Lan-zuzenbidearen ikasgaiak. Iturriak. Sindikatu-zuzenbidea. Lan-kontratua. Gizarte Segurantza. Lan-prozesua
Egilea(k): Arrieta Idiakez, Francisco Javier (Itzultzailea); Atxabal Rada, Alberto (Zuzendaria); García Ortega, Jesús; Goerlich Peset, José María; Lobera Revilla, Gotzon (Zuzendaria); Pérez de los Cobos Orihuel, Francisco; Ramírez Martínez, Juan M.; Urrutia Badiola, Andres (Zuzendaria)
Izenburua: «Lan-zuzenbidearen ikasgaiak. Iturriak. Sindikatu-zuzenbidea. Lan-kontratua. Gizarte Segurantza. Lan-prozesua»
Urtea: 2004
Lekua: Bilbo
Argitaletxea: Deustuko Unibertsitatea
Orrialdeak: 747
Argitaldaria: 12. argitaraldia
ISBN/ISSN: 84-7485-947-6
Argitalpena www.jakin.eus-en1. Lan-zuzenbidea.—2. Lan-zuzenbidearen sorrera eta garapena: 2.1. Industria-iraultza; 2.2. Lan-zuzenbide «indibidualista»; 2.3. «Gizarte-auzia»; 2.4. Estatuak lan-arauketan parte hartzea; 2.5. Sindikatuak aitortzea.—3. Lan-zuzenbidearen eginkizunak.—4. Lan-zuzenbidearen bilakaera Espainian: 4.1. Lanari buruzko lehenengo legeak (1873-1900); 4.2. Lan-antolamenduaren jarraikako garatzea (1900-1923); 4.3. Primo de Riveraren diktadura (1923-1930); 4.4. Bigarren Errepublika (1931-1939); 4.5. Francoren garaia (1939-1976); 4.6. Trantsizio politikoa (1977-1978); 4.7. Espainiako 1978ko abenduaren 27ko Konstituzioa.—5. Lan-zuzenbidearen egungo arazoak.—Oinarrizko bibliografia.
1. Iturrien kontzeptua eta zerrenda.—2. Espainiako 1978ko abenduaren 27ko Konstituzioa: 2.1. EKren lan-edukia; 2.2. Konstituzioaren eskubide eta printzipioen babesa; 2.3. EKren klausula indargabetzailea; 2.4. EKren printzipioak eta beste ikuspuntu orokor batzuk.—3. Nazioarteko eta nazioz gaindiko arauak: 3.1. Nazioarteko Itunak orokorrean; 3.2. Lanaren Nazioarteko Erakundea; 3.3. Europar Erkidegoak.—4. Espainiako legeak.—5. Araudiak: 5.1. Ikuspuntu orokorrak; 5.2. Sektorekako araudiak; 5.3. Barne-araudiak.—6. Autonomia-erkidegoen ahalmen arau-emailea.—7. Hitzarmen kolektiboak: 7.1. Hitzarmen kolektiboaren kontzeptua eta eginkizuna; 7.2. Hitzarmen kolektiboen eragingarritasuna; 7.3. Hitzarmen kolektibo motak Espainiako antolamenduan. Horien eragingarritasuna; 7.4. Enpresako akordioak eta enpresako itunak.—8. Adiskidetze-akordioak eta tartekaritza-laudoak.—9. Lan-ohitura.—10. Jurisprudentzia.—11. Lan-zuzenbidearen printzipioak.—12. Aplikatu beharreko arautegia eta arauen izaera.—13. Indarreko arauen arteko harremanak: «araurik mesedegarrienaren» printzipioa.—14. Ondoz ondoko arauen arteko gatazkak: arauen aldagarritasuna.—15. Arauen arteko harremanak eta banakako autonomia: kontratuko baldintza onuragarriagoak.—16. Arauen arteko harremanak eta banakako autonomia: eskubideen gainean xedatu ezina.—17. Lan-administrazioa. Lan-ikuskatzailetza, prozedura zehatzailea.—Oinarrizko bibliografia.
1. Sindikatu-motak.—2. Sindikatuaren bilakaera historikoa. Sindikatua legez aitortzeko urratsak.—3. Sindikatu-askatasunaren nazioarteko arautegia.—4. Espainiako arautegia. Esparru subjektiboa eta objektiboa.—5. Banakako sindikatu-askatasuna (positiboa): sindikatua eratzea, estatutuak gordailatzea, afiliazio-eskubidea: 5.1. Sindikatua eratzea; 5.2. Estatutuak gordailatzea; 5.3. Afiliazio-eskubidea.—6. Banakako sindikatu-askatasuna (negatiboa): «sindikatuen segurtasuneko klausula» izenekoa. Sindikatu-kuoten deskontua eta negoziazio-kanona bereziki.—7. Sindikatu-askatasun kolektiboa: sindikatuaren antolaketa.—8. Sindikatu-askatasun kolektiboa: sindikatu-jarduera: 8.1. Sindikatu-jarduera sindikatu-askatasunaren eduki gisa: berdintasuna eta ordezkagarritasuna; 8.2. SALOren araberako sindikatu-motak; 8.3. Sindikatu orori aitortutako eskubideak; 8.4. Ustez sindikatu batzuei bakarrik aitortutako eskubideak.—9. Sindikatu-askatasunaren babesa.—10. Sindikatuen prozesu-gaitasuna.—11. Sindikatuen erantzukizuna.—12. Enpresaburuen erakundeak.—Oinarrizko bibliografia.
1. Enpresa eta lan-zuzenbidea.—2. Ordezkaritza-organoak.—3. Parte hartzeko moduak.—4. Langileen informazioa eta kontsulta Europar Batasunean.—5. Baterako ordezkaritza Espainiako antolamenduan:5.1. Sindikatu-ordezkaritzaren eta baterako ordezkaritzaren konstituzio-oinarriak; 5.2. Baterako ordezkaritzaren egitura; 5.3. Lantokiaren kontzeptua; 5.4. Langile-kopuruaren zehaztapena; 5.5. Ordezkagarritasunaren egokiera.—6. Hauteskunde-prozedurei buruzko arauak.—7. Ordezkaritza-agintaldiaren arauketa.—8. Ordezkarien eskumenak.—9. Ordezkarien bermeak eta erraztasunak.—10. Batzartzeko eskubidea eta erabakiak hartzea.—11. Sindikatu-ordezkaritza eta -ekintza enpresan: sindikatu-atalak eta sindikatu-eskuordeak.—12. Ordezkaritza-organoak administrazio publikoetan.—Oinarrizko bibliografia.
1. Konstituzioaren arauak.—2. Negoziazio-unitateak.—3. Hitzarmenak pilatzea.—4. Hitzarmenaren alokairu-araubidea ez aplikatzea.—5. Negoziatzeko legitimazioa (hasierakoa edo parte-hartzailea): 5.1. Enpresako zein enpresaz azpiko hitzarmen kolektiboak negoziatzea; 5.2. Enpresaz gaindiko hitzarmenak negoziatzea.—6. Negoziatzeko legitimazioa (osoa edo negoziatzailea) eta negoziazio-batzordearen osaketa.—7. Lanbidearteko esparru-akordioak, esparru-hitzarmenak eta gai zehatzei buruzko hitzarmenak negoziatzea.—8. Negoziazio-prozedura, onustez negoziatzeko eginbeharra eta erabakiak hartzea.—9. Hitzarmen kolektiboaren erregistroa, gordailua, argitaratzea eta legezkotasunik eza/urratze-kontrola.—10. Hitzarmen kolektiboari atxikitzea eta hitzarmen kolektiboa hedatzea.—11. Hitzarmen kolektiboen edukia.—12. Hitzarmen kolektiboaren iraupena.—13. Hitzarmen kolektiboen aplikazioa eta interpretazioa.—14. Estatutuz kanpoko hitzarmen kolektiboak.—15. Funtzionario publikoen negoziazio kolektiboa.—Oinarrizko Bibliografia.
1. Greba delitu, askatasun edo eskubide gisa.—2. Grebaren arauketa Espainian.—3. Greba-eskubidearen titulartasuna. Funtzionario publikoek greba egiteko duten eskubidea.—4. Greba-eskubidea egikaritzea: 4.1. Aldarrikapena, komunikazioa eta publizitatea; 4.2. Lokalak okupatzea; 4.3. Segurtasunerako eta mantentzerako zerbitzuei enpresan eustea.—5. Legearen aurkako grebak: 5.1. Greba politikoa; 5.2. Elkartasuneko grebak; 5.3. Aldaberritze-grebak eta greba «juridikoak»: bakea egoteko eginbeharra.—6. Abusuzko greben modalitateak.—7. Gizartearen premiazko zerbitzuetan egindako greba: gutxieneko zerbitzu deritzenak ezartzea.—8. Grebaren amaiera. Nahitaezko tartekaritza.—9. Grebaren ondoreak langile grebalariengan.—10. Grebaren ondoreak grebarik egin ez duten langileengan.—Oinarrizko bibliografia.
1. Ugazabek enpresa ixteko duten eskubidea edo lock-out eskubidea Espainiako antolamenduan: 1.1. Ugazabek enpresa ixteko duten eskubidea Konstituzioan; 1.2. Ugazabek enpresa ixteko legezko modalitateak; 1.3. Enpresa ixteko eskubidearen betekizunak eta ondoreak.—2. Lan-gatazka. Kontzeptua eta motak: 2.1. Banakako gatazka eta gatazka kolektiboa. Talde-gatazka; 2.2. Gatazka kolektiboen motak: interes-gatazkak eta gatazka juridikoak.—3. Gatazka kolektiboak konpontzeko prozedurak: 3.1. Gatazka kolektiboak konpontzeko epaiketaz kanpoko prozedurak; 3.2. Gatazka kolektiboaren prozedura judiziala.—Oinarrizko bibliografia.
1. Lan-kontratua: 1.1. Lan-kontratuaren kontzeptua; 1.2. Lan-kontratuaren eginkizunak; 1.3. Lan-kontratuaren osagaiak.—2. Lan-antolamendutik baztertutako lan-harremanak: 2.1. Industria-bazkidea, obra-betearazpena, zerbitzuen errentamendua; 2.2. Lan-antolamendutik esanbidez baztertutako lan-harremanak: 2.2.1. Administrazio publikoen funtzionarioak eta estatutudun pertsonala; 2.2.2. Nahitaezko prestazio pertsonalak; 2.2.3. Sozietateen kontseilari eta administratzaileak; 2.2.4. Lagun arteko lanak; 2.2.5. Senitarteko lanak; 2.2.6. Merkataritzako eragiketetako bitartekari autonomoak; 2.2.7. Administrazio-baimenen titular diren garraiolariak.—3. Langileek kontratatzeko duten gaitasuna: 3.1. Kontratatzeko gaitasuna adinaren arabera; 3.2. Kontratatzeko gaitasuna naziotasunaren arabera; 3.3. Langileen askatasuna EBn barrena joan eta etortzeko.—4. Lan egiteko gaitasuna.—5. Lan-enpresaburua: 5.1. Enpresaburuaren kontzeptua lan-zuzenbidean; 5.2. Enpresaburua zehazteko arazoa; 5.3. Enpresa-taldeak edo sozietate-taldeak; 5.4. Enpresaburuaren erantzukizuna; 5.5. Enpresaburua zehazteak dakartzan arazoen ondore prozesal nagusiak.—6. Enpresa-jardueraren kontratazioa eta azpikontratazioa.—7. Langileak lagatzea: 7.1. Kontzeptua; 7.2. Ondoreak.—8. Aldi baterako lan-enpresak: 8.1. ABLEen eraketa eta horien gaineko kontrola; 8.2. Langileak lagatzeko kontratua; 8.3. ABLEekiko lan-harremanak; 8.4. Enpresa erabiltzailearekiko lan-harremanak.—9. Enpresa eskualdatzea.—Oinarrizko bibliografia.
1. Enpresaburuek kontratatzeko duten askatasuna: 1.1. Kontratatzeko askatasuna eta beraren mugak; 1.2. Aukeratzeko askatasuna eta beraren mugak.—2. Kontratuaren forma.—3. Probaldia.—4. Kontratuaren iraupena: iraupen mugagabeko kontratua eta aldi baterako kontratua: 4.1. Obra edo zerbitzu jakin baterako kontratua; 4.2. Ekoizpen-inguruabarren ondoriozko behin-behineko kontratua; 4.3. Bitarteko kontratua; 4.4. Langile minusbaliatuen enplegua sustatzeko kontratua; 4.5. Aldi baterako kontratuen alde erkideak.—5. Aldi baterako kontratuak administrazio publikoetan: 5.1. Aldi baterako kontratuaren inguruko berezitasunak; 5.2. Aldi baterako lanaren kasu bereziak. Laneratze-kontratua.—6. Heziketa-kontratuak: 6.1. Prestakuntzarako kontratua; 6.2. Praktikaldiko lan-kontratua.—7. Lan-kontratuen beste modalitate batzuk: 7.1. Etxean lan egiteko lan-kontratua; 7.2. Taldeko lan-kontratua, baterako lan-kontratua eta laguntzaile elkartuaren kontratua; 7.3. Lanaldi partzialeko lan-kontratua. Errelebu-kontratua; 7.4. Aldizkako lan-kontratu finkoa eta jarraitutasunik gabeko lan-kontratu finkoa.—8. Iraupen mugagabeko lana sustatzeko neurriak: 8.1. Iraupen mugagabeko lana sustatzeko kontratua; 8.2. Pizgarriak.—9. Lana sustatzeko beste neurri batzuk.—Oinarrizko bibliografia.
1. Lan-prestazioaren zehaztapena. Lanbide-sailkapena.—2. Mugikortasun funtzionala.—3. Maila-igoerak.—4. Mugikortasun geografikoa: 4.1. Lekualdaketak; 4.2. Joanarazteak; 4.3. Mugikortasun geografikoaren beste kasu batzuk.—5. Lan-baldintzen funtsezko eraldaketak.—Oinarrizko bibliografia.
1. Lansaioa: 1.1. Lansaio arrunta; 1.2. Lansaio bereziak jarduera jakinetan; 1.3. Inguruabar pertsonalen ondoriozko lansaio bereziak.—2. Aparteko orduak: 2.1. Aparteko ordu arruntak; 2.2. Ezinbesteko kasuaren ondoriozko aparteko orduak.—3. Berreskuratzeko moduko orduak.—4. Lan-ordutegia: 4.1. Jarraikako lansaioa edo zatikako lansaioa; 4.2. Ordutegi zorrotza eta ordutegi malgua; 4.3. Gaueko lana eta gaueko langileak; 4.4. Txandakako lana.—5. Lan-egutegia.—6. Asteko atsedena.—7. Jaiegunak.—8. Urteko oporrak.—Oinarrizko bibliografia.
1. Aplikatu beharreko arautegia.—2. Alokairuaren legezko kontzeptua.—3. Alokairuaz gaineko hartzekoak.—4. Alokairu-modalitateak: 4.1. Diruz ordaindutako alokairua; 4.2. Gauzaz ordaindutako alokairua.—5. Alokairu-sistemak: 5.1. Denboraren araberako alokairua eta emaitzaren araberako alokairua; 5.2. Atazaren araberako alokairua; 5.3. Komisioaren araberako alokairua; 5.4. Mozkinetan parte hartzea.—6. Alokairuaren osaketa: 6.1. Oinarrizko alokairua; 6.2. Alokairu-osagarriak; 6.3. Alokairu osoa.—7. Alokairua zehaztea.—8. Alokairua ordaintzea: 8.1. Lekua; 8.2. Denbora; 8.3. Ordainbidea. Alokairuen jaso-agiria.—9. Alokairuaren babesa: 9.1. Langileen hartzekodunei aurre egiteko bermeak: alokairua enbargatzeko ezintasuna; 9.2. Enpresaburuaren hartzekodunei aurre egiteko bermeak; 9.3. Enpresaburuaren kaudimengabeziari aurre egiteko bermeak: Alokairuak Bermatzeko Funtsa.—Oinarrizko bibliografia.
1. Langilearen eginbeharrak: 1.1. Gutxieneko etekina emateko egin beharra; 1.2. Kontratu-onustea izateko eginbeharra; 1.3. Obeditzeko eginbeharra; 1.4. Enpresaburuaren diziplina-ahalmena.—2. Enpresaburuaren eginbeharrak: 2.1. Langilearen duintasuna errespetatzeko eginbeharra; 2.2. Langilearen lanbide-gaitasuna babestea: 2.2.1. Langileari laneko zereginak emateko eginbeharra; 2.2.2. Langileei prestakuntza emateko eginbeharra; 2.3. Lan-arriskuak prebenitzeko eginbeharra; 2.4. Laguntza-babesa.—3. Enpresaburuaren erantzukizuna langilearen egintzen ondorioz.—4. Langilearen asmakizunak.—Oinarrizko bibliografia.
1. Lan-prestazioa geldiaraztea: 1.1. Langilearen borondatez; 1.2. Enpresaburuari egotz dakizkiokeen arrazoiengatik eta ezinbesteko kasuaren ondorioz.—2. Lan-kontratua etetea: 2.1. Ezaugarri orokorrak; 2.2. Adostasuneko etetea; 2.3. Kontratuan baliozkotasunez itundutako arrazoien ondoriozko etetea; 2.4. Aldi baterako ezintasunaren ondoriozko etetea; 2.5. Erditzearen, haurdunaldi bitarteko arriskuaren, adopzioaren edo familia-harreraren ondoriozko etetea; 2.6. Langileari askatasuna kentzearen ondoriozko etetea; 2.7. Diziplina-zehapenaren ondoriozko etetea; 2.8. Ezinbesteko kasuaren ondoriozko etetea edo arrazoi ekonomikoen eta bestelako arrazoien ondoriozko etetea; 2.9. Greba-eskubidea egikaritzearen ondoriozko etetea; 2.10. Enpresa legez ixtearen ondoriozko etetea; 2.11. Ordezkaritzako kargu publikoa izan edo derrigorreko eszedentziaren ondoriozko etetea.—3. Borondatezko eszedentzia: 3.1. Borondatezko eszedentzia arrunta; 3.2. Borondatezko eszedentzia, seme-alabak edo senideak zaintzeagatik; 3.3. Borondatezko eszedentzia, sindikatu-eginkizunengatik.—Oinarrizko bibliografia.
1. Enpresaburuaren borondatezko edo enpresaburua ukitzen duten arrazoien ondoriozko azkentzea: 1.1. Diziplinako kaleratzea; 1.2. Kaleratze kolektiboa; 1.3. Ezinbesteko kasu baten ondoriozko azkentzea; 1.4. Arrazoi objektiboen ondoriozko azkentzea; 1.5. Enpresaburuaren heriotza, erretiroa edo ezgaitasuna; 1.6. Enpresaburuaren nortasun juridikoa azkentzea.—2. Langilearen borondatezko edo langilea ukitzen duten arrazoien ondoriozko azkentzea: 2.1. Justifikatu gabeko arrazoien ondoriozko atzera egitea; 2.2. Arrazoi justifikatuen ondoriozko suntsiaraztea; 2.3. Langilearen heriotza, erretiroa edo ezintasuna.—3. Langilearen eta enpresaburuaren arteko adostasunaren ondoriozko azkentzea: 3.1. Elkarren arteko adostasunaren ondoriozko azkentzea; 3.2. Itundutako arrazoien bidezko azkentzea; 3.3. Aldi baterako kontratuak azkentzea.—Oinarrizko bibliografia.
1. Ohar orokorrak.—2. Goi-zuzendaritzako langileak.—3. Merkataritzako ordezkariak.—4. Etxeko zerbitzupeko langileak.—5. Kirolari profesionalak.—6. Jendaurreko ikuskizunetako artistak.—7. Portuko zamaketariak.—8. Bestelako lan-harreman batzuk.—Oinarrizko bibliografia.
1. Gizarte-arriskuak eta babes-teknikak: 1.1. Gizarte-arriskuak; 1.2. Babes-tekniken bilakaera: Gizarte Segurantza.—2. Espainiako Gizarte Segurantzaren zuzenbidea: 2.1. Bilakaera historikoa; 2.2. Indarreko arautegia.—3. Gizarte Segurantzako sistemaren aplikazio-esparrua: 3.1. Babestutako subjektuak; 3.2. Gizarte Segurantzako sistemaren egitura.—4. Gizarte Segurantzaren kudeaketa: 4.1. Gizarte Segurantzaren erakunde kudeatzaileak; 4.2. Kudeaketan laguntzea.—5. Gizarte Segurantzako harreman juridikoen eraketa: 5.1. Enpresak inskribatzea; 5.2. Afiliazioa; 5.3. Altak eta bajak. Altaren parekoa eta ustezko alta.—6. Kotizatzeko betebeharra: 6.1. Betebeharpeko subjektuak eta subjektu erantzuleak; 6.2. Kuotak zehaztea; 6.3. Diru-bilketa.—Oinarrizko bibliografia.
1. Babes-ekintza: gertakizun arruntak eta lanbide-gertakizunak: 1.1. Lan-istripua; 1.2. Lanbide-gaixotasuna.—2. Prestazioak: araubide juridikoa: 2.1. Motak. Diruzko prestazioak zehaztea; 2.2. Prestazioen erregela orokorrak.—3. Babesa lortzeko betekizun orokorrak eta betekizun bereziak: 3.1. Betekizun orokorrak: afiliazioa, alta eta erregulartasunez kotizatzea; 3.2. Betekizun bereziak: aurretiaz jardundako epealdi kotizatuak.—4. Babes-ekintzatik etorritako erantzukizuna: 4.1. Enpresaburuaren erantzukizunaren norainokoa; 4.2. Erantzukizunak pilatzea; prestazioen gaineko errekargua; 4.3. Erakunde kudeatzaileari erantzukizuna egoztea: automatikotasuna eta subsidiaritatea.—5. Babes-ekintza: 5.1. Osasun-laguntza; 5.2. Aldi baterako ezintasuna; 5.3. Amatasuna; 5.4. Haurdunaldi bitarteko arriskua; 5.5. Ezintasun iraunkorra; 5.6. Erretiroa; 5.7. Heriotza eta bizirik irautea; 5.8. Familia-prestazioak; 5.9. Langabezia; 5.10. Borondatezko hobekuntzak.—Oinarrizko bibliografia.
1. Sarrera.—2. Lan-jurisdikzioaren esparrua.—3. Lan-arloko jurisdikzio-organoak eta horien eskumenak.—4. Prozeduraren printzipioak.—5. Prozesuko alderdiak: 5.1. Prozesu-gaitasuna; 5.2. Legitimazioa; 5.3. Postulazioa.—6. Prozesuko egintzak.—Oinarrizko bibliografia.
1. Akzioak preskribatzea eta iraungitzea.—2. Prozesuaren aurreko fasea: 2.1. Aurretiazko adiskidetzea; 2.2. Aurretiazko administrazio -erreklamazioa.—3. Prestatze-egintzak.—4. Demanda, zuhurtziazko neurriak, akzioak eta autoak pilatzea: 4.1. Demanda; 4.2. Zuhurtziazko neurriak; 4.3. Akzioak eta autoak pilatzea.—5. Zitazioa eta adiskidetze judiziala: 5.1. Zitazioa; 5.2. Adiskidetze judiziala.—6. Epaiketa: alegazioak, frogaldia eta ondorioak: 6.1. Alegazioak; 6.2. Frogaldia; 6.3. Ondorioak.—7. Epaia.—8. Aurkaratze-bideak: 8.1. Eskezko errekurtsoa; 8.2. Kasazio-errekurtsoa; 8.3. Doktrina bateratzeko kasazio-errekurtsoa; 8.4. Arau erkideak.—9. Epaiak betearaztea.—10. Prozesu arrunta eta modalitate prozesalak.—Oinarrizko bibliografia.
1. Itzulpenaren ezaugarriak.—2. Erakundeen izenak.—3. Hiztegia.