada gaizki egindakoa desegin dezan, eragindako kalte-ordainak ordain ditzan, eta, hala denean, epaia ostera ere bete gabe utz ez dezan. Halaber, ohartaraziko zaio agintaritza judizialari desobeditzearen ondoriozko delitua egin dezakeela.

Gauza bera egingo da, kondenatuak kondena betetzen ez duen bakoitzean, eta, gaizki egindakoa desegin dezan, auzitegiak mehatxatuko du isunak ezartzearekin, gaizki egindakoa desegin gabe igaro hil bakoitzeko.

2. Zerbait ez egiteko kondenaren izaera kontuan hartuz, ezin bada berriro bete, bete gabe utzi den kondena, eta gaizki egindakoa ere ezin bada desegin, betearazpena gauzatuko da, alderdi betearazleari eragin zaizkion kalte-galerak medeatzeko.

1. Aurreko artikuluetan ezarri isunen zenbatekoa zehazteko, auzitegiak, probidentzia bitartez, kontuan hartuko du titulu betearazlean bere-berezko egitekoari ezarritako prezioa edo kontraprestazioa. Prezioa edo kontraprestazioa titulu betearazlean jasotzen ez bada edo gaizki egindakoa desegin nahi bada, auzitegiak kontuan hartuko du, jokabide horiek merkatuan duten diruzko kostua.

Hileko isunak prezio edo balioaren %20 izan daitezke, eta isun bakarra, prezio edo balio horren %50.

2. Hala ere, kontsumitzaile eta erabiltzaileen interes kolektiboak eta zehaztugabeak babesteko bukarazte-akzioari on irizten dion epaiak aginduko du seiehun euro eta hirurogei mila euro arteko isuna, epaian ebazpen judiziala betearazteko zein epe adierazi eta horretan atzeratu egun bakoitzeko, sortutako kaltearen izaera, eta garrantziaren eta kondenatuaren ahalbide ekonomikoaren arabera.

Isun hori Altxor Publikoan sartu beharko da.

Hurrengo artikuluek agindutakoaren arabera jardungo da, baldin eta, lege honekin bat, nahitaezko betearazpenean diruzkoa ez den prestazioaren diruzko baliokidea zehaztu behar bada, edo, kalte- galerak, fruituak, errentak, onurak nahiz edozein motatako ekoizkinak direla bide, zordundutako kopurua zehaztu behar bada, edo administrazioarengatik kontu-arrazoiak eman eta horren saldoa zehaztu behar bada.

1. Kalte-galerak jasan dituenak aurkeztu behar du, epaiketan kalte-galerok zehazteko eskabide ziodunarekin batera, kalte-galeron balorazioa jasotzen duen zerrenda xehea; horrez gain, beraren ustez egoki diren irizpenak eta agiriak ekar ditzake.

2. Idazkia, kalte-galeren zerrenda eta gainerako agiriak helaraziko zaizkio kalte-galerok ordaindu behar dituenari, hamar eguneko epean, egokitzat jotzen duena erantzun dezan.

1. Zorduna kalte-galeren zerrendarekin eta horren zenbatekoarekin ados badago, auzitegiak errekurtsorik izango ez duen probidentzia bitartez onetsiko du zerrenda, eta adostutako zenbatekoa diru bihurtuko da, 571. artikuluan eta ondorengoetan diruzko betearazpenari buruz ezarritakoaren arabera.

2. Ulertuko da alderdi betearazleak alegatutako egitateekin ados dagoela zorduna, baldin eta hamar eguneko epea igarotzen utzi eta zordun horrek ezer esaten ez badu, edo kalte-galerak oro har ukatzen baditu, hartzekodunak aurkeztu zerrendatik batera ez datozen aldeak zehaztu gabe, eta bat ez etortzearen arrazoiak eta norainokoa adierazi gabe.

Legezko epean, zorduna, arrazoiak emanez, auzi-jartzailearen eskaeraren aurka jartzen bada, kalte-galeren kopuruei dagokienez edo diruzko balorazioari dagokionez, kalte-galeren likidazioa gauzatuko da, 441. artikuluan eta ondorengoetan hitzezko epaiketetarako ezarri izapideen bitartez. Halere, auzitegiak, alderdiak hala eskatuta edo ofizioz, beharrezkotzat jotzen badu, probidentzia bitartez aditua izenda dezake, horrek kalteak benetan sortu diren erabaki eta kalteon diruzko balorazioari buruzko irizpena eman dezan.

Kasu horretan, auzitegiak zehaztuko du adituak irizpena emateko eta irizpen hori epaitegian uzteko epea. Ahozko ikustaldia ez da egingo, irizpena alderdiei zein egunetan helarazi eta hurrengo egunetik zenbatzen hasita hamar egun igaro arte.

Ikustaldia egin eta hurrengo bost egunetan, auzitegiak bidezkotzat jotzen duen ebazpena emango du auto bitartez. Ebazpenean zehaztuko du kalte- galeren ondorioz hartzekodunari ordaindu beharreko kopurua.

Auto horren aurka gora jotzeko errekurtsoa jar daiteke, errekurtso horrek ez du ondore etengarririk, eta kostuak ezartzeko esanbidezko adierazpena jaso behar du, lege honen 394. artikuluan xedatutakoaren arabera.

Diru-kopurua ematea ez den prestazioaren diruzko baliokidea zehaztea eskatuz gero, prestazio horren diruzko balioespenak adieraziko dira, baita horien oinarri diren arrazoiak ere. Gainera, eskatzaileak ekarriko ditu eskaera oinarritzeko egokitzat jotzen dituen agiriak. Eskaera zordunari helaraziko zaio, horrek hamar eguneko epean egokitzat jotzen duena erantzun dezan.

Eskabidea gauzatu eta ebatziko da, kalte-galerak likidatzeko 714. artikulutik 716.erakoetan ezarritakoari helduta.

Fruituak, errentak, onurak nahiz edozein motatako ekoizkinak direla-bide zordundutako kopurua zehaztea eskatuz gero, auzitegiak, probidentzia bitartez, zordunari agindeia egingo dio, horrek likidazioa aurkez dezan, kasuan kasuko inguruabarren arabera ezarri epean, eta, hala denean, tituluak ezarri oinarriak kontuan hartuta.

1. Zordunak aurkezten badu aurreko artikuluan aipatu fruituen, errenten, onuren nahiz edozein motatako ekoizkinen likidazioa, likidazio hori hartzekodunari helaraziko zaio, eta, hartzekoduna horrekin bat etorriz gero, likidazioa onetsiko da, errekurtsorik jartzeko aukerarik gabe; adostutako zenbatekoa diru bihurtuko da, 571. artikuluan eta ondorengoetan diruzko betearazpenari buruz ezarritakoaren arabera.

Hartzekoduna ez badago likidazioarekin ados, likidazioa gauzatuko da, lege honen 715. artikuluan ezarritakoaren arabera.

2. Ezarri epean zordunak ez badu aurreko paragrafoan aipatutako likidaziorik aurkezten, hartzekodunari agindeia egingo zaio, bidezkotzat jotzen duen likidazioa aurkez dezan, eta likidazio hori alderdi exekutatuari helaraziko zaio. Jardunak aurrera egingo du 714. artikulutik 716.erakoetan ezarritakoaren arabera.

718 eta 719. artikuluetako xedapenak aplikatuko dira, titulu betearazlea bada administrazioaren ondorioz kontu- arrazoiak eta horien saldoa emateko eginbeharrari buruzkoa. Halere, auzitegiak, probidentzia bitartez, epeak luza ditzake, auziaren garrantzia eta konplexutasuna kontuan hartuta, eta hori beharrezkotzat joz gero.

1. Auzi-jartzaile orok, nagusiak nahiz errekonbentzio bidezkoak, auzitegiari eska diezaioke, bere erantzukizunpean eta titulu honetan xedatutakoarekin bat, beharrezkotzat jotzen dituen kautela-neurriak hartzea, kasuan kasuko uziari epaiak on iritzi eta epai horrek eman dezakeen babes judizialaren eragingarritasuna ziurtatzeko.

2. Auzitegiak ezin ditu inoiz ofizioz agindu titulu honetan ezarri kautela-neurriak, prozesu berezietarako xedatutakoari kalterik egin gabe.

Halaber, auzitegiak ezin ditu hartu eskatutako neurriak baino astunagoak direnak.

Auzitegiari kautela-neurriak eska diezazkioke Espainian ebazteke dagoen tartekaritza-prozesuan alderdi dela, edo, hala denean, Tartekaritza Legearen 38. artikuluan aipatu formalizazio judiziala eskatu duela egiaztatzen duenak; orobat, erakunde-tartekaritzari dagokionez, kasuan kasuko erakundeari beraren erregelamenduaren araberako eskabide edo enkargu egokia aurkeztu diola egiaztatzen duenak ere.

Halaber, aplikatu beharreko itun eta hitzarmenen arabera, atzerrian gauzatu jurisdikzio- edo tartekaritza-prozesuko alderdi dela egiaztatzen duenak Espainiako auzitegiari eska diezaioke kautela-neurriak hartzea, Espainiako auzitegiei soil-soilean ez badagokie auzi nagusiaren gaineko eskumena.

1. Kautela-neurrien inguruko eskabideei dagokienez, lehen auzialdian auziaren gaineko ardura duen auzitegia da eskuduna, edo, prozesua ez bada hasi, demanda nagusiaren gaineko ardura duen auzitegia.

2. Bigarren auzialdia gauzatzean edo prozesuko arau-haustearen ondoriozko errekurtso berezia nahiz kasazio- errekurtsoa gauzatzean, kautela-neurrien inguruan zein eskabide aurkeztu eta eskabide horiek aztertzeko eskuduna da bigarren auzialdiaren edo errekurtso horien gaineko ardura duen auzitegia.

Kautela-neurriak eskatzen badira tartekaritza-prozesua edo tartekaritzaren formalizazio judiziala amaitzeko dagoela, auzitegi eskuduna izango da laudoa betearazi behar den tokikoa, eta, halakorik izan ezean, kautela-neurriek eragingarritasuna izan behar duten tokikoa.

Gauza bera beteko da, prozesua atzerriko auzitegian gauzatzean, itunetan ezarritakoa gorabehera.

1. Kautela-neurriak demanda baino lehenago eskatzen badira, ez da onartuko lurralde-eskumenik eza oinarritzat duen deklinatoriarik; dena dela, auzitegiak ofizioz aztertuko ditu bere jurisdikzioa, eskumen objektiboa eta lurralde-eskumena.

Gauza bera aginduko da kautela-neurrien eskabidea egiten duenak epaiketa nagusian zer erreklamatu nahi duen aintzat hartu eta horren arabera aplikagarri diren legezko foruak, horiek aginduzkoak izan ala ez, ezin badira izan auzitegiaren lurralde-eskumenaren oinarri.

Halere, legezko foru aplikagarria esku-emailea izanez gero, auzitegiak ez du bere eskumena bertan behera utziko, baldin eta alderdiak esanbidez jarri badira auzitegi horren jurisdikziopean, auzi nagusiari dagokionez.

2. Aurreko paragrafoak aipatu kasuetan, auzitegiak, lurralde-eskumenik ez duela uste izan arren, aurreneurri gisa, presa gehien duten kautela-neurriak agin ditzake, kasuan kasuko inguruabarren arabera hori komeni bada; gerogarrenean, auzitegi eskudunari igorriko dizkio auzi-paperak.

1. Demandatuaren ondasunei eta eskubideei dagokienez, auzitegiak honako ezaugarri hauek duen jarduna, zuzenekoa nahiz zeharkakoa, agin dezake, kautela-neurri gisa:

1.) Helburua izatea uziari on irizten dion balizko epaian eman daitekeen babes judizialaren eragingarritasuna ahalbidetzea, eta, ondorenez, kasuan kasuko prozesua erabakitzeko dagoen bitartean zein egoera gertatu eta egoera horiek babes judiziala ez eragoztea edo oztopatzea.

2.) Aurreko paragrafoaren ondoreetarako, ezinezkoa izatea jardun horren ordez beste neurri bat hartzea, ordeztutako neurriaren eragingarritasun bera duena, baina demandatuarentzat arinagoa dena edo galera gutxiago dakarrena.

2. Kautela-neurriak aldi baterakoak, behin-behinekoak, baldintzapekoak, aldatzeko modukoak eta desegiteko modukoak dira lege honetan; auzitegiak kautela-neurri gisa agin ditzake prozesuko uziaren antzeko edukia duten aginduak eta debekuak, azkenean emango den epaia aurretik baldintzatu gabe.

Aurreko artikuluan ezarritakoarekin bat, besteak beste, honako kautela-neurri hauek agin daitezke:

1.) Ondasunak aurreneurriz enbargatzea. Hori egingo da, diru-kopuruak edo prezio zehatzak aplikatuta, diruz zenba daitezkeen fruituak, errentak eta gauza suntsikorrak ematera zein epaik kondenatu eta horien betearazpena ziurtatzeko.

Aurreko lerrokadako kasuetatik at, aurreneurrizko enbargoa bidezkoa ere izango da, baldin eta, hori neurri egokia izateaz gain, beraren ordez ezin bada hartu eragingarritasun bera edo handiagoa duen eta demandatuarentzat karga gutxiago duen beste neurririk.

2.) Ondasun emankorren gaineko esku-hartzea edo administrazio judiziala, baldin eta kondena-epaia lortu nahi bada ondasunok eman daitezen jabe gisa, gozamendun gisa, nahiz emankortasunari eustean edota hori hobetzean interes legitimoa duen beste edozein bezala, edo, emankortasuna bermatzeak berebiziko interesa badu ezar daitekeen kondenaren eragingarritasunaren gain.

3.) Ondasun higigarria gordailutzea. Hori egingo da, demandan ondasun higigarria ematea eskatzen bada, eta ondasun hori demandatuaren esku badago.

4.) Ondasunen inbentarioak egitea, auzitegiak horretarako xedatu baldintzetan.

5.) Demandaren aurreneurrizko idatzoharra, demanda hori erregistro publikoetan inskriba daitezkeen ondasunei edo eskubideei buruzkoa izanez gero.

6.) Erregistroko beste idatzohar batzuk, erregistroko publizitatea erabilgarri izanez gero, betearazpenaren xede onerako.

7.) Jarduera behin-behinean uzteko agindu judiziala; aldi batez jokabidea ez gauzatzeko agindu judiziala; edo gauzatzen ari den prestazioa geldiarazteko edo uzteko aldi baterako debekua.

8.) Ez-zilegitzat jotzen den jardueraren bidez lortu sarreretan kontu hartzea eta sarrerok gordailutzea; hori egingo da, demandan erreklamatzen bada jarduera hori debekatzea nahiz uztea. Halaber, jabetza intelektuala ordaintzeko kopuruak zainpean uztea edo gordailutzea ere.

9.) Jabetza intelektualaren eta industria- jabetzaren arauak hautsiz zein lan edo objektu ekoitzi eta horien aleak aldi baterako gordailutzea, eta horiek ekoizteko erabilitako materiala gordailutzea.

10.) Aurkaratutako sozietate-erabakiak etetea. Hori egingo da, demandatzaileak edo demandatzaileek sozietate-kapitalaren 100eko 1 edo 5 ordezkatzen badute, demandatutako sozietateak aurkaratze- unean bigarren mailako merkatu ofizialean negozia daitezkeen baloreak jaulki dituen edo ez kontuan hartuta.

11.) Legeek eskubide batzuk babesteko esanbidez ezarri neurriak, edo epaiketan uziari on irizten dion epaian eman daitekeen babes judizialaren eragingarritasuna ziurtatzeko beharrezkotzat jotako neurriak.

1. Kautela-neurriak har daitezen, nahitaezkoa da neurriok nork eskatu eta horrek egiaztatzea, kasuan-kasuan, eskatu neurriak hartu ezean, prozesua erabakitzeko dagoen bitartean uziari on irizten dion epaian eman daitekeen babesaren eragingarritasuna eragotzi nahiz oztopatzen duten egoerak sor daitezkeela.

Ez da kautela-neurririk hartuko, horien bidez aldatu nahi badira eskatzaileak luzaroan onartu dituen egitezko egoerak, salbu eta eskatzaile horrek behar bezala egiaztatzen duenean ordu arte neurriok ez eskatzeko arrazoiak.

2. Halaber, kautela-neurriak nork eskatu eta horrek aurkeztu behar ditu datuak, argudioak eta agiri bidezko egiaztapenak, horiek auzitegia bidera dezaten eskatzailearen uziak duen oinarriari behin-behinekoa eta zantzuen araberakoa den aldeko epaiketa ematera, betiere auziaren edukia aurretik epaitu gabe.

Agiri bitarteko egiaztatzerik izan ezean, eskatzaileak beste bide batzuk erabil ditzake, hori lortzeko.

3. Esanbidez besterik xedatu ezean, behar besteko kauzioa eman behar du kautela-neurria eskatu duenak; hori egingo du, kautela-neurria hartzeagatik demandatuaren ondareari sor dakizkiokeen kalte-galerei, azkar eta eragingarritasunez, aurre egiteko.

Auzitegiak, kauzioa ezartzeko, aintzat hartuko ditu uziaren izaera eta edukia, eta neurria eskatzeko oinarriaren inguruan aurreko paragrafoaren arabera egin balorazioa.

Aurreko lerrokadan aipatu kauzioa eman daiteke, 529. artikuluaren 3. paragrafoko 2. lerrokadan xedatu moduetatik edozeinetan.

Kontsumitzaile eta erabiltzaileen interes kolektibo eta zehaztugabeak babesteko bukarazte-akzioa zein prozeduratan egikaritu eta prozedura horietan, auzitegiak kauzioa ematetik salbuets dezake kautela-neurriaren eskatzailea; horretarako, kontuan izango ditu kasuan kasuko inguruabarrak, eta ukitutako interes ezberdinen garrantzi ekonomikoa eta horien gizarte-eragina.

Aurreneurrizko enbargoan jabarihirugarrengotza jar daiteke, baina ez da onartuko eskubide hobeko hirugarrengotzarik. Horrek ez dio kalterik egingo eskubide hobeko hirugarrengotza onartzeari, hori jartzen badu beste prozesu batean zordun berari diru-kopuru bat ematea eskatu dionak.

Aurreneurrizko enbargoa agindu duen auzitegiak du aurreko lerrokadan aipatu hirugarrengotzen gaineko eskumena.

1. Oro har, kautela-neurriak demanda nagusiarekin batera eskatuko dira.

2. Halaber, kautela-neurriak demanda jarri aurretik eska daitezke, baldin eta aldi horretan neurriok eskatu dituenak presa- edo beharrizan-arrazoiak alegatzen eta egiaztatzen baditu.

Kasu horretan, agindu neurriak ondorerik gabe utziko dira, demanda jartzen ez bada, neurrion eskabideari buruzko ardura izan duen auzitegian, neurriok hartu eta hurrengo hogei egunetan.

Auzitegiak auto bitartez eta ofizioz aginduko du gauzatutako betetze- egintzak desegitea edo ezeztatzea; eskatzailea kostuak ordaintzera kondenatuko du; eta eskatzaile hori erantzule egingo du, eskatutako neurriak nork jasan eta horri sortu zaizkion kalte-galerei dagokienez.

3. Aurreko paragrafoan aipatu denbora- osagaia ez da aintzat hartuko, tartekaritzaren edo erakunde-tartekaritzaren formalizazio judiziala dagoenean.

Halakoetan, kautela-neurriari eusteko, nahikoa izango da alderdi onuradunak tartekaritza-prozedura hasteko jardun osoa gauzatzea.

4. Demanda jarri ondoren edo errekurtsoa ebazteke dagoenean, kautela-neurriak hartzea eska daiteke, soilik, eskaera oinarritzen bada une horretan eskabidea egiaztatzen duten egitate eta inguruabarretan.

Eskabide horren izapideak egingo dira, kapitulu honetan ezarritakoaren arabera.

1. Ez zaio kautela-neurriari eutsiko, prozesu nagusia bukatzen bada, kondena-epaia edo horren pareko autoa ez den arrazoi bat dela bide. Prozesua kondena-epaiarekin edo horren pareko autoarekin bukatzen bada, ordea, agindu neurriei eutsiko zaie, lege honen 548. artikuluan aipatu epea igaro arte.

Epe hori igaro ondoren, betearazpena eskatzen ez bada, hartu neurriak desegingo dira.

Horrez gain, ezin dakioke kautela-neurriari eutsi, prozesua sei hilabete baino gehiago etenda geratzen bada, neurria eskatu duenari egotz dakizkiokeen arrazoiengatik.

2. Epaia behin-behinean betearaztea aginduz gero, hartutako kautela-neurriak desegingo dira, horiek betearazpenari lotuta badaude.

1. Kautela-neurriak modu argian eta zehaztasunez eskatuko dira. Gainera, bete-betean egiaztatuko da izan badirela neurriok hartzeko legean ezarri baldintzak.

2. Eskabidearekin batera ekarriko dira hori oinarritzeko agiriak; edo beste bide batzuk gauzatzea eskainiko da, kautela-neurriak hartzea baimendu duten baldintzak egiaztatzeko.

Kautela-neurriak eskatzen badira jarduera ez-zilegiak debekatzeko edo bukarazteko demandekin hasitako prozesuetan, auzitegiari proposa dakioke, presaz eta eskabide-idazkia helarazi gabe, txostenak eskatzea edo eskatzaileak ekar nahiz gauza ezin ditzakeen ikerketak agintzea, ikerketok beharrezkoak badira eskabidea ebazteko.

Auzi-jartzaileak froga proposatzeko aukera galduko du, kautela-neurriak eskatzean.

3. Eskaera-idazkian, kauzioa ematea eskaini behar da, eskainitako kauzio- mota edo -motak zehaztuz eta proposatu zenbatekoa egiaztatuz.

1. Erregela orokor gisa, auzitegiak ebazpena emango du kautela-neurriak eskatzearen inguruan, demandatua entzun ostean.

2. Aurreko paragrafoan xedatutakoa gorabehera, neurriak nork eskatu, eta horrek hala eskatu eta egiaztatu badu presa-arrazoiak daudela edo aurretiaz demandatua entzutearen ondorioz kautela- neurriaren emaitza ona arriskuan jar daitekeela, orduan auzitegiak, besterik gabe eta auto bitartez, kautela-neurria har dezake, bost eguneko epean. Dena dela, auzitegiak banan-banan arrazoitu beharko du, bai zeintzuk izan diren kautela-neurriaren betekizunak badirela, bai kautela-neurria demandatua entzun gabe hartzea eragin duten arrazoiak.

Demandatua entzun gabe kautela-neurriak hartzea zein autok agindu eta horren aurka ezin da errekurtsorik jarri, eta titulu honen III. kapituluan xedatutakoa hartuko da kontuan.

1. Eskabidea jaso ondoren, eta aurreko artikuluaren bigarren lerrokadako kasuetan izan ezik, auzitegiak, probidentzia bitartez, ikustaldira deituko ditu alderdiak, bost egunetako epean, eskabidea demandatuari jakinarazi zaionetik zenbatzen hasita. Ikustaldia hurrengo hamar egunetan egingo da, ebazteke dauden auzien hurrenkerari heldu beharrik gabe, kautela-neurriaren eragingarritasunak hala behar badu.

2. Ikustaldian, auzi-jartzaileak eta demandatuak euren eskubideentzat egoki dena azal dezakete. Horretarako, auzi-jartzaileak eta demandatuak zein froga izan, eta horiek guztiak erabiliko dituzte. Froga horiek onetsi eta gauzatuko dira, kautela-neurrien baldintzei jarraituz.

Halaber, haiek azterketa judiziala egitea eska dezakete, hori alde garrantzitsuak egiaztatzeko beharrezkoa bada. Azterketa judiziala egokitzat jo eta ikustaldi-ekitaldian gauzatu ezin bada, bost eguneko epean gauzatuko da.

Era berean, kauzio-motari eta zenbatekoari buruz alegazioak azal daitezke.

Kautela-neurria jasan behar duenak auzitegiari eska diezaioke ordezko kauzioa agintzea, kautela-neurriaren ordez, lege honen 746. artikuluan ezarritakoarekin bat.

3. Agerraldiak aurrera egiteari, horren edukiari eta proposatutako frogari buruzko auzitegi-ebazpenen aurka, ezin da errekurtsorik jarri. Edozelan ere, aurretiaz protesta eginez gero, agerraldian gauzatu arau-hausteak alega daitezke, kautela-neurrien inguruan ebatzi autoaren aurkako errekurtsoan.

1. Ikustaldia bukatu ondoren, auzitegiak, auto bitartez, kautela-neurrien eskabideari buruz erabakiko du, bost eguneko epean.

2. Auzitegiak uste badu ezarri betekizun guztiak badirela, eta, alegazioak eta egiaztapenak aintzat hartuta, frogatu bada prozesua atzeratzeko arriskua badagoela, orduan auzitegiak onetsiko ditu eskatu neurriak. Horretarako, eskubide onaren itxura kontuan hartuta, auzitegiak zehaztasun handienarekin finkatuko ditu agindutako kautela-neurriak; neurrion araubidea ezarriko du; eta, hala denean, eskatzaileak eman beharreko kauzioaren forma, zenbatekoa eta denbora zehaztuko ditu.

Kautela-neurriak hartzea agindu duen autoaren aurka, gora jotzeko errekurtsoa jar daiteke, ondore etengarririk gabe.

1. Kautela-neurriari gaitz iritziz auzitegiak zein auto eman eta horren aurka, gora jotzeko errekurtsoa soil-soilik jar daiteke, errekurtso horren izapideak lehenespenekoak direla.

Kostuak 394. artikuluan jaso irizpideen arabera ezarriko dira.

2. Kautela-neurrien eskaera ukatu arren, auzi-jartzaileak eskabidea berriro egin dezake, eskaera egiteko unean zeuden inguruabarrak aldatzen badira.

Kauzioa eman behar da, beti, hartutako kautela-neurria betetzeko egintzetatik edozein gauzatu baino lehen.

Auzitegiak probidentzia bitartez erabakiko du, kauzioaren zenbatekoaren egokitasunari eta nahikotasunari buruz.

1. Kautela-neurria agindu eta kauzioa eman ondoren, auzitegiak ofizioz eta berehala betearaziko du kautela-neurria. Horretarako, beharrezko bideak erabiliko ditu, epaiak betearazteko ezarritakoak barne.

2. Aurreneurrizko enbargoa aginduz gero, 584. artikuluan eta ondorengoetan betearazpen-prozesuetarako ezarritakoaren arabera jardungo da; baina zordunak ez du zertan adierazi 589. artikuluan xedatu ondasunak.

Administrazio judiziala ezarriz gero, 630. artikuluaren eta ondorengoen arabera jardungo da.

Aurreneurrizko idatzoharra aginduz gero, erregistro eskudunaren arauen arabera jardungo da.

3. Kautela-neurriak ukitu ondasun edo eskubideen gordailuzainek, administratzaile judizialek edo erantzuleek besteren ditzakete ondasun edo eskubideok, bakarrik, auzitegiak probidentzia bitartez hori baimendu ondoren, eta, salbuespeneko inguruabarrak direla bide, demandatuaren ondarearentzat astunagoa bada ondasunei edo eskubideei eustea, horiek besterentzea baino.

Kautela-neurria demandatua entzun gabe hartu bada, demandatua horren aurka jar daiteke, hogei egunetako epean, kautela-neurriak agindu autoa jakinarazi denetik zenbatzen hasita.

Kautela-neurriaren aurka jarri denak, aurka jartzeko arrazoi gisa azal ditzake eragingarritasunez hartu kautela-neurriaren edo neurrien egokitasunaren, betekizunen, norainokoaren, motaren eta gainerako inguruabarren aurkako egitate eta arrazoiak, mugarik gabe.

Horrez gain, ordezko kauzioa eskain daiteke, titulu honen V. kapituluan xedatutakoaren arabera.

1. Aurka jartzeko idazkia helaraziko zaio kautela-neurriak eskatu dituenari; eta, ondoren, 734. artikuluan ezarritakoaren arabera jardungo da.

2. Ikustaldia egin ondoren, auzitegiak, bost eguneko epean, auto bitartez erabakiko du aurka-jartzearen inguruan.

Auzitegiak hartutako kautela-neurriei eutsiz gero, aurka-jartzailea kondenatuko du aurka-jartzeak eragin kostuak ordaintzera.

Auzitegiak kautela-neurriak desegiten baditu, auzi-jartzailea kondenatuko du kautela-neurriek eragindako kostuak eta kalte-galerak ordaintzera.

3. Aurka-jartzea erabaki duen autoa gora jo daiteke, ondore etengarririk gabe.

Aurka-jartzeari on iritzi dion autoa irmo bihurtu ondoren, ezeztatutako kautela- neurriak kasuan-kasuan sortu dituen kalte-galerak zehaztuko dira, demandatuak hala eskatuta, eta 712. artikuluan eta ondorengoetan ezarri izapideen bitartez. Kalte-galerok zehaztu ondoren, kautela-neurria eskatu duenari horiek ordaintzea aginduko zaio, eta, ordaintzen ez baditu, nahitaez eta berehala ordainaraziko dira.

Kautela-neurriak aldaraz daitezke, alegatu eta frogatzen badira neurriok hartzeko edo neurrion aurka jartzeko unean kontuan hartu ezin izan diren egitateak eta inguruabarrak.

Aldarazte-eskabidea gauzatu eta ebatziko da, 734. artikuluan eta ondorengoetan ezarritakoaren arabera.

1. Demandatua lehenengo edo bigarren auzialdian absolbitu ondoren, auzitegiak berehala aginduko du hartu diren kautela-neurriak desegitea, salbu eta errekurtsogileak neurriari eustea edo bestelako neurriren bat hartzea eskatu eta auzitegiak auto bitartez eskabidea bidezkotzat jo duenean, aurkako alderdiak esan beharrekoa entzun ondoren, kasuan kasuko inguruabarrak kontuan izanda eta kauzioaren zenbatekoa gehituta.

2. Demandari zati batez on iritziz gero, auzitegiak auto bitartez ebatziko du, aurkako alderdiak esan beharrekoa entzun ondoren, hartu diren kautela-neurriei eustearen, neurriok desegitearen edo aldaraztearen inguruan.

Funtsean nahiz auzialdian, absoluzio- epaia irmo egin ondoren, hartutako kautela-neurri guztiak ofizioz desegingo dira, eta, demandatuak jasandako kalte-galerei dagokienez, 742. artikuluan xedatutakoaren arabera jardungo da.

Gauza bera aginduko da, akzioari uko egitean edo auzialdian atzera egitean.

1. Kautela-neurriak noren aurka eskatu edo hartu eta horrek eska diezaioke auzitegiari kautela-neurrien ordez berak emandako kauzioa onartzea, uziari on iritzi dion epaia eragingarritasunez betetzeko; kauzio hori auzitegiaren iritziz behar bestekoa izan behar da.

2. Auzitegiak, ordezko kauzioaren eskaerari buruz erabaki dezan, aztertuko ditu kautela-neurriak eskatzeko oinarria, kondena-uziaren izaera eta edukia, eta demandatuaren jarrerak izan dezakeen itxura juridiko onuragarria.

Halaber, auzitegiak kontuan hartuko du kautela-neurriak demandatuaren ondare- edo ekonomia-jarduera modu larrian eta proportziorik gabe murriztu edo oztopatu behar duen, betiere neurriak eskatzailearentzat dakarren ziurtasunarekin alderatuta.

1. Kautela-neurriaren ordezko kauzioa emateko eskabidea azal daiteke, 734. artikuluan ezarritakoaren arabera, edo, kautela-neurria dagoeneko hartuta badago, aurka-jartzeko izapidean edo idazki ziodunaren bitartez. Idazki ziodun horrekin batera ekar daitezke kaudimenari eta neurria hartzearen ondorioei buruzko agiriak, bai eta prozesuko berandutzaren arriskua ahalik zehatzen baloratzeko egoki diren agiriak ere.

Kautela-neurria eskatu duenari idazkia helarazi eta bost egun igaro ondoren, alderdiak deituko dira ordezko kauzioaren eskabideari buruzko ikustaldirako, 734. artikuluan xedatutakoaren arabera.

Ikustaldia egin ondoren, auzitegiak bidezkotzat jotzen duena ebatziko du, auto bitartez, beste bost eguneko epean.

2. Ezin da errekurtsorik jarri, ordezko kauzioa onartzea edo ez onartzea ebatzi duen autoaren aurka.

3. Kautela-neurriaren ordezko kauzioa eman daiteke, 529. artikuluaren 3. paragrafoko bigarren lerrokadan ezarri moduetatik edozeinetan.

Titulu honetako xedapenak hurrengo prozesu hauetan aplikatuko dira:

1.) Pertsonen gaitasunari eta zarrastelkeria- adierazpenari buruzkoetan.

2.) Seme-alabatasunari, aitatasunari eta amatasunari buruzkoetan.

3.) Ezkontza-deuseztasunari, banantzeari eta dibortzioari buruzkoetan, eta horietan hartutako neurriak aldarazteari buruzkoetan.

4.) Soil-soilik seme-alaba adingabeak zaintzearen eta jagotearen ingurukoetan, edo seme-alaba adingabeen izenean gurasoetako batek besteari erreklamatu mantenuaren ingurukoetan.

5.) Elizak ezkontzaren artean emandako ebazpenei edo hartutako erabakiei eragingarritasun zibila aitortzeari buruzkoetan.

6.) Adingabeak babesteari dagokionez, administrazio-ebazpenen aurka jartzea xedetzat duten horietan.

7.) Adopzioari baiezkoa eman beharraren ingurukoetan.

1. Ezgaiketari, ezkontza-deuseztasunari, eta seme-alabatasuna zehazteari eta aurkaratzeari buruzko prozesuetan, Fiskaltza beti izango da alderdi, nahiz eta berak prozesuok hasi ez eta legearen arabera alderdiren bat defendatzeko betebeharrik izan ez.

2. Titulu honek aipatu gainerako prozesuetan, nahitaezkoa da Fiskaltzak esku hartzea, betiere prozesuko interesdunetako bat adingabea nahiz ezgaitua denean edo legezko absentzia-egoera duenean.

1. Legearen arabera Fiskaltzak alderdiak defendatu beharreko kasuetatik at, titulu honek aipatu prozesuetan, alderdiek jardungo dute, abokatuak lagundurik eta prokuradoreak ordezkatuta.

2. Ezkontideek defentsa eta ordezkaritza bakarra izan dezakete, biek batera etorriz eskatu banantze- edo dibortzio- prozeduretan.

Aurreko lerrokadan xedatutakoa gorabehera, auzitegiak ez badu onesten ezkontide batek proposatu ituna, alderdiei agindeia egingo zaie, bost eguneko epean adieraz dezaten defentsa eta ordezkaritza bakarrari eutsi nahi dioten, edo, kontrara, auzian bakoitzak bere defentsa eta ordezkaritzarekin jardun nahi duen.

Halaber, alderdiek sinatu eta auzitegiak homologatu hitzarmena izan arren, alderdietako batek hitzarmenaren betearazpen judiziala eskatuz gero, beste alderdiari agindeia egingo zaio, bera defendatuko duen abokatua eta ordezkatuko duen prokuradorea izenda ditzan.

1. Uko-egiteak, amore-emateak eta transakzioak ez dute ondorerik izango, titulu honek aipatu prozesuetan.

2. Atzera-egiteak Fiskaltzaren adostasuna behar du, hurrengo kasu hauetan izan ezik:

1.) Zarrastelkeria adierazteko prozesuetan, baita seme-alabatasunari, aitatasunari eta amatasunari buruzko prozesuetan ere, prozeduran interesa duen adingabe, ezgaitu edo absenterik ez badago.

2.) Adingabetasunaren ondoriozko ezkontza-deuseztasunari buruzko prozesuetan, deuseztasun-akzioa egikaritu badu adingabe zela, ezkondutako ezkontideak adin-nagusitasuna lortu ondoren.

3.) Okerraren, derrigortzearen edo beldur larriaren ondoriozko ezkontzadeuseztasunari buruzko prozesuetan.

4.) Banantze- eta dibortzio-prozesuetan.

3. Aurreko paragrafoetan xedatutakoa gorabehera, titulu honek aipatu prozesuetan zenbait uzi azaltzen badira, eta, aplikatu beharreko legeria zibilaren arabera, uziok alderdiek askatasunez xeda ditzaketen gaiak ukitzen badituzte, orduan, uzi horien inguruan uko egiteko, amore emateko, transakziorako edo atzera egiteko aukera dago, lege honetan I. liburuko I. tituluaren IV. kapituluan ezarritakoaren arabera.

1. Titulu honetan aipatu prozesuak erabakiko dira, eztabaidatu eta frogatutako egitateen arabera, egitateok prozeduran zein unetan alegatu edo nola sartu diren aintzat hartu gabe.

Fiskaltzak eta gainerako alderdiek hala eskatu eta gauzatutako frogei kalterik egin gabe, auzitegiak ofizioz agin ditzake egokitzat jotzen dituen froga guztiak.

Era berean, titulu honek aipatu prozesuetan, auzitegiarentzat ez da loteslea izango lege honen alderdi-galdeketaren, agiri publikoen eta aitortutako agiri pribatuen indar frogatzaileari buruz ezarritako xedapenak.

3. Aurreko paragrafoetan xedatutakoa bigarren auzialdian ere aplikatuko da.

4. Titulu honek aipatu prozesuetan zenbait uzi azaldu, eta, aplikatu beharreko legeria zibilaren arabera, uziok alderdiek askatasunez xeda ditzaketen gaiak ukitzen badituzte, ez dira aplikatuko aurreko paragrafoetan jaso berezitasunak.

Esanbidez besterik xedatu ezean, titulu honek aipatu prozesuak hitzezko epaiketaren izapideei jarraituz gauzatuko dira. Halere, demanda helaraziko zaie Fiskaltzari, bidezkoa denean, eta legearen arabera prozeduran alderdi izan behar duten gainerako pertsonei, horiek demandatuak izan zein izan ez; horiek epatuko dira, hogei eguneko epean demandari erantzun diezaioten, lege honen 405. artikuluan ezarritakoaren arabera.

Titulu honek aipatu prozesuetan, auzitegiek, probidentzia bitartez, erabaki dezakete, ofizioz edo alderdiek hala eskatuta, ekitaldiak eta ikustaldiak ateak itxita egitea eta jarduna isilpekoa izatea, inguruabarren arabera hori komenigarri bada, nahiz eta lege honen 138. artikuluko 2. paragrafoan jaso kasuak gertatu ez.

Bidezkoa denean, titulu honek aipatu prozeduretan zein epai edo ebazpen eman eta horiek ofizioz komunikatuko zaizkie erregistro zibilei, horietan kasuan kasuko idazkunak egin daitezen.

Alderdiek hala eskatuta, epaiok eta ebazpenok beste edozein erregistro publikori ere komunikatuko zaizkio, kasuan- kasuan bidezkoak diren ondoreetarako.

Gaitasunari eta zarrastelkeria-adierazpenari buruzko demandak aztertzeko eskuduna da eskatu adierazpena zein pertsonaren gainekoa izan eta hori bizi den tokiko lehen auzialdiko epailea.

1. Ezgaitasun-adierazpena eragin dezakete ustezko ezgaituak, ustezko ezgaiaren ezkontideak edo antzeko egitezko egoera duenak, ondorengoek, aurrekoek edo neba-arrebek.

2. Fiskaltzak ezgaiketa eragin behar du, aurreko paragrafoan aipatu pertsonak izan ezean edo horiek ezgaiketa eskatu ezean.

3. Edozeinek eman diezaioke Fiskaltzari ezgaiketarako erabakigarri izan daitezkeen egitateen berri.

Agintariek eta funtzionario publikoek, euren kargua dela eta, pertsona bat ezgaitzeko ustezko arrazoia dagoela jakin badakite, horren berri eman behar diote Fiskaltzari.

4. Aurreko paragrafoetan xedatutakoa gorabehera, guraso-ahala edo tutoretza egikaritzen dutenek bakar-bakarrik eragin dezakete adingabeen ezgaiketa, legearen arabera hori bidezko denetan.

5. Ustezko zarrastelarengandik mantenua jasotzen duten edo mantenua erreklama dezaketen ezkontideak, ondorengoek, aurrekoek edo horien legezko ordezkariek bakarrik eska dezakete zarrastelkeria-adierazpena.

Legezko ordezkariek zarrastelkeria-adierazpena eskatu ezean, Fiskaltzak eskatuko du.

Ustezko ezgaia edo zarrastelkeria-adierazpenerako eskabideak ukitzen duen pertsona prozesuan ager daiteke, bere defentsa eta ordezkaritzarekin.

Hori egin ezean, Fiskaltzak defendatuko ditu halakoak, betiere berak ez duenean prozedura eragin.

Bestelako kasuetan, defendatzaile judiziala izendatuko da, aldez aurretik izendatuta ez badago.

759. artikulua. Manuzko froga eta entzunaldiak, ezgaiketa-prozesuetan

1. Ezgaiketa-prozesuetan, 752. artikuluan xedatutakoaren arabera gauzatutako frogez gain, auzitegiak ustezko ezgaiaren ahaiderik hurbilenak entzun, ezgaia bere kabuz aztertu, eta demandako uzien eta legeek ezarritako gainerako neurrien arabera beharrezko eta egoki diren aditu-irizpenak aginduko ditu.

Ez da inoiz ezgaiketari buruzko erabakirik hartuko, auzitegiak agindutako mediku-irizpenik gabe.

2. Ezgaiketa-demandan ustezko ezgaiari lagundu edo hura ordezkatu eta zainduko duen pertsona edo pertsonak izendatzea eskatzen bada, entzungo dira ustezko ezgaiaren ahaiderik hurbilenak, ustezko ezgaia bera, horrek adimen nahikoa izanez gero, eta auzitegiak egokitzat jotzen dituen gainerako pertsonak.

3. Ezgaiketari buruz zein epaik erabaki eta hori gora jotzen bada, bigarren auzialdian ere ofizioz aginduko da artikulu honen aurreko paragrafoetan aipatu manuzko frogak gauzatzea.

1. Ezgaiketa zein epaik adierazi eta horrek zehaztuko ditu ezgaiketaren hedadura eta mugak, baita ezgaituaren tutoretza- edo zaintza-araubidea ere. Horrez gain, hala denean, epaiak barnealdiaren beharrizanari buruzko erabakia emango du, 763. artikuluan xedatutakoari kalterik egin gabe.

2. Aurreko artikuluaren 2. paragrafoak aipatu kasuan, auzitegiak eskabidea onartuz gero, ezgaiketa edo zarrastelkeria zein epaitan adierazi eta horretan izendatuko dira, legearen arabera, ezgaiari lagundu edo hura ordezkatu eta zaindu behar duen pertsona edo pertsonak.

3. Zarrastelkeria zein epaitan adierazi eta horrek zehaztuko ditu zarrastelak laguntzailearen adostasunik gabe gauzatu ezin dituen egintzak.

1. Ezgaiketa-epaiak ez du eragotziko, inguruabar berriak agertzekotan, beste prozesu bat eskatzea, jada ezarri den ezgaiketa ondorerik gabe uzteko edo horren norainokoa aldarazteko.

2. Aurreko paragrafoko prozesua hasteko eskaera egin behar dute 757. artikuluko 1. paragrafoan aipatu pertsonek, babes kargua dutenek edo ezgaitua zainpean dutenek, Fiskaltzak eta ezgaituak berak.

Ezgaitua epaiketan agertzeko gaitasunaz gabetua izan bada, epailearen esanbidezko baimena lortu beharko du prozesuan bere kabuz jarduteko.

3. Artikulu honek aipatu prozesuetan ofizioz gauzatuko dira 759. artikuluan aipatu manuzko frogak, lehenengo auzialdian, eta, kasuan-kasuan, bigarren auzialdian ere bai.

Eman beharreko epaiak erabaki behar du ezgaiketa ondorerik gabe uztea bidezkoa den, edo ezgaiketaren hedadura eta mugak aldarazi behar diren.

1. Auzitegi eskudunak norbait ezgaitzeko ustezko arrazoia egon daitekeela jakin badaki, neurri egokiak hartuko ditu ofizioz, ustezko ezgaia edo horren ondarea egoki babesteko. Gainera, auzitegiak Fiskaltzari emango dio egitatearen berri, azken horrek, bidezkotzat jotzen badu, ezgaiketa eragin dezan.

2. Halaber, Fiskaltzak, norbait ezgaitzeko arrazoia dagoela jakin bezain laster, auzitegiari eska diezaioke aurreko paragrafoan aipatu neurriak berehala hartzea.

Neurri berberak har daitezke, ofizioz edo alderdiak hala eskatuta, ezgaiketa-prozeduraren edozein unetan.

3. Erregela gisa, aurreko paragrafoetan aipatu neurriak hartuko dira, ukitu pertsonak entzun ondoren.

Horretarako, lege honen 734, 735 eta 736. artikuluetan xedatutakoa aplikatuko da.

763. artikulua. Borondatezkoa ez den barneratzea, buru-nahastearen ondorioz

1. Norbaitek, buru-nahasketa dela eta, ezin badu bere kabuz barneratzea erabaki, bera barneratzeko epailearen baimena behar da, pertsona hori guraso ahalpean edo tutoretzapean egon arren. Baimena eskatuko zaio barneratzeak zein pertsona ukitu eta horren egoitzaren tokiko auzitegiari.

Baimena eman behar da aipatu barnealdiaren aurretik, salbu eta neurria presako arrazoiengatik berehala hartu behar denean.

Kasu horretan, barnealdia egin den zentroko arduradunak ahalik arinen emango dio barnealdiaren berri auzitegi eskudunari, eta beti hogeita lau orduko epean, neurri horren manuzko berrespena egiteko. Berrespen hori egin behar da, hirurogeita hamabi orduko epean, auzitegiak barnealdiaren berri duenetik zenbatuta.

Presako barneratzeetan, barneratze-zentroaren tokiko auzitegiak du neurria berresteko eskumena.

Auzitegi horrek jardun behar du, hala denean, lege honen 757. artikuluko 3. paragrafoaren arabera.

2. Adingabeak beti barneratuko dira euren adinaren arabera egoki den buru-osasunerako establezimenduan, adingabeari laguntza emateko zerbitzuek txostena egin ondoren.

3. Baimena eman aurretik edo jada egin den barnealdia berretsi aurretik, auzitegiak entzungo ditu erabakiak ukitu pertsona, Fiskaltza eta beste edozein pertsona, baldin eta auzitegiak azken horren agerraldia egokitzat jotzen badu edo neurriak ukitu pertsonak hala eskatzen badu.

Gainera, kasuan-kasuan garrantzitsu izan daitezkeen frogetatik beste edozein gauzatzeari kalterik egin gabe, auzitegiak bere kabuz aztertu beharko du barnealdia jasango duen pertsona, eta berak izendatu duen medikuaren irizpena entzungo du.

Barnealdi-neurriak ukitu pertsonak ordezkaritza eta defentsa izan ditzake jardun guztitan, lege honen 758. artikuluan ezarritakoaren arabera.

Edozein kasutan ere, gora jotzeko errekurtsoa jar dakioke auzitegiak barnealdiaren inguruan hartu erabakiari.

4. Barnealdia agindu ebazpen berean adieraziko da, barneratuta dagoen pertsonaren zaintzaz arduratutako medikuek auzitegiari aldizka informazioa eman behar diotela neurria iraunarazteko beharrizanari buruz; horri kalterik egin gabe, auzitegiak beste txosten batzuk eska ditzake, egokitzat jotzen baditu.

Aldizkako txostenak sei hilabetero emango dira, auzitegiak epe laburragoa adierazi ezean, barnealdia eragin zuen nahastearen izaera kontuan izanik.

Aipatu txostenak jaso ondoren, auzitegiak, bere ustez nahitaezko jarduna gauzatu eta gero, barnealdiari eustearen inguruan bidezkoa dena aginduko du.

Aurreko lerrokadetan xedatutakoari kalterik egin gabe, barneratutako pertsona zaintzen duten medikuek uste badute ez dela beharrezkoa barnealdiari eustea, gaixoari alta eman eta berehala auzitegi eskudunari komunikatuko diote hori.

1. Auzitegiei eska dakieke seme-alabatasuna legez zehaztea; bestalde, legez zehaztu seme-alabatasuna aurkara daiteke auzitegietan, legeria zibilak ezarri kasuetan.

2. Auzitegiek ez dute onartuko demandaren izapidetzarik, horrekin aurkaratu nahi bada, edo epai irmo bidez zehaztu seme-alabatasunarekin bat ez datorren seme-alabatasuna ezarri nahi bada.

Epai irmo hori prozesua hasi ondoren egiaztatzen bada, auzitegiak besterik gabe artxibatuko du prozesua.

1. Seme edo alaba adingabearen nahiz ezgaituaren legezko ordezkariak edo Fiskaltzak egikari ditzakete seme edo alaba horri seme-alabatasuna zehazteko edo aurkaratzeko dagozkion akzioak, legeria zibilean xedatutakoaren arabera.

2. Kapitulu honek aipatu prozesu guztietan, auzi-jartzailea hiltzean, jaraunsleek aurrera egin dezakete jada azaldu akzioekin.

Kapitulu honek aipatu prozesuetan, alderdi demandatu izango dira, seme-alabatasuna zehaztea eskatzen bada, demandan guraso-, seme- edo alaba-izaera nori eratxiki eta horiek, demanda jarri ez badute; eta, seme-alabatasuna aurkaratzen bada, legez zehaztu seme-alabatasunaren arabera guraso, seme edo alaba gisa agertzen direnak.

Horietatik edozein hilda egonez gero, horien jaraunsleak izango dira alderdi demandatu.

1. Ez da demandarik onartuko seme-alabatasuna zehazteko edo aurkaratzeko, baldin eta, demandarekin batera, horren oinarri diren egitateen froga-hastapena aurkezten ez bada.

2. Seme-alabatasunari buruzko epaiketetan onargarria da froga-mota guztiak erabiltzea, biologikoak barne, aitatasuna eta amatasuna ikertzeko.

3. Zuzeneko frogarik izan ez arren, seme-alabatasuna adieraz daiteke, hori ondorioztatzen badute esanbidezko edo isilbidezko aitorpenak, edukitza-egoerak, ernalketa-garaian amarekin bizitzeak, edo, era bertsuan, seme-alabatasuna dakarten beste egitate batzuek.

4. Aitatasun- edo amatasun-froga biologikoa egiteari ezetza emateak, hori justifikaziorik gabekoa bada, auzitegiari ahalbidetuko dio erreklamatu seme-alabatasuna adieraztea, betiere aitatasunaren edo amatasunaren aldeko beste zantzu batzuk daudenean eta beste bide batzuk erabiliz aitatasunaren edo amatasunaren froga lortu ez denean.

1. Seme-alabatasuna aurkaratzeko prozedurak iraun bitartean, auzitegiak neurri egokiak hartuko ditu, guraso gisa nor agertu eta horren ahalpean dagoen pertsona bera eta horren ondasunak babesteko.

2. Seme-alabatasuna epaiketa bitartez erreklamatu ondoren, auzitegiak agin ditzake demandatuak behin-behineko mantenua ematea eta, hala denean, aurreko paragrafoan aipatu babes-neurriak hartzea.

3. Erregela gisa, aurreko paragrafoetan aipatu neurriak hartuko dira, neurriok uki ditzaketen pertsonak entzun ondoren.

Horretarako, lege honen 734, 735 eta 736. artikuluetan xedatutakoa aplikatuko da.

Dena den, presako arrazoiak izanez gero, neurriak besterik gabe har daitezke, eta interesdunei agerraldirako zitazioa egitea aginduko da. Agerraldi hori hurrengo hamar egunetan egingo da, eta auzitegiak auto bitartez ebatziko du hartu neurrien bidezkotasunaren inguruan, betiere, agertutakoen alegazioak entzun ondoren.

Prozesu hauetan kautela-neurriak hartzeko, ez dago zertan kauziorik galdatu neurriok eskatu dituenari.

1. Esanbidez besterik xedatu ezean, kapitulu honetan aipatu prozedurez arduratzeko eskumena izango du ezkontideen egoitza zein tokitan izan eta toki horretako lehen auzialdiko epaitegiak.

Ezkontideak epai-barruti berean bizi ez badira, auzitegi eskuduna izango da ezkontideen azken egoitzari edo demandatuaren bizilekuari dagokion auzitegia, demandatzaileak edo banantzea nahiz dibortzioa adostasunez eskatu duten ezkontideek hala aukeratuta.

Egoitza edo bizileku finkorik ez dutenak demanda daitezke, demandatzaileak hala aukeratuta, dauden tokian edo euren azken bizilekuan. Era horretara ere ezin bada eskumenik zehaztu, eskumena izango du auzi-jartzailearen egoitzari dagokion auzitegiak.

2. 777. artikuluan aipatu bezala, elkarren arteko adostasunez egindako banantze- edo dibortzio-prozeduran, eskuduna izango da ezkontideen azken egoitza erkideari nahiz eskatzaileetatik edozeinen egoitzari dagokion auzitegia.

3. Seme-alaba adingabeak zaintzeari eta jagoteari buruzko prozesuetan, edo guraso batek seme-alaba adingabeen izenean beste gurasoari erreklamatu mantenuari buruzko prozesuetan, eskuduna izango da gurasoen azken egoitza erkideari dagokion lehen auzialdiko epaitegia.

Gurasoak epai-barruti berean bizi ez badira, demandatuaren egoitzaren tokiko edo adingabearen bizilekuaren tokiko auzitegia izango da eskuduna, demandatzaileak hala aukeratuta.

4. Auzitegiak ofizioz aztertuko du bere eskumena.

Deusezak dira alderdien hitzarmenak, horiek artikulu honetan xedatutakoaren aurkakoak badira.

Banantze- eta dibortzio-demandak, 777. artikuluan ezarritakoak izan ezik, ezkontzaren deuseztasunari buruzkoak eta Kode Zibilaren I. liburuko IV. tituluaren babesean aurkeztutakoak, hitzezko epaiketaren izapideen arabera gauzatuko dira, titulu honen I. kapituluan ezarritakoari jarraituz. Gainera, demandek honako erregela hauek beteko dituzte:

1.) Demandarekin batera, ezkontzaren inskripzioari buruzko ziurtagiria ekarri behar da, eta, hala badagokio, seme-alaben jaiotzari buruz Erregistro Zibilean egindako inskripzioaren ziurtagiria, baita ezkontideak bere eskubideak oinarritzeko dituen agiriak ere.

Ondare-izaerako neurriak eskatuz gero, auzi-jartzaileak ekarri behar ditu eskura dituen eta ezkontideen eta, kasuan-kasuan, seme-alaben egoera ekonomikoa baloratzeko balio duten agiriak, hala nola, zerga-aitorpenak, nominak, bankuko ziurtagiriak, jabetza-tituluak edo erregistroko ziurtagiriak.

2.) Errekonbentzioa onartuko da, horren oinarria bada ezkontza-deuseztasuna, banantzea edo dibortzioa eragin dezaketen arrazoietatik bat. Errekonbentzioa onartuko da, halaber, demandatutako ezkontideak nahi badu demandan eskatu ez eta auzitegiak ofizioz erabaki behar ez dituen behin betiko neurriak hartzea.

Errekonbentzioa proposatuko da, hala denean, demandari erantzuna ematearekin batera, eta auzi-jartzaileak hamar egun izango ditu errekonbentzio horri erantzuteko.

3.) Alderdiak euren kabuz agertu behar dira ikustaldian, eta ohartarazi egingo zaie justifikaziorik gabe ez agertzeak ekar dezakeela agertu alderdiak alegatutako egitateak onartzea, alderdi hori agertzen bada ondare-izaerako behin betiko neurrien eskaerak oinarritzeko.

Nahitaezkoa da, orobat, bertan alderdi bakoitzaren abokatua egotea.

4.) Ikustaldi-ekitaldian gauzatu ezin diren frogak auzitegiak zehaztu epean gauzatuko dira, eta epe hori, gehienez jota, hogeita hamar egunekoa izango da.

Epe horretan, auzitegiak ofizioz agin ditzake egokitzat jotzen dituen frogak. Froga horien xedea da ezkontza-deuseztasuna, banantzea edo dibortzioa agintzeko kasuan-kasuan Kode Zibilak zein inguruabar ezarri eta inguruabar horiek gertatzen diren egiaztatzea; baita seme-alaba adingabeak edo ezgaituak zein neurrik ukitu eta neurri horiei buruzko erabakiak oinarritzeko egitateen inguruabarrak egiaztatzea ere, legeria zibil aplikagarriaren arabera.

Seme-alaba adingabeak edo ezgaituak egonez gero, horiek entzungo dira, behar besteko adimena badute, eta, beti, hamabi urtetik gorakoak badira.

5.) Prozesuaren edozein unetan, 777. artikuluan ezarri baldintzak betetzen badira, alderdiek eska dezakete prozedurak aurrera egitea, artikulu horretan ezarri izapideen bitartez.

6.) Soil-soilik seme-alaba adingabeak zaintzeari eta jagoteari buruzko prozesuetan, edo seme-alaba adingabeen izenean mantenua erreklamatzeari buruzko prozesuetan, prozesu horiekin bat datozen kautela-neurri egokiak har daitezen, lege honetan ezarritakoa beteko da. Horixe egingo da, deuseztasun-, banantze- edo dibortzio-prozesuetan aurretiazko, aldi bereko edo behin betiko neurriak hartzeko ezarri izapideei dagokienez.

1. Ezkontza-deuseztasuna, banantzea edo dibortzioa lortzeko demanda jarri nahi duen ezkontideak eska ditzake Kode Zibilaren 102 eta 103. artikuluetan aipatu ondore eta neurriak, bere egoitzari dagokion auzitegian.

Prokuradoreak eta abokatuak ez dute parterik hartu behar eskabide hori aurkezteko; baina prokuradorearen eta abokatuaren parte-hartzea beharrezkoa da geroagoko idazki eta jardun guztietan.

2. Eskabidea kontuan hartuta, auzitegiak aginduko du ezkontideei agerraldirako zitazioa egitea, eta Fiskaltzari ere bai, seme-alaba adingabeak edo ezgaituak egonez gero; agerraldi hori hurrengo hamar egunetan egingo da.

Agerraldi horretara joan behar da demandatutako ezkontidea, bere abokatuak lagundurik eta bere prokuradoreak ordezkatuta.

Auzitegiak berehala agin ditzake, ebazpen berean, Kode Zibilaren 102. artikuluan aipatu ondoreak, eta seme-alabak jagoteari, eta familiaren etxebizitza eta ostilamendua erabiltzeari buruz egokitzat jotzen duena, kasuaren presa dela eta, hori komeni bada.

Ebazpen horren aurka, ez dago errekurtsorik.

3. Aurreko paragrafoan aipatu agerraldi- ekitaldian, ezkontideen artean adostasunik ez badago hartu beharreko neurrien gainean, edo, hala denean, Fiskaltza entzun ondoren, auzitegiak harako hitzarmena onesten ez badu, oso-osorik edo zati batez, orduan bertan daudenen alegazioak entzungo dira, eta horiek proposatu froga gauzatuko da, alferrekoa edo desegokia ez bada, eta auzitegiak ofizioz agindutako froga ere.

Frogaren bat ezin bada agerraldian gauzatu, froga hori gauzatzeko data zehaztuko da, hurrengo hamar egunetan.

Ezkontideren bat justifikaziorik gabe agerraldira bertaratzen ez bada, ez agertze horrek ekar dezake agertutako ezkontideak alegatu egitateak onartzea, egitateok ondare-izaerako behin-behineko neurrien eskabideak oinarrituz gero.

4. Agerraldia bukatu ondoren, edo, hala denean, agerraldian gauzatu ezin izan den froga gauzatzeko zehaztu ekitaldia bukatu ondoren, auzitegiak auto bitartez emango du ebazpena hiru eguneko epean. Auto horren aurka, ez dago errekurtsorik.

5. Artikulu honen arabera agindutako ondore eta neurriek indarrean iraungo dute, soil-soilik, ondore eta neurriok hartu eta hurrengo hogeita hamar egunetan, deuseztasun-, banantze- edo dibortzio-demanda aurkezten bada.

1. Demanda baino lehenago neurriak hartu badira, orduan, demanda onartu ondoren, neurriok hartzeari buruzko jarduna lotuko zaie deuseztasun-, banantze- edo dibortzio-prozesuaren auzi-paperei. Horretarako, kasuan kasuko lekukotza eskatuko da, neurriei buruzko jarduna gauzatu bada demandaz arduratzen ez den auzitegian.

2. Auzitegiak uste badu aldez aurretik hartu neurriak osatzea edo aldaraztea bidezkoa dela, agerraldira deituko ditu alderdiak. Agerraldi hori aurreko artikuluan xedatutakoaren arabera gauzatuko da.

Emandako autoaren aurka ez dago errekurtsorik.

1. Ezkontza-deuseztasuna, banantzea edo dibortzioa eskatu duen ezkontideak demandan egoki dena eska dezake hartu beharreko behin-behineko neurriei buruz, neurriok aldez aurretik hartu ez badira.

Halaber, bi ezkontideek arazo horien inguruan lortutako hitzarmena auzitegiari aurkez diezaiokete, auzitegiak hori onets dezan.

Hitzarmen hori ez da loteslea izango, alderdi bakoitzaren uziekiko, ezta behin betiko neurrien inguruan auzitegiak har dezakeen erabakiarekiko ere.

2. Demanda onartu ondoren, auzitegiak ebatziko du aurreko paragrafoan aipatu eskaeren inguruan, eta, halakorik izan ezean, bidezkoa dena aginduko du, betiere Kode Zibilaren 103. artikuluan xedatutakoa betez.

3. Aurreko paragrafoan aipatu ebazpena eman aurretik, agerraldira deituko dira ezkontideak, eta, hala badagokio, Fiskaltza ere bai. Agerraldi hori 771. artikuluan ezarritakoaren arabera gauzatuko da.

Emandako autoaren aurka ez dago errekurtsorik.

4. Demandatutako ezkontideak ere eska ditzake behin-behineko neurriak, neurriok aurretiaz hartu ez badira edo auzi-jartzaileak horiek eskatu ez baditu, aurreko paragrafoetan xedatutakoaren arabera.

Eskabide hori egin behar da demandari erantzutean, eta ikustaldi nagusian gauzatuko da, ikustaldi horren data zehazten bada erantzuna noiz izan eta hurrengo hamar egunetan. Epaia ezin bada eman ikustaldia egin eta berehala, auzitegiak errekurtsorik izango ez duen auto bitartez ebatziko du.

Epe horretan ezin bada ikustaldirako data zehaztu, artikulu honen 3. paragrafoko agerraldia deituko da.

5. Behin-behineko neurriak ondorerik gabe geratuko dira, epaiak, horien ordez, behin betiko neurriak ezartzen baditu, edo prozedura beste modu batean bukatzen bada.

1. Ezkontideek, auzitegiari aurkez diezazkiokete deuseztasunaren, banantzearen edo dibortzioaren ondorioak arautzeko zein hitzarmen lortu eta horiek. Halaber, ezkontideek hitzarmen horien bidezkotasuna zehazteko komenigarritzat jotzen duten froga proposa diezaiokete auzitegiari. Hori guztia, lehenago egin ez bada, epaiketaren ikustaldian egingo da, aurreko artikuluetan xedatutakoaren arabera.

2. Hitzarmenik izan ezean, ezkontideek edo Fiskaltzak proposatutako froga erabilgarri eta egokia gauzatuko da, baita auzitegiak ofizioz agindutako froga ere, hartu beharreko neurriak erabakitzeko garrantzitsu diren egitateen inguruan.

3. Auzitegiak ebatziko du ezkontideak bat etorriz eskatu neurrien gainean, hala neurri horiek dagoeneko hartu badira behin-behineko izaerarekin, nola horiek geroago proposatu badira.

4. Ezkontideen arteko hitzarmenik izan ezean edo hitzarmena onetsi ezean, auzitegiak epaian ezarriko ditu seme-alaben, familia-etxebizitzaren, ezkontzako zamen, ezkontzaren ondasun-eraentza desegitearen eta kasuan kasuko kautela edo bermeen inguruan aldez aurretik hartutako neurriak ordezteko beharrezko neurriak; era berean, kontzeptu horien inguruan neurririk hartu ez bada, bidezko neurriak ezarriko ditu.

5. Legearekin bat, epaiaren aurka jarritako errekurtsoek ez dute etengo epaian hartutako neurrien eragingarritasuna.

Aurkaratzeak neurrien gaineko erabakiak bakarrik ukitzen baditu, orduan deuseztasunari, banantzeari edo dibortzioari buruzko erabakiaren irmotasuna adieraziko da.

1. Fiskaltzak, seme-alaba adingabeak edo ezgaituak egonez gero, eta ezkontideek, beti, auzitegiari eska diezaiokete ezkontideek hitzartu neurriak edo hitzarmenik izan ezean hartutakoak aldaraztea, baldin eta funtsean aldatu badira neurriok onestean edo erabakitzean aintzat hartutako inguruabarrak.

2. Eskaera horien izapideak 771. artikuluan xedatutakoaren arabera egingo dira.

Dena den, eskaera egiten bada bi ezkontideak batera etorriz edo batak bestearen adostasunarekin, eta hitzarmen arau-emailea ekarriz, hurrengo artikuluan ezarri prozedurari ekingo zaio.

3. Alderdiek demandan edo demandari erantzutean eska dezakete aurreko auzi batean emandako behin betiko neurriak behin-behinean aldaraztea.

Eskaera hori 773. artikuluan ezarritakoaren arabera gauzatuko da.

Neurrien gaineko erabakiak lege honen III. liburuan xedatutakoaren arabera betearaziko dira, honako berezitasun hauekin:

1.) Ezkontide edo guraso batek behin eta berriro hausten badu berari dagozkion kopuruak ordaintzeko betebeharra, isun hertsagarriak ezar dakizkioke, 711. artikuluan xedatutakoaren arabera. Horrek ez dio kalterik egingo, zordunduta baina ordaindu gabe dauden kopuruak kobratzeko, ezkontide edo guraso horren ondarea erabiltzeari.

2.) Bere-berezko izaera duten eta diruzkoak ez diren betebeharrak haustean, horien ordez ez da zuzenean emango 709. artikuluko hirugarren paragrafoko diruzko baliokidea, eta hileko isun hertsagarriei euts dakieke, manu horretan ezarri urtebeteko epetik gora behar beste denbora.

3.) Guraso zaintzaileak edo zaintzaile ez denak behin eta berriro hausten baditu bisita-araubideak eratorritako betebeharrak, horrek eragin dezake zaintza eta bisiten araubidea aldaraztea.

1. Ezkontideek batera etorriz edo ezkontide batak bestearen adostasunarekin aurkeztutako banantze- edo dibortzio- eskaeren izapideak egingo dira, artikulu honetan ezarri prozeduraren bitartez.

2. Prozedura eragiteko idazkiarekin batera ekarri behar dira ezkontza-inskripzioari buruzko ziurtagiria, eta, kasuan- kasuan, seme-alaben jaiotzari buruz Erregistro Zibilean egindako inskripzioaren ziurtagiriak, baita hitzarmen arau-emailearen proposamena legeria zibilaren arabera, eta ezkontideak edo ezkontideek beren eskubideak oinarritzeko agiriak ere.

Egitate garrantzitsuren bat ezin bada agiri bitartez frogatu, idazki horretan proposatuko da ezkontideek egitate hori egiaztatzeko baliatu nahi duten froga.

3. Banantze- edo dibortzio-eskabidea kontuan hartuta, ezkontideei zitazioa egitea aginduko da, hurrengo hiru egunetan, euren eskaera banan-banan berrets dezaten.

Ezkontideren batek eskaera berresten ez badu, berehala aginduko da jarduna artxibatzea; erabaki horren aurka ez dago errekurtsorik. Dena den, ezkontideek banantzea edo dibortzioa eragiteko eskubidea izango dute, 770. artikuluan xedatutakoaren arabera.

4. Ezkontideek eskabidea berretsi ondoren, ekarritako agiriak nahiko ez badira, auzitegiak, probidentzia bitartez, hamar eguneko epea emango die eskatzaileei eskabidea osatzeko.

Epe horretan gauzatuko da, hala denean, ezkontideek proposatu froga eta auzitegiak beharrezkotzat jo dituen gainerako frogak ere bai, Kode Zibilak kasuan-kasuan ezarri inguruabarrak badirela egiaztatzeko eta hitzarmen arau-emailea onestea bidezkoa den ala ez erabakitzeko.

5. Seme-alaba adingabeak edo ezgaituak egonez gero, auzitegiak Fiskaltzari eskatuko dio hitzarmenak seme-alabei buruz ezarritakoaren gaineko txostena, eta seme-alabak entzungo ditu, baldin eta behar besteko adimena badute, eta, beti, hamabi urtetik gorakoak badira.

Jardun hori gauzatuko da, aurreko paragrafoan aipatu epean, edo, epe hori ireki ez bada, bost eguneko epean.

6. Aurreko bi paragrafoetan xedatutakoa bete ondoren, edo, hori beharrezkoa ez bada, ezkontideek berrespena egin ondoren, auzitegiak epaia emango du, banantzea edo dibortzioa onartuz edo ukatuz, eta, hala denean, hitzarmen arau-emaileari buruzko erabakia hartuz.

7. Banantzea edo dibortzioa onartu ondoren, epaiak hitzarmen arau-emailea onesten ez badu oso-osorik edo zati batez, hamar eguneko epea emango zaie alderdiei, horiek beste hitzarmen bat proposa dezaten. Beste hitzarmen horrek, hala denean, auzitegiak onetsi ez dituen aldeak bakarrik jasoko ditu.

Proposamena aurkeztu ondoren edo emandako epea proposamenik aurkeztu gabe igaro ondoren, auzitegiak autoa emango du, hiru eguneko epean, bidezkoa dena ebatziz.

8. Gora jotzeko errekurtsoa jar dakieke banantzea edo dibortzioa ukatu duen epaiari, eta ezkontideek zein hitzarmen arau-emaile proposatu eta horretatik aldentzeko neurriren bat agindu duen autoari.

Neurrien inguruan erabaki duen autoaren aurka zein errekurtso aurkeztu eta horrek ez du neurrion eragingarritasuna etengo, eta errekurtso horrek ez du ukituko banantzeari edo dibortzioari buruzko epaiaren irmotasuna.

Hitzarmen arau-emailearen proposamena osorik onetsi duen epaiaren edo autoaren aurka errekurtsoa jar dezake Fiskaltzak bakarrik, eta seme-alaba adingabeen edo ezgaituen intereserako jarri ere.

9. Artikulu honek aipatu prozeduretan, hitzarmen arau-emailea edo auzitegiak agindu neurriak aldaraziko dira, artikulu honetan xedatutakoaren arabera, aldarazpena ezkontideek batera etorriz edo batak bestearen adostasunarekin eskatu eta beste hitzarmen arau-emaile bat proposatzen badute.

Bestela, 775. artikuluan xedatutakoaren arabera jardungo da.

1. Demandak jartzen direnean ezkontza kanonikoen deuseztasunari buruz eliza-auzitegiek emandako ebazpenen edota ezkontza rato eta burutugabeari buruzko erabaki pontifizioen eragingarritasun zibila eskatzeko, neurriak hartzea edo aldaraztea eskatzen ez bada, auzitegiak hamar eguneko epean beste ezkontidea eta Fiskaltza entzun, eta auto bitartez bidezkoa dena ebatziko du, Elizaren ebazpenak edo erabakiak ordena zibilean duen eragingarritasunaren inguruan.

2. Demandan neurriak hartzea edo aldaraztea eskatu bada, ebazpen edo erabaki kanonikoak eragingarritasun zibila izateko eskaera gauzatuko da, neurrien inguruko eskaerarekin batera, 770. artikuluaren arabera jarraitu beharreko prozedurari jarraituz.

Kapitulu honetan aipatu prozedurez arduratzeko eskumena du babes-erakundearen egoitzari dagokion lehen auzialdiko epaitegiak, eta, halakorik izan ezean, edo Kode Zibilaren 179 eta 180. artikuluetako kasuetan, adopzio-hartzailearen egoitzari dagokion auzitegiak.

1. Ez da aurretiaz administrazio-bidean erreklamaziorik egin behar, Administrazioak adingabeak babesteko eman ebazpenen aurka auzitegi zibiletan jartzeko.

2. Adingabeak babesteari buruzko administrazio-ebazpenaren aurka nor jarri nahi eta horrek aurkeztuko du hasierako idazkia, eta bertan jasoko ditu, labur-labur, bere uzia eta aurka jarritako ebazpena.

3. Auzitegiak administrazio-erakundeari espedientearen lekukotza osoa erreklamatuko dio. Lekukotza hori hogei eguneko epean eman beharko da.

Administrazio-espedientearen lekukotza jaso ondoren, auzi-jartzailea hogei eguneko epean epatuko da, demanda aurkez dezan. Demanda horren izapideak egingo dira, 753. artikuluan ezarritakoaren arabera.

1. Gurasoek adopziorako euren baiezkoa behar dela badiote, espedientearen gaineko ardura duen auzitegira jo eta hori adieraz dezakete.

Auzitegiak espedientea eten eta beharrezkotzat jotzen duen epea ezarriko du demanda aurkezteko. Epe hori ez da izango hogei egunekoa baino laburragoa, ezta berrogei egunekoa baino luzeagoa ere.

Demanda aurkeztu ondoren, horren izapideak 753. artikuluan ezarritakoaren arabera egingo da.

2. Demanda aurkezten ez bada auzitegiak ezarri epean, autoa eman eta izapidetza amaitutzat joko da.

Ebazpen hori eman ostean, ez da onartuko subjektu berberak erreklamazioa egitea, kasuan kasuko adopzioari baiezkoa eman beharraren inguruan.

1. Edozein jaraunskidek edo zati alikuotaren legatu-hartzailek epaiketa bitartez erreklama dezake jarauntsiaren zatiketa, baldin eta zatiketa hori gauzatu behar ez badu testamentugileak izendatutako komisario edo kontulari-banatzaileak, edo zatiketa jaraunskideen arteko hitzarmenaren nahiz ebazpen judizialaren ondorioz gauzatu behar ez bada.

2. Eskabidearekin batera ekarri behar dira kasuan kasuko oinordetzaren kausatzailearen heriotza-ziurtagiria eta eskatzailea jaraunslea edo legatu-hartzailea dela egiaztatzeko agiria.

3. Hartzekodunek ezin dute zatiketa eskatu. Halere, hartzekodunek eurei dagozkien akzioak egikari ditzakete jarauntsiaren, jarauntsi-erkidegoaren edo jaraunskideen aurka. Akzio horiek epaiketa adierazlean egikarituko dira, jarauntsia zatitzeko jarduna eten eta oztopatu gabe.

4. Dena den, testamentuan bertan aitortutako hartzekodunak, jaraunskideek aitortutakoak eta euren eskubidea titulu betearazlean jasota dutenak jarauntsia zatitzearen aurka jar daitezke, euren kredituen zenbatekoa ordaindu edo horien gaineko fidantza eman arte.

Eskaera hori edozein unetan egin daiteke, jaraunsle bakoitzari adjudikatutako ondasunak eman aurretik.

5. Jaraunskide baten edo gehiagoren hartzekodunek euren kontura har dezakete parte zatiketan, zatiketa hori euren eskubideei maula edo kalte eginez gauza ez dadin.

1. Jarauntsia epaiketan zatitzea eskatu ondoren, aginduko da jarauntsiko ondasunak esku hartzea eta inbentarioa egitea, hala eskatu eta hori bidezkoa bada.

2. Aurreko jarduna gauzatu ostean, edo, hori beharrezkoa izan ezean, jarauntsia epaiketan zatitzeko eskabidea kontuan hartuta, aginduko da jaraunsleak, zati alikuotako legatu-hartzaileak eta alarguna batzara deitzea. Batza hurrengo hamar egunetan egingo da.

3. Dagoeneko jardunean bertaratu diren interesdunei prokuradore bitartez zitazioa egingo zaie.

Bertaratu ez direnei zuzenean egingo zaie zitazioa, euren egoitza zein den jakinez gero.

Egoitza zein den jakin ezean, ediktu bitartez deituko dira, 164. artikuluan xedatutakoaren arabera.

4. Fiskaltza ere deituko da, horrek ordezka ditzan jarauntsian interesa izan baina ordezkaritza legitimorik ez duten adingabe edo ezgaituak eta toki ezezagunean dauden absenteak.

Fiskaltzaren ordezkaritza bukatuko da, adingabeek edo ezgaituek legezko ordezkaria edo defendatzaile judiziala lortzen dutenean eta absenteak epaiketan agertzen direnean edo horiei zitazioa zuzenean egin dakiekeenean, nahiz eta gero berriro absente egon.

5. Aurreko artikuluko 5. paragrafoan aipatu hartzekodunak batzara deituko dira, prozeduran bertaratu badira.

Bertaratu ez direnei ez zaie zitaziorik egingo; baina batzan har dezakete parte, batzarako ezarri egunean bertan agertu eta euron kredituak egiaztatzeko tituluak ekartzen badituzte.

1. Ezarri egunean eta orduan egingo da batza, bertan agertzen direnekin. Idazkari judiziala izango da batzaburu.

2. Interesdunek ados egon behar dute kontularia izendatzeko, horrek ondasunok zatitzeko eragiketak egin ditzan, baita ondasunak baloratzean parte hartu behar duten adituak izendatzeko ere.

Ezin da aditu bat baino gehiago izendatu, baloratu beharreko ondasun-mota bakoitzeko.

3. Batzan kontularia izendatzeko hitzarmenik ez bada lortzen, kontularia zozketa bidez izendatuko da, 341. artikuluan xedatutakoaren arabera. Halakoetan, kontulari hori izendatuko da jarduneko abokatu direnen artetik, abokatu horiek, gaiaren inguruko jakite berezia izateaz gain, bulego profesionala badute epaiketa egingo den tokian.

Adituen gaineko hitzarmenik izan ezean, kontulariak edo kontulariek balorazioak egiteko beharrezkotzat jotzen duten beste aditu izendatuko dira, prozedura berari ekinez; baina inola ere ez aditu bat baino gehiago, tasazioa egin beharreko ondasun- mota bakoitzeko.

4. Zozketa bidez izendatutako kontulariari, adituak ezesteko zer xedatu eta hori aplikatuko zaio.

1. Kontularia, eta, kasuan-kasuan, adituak aukeratu eta horiek kargua onartu ondoren, auzi-paperak kontulariari emango zaizkio, eta kontulariaren eta adituen esku jarriko dira inbentarioa, hori egiteke egonez gero, balorazioa eta likidazioa egiteko, eta jarauntsiko ondasunak zatitzeko behar diren objektuak, agiriak eta paperak.

2. Kontulariak bere kargua onartuz gero, interesdun bakoitzak eskubidea izango du, kontularia bere enkargua betetzera behartzeko.

3. Alderdiak hala eskatuta, auzitegiak, probidentzia bitartez, kontulariari ezar diezaioke zatiketaren eragiketak aurkezteko epea. Kontulariak epe hori betetzen ez badu, kalte-galeren gaineko erantzukizuna izango du.

1. Kontulariak zatiketa-eragiketak gauzatuko ditu, kausatzailearen oinordetzari aplikatu beharreko legean xedatutakoaren arabera. Halere, testamentugileak beste erregela batzuk ezarri baditu bere ondasunen inbentarioa, balorazioa, likidazioa eta zatiketa egiteko, erregelotan ezarritakoa hartuko da kontuan, betiere erregela horiek nahitaezko jaraunsleen seniparteei kalterik egiten ez dietenean.

Edozein kasutan, kontulariak saihestuko ditu indibisioa eta finkak gehiegi zatitzea.

2. Zatiketa-eragiketak hasi eta, gehienez jota, bi hilabeteko epean aurkeztu beharko dira. Eragiketok kontulariak sinatutako idazkira bilduko dira, eta idazki horretan honako hauek adieraziko dira:

1.) Banatzeko moduko ondasunen zerrenda.

2.) Zerrenda horretara bildutako ondasunen balorazioa.

3.) Ondasunen likidazioa, zatiketa eta partaide bakoitzari egin beharreko adjudikazioa.

787. artikulua. Zatiketa-eragiketak onestea. Eragiketon aurka-jartzea

1. Zatiketa-eragiketak alderdiei helaraziko zaizkie, eta alderdiok epatuko dira, hamar eguneko epean aurka jar daitezen. Epe horretan, alderdiek auzi-paperak eta zatiketa-eragiketak azter ditzakete idazkaritzan, baita eurek eskatu kopiak lortu ere, kopiok euren kontura izan arren.

Aurka-jartzea idatziz aurkeztu behar da, eta bertan adierazi behar da aurka-jartzeak zatiketa-eragiketan ukitu aldeak eta aurka-jartze hori oinarritzeko arrazoiak.

2. Epe-muga hori igaro ostean, aurka- jartzerik aurkezten ez bada edo interesdunek ados daudela adierazten badute, auzitegiak auzi-paperak ikustaldira ekarriko ditu, eta autoa emango du, zatiketa- eragiketak onetsiz eta horiek protokoloan jasotzea aginduz.

3. Denbora baliodunean zatiketa-eragiketen aurka jarriz gero, auzitegiak aginduko du kontularia eta alderdiak agerraldira deitzea. Agerraldi hori hurrengo hamar egunetan gauzatuko da.

4. Agerraldian interesdunek eragindako arazo guztien gaineko adostasuna lortuz gero, erabakitakoa betearaziko da, eta hitzartutako aldaketak egingo ditu kontulariak zatiketa-eragiketetan. Auzitegiak aldaketok onetsiko ditu, artikulu honen 2. paragrafoan xedatutakoaren arabera.

5. Adostasunik izan ezean, auzitegiak alderdiak entzun eta horiek proposatutako frogak onartuko ditu, baldin eta froga horiek desegokiak edo alferrekoak ez badira. Prozedurak aurrera egingo du, hitzezko epaiketari buruz xedatutakoaren arabera.

Emandako epaia betearaziko da, hurrengo artikuluan xedatutakoaren arabera. Halere, epai horrek ez du gauza epaituaren eragingarritasunik izango. Interesdunek balia ditzakete kasuan kasuko epaiketa arruntean adjudikatutako ondasunen gainean ustez dituzten eskubideak.

6. Lege honen 40. artikuluan ezarritakoaren arabera, jarduna eten bada, eta, auzi kriminala erabakitzeko egoteagatik, jarauntsiko ondasunak baloratzean egindako funtzionario-eroskeria delitua ikertzen ari bada, etendura ezerezean geratuko da, ebazpen irmoaren bitartez auziaren bukaerari itxaron gabe, interesdunek aurkaratutako balorazioa alde batera utziz eta ados jarrita beste balorazio bat aurkeztu bezain laster. Kasu horretan, azken balorazioak zer ondorioztatu eta horren arabera emango da epaia.

1. Banaketak behin betiko onetsi ondoren, interesdun bakoitzari emango zaizkio banaketan adjudikatu zaiona eta jabetza-tituluak; aurretiaz, aktuarioak jabetza-tituluetan ezarriko ditu adjudikazioaren ohar adierazgarriak.

Banaketak protokoloan jaso ostean, parte-hartzaileei euren hartzekoaren eta adjudikazioaren lekukotza-agiriak emango zaizkie, eurek hala eskatzen badute.

3. Aurreko paragrafoetan xedatutakoa gorabehera, jarauntsiaren hartzekodunen batek 782. artikuluko 4. paragrafoan aipatu eskaera eginez gero, ez zaie jaraunsleei eta legatu-hartzaileei ondasunik emango, hartzekodunei euren kredituen zenbatekoa oso-osorik ordaindu edo horiek bermatu arte.

Epaiketaren edozein unetan, interesdunak prozeduratik banan daitezke, eta egokitzat jotzen dituzten hitzarmenak agin ditzakete.

Auzitegiak epaiketa largestea eta ondasunak jaraunsleen esku uztea aginduko du, interesdunek elkarren artean bat etorriz hori eskatzen badute.

1. Auzitegiak, norbait hil dela jakin, eta, testamenturik ez agertzeaz gain, hildakoaren aurrekorik, ondorengorik, ezkontiderik nahiz antzeko egitezko egoeran dagoen pertsonarik edo laugarren gradurainoko albokorik agertu ezean, ofizioz hartuko ditu behar-beharrezko neurriak, hildakoa lurperatzeko, hori beharrezkoa izanez gero, eta ostu nahiz ezkuta daitezkeen ondasunak, liburuak, paperak, postatrukea eta efektuak ziurtatzeko.

Era berean jardungo da, aurreko lerrokadan aipatu pertsonak absente badaude, edo horietako bat adingabea edo ezgaitua izan eta legezko ordezkaririk ez badu.

2. Artikulu honek aipatu kasuetan, ahaideak agertu ondoren edo adingabe nahiz ezgaituentzat legezko ordezkaria izendatu ondoren, horiei hildakoaren ondasunak eta efektuak emango zaizkie, eta esku-hartze judiziala bukatuko da, hurrengo artikuluan xedatutakoa gorabehera.

1. Aurreko artikuluaren 1. paragrafoak aipatu kasuan, bertan adierazi jarduna gauzatu ondoren, auzitegiak, probidentzia bitartez, neurri egokienak hartuko ditu, oinordetzaren kausatzailea testamentu-xedapenarekin edo xedapenik gabe hil den ikertzeko. Horretarako, aginduko du auzi-paperetara ekartzea Azken Nahietako Egintzen Erregistro Orokorraren ziurtagiria, eta, ahal izanez gero, heriotza-ziurtagiria.

Beste biderik izan ezean, auzitegiak probidentzia bitartez aginduko du hildakoaren ahaide, lagun edo auzokideengana jotzea, hildakoa abintestato hil den eta oinordetza legitimorako eskubidearekin ahaiderik dagoen aztertzeko.

2. Hildakoa testamenturik egin gabe hil bada eta legezko oinordeko izateko ahaiderik ez badu, auzitegiak auto bitartez honako hau aginduko du:

1.) Hildakoaren liburuak, paperak eta postatrukea okupatzea.

2.) Ondasunen inbentarioa egitea eta ondasunok gordailutzea, ondasunak administratzearen inguruan bidezkoa dena xedatuz, lege honetan ezarritakoaren arabera.

Auzitegiak pertsona jakin bat izenda dezake, jarauntsiko ondasunen kontura inbentarioa eta gordailutzea egiteko eta bermatzeko.

Auzitegiak, ebazpen berean, ofizioz aginduko du pieza banandua irekitzea, abintestato jaraunsleen inguruko adierazpena egiteko.

1. Aurreko artikuluko 2. paragrafoan aipatu jarduna agin daiteke honako alderdi hauek hala eskatzen badute:

1.) Ezkontideak edo oinordetza legitimorako eskubidea dutela uste duten ahaideetatik edozeinek, horiek egiaztatu badute abintestato jaraunsleen inguruko adierazpena notarioaren aurrean eragin dutela, edo, jaraunsle-adierazpen judiziala eragitean jarauntsiko ondasunak esku hartzea eskatzen bada.

2.) Edozein jaraunskidek edo zati alikuotaren legatu-hartzailek, jarauntsia epaiketan zatitzea eskatzean, salbu eta testamentu-xedapenak esanbidez debekatu duenean esku-hartze hori.

2. Halaber, jarauntsiko ondasunetan esku hartzea eska dezakete, aurreko artikuluaren bigarren paragrafoan ezarritakoaren arabera, testamentuan bertan aitortutako hartzekodunek edo jaraunskideek aitortutakoek eta euren eskubidea titulu betearazlean jasota dutenek.

1. Aurreko artikuluek aipatu kasuetatik edozeinetan, jarauntsiko ondasunetan esku hartzea erabaki ondoren, auzitegiak auto bitartez aginduko du, nahitaezkoa izanez gero eta aldez aurretik egin ez bada, behar-beharrezko neurriak hartzea, ondasunen segurtasunerako, baita ostu edo ezkuta daitezkeen liburuen, paperen, postatrukearen eta efektuen segurtasunerako ere.

2. Ebazpen berean, auzitegiak inbentarioa egiteko eguna eta ordua ezarriko ditu, eta interesdunei zitazioa egitea aginduko du.

3. Inbentarioa egiteko, honako hauei egin behar zaie zitazioa:

1.) Alargunari.

2.) Jarauntsirako eskubidea izan dezaketen ahaide ezagunei, baldin eta testamenturik agertzen ez bada eta abintestato jaraunsleen inguruko adierazpena egin ez bada.

3.) Jaraunsleei edo zati alikuotaren legatu-hartzaileei.

4.) Jarauntsiko ondasunetan esku hartzea agintzeko eskabidea egin duten hartzekodunei, eta, kasuan-kasuan, jarauntsia banatzeko prozeduran bertaratu direnei.

5.) Fiskaltzari, baldin eta oinordetza legitimorako eskubidea duten ahaide ezezagunak egon badaitezke; edo, jarauntsirako eskubidea duen ahaide ezagun bati, jaraunsle bati edo zati alikuotaren legatu-hartzaile bati zuzenean ezin bazaio zitaziorik egin, bere bizilekua zein den ez jakiteagatik; edota, interesdunetako bat adingabea edo ezgaitua bada eta legezko ordezkaririk ez badu.

6.) Estatuaren abokatuari, edo, legeak ezarri kasuetan, autonomia erkidegoen zerbitzu juridikoei, testamenturik ez agertzeaz gain, ezkontiderik nahiz oinordetza legitimorako eskubidea izan dezakeen ahaiderik ez badago.

1. Aurreko artikuluan aipatu guztiei ezarritako egunean eta orduan zitazioa egin ondoren, idazkari judizialak inbentarioa egingo du, bertan agertzen direnekin. Inbentario horretara bilduko da jarauntsiko ondasunen zerrenda, baita aurkitutako eskritura, agiri eta paper garrantzitsuen zerrenda ere.

2. Testamentu-xedapenen bitartez erregela bereziak ezarri badira jarauntsiko ondasunen inbentarioa egiteko, erregela horiek aintzat hartuta egingo da inbentarioa.

3. Ezarri egunean ezin bada inbentarioa bukatu, hurrengo egunetan jarraituko da.

4. Inbentarioan ondasunak sartzeari edo ez sartzeari buruzko eztabaida sortuz gero, ikustaldirako zitazioa egingo zaie interesdunei, eta izapidetzak aurrera egingo du, hitzezko epaiketarako ezarritakoaren arabera.

Inbentarioan ondasunak sartzeari edo ez sartzeari buruz zein epaitan erabaki eta epai horrek ez die kalterik egingo hirugarrenen eskubideei.

Inbentarioa egin ondoren, auzitegiak auto bitartez aginduko du inguruabarren arabera ondasunak administratzeari, zaintzeari eta artatzeari buruz egoki dena, eta, kasuan-kasuan, aintzat hartuko du gai horien inguruan testamentugileak xedatutakoa. Testamentugileak ezer xedatu ezean, honako erregela hauek hartuko ditu kontuan:

1.) Eskudirua eta efektu publikoak zuzenbidearen arabera gordailutuko dira.

2.) Alarguna administratzaile izendatuko da, eta, alargunik izan ezean, jarauntsian zatirik handiena duen jaraunslea edo zati alikuotaren legatu-hartzailea.

Halakorik ere ez badago, edo, auzitegiaren ustez, horiek karguan jarduteko behar besteko gaitasunik ez badute, auzitegiak administratzaile izenda dezake edozein jaraunsle nahiz zati alikuotaren legatu-hartzaile, halakoa bada, edo hirugarren bat.

3.) Administratzaileak behar besteko kauzioa eman beharko du, lege honek ahalbidetutako moduetatik edozeinetan. Kauzio hori da administratzaileari zein ondasun eman eta ondasunoi aurre egiteko; auzitegiak zehaztuko du kauzio horren zenbatekoa.

Dena den, auzitegiak kauzioa ematetik salbuets dezake administratzaile izendatutako alarguna edo jaraunslea, horrek behar beste ondasunik badu berari eman zaizkion ondasunei aurre egiteko.

4.) Jaraunsleek eta zati alikuotaren legatu-hartzaileek administratzailea salbuets dezakete kauzioa emateko betebeharretik.

Horren inguruko adostasunik izan ezean, kauzioak proportzioa izango du adostasunik eman ez dutenek ondasunetan izan dezaketen interesarekin.

Beti eratuko da kauzioa, legezko ordezkaririk ez duten adingabeak edo ezgaituak jarauntsian parte hartzeari dagokionez, baita, non dauden ez jakiteagatik, zitaziorik izan ez duten absenteei dagokienez ere.

1. Jarauntsiaren gaineko esku-hartze judiziala amaituko da, jaraunsle-adierazpena egitean, salbu eta jaraunsleetatik batek jarauntsia epaiketan zatitzea eskatzen duenean; kasu horretan, eskuhartzeak iraun dezake, hala eskatzen bada, jaraunsle bakoitzari adjudikatu zaizkion ondasunak eman arte.

2. Jarauntsia epaiketan zatitzeko prozedura gauzatu bitartean, jaraunsleek batera etorriz eska dezakete esku-hartze judiziala amaitzea.

Auzitegiak hori aginduko du, salbu eta interesdunetatik bat adingabea edo ezgaitua denean eta legezko ordezkaririk ez duenean, edo, non dagoen ez jakiteagatik, zitazioa izan ez duen jaraunsle absentea dagoenean.

3. Testamentuan bertan aitortutako hartzekodunek nahiz jaraunskideek aitortutakoak badaude, edo titulu betearazlean jasotako eskubidea dutenak badaude, eta horiek jarauntsia banatzearen aurka jartzen badira, ez da aginduko esku-hartzea amaitzea, euren kredituen zenbatekoa ordaindu edo horien gaineko fidantza eman arte.

1. Administratzailea izendatu eta horrek kauzioa eman ostean, karguaz jabetuko da. Administratzaileak bere egitekoa gauzatzeko zein pertsonarekin harremanak izan behar eta horietatik berak izendatutakoei emango zaie karguaren berri.

2. Administratzaileari lekukotza emango zaio, bere ordezkaritza egiaztatu ahal izateko. Lekukotzan agertuko dira administratzailearen izendapena eta administratzailea karguaz jabetu izana.

3. Jabetza Erregistroan agerraraz daitezke jarauntsiko finken administrazio- egoera eta administratzailearen izendapena, hipoteka-legerian ezarritako betekizunekin bat datorren manamendu judizialaren bitartez.

Jaraunsleek jarauntsia onartzen ez duten bitartean, ondasunen administratzaileak jarauntsia ordezkatuko du, kausatzailea hiltzean eraginda edo jada hasita zeuden auzi guztietan. Halaber, administratzaileak hildakoari zegozkion akzioak egikarituko ditu ordezkaritza horretan, jaraunsle-adierazpena egin arte.

Jarauntsia onartu ondoren, administratzaileak jarauntsiaren gaineko ordezkaritza izango du, ondasunak administratzeari, zaintzeari eta artatzeari dagokienez bakarrik; horretarako, egokia den kudeaketa egin beharko du, bidezko akzioak egikarituz.

1. Administratzaileak egiaztatutako kontu-arrazoiak emango ditu, auzitegiak ezarri epeetan. Epe horiek proportzioa izango dute ondasunen garrantziarekin eta baldintzekin; epeok, gehienez jota, urtebetekoak izango dira.

2. Kontu-arrazoiak ematean, administratzaileak zainpean jarriko du emate horrek eratorri saldoa, edo jatorrizko gordekina aurkeztuko du saldoa ezarri establezimenduan gordailutu duela egiaztatzeko.

Lehenengo kasuan, auzitegiak, probidentzia bitartez, berehala aginduko du gordailua; eta, bigarrenean, gordailuaren datari eta gordailututako zenbatekoari buruzko eginbide adierazgarria auzi-paperetan jasotzea.

3. Kontu-arrazoien ondoriozko izapideak egiteko, bai eta administrazioa ikuskatu edo kontu-arrazoiok zuzentzeari nahiz onesteari buruzko neurriak sustatzeko ere, haiek idazkaritzan erakutsiko dira, edozein unetan, horiek eskatu dituen alderdiari.

1. Administratzaileak, jada aurkeztutako kontu-arrazoien gainean, azken kontu-arrazoi osagarria emango du, kargua uztean.

2. Administratzailearen kontu-arrazoi guztiak, azken kontu-arrazoia barne, alderdiei erakutsiko zaizkie idazkaritzan, administratzaileak kargua uztean. Horretarako, auzitegiak, probidentzia bitartez, epe bakarra ezarriko du, kontu-arrazoien garrantzia aintzat hartuz.

3. Epe hori igaro bada kontuen aurka jarri gabe, auzitegiak autoa emango du, kontuak onesteko eta administratzaileak erantzukizunik ez duela adierazteko.

Auto berean, auzitegiak aginduko du administratzaileari itzultzea horrek emandako kauzioa.

4. Kontu-arrazoiak denbora baliodunean aurkaratu badira, aurkaratzeko idazkia helaraziko zaio kontu-arrazoien emaileari, horrek erantzun dezan 404. artikuluan eta ondorengoetan ezarritakoaren arabera, eta izapidetzak aurrera egingo du, hitzezko epaiketarako xedatutakoaren arabera.

1. Administratzaileak jarauntsiko ondasunak artatu behar ditu bere erantzukizunpean, ondasunoi kalterik egin gabe. Halaber, ahaleginak egingo ditu, jarauntsiko ondasunek errenta, ekoizkin eta onura egokiak eman ditzaten.

2. Horretarako, ondasunak artatzeko behar-beharrezko diren konponketa arruntak egin behar ditu administratzaileak.

Konponketa edo gastu bereziak beharrezkoak badira, epaitegiari emango dio horren berri administratzaileak. Epaitegiak agerraldian entzungo ditu 793. artikuluko 3. paragrafoan aipatu interesdunak, eta, adituek egoera aztertu eta aurrekontua eratu ondoren, bidezkotzat jotzen duena ebatziko du, kasuan kasuko inguruabarrak kontuan hartuz.

1. Administratzaileak, luzapenik gabe, epaitegiaren esanetara gordailututako ditu bere karguan jardutean bildutako kopuruak, eta atxikiko ditu, soilik- soilik, auzien gastuei, kontribuzioei eta gainerako arreta arruntei aurre egiteko beharrezkoak direnak.

2. Aurreko artikuluan aipatu gastu bereziei aurre egiteko, auzitegiak, probidentzia bitartez, administratzailearen esku utz dezake beharrezko kopurua. Sarrera arruntak nahiko ez badira kopuru hori ordaintzeko, kopurua gordailutik ateratzea aginduko du.

Azken hori aginduko da, orobat, gastu arrunten bat egin behar bada eta jarauntsiaren administrazioak eratorritako kopuru nahikorik ez badu administratzaileak.

1. Administratzaileak ezin ditu inbentarioko ondasunak besterendu, ezta kargatu ere.

2. Erregela horren salbuespen dira honako ondasun hauek:

1.) Narria daitezkeenak.

2.) Artatzeko zail eta garestiak direnak.

3.) Fruituak, horiek besterentzeko inguruabar abantailatsuak badaude.

4.) Zorrak edo jarauntsi-administrazioaren beste arreta batzuk ordaintzeko besterendu behar diren gainerako ondasunak.

3. Auzitegiak probidentzia bitartez agin dezake ondasun horietatik edozein saltzea, administratzaileak hala eskatuta eta 793. artikuluko 3. paragrafoan aipatu interesdunak entzun ondoren. Salmenta enkante publikoan gauzatuko da, notario-legerian edo borondatezko jurisdikzio prozeduran ezarritakoaren arabera.

Kotizazio ofiziala duten baloreak merkatu horretan salduko dira.

1. Administratzaileak honako ordainsari hauek soil-soilik jaso ditzake:

1.) Inbentariora zein fruitu eta beste ondasun higigarri bildu eta horien salmentatik lortutako ekoizkin likidoaren %2.

2.) Ondasun higiezinen salmentatik eta edozein motatako baloreak kobratzetik lortutako ekoizkin likidoaren %1.

3.) Efektu publikoen salmentatik lortutako ekoizkin likidoaren % 0,5.

4.) Administrazioaren gainerako sarrerei dagokienez, aurreko lerrokadetan ezarri ez diren kontzeptuak direla eta, auzitegiak 100eko 4tik 100eko 10era zehaztutakoa, ondasunen ekoizkinak eta administrazioaren lana aintzat hartuz.

2. Halaber, auzitegiak probidentzia bitartez agin dezake, bidezkotzat jotzen badu, administratzaileari ordaintzea beraren karguan jarduteko egin behar izan dituen bidaia-gastuak.

1. Hildakoak bere ondasunak zaintzeko mendeko zein administrazio izan eta administrazio horiei eutsiko zaie, hildakoak halakoei aitortutako ordainsari eta ahalmen berberekin.

2. Administratzaile horiek kontu-arrazoiak emango dituzte, eta bildutakoa administratzaile judizialari igorriko diote. Administratzaileok administratzaile judizialaren mendekotzat joko dira; halere, administratzaile judizialak horiek banan ditzan, nahitaezkoa da arrazoi zuzena egotea eta auzitegiak probidentzia bitartez baimena ematea.

3. Administratzaile judizialak baimen berarekin bete ditzake, bere erantzukizunpean, bete gabe gera daitezkeen karguak.

II. KAPITULUA - Ezkontzaren ondasun-eraentza likidatzeko prozedura

806 artikulua. Aplikazio-eremua

807 artikulua. Eskumena

808 artikulua. Inbentarioa eskatzea

809 artikulua. Inbentarioa egitea

810 artikulua. Ezkontzaren ondasun-eraentza likidatzea

811 artikulua. Partaidetza-eraentza likidatzea

III. TITULUA - PROZESU MONITORIOA ETA KANBIO-PROZESUA

LEHENENGO KAPITULUA - Prozesu monitorioa

812 artikulua. Prozesu monitorioa noiz den bidezkoa

813 artikulua. Eskumena

814 artikulua. Prozedura monitorioaren hasierako eskaera

815 artikulua. Eskaera onartzea eta ordainketa-agindeia

816 artikulua. Zordunari agindeia egitea, bera ez agertzea eta betearazpena agintzea. Korrituak

817 artikulua. Zordunak egindako ordainketa

818 artikulua. Zorduna aurka jartzea

II. KAPITULUA - Kanbio-epaiketa

819 artikulua. Kanbio-epaiketa noiz den bidezkoa

820 artikulua. Eskumena

821 artikulua. Hasiera. Demanda. Ordainketa-agindeia eta aurreneurrizko enbargoa

822 artikulua. Ordainketa

823 artikulua. Enbargoa desegitea

824 artikulua. Aurka-jartze kanbiarioa

825 artikulua. Aurka ez jartzearen ondoreak

826 artikulua. Aurka-jartze kanbiarioa gauzatzea

827 artikulua. Aurka-jartzeari buruzko epaia. Eragingarritasuna